Multilingual Turkish Dictionary

DAŞ

DAS : English Turkish

n. das, yaban faresi, Afrika’da ve Ortadoğu’da yaşayan küçük toynaklı memeli türü

"DAŞ" IN Other Languages

DAŞ : Azerbaijani English Dictionary

I. i. stone; amer; rock; qiymətli daş precious stone, gem, jewel; bülöv daşı oilstone, whetstone; sualtı daş reef; rock; yonulmuş daş ashlar; diş daşı tartar; öd kisəsinin daşı tib. gall-stone; məhək daşı cornerstone, keystone [ki-], foundation-stone; % daş kimi düşmək to drop like a stone; daşı daş üstə qoymamaq [dağıtmaq] to raze to the ground [d.]; bir kəsə daş atmaq həm müst. həm də məc. to throw* a stone at smb.; daşdan tikmək to build* of stone; daşdan qayırmaq to make* of stone; daşa dönmək to harden / to turn into stone; elm. to petrify; məc. to harden; daşa basmaq to throw* stones II. s. stone, stony; rocky; daş divar / körpu və s. stone wall / bridge, etc.; daş alətlər stone tools / implements; % daş kömür coal; daş baltası stone-axe; % daş dövrü the Stone Age

DAŞ : Az Turkish Farsi

سنگ
صخره
مهره(تخته نرد، دومینو)
زر
طاس تخته نرد
وزنه
پسوندی به معنای همراه،با هم
مانند یولداش(همراه)
بیرونی

DAS : Turuz Farsca - Türkce

çalqı oraq (uraq)

DAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Tebietde parçalar, yaxud böyük ve kiçik kütleler şeklinde tesadüf olunan, suda hell olunmayan berk cisim (süxur). Küçələrə daş döşəmək.
Bütün izdiham əli-nə keçən daş, kəsək parçalarını alovun üs-tünə yağdırdı.. M.Hüseyn. [Rübabe] ayağı-nın altındakı sərt qayalara, daşlara, quru kollara, buzlaşmış qumlara baxdı. Mir Celal. // Hemin kütlenin tikinti materialı kimi işledilen ayrı-ayrı kiçik hissesi, parçası. Bir tərəidə sement, bir tərəidə daş. M.Müşfiq. Rüstəm kişi
. hələ bozaran daşlarına suvaq çəkilməmiş binaya doğru yollandı. M.İbra-himov. □ Daş kəsmək (çapmaq çıxarmaq)
iri sal qayalardan tikinti üçün daş doğramaq. Şirin üçün Bisütundan daş kəsdim; Münasib adamı Fərhad eylədim! Qurbani. Belə ki, hansı kənd şurasının adamı haradan haraya işləyəcək, nə qədər iş görəcək, torpaq qaldıracaq, daş çapacaq
. hamısı nəzərə alınmışdır. S.Rehimov.
Bıçaq ve s. itilemek üçün bülöv, ya daş
çarx. □ Daşa çəkmək
daşda itilemek.
Kitabe, başdaşı, qebirdaşı. Ara-sıra
ərəb həriləri ilə yazılan daşlar da nəzərə
çarpırdı.. S.Hüseyn.
Daşdan qayrılmış, daşdan tikilmiş, daş-dan hörülmüş, daşdan yonulmuş. Daş ev. Daş hasar. Daş pilləkən. Daş körpü.
[Meh-riban]
.qarşısında daş bir heykəl hissizliyi ilə hərəkətsiz duran ərini başdan-ayağa süzdü. S.Hüseyn. Birmərtəbəli daş evin pəncərələri taybatay açıq idi. M.Hüseyn. // Daş döşen-miş, daşla örtülmüş. Daş küçə.
Ağatlı iay-ton
. Cavanşir qəsəbəsindən çıxıb daş yolla yuxarı dartındı. S.Rehimov.
Bezek üçün işledilen firuze, yaqut, al-maz, brilyant ve s.-ye verilen ümumi ad; daş-qaş. Sibir daşı. Uzüyün daşı.
Dama, nerd ve b. oyunlarda ağac, sü-mük ve s.-den qayrılmış fiqurlardan her biri. // Şahmat oyununda: piyadalardan ela-ve olan 8 fiqur. Şah şahmat oyununda əsas daş hesab olunur. □ Daş-daşa
şahmat ve dama oyununda: heç-heçe qurtarma. Daşa getmək
domino oyununda; yerden elave, teze daş götürmek. Beş dəiə daşa getdi.
Hesab sayğacındakı denelerden her biri. Hesabdar bir-birinin arxasınca daha üç daş çəkdi.
Terezi daşı. Birkiloluq daş.
Günbəgün-dən qocalıb, artmaqdadır mülkü, malı; Düz deyil arşını, ölçüsü, tərəzisi, daşı. M.Ə.Sabir.
tib. Bedenin bezi daxili orqanlarında (mes.: böyrekde, qara ciyerde, öd kisesinde ve s.-de) yığılıb daşlaşan madde. Qara ci-yərdə daş əmələ gəlmək. Böyrəyində daş var.
məc. Rehmsizlik, merhemetsizlik,
amansızlıq, çox sertlik, hissizlik menasında.
Daş ürək.
məc. çox berk, çox sert, çox möhkem
şey haqqında (çox vaxt "kimi" sözü ile).
Əgər daş olsa dözməz xublar bidadına, bil-
məm; Nə eylər kim, könül bunca cəfavü cöv-
rə tab eylər. S.Ə.Şirvani. Içəri atılan daş kimi
bərk şeyin nə olduğunu bilmək üçün onu əli
ilə axtarıb, nəhayət, tapdı. A.Şaiq. Yollar buz
bağlayıb, daş kimi bərkimişdi. M.Hüseyn.
◊ Daş atıb başını tutmaq
qeti suretde danmaq, boynuna almamaq, inkar etmek, redd etmek. Mədəd Xanpərini çağırtdırıb əhvalatı öyrənmək istədikdə, Xanpəri, nə təhər deyərlər, daş atıb başını tutdu. Ə.Ve-liyev. Daş atmaq
1) kinaye ile demek, tene vurmaq, söz atmaq, sataşmaq. O, kimə daş atır?
Ay daş atan bəxtəvər, daşın da bir vaxtı var. (El sözü); 2) elinden çıxarmaq, axırına çıxmaq. Var-yoxa daş atmaq. Pul-larına daş atdı.
Qalan dövlətinə də Irandan gəlmiş bir dərviş daş atdı. Ə.Haqverdiyev. Daş basma(sı), daş çapı
daş üzerine salınmış yazıları çap etme üsulu, litoqrafiya üsulu ile kitab çapı. Bu kitabça Irandan gətirilmə daş çapıdır. F.Ağazade. Daş daş üstə qalmamaq
tamamile dağılmaq, uçulub yerle bir olmaq, alt-üst olmaq. Tul-lama zəlzələ ilə dönmə zəlzələ birdən olan-da daş daş üstə qalmır. H.Zerdabi. Daş dövrü (əsri) tar. arxeol.
ibtidai icma qu-ruluşunun, daşdan müxtelif aletler hazırlan-ması ile seciyyelenen dövrü. Yazının qədim olmasına sübut daş dövründən tapılmış olan bir çox əsərlərdir. F.Ağazade. Misirdə, As-suriyada və Babilistanda əkinçilik və mal-darlıq 6000 il bundan əvvəl kifayət dərəcədə yüksək səviyyədə idi. Avropada isə bu za¬man bəşəriyyət daş əsri deyilən səviyyəyə yenicə çatmışdı. "ümumi zootexniya". Daşa basmaq
daşlamaq, üstüne daş yağ-dırmaq, daş atmaq. Axır, mən hara gedim? Uşaqlar məni daşa basır? C.Memmedqulu-zade. Daşa dönmək
1) berkimek, daş kimi berk olmaq; 2) məc. üreyi sertleşmek, heç bir şeyden müteessir olmamaq, tesirlenme-mek. Daşa dönmüş
üreyi berk, sert, rehmsiz, şefqetsiz, merhemetsiz adam haq-qında. Daşa dersəm eşidir, sonra verir əks-səda; Daşa dönmüşlərə əks eyləmədi fərya-dım. M.Hadi. Daşa dönmüşə mənim sözüm təsir etmədi. Ə.Əbülhesen. Daşdan cavab istəmək (axtarmaq)
çox berk utanmaq, utandığından demeye heç bir söz tap-mamaq. Oruc başını aşağı salıb, ayağının yanındakı torpaqdan və daşdan cavab axtardı. Ə.Veliyev. Daşdan keçmək
çox tesirli olmaq, her yerde işe keçmek. Bu və-siqə daşdan keçər.
O deyir ki, bir kağız göstərmişəm, daşdan keçər. S.Rehimov. Daşdan yumşaq
keyfiyyetinden asılı ol-mayaraq yeyile bilen her şey; dişedeyen. Elə acam ki, daşdan yumşaq nə olsa, yeyə-cəyəm. "Koroğlu". Daşı daş üstündə qoy-mamaq
tamamile dağıtmaq, darmadağın etmek, dağıdıb viraneye çevirmek. Daşı ətəyindən tökmək (atmaq)
fikrinden da-şınmaq, reyini deyişmek, görmek istediyi bir işden vaz keçmek, höceti buraxmaq. [Hacı Mehemmedeli:] Cənab həkim, gəl sən bu daşı ətəyindən tök! C.Memmedquluzade. Oğul! Daşı tökün ətəyinizdən; Bir yaxşılıq qalsın dünyada sizdən. S.Vurğun. Gəl, lənət şeytana,
deyək, tökək bu daşı ətəyimizdən. M.İbrahimov. Daşı sıxsa suyunu çıxarar
çox güclü, qüvvetli, sağlam adam haqqında. Daşın böyüyündən yapışmaq, daşın bö-yüyünü götürmək
öhdesinden gele bil-mediyi, bacara bilmediyi bir işden yapış-maq. Daşını atmaq
azad olmaq, yaxasını qurtarmaq; el çekmek, terk etmek. Yeganə bir öküzüm var idi, dünən satdım; Onunla birgə əkinçiliyin daşın atdım. Ə.Nezmi. Əv-vəlləri elə fikir edirdim ki, aldığım taxıl məhsulu ilə kasıblığın daşını büsbütün ata-cağıq. M.Hüseyn. Daşlar dilə gəldi
bir hal, ya hadisenin çox ağır, dözülmez, facieli ol¬duğunu bildirir. Bir daş altda, bir daş üstdə
gizli saxlanmalı, heç kese deyilme-meli sirr halında. [Piti Namaz] Mən həyət adı çəkdim burda? Bir sözüydü, bir dəiə de-mişdim, düzəlmədi, mən də bir daş altdan qoydum, bir daş üstdən. İ.Melikzade. Bir daşla iki quş vurmaq
bir defe zehmet çekmekle iki iş görmek, iki şeyi elde etmek. Daş asılmaq
gec qızmaq, gec qaynamaq. Samovar qaynamır, deyəsən, altından daş asılıb. Oxu daşa toxunmaq
berke düş-mek, ciddi maneeye rast gelmek, işin baş tutmasına ciddi engel çıxmaq. Ozünü daşdan daşa çırpmaq (vurmaq)
bir şeyi elde etmek üçün özünü her cür çetinliye vur-maq, her cür çetinlik ve mehrumiyyete me-ruz etmek. üstünə bir daş
bax bir daş altda bir daş üstdə. üstünə daş qoymaq
sirri gizli saxlamaq, heç kese bildirmemek.
...daş Bir sıra isimlere qoşularaq birgelik, şeriklik bildirir; mes.: yoldaş, sirdaş, silah-daş, meslekdaş.

DAŞ : Turkish Risale

İsimlerin sonlarına eklenerek eşlik, refakat ve ortaklık bildirir. Meselâ: Arka-daş $
Refik

DÂS : Turkish Risale

f. Orak. * Tuzak. * Sedef otu

DAŞ : Ottoman Turkish

İsimlerin sonlarına eklenerek eşlik, refakat ve ortaklık bildirir. Meselâ: Arka-daş $
Refik

DÂS : Ottoman Turkish

f. Orak. * Tuzak. * Sedef otu

DAS : German Turkish

s. der. ^ hier bu, ?u; bunun burasi:
^ bin ich. Bu benim. ^, was ich dir ^so^t habe, bleibt unter uns! Söylediklerim aramizda kalsin! ^ heißt demek ki: yani; all ^ bütün bunlar

DAS : German Turkish

{das} Almanca'da cins isimlerin önlerine gelen üç Artikel'den biri: bu, şu, bunlar, şunlar

DAS : German Turkish

" yansız (nötr) sayılan adlardan önce kullanılan tanımlık (artikel); bu, şu"

DAS : German Turkish

Almanca'da cins isimlerin önlerine gelen üç Artikel'den biri: bu, şu, bunlar, şunlar