OCKHAMLI

OCKHAMLI : English Turkish Phlosef

Ockhamlı William. Ortaçağ felsefesinin,
1347 yılları arasında yaşamış olan ünlü düşünürü. Tümeller konusunda nominalist bir görüş benimseyen, tümellerin gerçek bir varoluşa sahip olmadığını, yalnızca ağızdan çıkan bir sesten ibaret olduğunu savunan Ockhamlı'ya göre, tümeller kuramsal bakımdan gereksiz olan öğelerdir; tümeller, çokluğa, ortak değil de, yüklenebilir olan isimlerdir. Ockhamlı William, filozofların boşuna bir bireyleşim ilkesi aradıklarını, oysa, şeylerin ilk baştan beri birey olarak varolduğu için, bireyleşmeye ihtiyaç duymadığını söyler. Metafiziksel bir bireyleşim ilkesine değil de, epistemolojik bir tümelleşme ilkesine ihtiyaç duyulduğunu söyleyen William, ilginin metafizikten uzaklaşıp epistemolojiye kaymasına, felsefenin odak noktasına bilgi konusunun geçmesine öncülük etmiştir. Ona göre, özel, bireysel varlıklarla, olayların varoluşunu yalnız deneye, duyulara dayanan bilgi ile bilebiliriz. Her türlü bilginin kaynağında deney, tecrübe vardır. Ockhamlı'ya göre, vahye dayanan gerçekler aklın sınırını aşar. William, bu iki alanı birbirinden kesin çizgilerle ayırır. Bu anlayışta felsefe, eskiden olduğu gibi, artık teolojinin, dinin hizmetinde değildir. Felsefe ondan bağımsız olmaya, kendi dünyasını bulmaya başlar. Ockhamlı ahlak konusunda iradeci bir tavır sergiler, yani, akla ve bilmeye değil de, iradeye üstünlük tanır. Ona göre, bütün ahlak kurallarının temelinde Tanrı'nın özgür iradesi vardır. William, insan varlığının, Tanrı'ya bağımlı olan yaratılmış ve özgür bir varlık olarak, ahlaki bakımdan iradesini tanrısal iradeye uydurması ve Tanrı tarafından konmuş ahlak yasasına uyması gerektiğini söylemiştir