Multilingual Turkish Dictionary تورکجه تورکجه

گؤی : تورکجه تورکجه

[آد]
ایچینده اوُلدوزلار و گزه¬ین‏لر اوْلان سوْنسوز بوشلوق، یئر اوٌزو اوٌستونده کی گؤی رنگلی (ماوی) قوُببه، اوُزای، فضا، سما (فا:آسمان). sky
ماوی رنگ، گؤی قوُببه سینین رنگینده اولان رنگ (فا:رنگ آبی). blue
یئمه‏لی گؤی، گؤوه¬رنتی، یاشیل رنگ، تازا گؤی (فا:سبزیجات). vegetables، green‏
(مج) تانریْسال، قوُتسال،سوْنسوُزلیق، اوٌستونلوک، تازالیق
(اؤزل آد) گؤی/گؤک سؤزیله دوٌزه¬لن انسان آدلاری: إاتلیْغ، إارسلان، إ¬آغاج، إاغوُل، إالپ، إ¬اوْردوُ، إ¬اوْزان، إ¬اوْغول، إ¬اوْوا، إ¬اوْیا، إای، إای، إباتوُ، إباتوُر، إبارس، إبالا، إبای، إبَردی، إبگ، إبوُداق، إبوُداق، إبوُدون، إبوُغا، إبوُیروق، إبیلگه، إتؤره، إتاش، إتاغ، إتان، إتان، إتانیْق، إتای، إتَمیر، إتوُرا، إتوُران، إتوٌرک، إتوٌره، إتوُغ، إتوْغان، إتوُلقا، إتوْی، إتوُیوق، إتیگین، إتیموُر، إتین، إچئری، إچار، إچَکبای، إچه¬باش، إچه¬بال، إچه¬بالا، إچه¬بای، إچیچَک، إداغ، إده¬بوْلدی، إدوْغان، إر، إسال، إسای، إسوُ، إسوْی، إشین، إقوْپوُز، إقوُت، إ¬قوُتلوغ، إقوُلو، إقیْلیچ، إقیْن، إکوٌر، إمَنگوٌ، إموُغول، إه¬باخان، إه¬تای، إهوُن، إوْبا، إوْتاق، إیاروُق، إیاساغ، إیاغان، إیای، إیمَر، إیوُرد، إیوْلداش، {سومرجه ‹گیگ›؛ ایلامجا، کاسسی جه: یاشیل؛ دیوان لغات تورک ده ایشله نیبدیر، گؤیتوٌرک داش یازی لاریندا ایشله نیبدیر، ‹گؤک›
هاوا
گؤی رنگی، ماوی.
شهرین گؤی قوشاغی}

گؤی/گؤک/گؤیجه... : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] آذربایجاندا یئر آدی کیمی¬ایشله¬نیر،باخ:یئرآدلاری(ان¬آزی75 آد سایماق¬اوْلار)

‌گؤیئلتاش : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] بابوُرخان دؤنَمی بگ و کوْموتان آدی

گؤی¬آدا : تورکجه تورکجه

[آد] بیر توْپلام اولدوز کوْمالاری، بوُلودسوُ و قازلاردان تشکیل تاپان و ‏نسبی حالدا باغیم‏سیز اوْلان اوزای آداسی، گالاکسی (فا:کهکشان). the milky way‏

گؤی‏اؤسکوروک (گؤی‏اؤسکورَک) : تورکجه تورکجه

[آد] اوشاقین توتولدوغو و سوٌرکلی و درین اوٌسکوروک شکلینده تظاهُر ائدن یولوخوجو خسته‏لیک whooping-cough

گؤی‏ائوی : تورکجه تورکجه

[آد] گؤی اوُلدوزلارینی گؤسته رن بالاجا قوببه

گؤی‏اطلسی : تورکجه تورکجه

[آد] اولدوزلارین گؤی کوٌره سینده یئرلَرینی گؤسته رن نقشه و چکیلیش

گؤیالپ : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] توٌرکیه¬جُمهورییتی‏نین ¬قوُرولوشوُندا آتاتوٌرک¬ون ده فیکیر و گؤروشلریندن یارارلاندیْغی، توٌرکجولوق دوٌشونجه¬سینی، سوْسیوْلوژیک بوْیوتلاریلا اَله آلیْپ، دَیرلندیرن، اوٌنلو سوْسیولوق و ادبیاتچی

گؤی‏اوْت : تورکجه تورکجه

[آد] یاشیل اوْت (فا:سبزه). meadow

گؤی‏اوٌزو ماوی‏سی : تورکجه تورکجه

[آد] آچیق ماوی

گؤی‏اوٌزو : تورکجه تورکجه

[آد] یوخاریدا گؤرسه‏نن اولدوزلو، بوُلودلو، گونش و آی اولان یاریم کوٌره

گؤی¬اوْغوز/گؤک-اوْغوز : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] قاقاووُز، ایندی ده موْلداویا’یا باغلی اؤزَرک اوْلاراق یاشاملارینی سوٌردورن اوْغوز بوْیو

گؤیبؤری : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد]
تانریْسال قوُرد، بعضاً «بوْزقوُرد»یازیلیر؛
خوارزَملی جلال¬الدین’ین وزیر و کوْموتانی، گؤی توٌرکلر دؤنمی بگلریندن و کوٌرشادین قیْرخ یوْلداشیندان بیری

گؤی‏‏باش¬اوْتو : تورکجه تورکجه

[آد،بیتگی] توْپلاشیق‏گیللردن، یازدا بوغدا تارلا¬لاریندا موْر رنگلی چیچکلر آچان بیر بیتگی (فا:نوعی‏گیاه). centaurea cyanus

گؤیبَن : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]
تانریْدان گَلن، گؤک پارچاسی
ماس¬ماوی

گؤیبیلگه خان : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] اوُیغور خانلارینین عُنوانلاریندانر

گؤی‏بیلیمجی : تورکجه تورکجه

[صفت] گؤی جیسیملرینی اینجه‏له ین بیلیمن

گؤی‏بیلیمسل : تورکجه تورکجه

[آد] گؤی بیلیم ایله ایلگیلی

گؤی‏بیلیمی : تورکجه تورکجه

[آد] گؤی جیسملرینی آراشدیران بیلیم، آسترونوومی، فلکیات

گؤیتاش : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد]
گؤی¬توٌرکلردؤنَمی بگ‏لریندن و کوٌرشاد’ین قیْرخ¬یوْلداشیندان¬بیری
موُصول-سلجوُقلو¬بگی

گؤیتای : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] ماناس داستانیْندا آدی گئچن بیر بگ

گؤیتای¬بیگه : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] چَنگیزخانین¬گَلینی، توُلای خانین ائوده¬شی7

گؤی‏توٌرک : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] تانریْدان قوُت آلمیش. قوُتسانمیش توٌرک. (تانریْسال توٌرک، تانری طرفیندن گؤندریلمیش توٌرک)

گؤی¬¬توٌرک¬داستانلاری : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] تورکلرین اسلام دان اؤنجه کی بو داستانلار چین قایناقلاریندا قید اوْلوب، بو داستانلار بوْزقورد و ارگنه¬کوْن داستان‏لاریندان عبارت دیر

گؤیتوٌرک¬خاقانلیغی : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]تاریخده ایلک¬دفعه توٌرک آدیله دؤولت قوُران گؤی¬تورک دؤولتی دیر، گؤی توٌرکلر آشینا عایله سینه منسوبدولار
بوُ دؤلت 1جی و 2جی گؤی¬تورک دؤلتی آدیلا تانینیر:
بیرینجی گؤی¬تورک دؤولتی نین قوُروجوسو بوُمین¬خاقان¬دیر، بوُمین م552 ده جوُوان جوُوان‏لاری یئنه‏رک باغیم‏سیزلیقلارینی اعلان ائتدی، بوُمین¬هوُنلارین باشکندی اوْلان اؤتوکن‘ی باشکند سئچدی، حاکمیّت دؤنمی م
581 و حاکمیّت بؤلگه¬لری غربی چین و کُره سیْنیرلاریندان قارادنیز و شرقی آنادولویا قدر یئرلرایدی، ایچ قاوقالار و چین دسیسه لری سوْنوجو اؤلکه ایکییه¬بؤلوندو:
شرقی¬گؤی¬تورک دؤولتی نین قوُروجوسو توُنگ¬یابغو tung، حاکمیّت دؤنمی م
630 و حاکمیّت بؤلگه¬لری شرقی¬آسیادان آلتایلارا قدر یئرلرایدی؛
غربی¬گؤی¬تورک دؤولتی نین قوُروجوسو تاردوُ tardu، حاکمیّت دؤنمی م
630 و حاکمیّت بؤلگه¬لری آلتای داغلاریندان غربه طرف ایدی، غرب گؤی-تورکلرین باشینا بوُمین‘ین کیچیک قارداشی ایستمی خان گئچدی، سونرا بوُمین‘ین اوغلانلاری کوْلوْ وموُخان و موُخان‏نین اوغلو تاپوُ خاقان اوْلدو، بیزانس تاریخچی‏لره گؤره موُخان زامانیندا گؤی¬تورک امپراتورلوغو منچوری‏دن قارادنیزه قدر گئنیش لنمیشدی، تاپوُ دان سوْنرا بومین ین نوه‏سی ایشبارا خاقان اوْلدو، گؤک تورکلرین بؤیوک آداملاریندان، کوٌرشاد، باغاتور، آدلارینا اشاره ائتمک اوْلار، اوْنلار سوْنوندا چین اگه-منلیگینه گیردیلر.
ایکینجی¬ گؤی¬تورک دؤولتی نین قوُروجوسو ایلته¬ریش¬خاقان-دیر،م680دا آشینا عایله سیندن «قوتلوق» باش بوغو اؤتوکن شهرینی آلدی و«ایلته¬ریش» (ائل و دؤولتی ییغان) عنوانینی قازاندی، بو زامان اوْنون قارداشی قاپقان شاد (نایب السلطنه) و تونیوُقوُق (باش وزیر، آیغوجو) اوْلدو، سوْنرالار ایلته¬ریش‘ین ایکی اوْغلو بیلگه و گول‏تکین، و همچینین اینَل (قاپقان‘ین اوغلو) بوتون «اوْن اوْخلاری، تالاس، چوُ» و چوخلو آیری توٌرک ائللرینی تابع ائتدیلر، غربی آراشدیرماجی‏لار توْنیوقوق‘و، گؤک تورکلرین بیسمارکی تانیمیشلار، اوْنلارین حاکمیّت دؤنمی م
744ه قدر سوٌردو ، ایچ قاوقالار و چین دسیسه لری سوْنوجو بو حکومت ییخلدیغیندا اؤلکه ایکییه بؤلوندو:
تورکیش دؤولتی نین قوُروجوسو موْهوْداقان (بوُغاتارکان)، حاکمیّت دؤنمی م
766 و حاکمیّت بؤلگه¬لری ماورالنهر، چوُ، توُرفان، کوُجه ایالت لریدی، چین دسیسه¬لری سوْنوجو قارا تورکیش لرله ساری توٌرکیش لرین آراسای آچیلاراق حکومت سوْنوندا قارلوق لارین الینه کئچدی؛
قارلوق یابغوسو؛ بیلگه¬خان اؤلندن سوْنرا باسمیل‏لر، قارلوقلار و اویغورلار بیرلشه‏رک عصیان ائتدیلر و م745دن سونرا اوُیغور دؤولتی اؤتوکن شهرینده قوُرولدو و اویغور ایلته‏بری (باش بوغو) «قوُتلوق کول» خاقان اوْلدو، باخ: اوُیغورلار. و گئنه همان دؤنم غرب بؤلگه لرینده قارلوق دؤولتی قوُرولدو: قارلوق یابغوسو، قوُروجوسو: قاراخان، 2جی گؤی¬تورک ییخیلینجا، اوُیغور قارلوق باسمیل بیرلیگی وُجودا گله رک قارلوق یابغوسو، م766دا اؤزونو قاراخان (قارا و بوْزقیرلارین خانی) اعلان ائتدی، حاکمیّت دؤنمی م
840 و حاکمیّت بؤلگه¬لری: آلتای داغلاریندان غربی، چوُ، قارا ایرتیش، قارا¬تاباقای، تانری داغلاری، ماورالنهرایدی، اوْنلار سوْنوندا چنگیزخانا باغلاندیلار