Multilingual Turkish Dictionary تورکجه تورکجه

ماکئت : تورکجه تورکجه

[آد،فرانسیزجا]بیریاپی و هیکلین بالاجا اؤرنگی (فا:ماکت)

ماکاروْنی/ماکارنا : تورکجه تورکجه

[آد،ایتالیانجا]نازیک بوْرولار شکلینده خمیردن قوُرودولموش بیر نوْع یئیینتی محصولو

ماکروْ : تورکجه تورکجه

[اک،فرانسیزجا]بیر سیرا آلینما کلمه‏لرین اؤنونه گله‏رک بؤیوک آنلامی وئریر

ماکزیمالیزم : تورکجه تورکجه

[آد،لا:آرتیق]هر هانسی بیر طلبده افراطا وارما

ماکزیمم : تورکجه تورکجه

[آد،لا]ان¬چوخ،ان¬بؤیوک،ان¬اوٌست(فا:إ maximum‏

[اؤزل آد]
اوُرمیه¬ده(إتپه¬سی،إکندی) کند، قاخ‘دا داغ¬آدی
ماکیmakı: ماکی نزهه-القلوب کتابیندا ماکویه شکلینده ایشله¬نیب و مینوْرسکی‏یه گؤره بو کلمه ماد کوه ترکیبیندن اله گلیب و پروفئسور هینتس قرَزیادین یاخینلیغیندا باسدام قازینتی‏لاریندان اله گلن اوُرارتو کتیبه‏لرینی آراشدیریرکن بئیله سانیرکی ماکی شهری اصلینده اوْرارتو¬ لارین روْسا شهری اوْلمالیدیر، بوُ شهرین یاخینلیغیندا اله گلن بیر کتیبه ده بوُ بؤلگه‏نین آدینا قابان قالاسی شکلینده اشاره اوْلونوب (قابان¬باسان بورادا بیر بؤلگه آدیدیر و ماکی آدیلا اشتباه اوْلونمامالیدیر،یئنه¬ده¬اشاره ائدیلمه¬لیدیر قابان سؤزو تورکجه¬ده اسکی و کؤکلو اوْلاراق ارکک دوْغوز معناسیندادیر و عین حالدا بؤلگه نین قابا و چتین گئچیش لیگینه اشارتدیر). ماکی شهری کیچیک نوُح داغی‏نین دؤشونده قرار تاپیب، بو داغ بؤیوک یاماج حالیندا شهری بوٌرویوب و بوُ سببدن بوُ شهره داش ماکی‏دا دئییرلیر، ایندیه کیمی ماکی سؤزو کؤک باخیمیندان چوخراق موسی خورنی نین یازیلارینا دایاناراق ایضاح اوْلونوبدور، بئیله¬کی گویا ارمنستان شاهی¬تیگران و مادشاهی¬آستیاک آراسیندا ساواش اولاراق آستیاک اؤلور و بوُ آرادا کوروش سلطنتی اله آلیر و مادلارین-بیر بؤلومو قاچیب آغری (آرارات) داغینین شرقینده یئرله¬شیرلر و اوْرانی مادکوه آدلاندیریللار و گویا سونرالار بوُ کلمه قیسالاراق ماکی اوْلوبدور، بو سؤزو مینورسکی و سوْنرادا بوتون یازارلاردا تکرار ائدیبلر، بیلیریک¬کی بو شهرین آدی ساده جه ماکیْ و اؤزگه دیللی یازیچیلارین اثرلرینده تلفظ یئترسیزلیگیندن دولایی ماکوُ و ماکوُیه شکلینده ثبت اوْلونوبدور،مسلّما موسی¬خورنی¬نین سؤزلری¬کلّی صحبت اوْلاراق افسانوی سؤزلردیر و بوُ شهرین دقیق یئرینه و آدینا شامل اوْلابیلمز، بوُ آرادا یاقوت حموی نین اشاره¬لری بوُ سؤزو ایضاح ائتمک ده آیدینلادیجیدیر، حموی نین نظرینه گؤره ماکی شهری «موُغلارین یئریدیر و موُغ دا اصلینده ماگوش (موُغوش) اوْلمالیدیر»،بیلیندیگی-کیمی ماخ سؤزو سومرجه یه دایانان بیر سؤز اوْلاراق بؤیوک و اوُلو معناسیندادیر و هیتیتلرده ده بیر تانری آدیدیر، بوُ آد بیر کؤک اوْلاراق سوْنرالار ماغ/ موُغ سؤزونده گؤرسه¬نه¬رک، دینی عالیملری تمثیل ائدیر و آچیقدیرکی اوْنلارین اوْلدوغو یئرلرده ده ایز بوُراخیبدیر آذربایجانین مختلف یئرلرینده ماخ، باش¬ماخ، ماخوُلا یئر آدلارینی گؤرمک اوْلار، و یئنه ده ماکی قرزیادین آراسیندا موُخورکندی بوُ آدا باغلیدیر و موخ/موُغ و اوُر سؤزلریندن دوٌزلمه¬دیر و موُغ شهری معناسیندادیر، تورکجه ده یْ شکیلچی سی بیر سیْرا آد و فعل کؤکلریله بیرلیکده یئنی آدلار دوٌزلدیر اؤرنک اوٌچون: باخ/باخی/باکی، آغ/آغی، تاخ/تاخی کیمی سؤزلره اشاره ائتمک اوْلار، بونلارا تای ماخ سؤزو ماک سؤیله نیشینده ماخی/ماکی شکلینده بوُ بؤلگه¬نین کؤکودور و موُغ لارین یئری اوْلدوغو اوچون بو آدلا ایلگیلیدیر، آذربایجانین چوْخ یئرلرینده موُغان، ماخ، ماکی کندی آدلارینین اوْلدوغو بوُ یوْروما بؤیوک قانیتدیر، بورادا بیر سؤزه ده دئیینمک لازیمدیر، ماکی سؤزونده اؤزل تورک (یْ= ı) حرفی اوْلدوغو اوٌچون معمولا عربلر، فارسلار، کوردلر و ارمنیلر طرفیندن دوٌزگون آنلاشیلمیر و آچیقدیرکی بوجور یازارلار ایلکجه بو سؤزو اؤز دیللرینده اوُیقون بیر بیچیمده یازماغا چالیشیرلار و سوْنرادا اوْ ساپدیریلمیش کلمه¬نی توجیه ائدیللر.
ماکی makı: ماکی شهری غربی آذربایجانین شهرلریندن اوْلاراق 4 بخش‘ه و 14 کندیستانا بؤلونوبدور:
پلدشت (شرقی چایباسار، زنگبار، شرقی و غربی گئچلَرات)،
قرئینی (آواجیق، ببه¬جیک، شمالی و جنوبی چالدران)،
شوْط (شمالی و جنوبی قره قوْیون، یوْلا گلدی)،
مرکزی (شمالی و جنوبی چایباسار، قالادره سی)؛، ش 1320ده ماکی شهری 3 بخش (حومه، پلدشت، قره‏عینی) و 386 کنددن تشکیل تاپیردی، و توْپلام، نفوسو* 67300 نفرایدی، بوُنلاردان ماکی، قرئینی و پلدشت شهرلرینین اهالی سی توٌرک قئید اوْلاراق، ترتیبله 6670، 3300، 978 نفرایدی و قالانی کندلرده یاشاییردیلار، اوْ دؤنم 331 کندین اهالی سی تورک ایدی و 55 کند کوٌرد اولاراق توْپلام جمعیتی 5110 قئید اوْلونوبدور، یعنی اوْ دؤنم بوُ شهرستانین 62190 نفری یعنی 93 فایزی توٌرک و 7 فایزی کوٌرد ایدیلر ضمناً اوْ دؤنم بیر کندین جمعیتی مسیحی یازیلیب کی جمعیتی 62 نفرایدی، ش1385جی ایلده شهرستانین جمعیتی توْپلام 222052 نفر اعلام اوْلوبدورکی (42560+ 9300+ 14715) 66575 نفری ماکی، پلدشت و قرئینی شهرلرینده و 155477 نفریده کندلرده اوْتوروردو، بوُ دؤنم 470 کنددن 360 کند توٌرک و 110 کندده کوٌرد ویا توٌرک وکوٌرد بیرلیکده یاشاییردیلار، اوْرتالاما حسابلا هرکندین جمعیتی (470/ 108940) 331 نفر اوْلوردو، لذا کندلرده 119160 نفر تورک و 36317 نفر کوٌرد یاشا¬ییردیلار، شهرده ش1350دن اؤنجه تورکلر نفوسون بوتونونو تشکیل ائدیردی¬و ولی¬بو تاریخدن ¬سونرا کوردعایله¬لری شهرده یئرلشمه¬گه باشلادیلار، شهر محله¬لری دوغودان باتی¬یا دوغرو بئیله سیرالاماق اولار: بئش¬گؤز، قزبعلی، قاسم¬آباد و یادبود، قاراخیْژلیق، اوْتای، خنجرخان، مرکزی بؤلوم، توُتلوق، تازامحلّه، سازمانی¬ائولر، موٌشوک، بولوار، قاراکؤپرو، سایت؛ بو 14محله¬دن، بئش گؤز، مرکزی بؤلوم، یادبود، بولوار، تازامحلّه هر بیری 12 فایز نفوسا مالیکدیلر، سایت بؤلگه¬سی 16 فایز نفوسلا ان بؤیوک محله¬دیر و قالان بؤلگه¬لر هربیری تقریبا یوزده 3 نفوسو اؤزلرینده یئرلشدیریبدیر، شهرین اورتا بؤلوم و دوغوسوندا تورک عایله-لری چوغونلوقدا اولاراق کورد عایله لری 1 فایزدن فاضلا دییلدیلر، سایت، قاراکؤپرو و بلوار‘دا یاخلاشیق
40 و اوْرتالاما 35 فایزه یاخین عایله¬لر کورددولر، آیری بؤلگه لرده کورد عایله لری 5 فایزدن آزدیلار (کورد عایله ساییسیندا بو مقدارلار مختلف دئییشلرده ان چوخودور و بعضیلرینین دئییشینه گؤره شهرده کوردلر بو مقدارین یاریسیندان دا آزدیر) بو حسابلا شهر ایچینده تقریبا15فایز کورد و 85 فایز تورک یاشاماقدادیر، شهرستان گنل¬اینده و بونو نظرده توتاراقکی قرئینی و پلدشت¬ده نفوسون 95 فایزی تورکدولر، جمعا 178150 نفر تورک و 43901 نفر کورد یاشاییر، آیری دئییشله بوُ دؤنم، شهرستانین80فایزی توٌرک و 20 فایزی کوٌردایدیلر، گؤرونورکی ایکی ساییملامایا گؤره کوٌرد کندلری تعداد لاحاظیندان ایکی قات اوْلوبدور بئیله کی 55 کنددن 110 کنده آرتمیشدیر و حدوداً 50یه یاخین توٌرک کندلرینین اهالی¬سی اوْرانی تَرک ائدیب و کند کوٌردلَشیبدیر.
ماکی بؤلگه‏سینین تاریخی و گؤرمه¬لی یئرلری: باخچاجیق سارایی(باخچاجیق کندینده)، چالدیران قبرستانی، پیر احمد کندی قبرستانی (آواجیق بؤلگه سینده)، قارا کیلیسه یا تاتاووس کیلیسه¬سی(قرئینی یاخینیندا)، خلیل¬آباد تپه‏سی (شوط یاخینیندا)، سنت¬استپاسن¬کیلیسه‏سی(آراز قیراغیندا)، داش معبد (زنگَنه دوٌزونده)، ساری قیه داش یازیتی، اسکی دامبات شهری‏نین قالینتی‏لاری، بئش گؤز کؤپروسو، داش اوْتاق (دَلیک داش و سنگر کندینده)، زور زور کیلیسه‏سی (باروُن کندینده)، مریم‏ننه کیلیسه سی، ماکی مچیدی،
ماکی بؤلگه¬سینین¬ چایلاری: چایلار آرازا تؤکولورلر: آغ سوُ (بدوولی سنگر40b4s بدوولی ایستگاهی
28q و باشکند ایستگاهی
89q )، چایلاق(اَرکه¬وین- قارا کلیسا 35b3s)، زنگبار چای/زنگمار (ماکی- پُلدشت 83b1s بارون ایستگاهی
52q- ماکی ایستگاهی
3q- پلدشت ایستگاهی
25q)، ساری سوُ (حسوشیری سنگر
24b1s

12q=)، قارا سوُ (تازاکند 6b1s)، قاراسوُ (حالحال 17b6s)، قاراسوُ (خلخله تازاکند شکلو84b9s81/8q)، قاراسوُ (کلیساکندی 15b2s)، قاراسو آرخی (گدای 15b1s)، گرگوgərgu (دووشان تپه 5b7s)، گوٌدوک چای (قیزیل سورو 12b6s)، قیزلارچای (چالدران45b3s)، گؤل/گوٌل (وکیل شگفتی14b6s)، دامبات چایی،
ماکی بؤلگه‏سینین داغلاری (آواجیق-ببه¬جیک-چالدیران)
آغداش (30ک‏گ‏ب2866)، آغداش (32ک¬‏گ‏ب¬2685)، آغداش (15ک‏گ‏ب2531)، آی¬گؤرمز (29ک¬گ‏ب2382)، اوُجاگونئی (30ک¬گ‏د2206)، اوُنینگ (40ک‏گ‏ب2489)، اینجه (31ک‏گ2604)، باباقنبر (30ک‏گ‏د2027)، باباگؤی (35ک‏گ‏ب2825)، بَروش (35ک‏گ‏ب2670)، بَگ دره (35ک‏گ2490)، تکه‏لیک (30ک‏گ‏ب2498)، توْپال سرباز (17ک‏ب2384)، چال (22ک‏ق‏ب2216)، حاجی بَگی (50ک‏گ‏ب2850)، خلَج (19ک‏گ‏ب2051)، خیزخیزداش (30ک‏گ‏د2366)، داش گَلَن (27ک‏گ‏ب2442)، داغ گوٌله تپ سی (9ک-گ‏ب2078)، دَلی داغ (35ک‏ق‏ب2564)، دوُمانلو (29ک‏گ‏ب2678)، ذوٌالفقارداغ/ زیارت داغ (17ک‏ق‏ب¬2373)، سال (16ک‏گ‏ب2048)، شیرآباد (35ک¬گ‏ب2402)، قالا (28ک‏گ‏ب2775)، قانقیلی اوْجاق (35ک‏گ‏ب2677)، قانلی باباتپه سی (27ک‏ق‏ب2503)، قَجیرلی (30ک‏گ‏د2480)، قارابوُرکه (30ک‏گ‏ب3000)، قاراکیلیسه (22ک‏¬گ‏د2166)، قندیل (18ک‏ق‏ب2237)، قوُزو(20ک‏گ‏ب2305)،قیرمیز(15ک‏گ‏ب2558)،قیزقاچان (32ک‏گ‏ب2719)،گل-آشاقی(33ک¬گ‏ب2498)، گوٌنئی (33ک¬گ‏د2406)، مَندلیخ (42ک¬گ‏ب2722)، موُرس (16ک‏گ‏ب2435)، نارویزگوزه سی (40ک‏گ‏د2242)،
ماکی بؤلگه‏سینین داغلاری (چایباسار-قالادره¬سی): آبگرم (17ک‏ق‏ب2077)، آغ بابا (35ک‏ق‏د1310)، آیبَک (24ک‏ق2132)، اَشک اوُچان (39ک‏گ‏د2015)، اوُزگوُن (35ک¬‏ق‏د¬958)، اییده¬لی (12ک‏ق‏د¬1779)، بایرام گُل (14ک‏¬ق‏ب1512)، باییْندیر (5ک‏ب1587)، بوْزداغ (10ک-‏گ‏د1430)، تاتار (40ک‏ق1625)، توپ (13ک¬‏ق‏د1341)، توُتاوا (21ک‏ق‏د1944)، چاربَر (15ک‏ق‏د¬1630)، چَککوْو (19ک‏گ‏د¬2224)، چَنگلی (13ک‏ب-2546)، چوْروق (28ک‏ق‏د1671)، گیرکین (9ک‏گ‏ب¬2788)، حاجی سید علی (4ک‏گ‏ب2838)، درویش پاشا (22ک‏ق‏ب1605)، دوه¬بئلی؛ دیک داغ (9ک‏گ‏ب3670)، زنگبار (7ک‏گ‏ب2588)، زیارت (13ک‏ق‏د1695)، سبَد (3ک¬‏گ‏ب1639)، سوُرناخ (9ک‏گ‏ب2076)، سوُسوز (25ک¬‏گ‏د2434)، سوُققار (28ک‏گ‏د2747)، سیاه (21ک¬‏ق‏د1879)، سیاه (40ک‏گ‏د2826)، شهربانی/هامون (18ک¬ ¬ق‏د2060)، قارلی¬داغ (11ک‏گ2766)، قایا (1ک‏ق‏ب ¬1963)، قافلان/قَبْلان (17ک‏ق‏ب2023)، قارا بوُلاق (34ک‏ق‏د¬983)، قاراگوٌنئی (22ک‏گ‏د1705)، قوْزلو (18ک‏ق‏د¬1505)، قوُزلو (5ک‏گ‏د1752)، قیزل داغی (35ک‏گ‏د¬1569)، کوُزلوگگَری¬/ کوُسله¬کوت (30ک¬ق3903)، کوْلوس (35ک‏ق‏د1025)، کینیگوْر (33ک‏د¬1127)، گَرْد¬زیارت (15ک‏ق‏د1579)، گَرکئش (3ک‏ق‏ب¬1963)، گَوَنه (13ک‏ق‏د1543)، ملا نبی (40ک‏¬ق‏د915)، موُرخان (20¬ک‏ق¬-2210)، موُرْس (15ک‏ب2933)، موُمورگان (25ک¬‏ق‏د¬¬2002)، میزداغ (8ک‏ق‏د1684)،
ماکی(پلدشت-زنگبار) بؤلگه‏سینین کندلری: آغ اوْتلوق (*35×)؛ آقامیرکندی، اوْروج محمد کندی/ تو+کو (*196)؛ بهلول آباد (*650)؛ بیله سوُوار (*65)، پؤرنک (*1000)؛ پُلدَشت/ عرَبلر (*978)؛ پناه کندی (*100)؛ دایلان کندی/ تایلان کندی /تو+کو (*20)، تپه باشی پؤرنک (*120)؛ جمال آباد/ جمال کندی/ تو+کو ، حاجی صوْفو؛ ساختمان (
40 ایللیک یئنی کوٌرد کندی دی)، علی نظر و عمارت (*100)، فتّاح کندی (*300)؛ قارقوُلوق (*550)؛ قاراخوْجالو/ تو+کو (*60)؛ قاراجا¬لی (*50)؛ قوُتان/ تو+کو (*70)؛ قیْرکندی/ تو+کو (*240)؛ قیْلیجلانمیش/ تو+کو؛ قیْیقاج (*25)؛ ماللا کندی (*85)، مَرادلی/آ-ی؛ میرزه کندی/ مشهدی میرزه کندی/ تو+کو (*150)؛ نظرخان (*110)،
ماکی(پلدشت-شرقی چایباسار) بؤلگه‏سینین کندلری: بابوُرعجم (*235) (قوْ: بابر)؛ بَهلوُل کندی (*35×)، پئزیک/ تو+کو (*57×)، تازاکند؛ دیزه طویل، ذَکیرلی (*62×)؛ زنگه¬نه/زنجانا/ تو+کو (*250)؛ ساری¬سوُ¬ (*45×)، شوْتدو/ شوْتلو× (*180×)؛ شوْر¬بولاق/¬آ-ی (*42×)، شیددی× (*65×)، عشق¬آباد/¬تو+کو¬¬ (*80)، قیْزقالا/ بابوُر کوٌرد کندی (*40) (قوْ:¬بابر)؛ کوْلوُس/ تو-کو؛ کیره¬کندی/ اسماعیل کندی/ (*40×)، کینیکوْر (*35×)؛ مُرادلو/ی (*260)؛
ماکی(پلدشت-شرقی گئچلرات/ گئژلَرات) بؤلگه‏سینین کندلری: ایلانلی (*250)، اینجه دره سی/ تو+کو (*85)؛ بَیجان (*85)؛ تؤره¬میش/تو+کو؛ دوْدای (*120)؛ دیوانخانا (*240)؛ شیبلو/آ-ی (*430×)؛ شیخ حمزه¬لو (*35)، عزیزکندی/ تو+کو؛ قالاجیق (*30)، قنبرکندی+ قیْزیل قیشلاق (*770) (آراز سدّی گؤلو آلتیندا قالمیش و گؤلون یانیندا شهرک آدیندا یئر دوٌزلیب کی قیزیل قیشلاق دا آدلانیر)، آراز شهرکی (آراز سدّینده ایشله ینلر اوٌچون یئنی یئرله شیم یئری)، قوُرشاقلو (*130)، قوُرشاقلو کوٌردشاه-پسند/چتوْکندی/تو+کو، کَلبه باغیر کندی/ عادل کندی؛ گئژلر/گئچلر (*70)؛ نصرت آباد،
ماکی(پلدشت-غربی گچلرات) بؤلگه‏سینین کندلری: آللاه وئردی کندی (*70)؛ تیرشوْو (*55) (قوْ:ترشاب)؛ چاخماقلو/ آ-ی/ تو-کو (*130)، شیرمَمّد (*92)، عبدلعلی کندی؛ قوْچ کندی/ تو+کو (*100)، کریم آباد/ تو-کو،‏ گیوان/ گوٌوَن/ تو-کو؛ نازیک/آ-ی (*1100)،
ماکی(شوْط-جنوبی قارا¬قوْیون) بؤلگه‏سینین کندلری: آغ بولاق موُخور؛ آلی کندی؛ ایشگه سو (*120)، اینجه قدیم/ اینجه طاهر (*214)؛ اینجه باش کهریز (*200)؛ حسن کندی (*120)؛ خوْرابیل (*350)، خیْدیرلی (*360)؛ دانابولاق (*70)؛ دوٌزآغوُل (*300)؛ زَنجیره (*130)، سیداحمد کندی (*80)؛ شابولاغی/ شاه بولاغی (*414)؛ شموْسئلاوی(*120) (سئل¬گلن¬یئر) (قوْ:شمسعلی
کندی)؛شیخ¬سیلوْ (*200)؛ صبیرخان، صمدیوُردو (*90)؛ پیرشاه/ نورآباد (*40)؛ قاباق بوُلاق (*130)؛ قارا¬آغاج (*300)؛ قاراقوْیون تازاکندی (*120× /جلالی طایفاسی)؛ قیاس/ تو-کو (*210)؛ کئچوْ/آ-ی (*203) (قوْ:کوُچولار)؛ کوْرابولاق (*150)؛ مَرگَنلر/آ-ی/اوْ (* 210)؛ ملاکندی (*60)؛ مَلیکلی(*60)؛ موُخور (*1200)؛
ماکی(شوْط-شمالی قارا¬قوْیون) بؤلگه‏سینین کندلری: آرپالیق (*83)؛ آغ¬بولاق¬سوْققار (*230)؛ آغدوْنلو (*25؛ بایرام¬کندی (*60)؛ بییانچؤلو کوٌرد؛ تَورَه (*140)؛ تیمورآباد (*350)؛ جگَن ببه¬جیک (*115)؛ چارقوُن (*210) (قوْ:چاه¬گون)، داش فئشل (*230) ؛ سیْنیق (*84)؛ شریف کندی، شوْط ایستی سوُیو؛ صوْفو (* 1060)؛ عزت¬آباد (*70)، علیار (*95)؛ فئشل¬لر (*430)؛ قارازمی (*250)؛ قاراکهریز (*30)؛ قیزیلجاقالا/ سلیمان کندی (*300)؛ کندال/ کندهال (*35)، ممدکریم کندی،
ماکی(شوْط-یوْلاگلدی) بؤلگه‏سینین کندلری: بیانچؤلو عجم/بیانچیلی (*390)، تپه باشی/ تپه باشی ناماز؛ حسینعلی کندی عجم و کوٌرد (*101)؛ خلج عجم (*300)؛ خلج کورد (*30×/جلالی¬لر)؛ خوْک (*430) (قوْ:خیک)؛ قابان باسان/ تو+کو (*140) (قوْ: شریف آباد)؛ قارا¬آیاق/ تو+کو (*210)؛ قوُرداؤلدورن/ عجم/ کوٌرد/ تو-کو (*150)؛ کئش-آرخی (*130)؛ گَدای/ گَدای احمدآباد (*270)؛ ملا احمد (*120)؛ نظمی کندی، ورمزیار (*52)؛ یوْلاگلدی (*460)؛ تَوره؛
ماکی(قرئینی-آواجیق) بؤلگه‏سینین کندلری: ارخشان، آغ بولاق ابوبکر، آغ بولاق خالد (*100)، آغ¬بولاق؛ آغداش (*100)، اَلوْجینلی/ علوجینی (*270)، اوْروج کندی، ایشگفتیک (قوْ:شگفتیک)؛ بَدوْولی/ بَدؤولو (*250)، بَیکندی (*240)، پیراحمدکندی (*310)، جبّارلو/جبّارکندی (*90) (*30)، جمال کندی (*220)، جوزکانلی¬تپه¬سی/ جوْوزَر (*110)، جیْق¬جیق؛ حالحال/ آ-ی (*270)، دیلَک وئردی/ دلّک وئردی (*200)، ساریمساقلو یایلاغی؛ سلمان آباد/ سلمان کندی (*92)، سُلیمان آغول (*81)، شادلی/شادلو (*450)، شاه بنده لو (*420)، صَفو/صوْفو، صوْفی¬علی/ صوْفولو (*120)، طهماسب کندی(*120)، عرب¬دیزه¬سی (*700)، عرب کندی (*32)، علی آباد، قوُلودیزه سی (*165)، قیْزیل بولاق (*160)، قیزیل سوٌرو/ تو-کو (*150)؛ قیندیخلی (*50×)، قیْیان¬کندی /تو+کو(*100)، کیلسه¬کندی (* 1060)، گُشتاز (*40)،ندوْ/نادیرکندی(*70)،‏نیفتوْ (*60)؛
ماکی(قرئینی-ببَه¬جیک) بؤلگه‏سینین کندلری: آرافات/ عرفات (*170)؛ ارکه¬وین (*200)؛ آغداش¬کوٌرَش (*35)؛ آغمزار ملیک کندی (*40)؛ بابا احمد، بایاتمیش (*72)؛ تازاکند مُختار (*28)؛ جیْغال (*220) (قوْ:جغال)؛ حسن کندی (*80)، داشکسن (*270)، داشلی بولاق (*60)، دره¬کندی (*65)، دیل بیلمز/ تو-کو (*92)، سوْنابولاق (*150)؛ شمه سوُر (قوْ:شاه منصور)؛ شوْر بولاق (*75)؛ عابباس کندی (*160)(بوْش)، عبدالرّزاق؛ علی مردان (*35)، قارانقو/ قرنقوُ (*350)؛ قارا-توٌلکو/آ-ی (*60)؛ قاراکیلیسه (*60)؛ قوُروناو/آ-ی (*140)؛ قوْشا بولاق/آ-ی (*310)؛ قوُللار/ تو+کو (*70)، قیْرخ بولاق (*270)، قیزقاشلی/قیْزخاچلی (*160)؛ کئران/ آ-ی-اوْرتا (*330)؛ محمدصلاح (*70)، مزرعه (*50) (بوْش)، مشهدکندی(*60)؛ ممّدآقا/آ-ی (*200)؛ میرآباد (*270)،‏نیاز (*180)، یایچی(*22)؛ یوُمروداش (*200)،
ماکی(قرئینی-جنوبی چالدران) بؤلگه‏سینین کندلری: آنبارلار/آ-ی/ تو-کو (*170/تو+کو)، آنبارماران/ تو-کو (*100)، ایستی¬سو (*180) (قوْ:آبگرم)، اینجه صلاح/آ-ی/ (*318×)، بابانور/ تو-کو (*36×)؛ بَخله¬چی/آ-ی (*78×)؛ بکوکندی (*25×)(بوْش)، پاییزاوا/ پائیزآباد (*37)، الپسک (قوْ:علی پسند)؛ تات¬کندی/ تو+کو (*62)، تقی کندی (*70×)، توٌلکوتپه¬سی (*200)، تیْغنیت/ تو+کو/ آ-ی (*210)؛ خان بخله¬چی/ خان¬کندی (*20×)؛ خان صدیر/ تو+کو(بوْش)؛ خیْدیرلی/خضرلی (*350)، داردره¬سی(*190)،دلیک¬داش(*100)، دمیرچی، ‌دوْوشان-تپه×؛ زَلی(قوْ:زلولی)×(بوْش)، زنکره/ زنجیره (بوْش)، سعیدآباد (
10 ایللیک یئنی کند ساییلیر)، سَگریک (*120×)، شیْخ سیْلوْ/ آ-ی (*180×)، صدیر/ تو-کو؛ عمی¬خانزی/ آ-ی (*65×)، عیسی¬گؤلو/عیسی¬گؤلک (*200×)، قاشقا¬بولاق/ آ-ی (*90)، قاراچی بولاق/ تو+کو (*50)، قاراجا وئرن/آ-ی (*240×)، قارا¬دره؛ قوُروگؤل/ تو-کو (*70)؛ قیرمیزی¬داش¬آنبار/ تو-کو (*152)، کوٌردکندی/ تو+کو (*60)، مادیْلی چالدران/ تو-کو (*80)(بوْش)؛ ماندالیق (ماندا چوْخ بیتن یئردیر)(بوْش)؛ مچیدلی/آ-ی (*42×)، مخموُر/ ماخموُر؛ ‏مهلملی/تو+کو؛ موُخور/ (*50×)، میرزاخان×(بوْش)، نادرآباد×؛ ناویْر؛ نبی کندی (*100)، یئهمالا/یکمالا (*100×)؛ یوسف آباد× (15 ایللیک یئنی کند ساییلیر)؛
ماکی(قرئینی-شمالی چالدران) بؤلگه‏سینین کندلری: آبارا باشی (*195)؛ اسلام آباد، آغ بولاق میدان (*80)؛ آغدوٌز (*72)؛ آغدیزه (*35)؛ آغ¬وئرن، امامقولوکندی/آ-ی (*275)؛ اوْجاق¬آباد، اینچه/ آ-ی (*190/تو+کو)؛ بابالوُ (*450)؛ باروُن (*162)، بوْزقالا (*35×) (قوْ:بزغاله)؛ تازاکند چغال، تخت روان/آ-ی/ تو+کو (*80×)، جَگَنلی/جیَنن (*60)؛ جلیل کندی (*65)؛ چوُخورکندی/ تو-کو (*120×)؛ حراملو (*140)؛ خان¬امیر، روض، ریحانلی/ آ-ی/اوْرتا (*450)؛ زئیوه/آ-ی (*290) (قوْ:زاویه)؛ سازاغول؛ سدل (*710) (قوْ:سعدل)؛ شریللی (*42×)؛ شهسوار (بارون سدّی گؤلونون ایچینده قالدیبدیر)؛ صدرالدین،عابباس کندی (*100)؛ عنترکندی /آ-ی (*180) (قوْ:رُستم کندی)؛ قادوْکندی (*270)؛ قاراخاج (قوْ:قلعه خاج)؛ قارا¬آغوُل (*120)؛ قیْرمیزی داش (*152)؛ گرگره، گل آشاغی (*250)؛ گوٌل¬سید؛ گوٌل/ گل (*200)، مادیْلی/ گَدیک مادیْلی (*40)؛ مجنون/آ-ی (*255/ تو)؛ مسعود¬آباد، معصوم کندی (*60)؛ میدان (*80)؛ هاچا قیه؛ وَکیل (*50)، قرئینی (*3300)،
ماکی(مرکزی-جنوبی چایباسار) بؤلگه‏سینین کندلری: علی قندوْ×؛ غَلَه¬زاغی¬سی×، قیزیلباغ (عجم¬إ/تو؛ کوٌردإ×) (*280تو)؛ اؤرنلر/تو-کو (*232)، آداغان (*50×)؛ ایلان¬قیه/آ-ی× (*35×)، اینجه/آ-ی (*147×)، بگدوْغموش، بؤلجَک؛ تئلیم خان/آ-ی (*30×)؛ تاتار (*25×)، تره‏کمه (*25×)؛ تیکمه/ عجم×رد (*322/ تو+کو)؛ جگَنلی عجم/ کوٌرد (*115/ تو)؛ جوْل×، حاسیْن (کیچیک¬إ×؛ بؤیوک¬إ/تو) (*512×)؛ حَسوْشَکی (*40×)؛ حَسوْلئزگی×؛ دَوه یاتان×؛ ایرینْد/ایریت (*862) (قوْ:رند)؛ شیخعلی خان×(بوْش) (*72)؛ عبداللاه کندی، علی آباد/ تو-کو (*320)؛ عیسی خان (*65×)؛ قاراتپه (*600)، قوُروشاختا (قوْ: قوُروشکاک)×، کاروان قیْران× (*35)؛ کهریز قالادره-سی؛ گاموس جاموس، ماییْل کندی (*170)؛ محمودآغوُلو×، مَخَند/مَخَت× (*38×)؛ موٌلوک کندی× (*60)، میرزاخلیل، میرزادوْلماز×، هنده¬وار/هَنه¬وار؛ هوْرو (*30×)؛ یعقوبعلی کندی (*170)،
ماکی(مرکزی-شمالی چایباسار) بؤلگه‏سینین کندلری: آغگؤل×؛ آیبگ/آیی¬بگ×؛ بئری×؛ بوْرالان×؛ پئنجرلی×؛ تاجدو×، حاج حسن×؛ علی-حاجوْ×؛ خرزقیشلاقxərz×؛ خوْلخوْله×؛ داریک×؛ دمیر تپه سی×؛ زیلله¬که/آ-ی؛ زورآباد/ حمزه آباد×(بوْش)؛ سارینج/ساریْش×؛ سوٌریک قیْزیل یئنیش×؛ شوْراغوُل× (قوْ: شوراق گل)؛ شوْریک×؛ عجمی×؛ علوبندی/ علوبنی؛ علی حاجی×؛ علی فراش×؛ عیسی کندی قاراداغلی× (*54×)؛ قادرقاموُ×؛ قالاجیق (*35×)؛ قارابولاق×؛ قاراقوْیون×؛ قوچعلی×؛ قوُش×؛ قوُم قیْشلاق×؛ قیزیل آرخ/آ-ی×؛ بالوُلا قیشلاغی/قیشلاق بهلوله×؛ قیْشلاق دوُمان×؛‏گیریگ×؛ گدایی×؛ گلالی/گل عالی×؛ کوٌللوک× (قوْ:گلیک)؛ملاحسن× (*40)؛ مَلحَم×؛ موْرس×، نموْقیشلاغی، ولی کندی×؛ یوُخاری دئم قیشلاق× (*50×)؛ ایْخیلقان/ ییْخیلقان× (*50×)؛ مؤملوک/مئلیک؛ دؤش بولاق؛
ماکی(مرکزی-قالادره¬سی) بؤلگه‏سینین کندلری: آغ بولاق چیمنلی (*90)؛ بازَرگان/بَزیرگان (*440)؛ باشکند (*200)؛ باغچاجیق (*155)؛ بَیجان؛ پیْراخوْدیک/ پیرخوْدَک (*120)(بوْش)، تاختادوٌزو× (*20×)؛ تازاکند× (*87)؛ توٌرکان/توُریان (*200)؛ تیکمه¬عجم؛جان-عزیز(*113)، حسوْشئری× (*18×)؛خرمن¬یئری×؛ دانالو¬/ک-ب (*600)؛ درگاه قوُلو (*70)؛ درویش کندی/ نایب کندی، دیبَک (*220)؛ سعیدآباد،سنگر(*400)؛ شاطیْر× (*26×/جلالی‏لر)؛ شاه آباد×؛ قالاجیق (*600)؛ قارابولاق؛ قاراخاج (*500)؛ قوُرو بوُلاق/قوْرو بوُلاق× (بوْش)،کوْسا×(*180)(قوْ:کوسیج)؛کیشمیش¬تپه (*600)؛ گَجوْت (*600)؛ گل موْرس، ‌ماراکوْمو (قوْ:مارکمی)، مصطفی قالاسی× (*30)(بوْش)؛ ممدآباد×؛ مَمّدکندی×؛‏ مهدی بولاغی؛ میلان (*25×)؛ یاریم قیه/آ-ی/اوْرتا×؛
ماکی بؤلگه سینده کند آدلاری(*1320 آماریندا اولان ولی ایندیکی آدلارلا تطبیق اولونمایان کندلر): ساری اوْجاق (26ک‏ق‏ب‏ *170)، اوُزون دیزه (25ک‏ب‏ *420)، تپه¬سی¬دلیک (36ک‏گ‏د‏*174)، تیکمه(52ک‏ق‏ب‏ *60×)، سویوتلو (50ک‏ق‏ب* 45×)، قاراناز (62ک ‏گ‏د‏ * 65)، قیزیل¬ونک (44ک‏گ‏د‏ *100/تو)، گوٌموش بوجاق (43ک‏ق‏ب‏ *25×)، آیازلو (15ک‏ق‏ *50)، بَگدره (17ک‏گ‏د‏ *50)، شاه گلن (6ک‏ق‏ *52)،

ماکیاژ : تورکجه تورکجه

[آد،فرانسیزجا]اوٌزو گؤزل لشدیرمک اوٌچون بوْیاما

ماکیاوئلجیلیک : تورکجه تورکجه

[آد،ماکیاوئل‘ین آدیندان]پوْلیتیکا و سیاستده، آماجا وارماق اوٌچون اخلاقا آیقیری و ترس اوْلسادا، هرجوٌر آراجی خوْش گؤرن آنلاییش، ماکیاوئلیزم

ماکینا : تورکجه تورکجه

[باخ]ماشین

ماگما : تورکجه تورکجه

[باخ]ماقما

مال : تورکجه تورکجه

[آد،عربجه]
آل وئر اوٌچون اوْلان امک اوٌرونو وهر شئی «چوْخ ایشله‏نن مال‏لار» (فا:کالا). goods
وار دؤولت، ثروت «دوٌنیا مالی» (فا:ثروت).
(مج)گؤزل و گؤیچک قیز و قادین حاققیندا «بوُ کیشی¬‏نین قیزی نه مالدیر؟».
ائوجیل بؤیوک باش حئیوانلارا وئریلن آد «مال حئیوان، بوُ کندده نئچه باش مال ساخلانیر» (فا:گاو)