Multilingual Turkish Dictionary تورکجه تورکجه

هوُلاکوبوْلخان : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]گنبد ده کند آدی

هوُلاکوخان : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] باخ:قوُلاقوُ+خان؛ چَنگیزخان‏’ین توْرونوُ. توُلای¬خان’ین¬اوْغلو.قوُبیلای¬خاقان‏’ین قارداشی. ایلخانلیْلار دؤولتی‏نین قوُروجوسو و ایلک خانی، عابباسیلَر خلیفه¬‏لیگنی ییْخاراق تاریخ ساحه¬سیندن سیلن اوٌنلو کیشی

هوُلاکوقالاسی : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]اورمیه گؤلونون شاه آداسیندادیر، بو قالانی ه7جی یوٌزیلده هولاکوخان یئنیدن بنا ائدیبدیر، آغ¬گونبذ و گاویر قالاسی آدیلادا تانینینر. باخ: قوْشاچای

هوُلاماق : تورکجه تورکجه

[باخ]اوُلاماق

هوُلستون : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]آستارا دا کند آدی

هوُلوُ : تورکجه تورکجه

[باخ]هوٌلو

هوُلور : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]همدان-اسدآباد دا کند آدی

هوُلین : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]اوُیغور بؤلگه سینده بیر داغ آدی

هوُمار تیگین : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] سلجوُقلولار دؤنَمی اوْردوباشی¬لاریندان

هوُمار : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]قاراخانلی حکومتی‏نین بؤیوک‏لریندن بیر قادین آدی، قیز آدی (فا:نام‏دختر)

هوُمارتاش/اوُمارتاش : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] غزنه‏لی¬محمود دؤنَمی¬بیربگ¬آدی

هوُمام تبریزلی : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]باخ: تبریز

هوُمانیت : تورکجه تورکجه

[باخ]اوُمانیته

هوُمانیزم : تورکجه تورکجه

[آد،لا: هوُن ائلی آدیندان]انسانجیلیق (فا:إ)

هوُمانیست : تورکجه تورکجه

[آد،لا]انسانجیل (فا:إ)

هوُمانیتار : تورکجه تورکجه

[آد،لا]انسانلیقلا ایلگیلی، انسانی، اوُمانیتار (فا:إ)

هوُمایون : تورکجه تورکجه

[آد]
قوُتلو،موُتلو.
آذربایجان¬موغام¬لاریندان(فا:مقامی¬آذربایجانی) {فا‹همایون›، باخ:اوُمای}

هوُمایون¬موُغامی : تورکجه تورکجه

[آد]آذربایجانین7جی¬اصلی موغامی ساییلیر، و یاخین شرق اولوسلارینین موسیقی¬‏لرینین 24 شُعبه سیندن بیریدیر. بو موغامین گوشه‏لری:گؤتورگه، تمل، فعلی، نوا،‏نیشابور, هوُمایون، بایاتی،سوز و گداز، قوْووشما (ترکیب)، بیداد، بختیاری، نوروزی، گونش, راوندی، مثنوی، پهلوی، موْلوی، دیلروُبا، عزّال و هومایونا آیاق

هوُمئیدان : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]قاراداغ کئیوان ¬طایفاسینا باغلی¬اوْباآدی3،

هوُمبابا : تورکجه تورکجه

[اآ، سوُمئرجه] گیلگه¬میش داستانیندا سیدر اوْرمانی بکچی سیدیر،‏گیلگه¬میش‘ه قارشی گلیر،‏گیلگه¬میش و ائنکیدو طرفیندن اؤلدورولور، طبیعتین تانریسال چهره‏لریندندیر و بلکه¬ده آنادولو، ایلام ویا سوُریه تانریلارینداندیر

هوُمشوُد/هوُمنوُشون/هومونلو : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]
کلئیبرده کند آدی،
قاراداغ کئیوان ¬طایفاسینا باغلی¬اوْباآدی3،
{اوُم+شات/ اوُم+ نوُشون› اوُم نشان: اوُمونلو/اوُمودلو}

هوُن/هوُنلار : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]چوخ تاریخچیلر هونلارادک تورک¬لردن دانیشاندا معمولا التصاقی دیللی قوْوملاردان دانیشیلیر، چوٌنکی تاریخی سندلرین آزلیغی و قارانلیق پرده‏نین آرخاسیندا‏ گیزلنمه‏سی بونا سببدیر و ساده جه کلی دیل و کولتور بنزرلیک‏لر اساس توتولور، ولی هونلاردان باشلایاراق تورک دیللی خالقلاردان دانیشیلیر، چین اؤلکه سینین ان قدیم مرکزی ساییلان یانگشائو چینلی‏لره یوْخ بلکه تبّتلیلر،تورک‏لر و موْغول‏لارا نسبت وئریلیر، پروفئسور ائبئرهارد‘ین دئدیگینه گؤره بو بؤلگه‏نین قدیم خالقی تورکلرله قاریشمیش تبت¬لیلر اوْلمالیدیر و بورانین¬مدنیّتی‏نی یارادانلار آراسیندا تبّت¬لیلر و سوْنرا تورکلرایدی، بو باخیشلا تورکلرین ایلک یوردلاری‏نین چین ایالتی اولان »شئنسی و قانسوُ» اوْلدوغو ایره‏لی سوٌرولمکده دیر، یئنه¬ده ساری چای دوْلانباجلاری تورکلرین یوردو کیمی قلمه آلینیر، یینشان داغلاریدا هونلارین و گؤی تورکلرین یاییلدیغی یئرلرایدیلر، بیرچوْخ تاریخچیلر چین تاریخینی »هسیا»سُلاله¬سیله باشلانماسینی قئید ائدیللر، چین تاریخی‏¬نین اصلی قایناق‏لاریندان »شی¬جی» بئله بیر مطلبه اشاره ائدیر: هونلارین ایلک اجدادلاری »هسیا= گسیا» سوْیوندان اولان »شون¬وئیşunvei» آدلی بیریسیدیر، بهاالدین اؤگل بوُ میفیک و افسانَوی کیشی‏نین آدینی »هون یو hunyu» شکلینده یازیب‌
بعضی عالیملر ‏لاتینجه اوْلان هیومن (انسان: human) کلمه‏سینی بو ائلین آدینا باغلاییرلار؛ یئنه¬ده خان کلمه¬سی¬نی، هون سؤزونون آیری شکلی بیلیرلر47؛ یئنی آراشدیرمالار هوُنلارین کسین‏لیکله تورک اوْلدوق¬لارینی اثباتلامیشلار،هوْنلار تاریخده«آسیا هوُنلاری/ بؤیوک هون امپراتورلوغو، آوروپا هوُنلاری و آغ هوُنلار (آفتالیت‏لر، هیاطله) » بؤلوملرینه تقسیم اوْلوللار و هر بیری بیر بؤلگه‏ده بؤیوک اگه-منلیک‏لر قوروبلار209،

هوُن¬بوْیلاری : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]هوُنلارین اصلی بوْیلاری: هیوُنگ¬نوُ، اوْغور (اوْن¬اوْغور،ساری¬اوْغور،بوُلغار)، سابیر، آوار، کوُشان (توُبا/ تاپغاچ، کیداریت، تورکیش)، ائفتالیت/آپتاللار، یاقوُت، چاووُش/-چوْواش آدیندایدی؛ هیوُنگ¬نوُلار 24 بوْیدان تشکیل تاپیردی، چین قایناقلاری هونلاردان کاوْ-چوْ kao-ço (آغ¬هوُن) و باتیلی قایناقلار خیوْن و آغ هون شکلینده آد آپاریبلار، هونلارین ایچینده توْروْس¬لار و سیلیفکه/ایجَل بوْیلاری مختلف دیللی قوْوملاردان اوْلموشدولار، ائبئرهارد توْوْ-پا هوُنلاریندا 114 اوْیماق تثبیت ائدیبدیر، اوْنلارین 20سی سیئن¬پی، 3و هیوُنگ¬نوُ (شرقی¬هون)، 7سی کاوْچه (آغ¬هون) اوْلوبلار، اَلبیرونی 1029 دا قیرقیزستاندا ایکی قای،قوُن بوْیلاریندان سؤز آچمیشدیر، (قوُن سؤزو ایندی ده آذربایجاندا چوْخلو یئر آدلاریندا گؤرسَنیر)، آغاج¬اری توٌرکلری آوروپاهوُنلارینداندیر، ساسانی قایناقلاردا اوْنلارا آغ¬قاتلان و بیزانسلار آغ¬آتزیْر، دئییرلر، سئلئنگا نهری اطرافینداچوْخلو قازینتیلاردا هوُنلارا عاید اشیا گؤرونور

هوُن¬داستانلاری : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]مته¬خان افسانه¬سی، اوْغوزخان داستانی، سئحیرلی گئییک، قوُتلوقیلیج، بوْزقورد افسانه-سی هونلاردان قالما ساییلیرلار، هوُنلارین ایزینی نیئبئلوُنگئن (نیبلونگن)داستانی-ویاآتیلامرثیه¬سی و ایتالیانجا روْمارئموُس
روْمولوس افسانه لرینده گؤرمک اوْلار

هوُن¬دؤولتی¬تاریخی : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]هونلارین یازیلی تاریخ‏لری م¬ق315 جی ایل چین‏له باغلانان آنلاشما ایله باشلانیر، هرچند بیر سیرا مورّخ‏لر هون¬دؤولتی تاریخینی»تومان¬خان» ایله باشلا¬ییرلار ولی چین قایناقلاریندا هون دؤولتی، تومان¬خان و مته¬خاندان چوخ¬اسکیلره¬دایانیر،و آنلاشما بوُنا اشارتدیر وآیری طرفدن بیلیریک کی چین دؤولتی هونلارین گوٌج لنمه‏سی سبب ایله مشهور چین سدّینی تیکمیشدیر (م.ق 214)، شوٌکروقایا بوُ حکومتین باشلانقیجی نی م¬ق 7جی عصره باغلاییر؛ مته¬خان م¬ق 209جی ایلده اؤزونو تانهوُ (شان¬یوُ= امپراتور) اعلام ائتدی، مته خان بایکال گؤلوندن ایرتیش چایینا کیمی بوتون سیبری بوْزقیرلارینی آلدی؛ موغوللار، توْنقوزلار، تبت‏لر و 26 آسیا دؤولتی هونلارا تابع اوْلدو، بو دؤنم‏لر توپلوم سال باخیمیندان آتا ارکلیک دؤنمی ساییلیردی،مته¬خان¬دان¬سوْنرا اوْغلو کیوْک(گؤیوٌک) kiok (
174 م.ق) خاقان اوْلدو او چینه آخین ائدیب وچین باشکندی‏نی آلدی، هونلار م48جی ایلده ایکییه بؤلونه¬رک قوُزئی و گؤنئی هوُن دؤولت لری قوُرولدو، قوُزی هون دؤولتی م48جی ایلدن 156جی ایللرده اوْرخون، تالاس، و غربی توٌرکوستان بؤلگه لرینده قوُرولدو و گوٌنئی هون دؤولتی م48جی ایلدن 216جی ایللرده قوُزئی غربی چین بؤلگه لرینده قوُرولدو،هونلارین اصلی ییْخیلیش سببی چین دسیسه لری اوْلموشدور، کیوْک¬دان سوْنرا هون¬تانهوُلاریندان »هوخان،چی¬چی» آدلارینا اشاره ائده¬بیلیریک، هونلار مجلس و قوُرولتایا »توْی» دئییردیلر (ایندیکی آذربایجان تورکجه¬سینده شنلیک¬¬مجلسی-دئمکدیر)، هون¬لارین نظامی تشکیلاتی 24 توُمان اساسیندا قوُرولموشدور، هوُن شهرلریندنqau-dovbaruun, dereginxerem, ivolginsk آدلارینا اشاره اولونوب، چوخ بیلگین‏لرین نظریجه اوْغوز داستانی اصلینده بیر هون داستانی ساییلیر و ایندیکی¬شکلی اوْنون¬اسلامی اوْلموش شکلیدیر209،