Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

OLİMPİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]: olimpiya oyunları

qedim Yunanıstanda: Zevs adlı allahın şe-refine Olimpiya yaxınlığında her dörd ilden bir keçirilen ümumxalq oyunları, habele id-manın bütün növleri üzre keçirilen müasir beynelxalq yarışlar.

OLİMPİYAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Olimpiya yarışlarında iştirak eden idmançı. Olimpiyaçıların müvəf-fəqiyyətləri.

OLMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Olmaq"dan f.is. Havaların isti olmasına baxmayaraq, qalın ipək parça və məxmər paltar geymiş [xanım]
. kölgəyə çəkilmək istəmirdi. P.Makulu.

OLMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Müsteqil feil kimi aşağıdakı menalarda işledilir: a) yaşamaq, sakin ol-maq, ömür sürmek. Iki il Bakıda oldum. O, yataqxanada olur. Siz hansı küçədə olur-sunuz?
Mərcan xanım uzaqda olmurdu. T.Ş.Simurq; b) mövcud olmaq, var olmaq. Insan olmasaydı nəyə gərəkdi; Sənin gözəl-liyin, ana təbiət! M.Dilbazi; c) iştirak etmek. Dərsdə olmaq. Qonaqlıqda olmaq. Iclasda olmaq; ç) üz vermek, baş vermek, vaqe ol-maq, emele gelmek. Dünən balaca yanğın olmuşdu.
Azad çırpınacaq bütün vicdanlar; Nə hicran olacaq, nə də intizar. S.Vurğun. Qonşu, yenə nə olub?
deyə soruşdum. S.Rüstem; d) doğulmaq, dünyaya gelmek, anadan olmaq.
Onun nəyi olub?
Bir qızı olub. Uşaqlar ekizolub.
.Münəvvərxanımın binadan-başdan uşağı olmurdu. Mir Celal. Cavadla Zöhrə Aslan olandan sonra bir-birini daha da çox sevməyə başladılar. Ə.Veliyev; e) bir yere gelmek (getmek), bir yeri gedib görmek. Saat ikidə məktəbdə olacağam.
[Maya] hələ ömründə çobanların yaşadığı alaçıqda olmamışdı. M.İbrahimov; e) yer-leşmek, sığmaq. Şeylər çamadana olmur. Papaq başına yaxşı oldu; f) malik olmaq. Pulu olmamaq. Bağı olmaq. Maşını olmaq.
Cəmi yeddiillik təhsili olan Gülaçar qızğın mütaliə həvəskarı idi. İ.Əfendiyev; g) müm-kün olmaq, icaze verilmek. Gəlmək olarmı? Içəri girmək olar; ğ) bir haldan başqa hala keçilmek, deyişmek. Su donub buz oldu. Od sönüb kül oldu.
[Gilenin] axşamdan bas-dırdığı qaratikan kötüyü lülə köz olmuşdu.
Ə.Veliyev; h) gelib çatmaq, yetişmek. Səhər oldu. Gecə yarı oldu.
Bayram oldu, heç bil-mirəm neyləyim? Bizim evdə axta zoğal da yoxdur. M.P.Vaqif. Axşam hələ olmamışdı. S.Hüseyn.
Kömekçi feil kimi işledilir: a) ixtisas ve senet menası veren isimlerden sonra gele-rek, hemin ixtisas ve senete yiyelenmeyi, onunla meşğul olmağı bildirir. Müəllim ol-maq. Həkim olmaq.
Firəngistanda birisi ki istəyir alim ola, gərək gecələr yatmayıb zəh-mət çəkə, elm oxuya.. C.Memmedquluzade; b) isim, sifet ve saylardan sonra gelerek hemin sözlerden
lan //
lən ve
laş //
ləş şekilçilerinin elavesile düzelen feillerin si-nonimleri olan mürekkeb feiller emele geti-rir; mes.: xeste olmaq (xestelenmek), yaxşı olmaq (yaxşılaşmaq), qoşa olmaq (qoşalaş-maq), yoxsul olmaq (yoxsullaşmaq), şen ol-maq (şenlenmek); c) bir sıra sözlerden sonra gelerek mürekkeb feil ve ifadeler düzeldilir; mes.: bend olmaq, xaraba olmaq, daxil olmaq, aşiq olmaq.
Oldu! şeklinde
tabe şexsin, verilen emri, tapşırığı başa düşdüyünü ve onu der-hal icra edeceyini bildiren cavabı; baş üste!
◊ Olan oldu (olub)
olub keçmiş, düzel-mesine, islahına vaxt, imkan olmayan hadise haqqında. Olan oldu, keçən keçdi
keçmiş ola, artıq gecdir, keçene güzeşt deyerler. Onlar deyən yalan oldu; Keçən keçdi, olan oldu. M.Müşfiq. Yaxşı, olan oldu, keçən də keçdi; Indi fikrin nədir, de görək indi? S.Vurğun. Ay oldu ha!
işin baş tutmaya-cağını bildirmek üçün işledilen istehzalı ifade. Bir dəfə (kərə) də olsun
heç, qetiyyen, esla, tamamile. Bir dəfə də olsun işə gecik-məyib.
Mirzağa elmi tənəzzöhlərə, səyahət-lərə bir kərə də olsun getməmişdi. S.Hüseyn. (Bu) olmadı
bir fikir ve ya teklifle razılaş-madıqda etiraz ifadesi kimi işledilir. Bu ol-madı, o bizim ən yaxşı operatorlarımızdandır. Hər necə (cür) olursa olsun
1) heç bir şeye baxmayaraq. Hər necə olursa olsun getməli-sən.
[Kor Seyid] hər necə olursa olsun arva-dını aparacağını söyləyirdi. S.Hüseyn; 2) b ax hər necə olsa. Hər necə olsa
hökmen, müt-leq, heç bir şeye baxmayaraq. [Tubu:] Qızım, dəli olma, Həsən hər necə olsa, sənin atandır. Ona niyə kömək eləməyəsən? Ə.Haqverdiyev.

OLMALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Olması, heyata keçirilmesi, varlığı, iştirakı lazım sayılan, arzu edilen, is-tenilen. Bu gün işdə olmalısan.

OLMAYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Belke", "yoxsa" menaların-da ara söz. Olmaya, sən də bu fikirdəsən. Ol-maya, onun da könlündən keçir.
Olmaya, sən məni biiqrar sandın; Zarafat eylədim, ona inandın. M.P.Vaqif. [Hambal:] Məşədi, olmaya, oğurluğa gedirsən? ü.Hacıbeyov.
B a x olmaya-olmaya. Olmaya, ora ge-dəsən!
olmaya-olmaya zərf
Bir işin icrasının qeti suretde meslehet görülmediyini, tövsiye edilmediyini, bir işden saqındırmağı bildirir; mebada. Olmaya-olmaya gedəsən!
[Tağı emi:]
.Atı yavaş sür. Olmaya-olmaya çapa-san. S.S.Axundov.
Olmadığı halda, olmadığına baxmaya-raq. Vaxtı olmaya-olmaya söz verir.

OLMAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

İmkan yoxdur, mümkün deyil. Qidasız yaşamaq olmaz. Razı olmamaq ol-maz.
İcaze yoxdur, qadağandır, yaramaz. Ica-zəsiz içəri girmək olmaz. Metroda papiros çəkmək olmaz. // Yaxşı deyil, ayıbdır, qeyri-mümkündür. Belə söz demək olmaz. Cavab qaytarmaq olmaz.

OLMAZIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Son derece, hedden artıq, ölçüyegelmez, görünmemiş. Olmazın əziy-yət. Olmazın ziyan.
Qazamat qulluqçuları Həcərə olmazın əziyyətlər verirlər. "Qaçaq Nebi". [Mesme:] [Ərimi] xəstəxanaya yer-ləşdirmək üçün olmazın əmək sərf etdim. S.Hüseyn.
Yolverilmez, namünasib, nalayiq, yaraş-maz. Olmazın söz.
Lakin bir saatdan bəri hamı ağzına gələni danışmaqdan və olmazın şeyləri eşitməkdən yorulmuşdu. Ə.Əbülhesen.
Mümkün olmayan, ola bilmeyen, baş vere bilmeyen. [Müşavir:] Dünyada olmazın iş yoxdur. P.Makulu.

OLSA-OLSA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ara s. Ancaq, ancaq-ancaq, ciddi qiymet verilerse, en çoxu. [Firengiz:] Olsa-olsa [Muxtar] səhv etmişdir, işin ma-hiyyətini başa düşməmişdir. B.Bayramov.

OLSUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Yaxşı, razıyam, etirazım yox-dur.
Olsun,
deyə direktor gülümsündü.
"Ki" bağlayıcısı ile: olsun ki...
ola bil-sin ki..., ola biler ki..., mümkündür ki..., yeqin, ehtimal ki..., belke de... Olsun ki, o bu təklifi qəbul etməsin.

OLUB-KEÇƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Olmuş ehvalat, keçmiş mesele, vaqie, iş, hadise. Olub-keçənləri yada salmaq.
.Qadirlə əmisi
. olub-keçəni daha yaxşı başa düşürlərmiş kimi, gözlərini bir-birindən çəkmirdilər. Ə.Əbülhesen. O vaxt olub-keçəni gətirib bir-bir yada; Mən söhbət açacağam əsgərlikdən, davadan. Ə.Cemil.

OLUB-KEÇMİŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Olmuş, olub-bitmiş,
baş vermiş, keçmiş. Olub-keçmiş əhvalat.
[Gülnaz] olub-keçmiş hadisələri xatırlama-maq üçün başqa şey haqqında fikirləşirdi.
Q.İlkin.