Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
TABLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tablaşmaq"dan f.is.

TABLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Tab getirmek, davam getirmek, dözmek, tablamaq. [Bayram:] [Perzadın] ölümünə heç vaxt razı ola bilmərəm və Tarverdiyə də arvad olmağına tablaşma-nam! M.F.Axundzade. [Rüstem:] Bir az tab-laş, səni dəmirçigilə köçürəcəyəm. S.Rehimov.

TABLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Dözümlü, dayanıqlı, davam ge-tiren, davamlı. Məni belə tablı edən; Ancaq onun öz əlidir. M.Rahim.

TABLÖ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr. tableau]
rəss. Şekil, resm, iri şekil. Güldanın üzərində Bağdad həyatının cürbəcür tabloları var idi. M.S.Ordubadi. Səttar Bəhlulzadənin ilk yaradıcılıq sərgisində
dən yuxarı tablo və etüd toplanmışdır. (Qezetlerden).
xüs. Nezaret altında olan obyektlerin veziyyetini göstermek üçün üzerinde işıq ve ya elektromaqnit göstericiler olan siqnal (işare) lövhesi.

TÄBOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir yerden başqa yere köçen qaraçı destesi, habele onların düşergesi, at-arabası. Dağların ətəyində yerləşən üzüm bağlarının kənarında köçəri qaraçı taboru dincəlir.
Qedimde: istehkam halına getirilmiş ka-zak düşergesi (at-arabaları ile bir yerde).
köhn. hərb. Batalyon. Tabor komandiri.
Alay üç tabordur. H.Nezerli. Mirbalayev tabora "azad" komandası verdi. M.Hüseyn.

TABSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Gücsüz, taqetsiz, qüvvetsiz.

TABSIZLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tabsızlaşmaq"dan f.is.

TABSIZLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f Tabdan düşmek, ta-qetsiz olmaq, gücden düşmek.

TAB(Ü)-TAQƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

TAB(ü)-TAVAN is. [fars.] Güc, qüvvet, taqet, tavan. [Zehra:] Qalmamış məndə zərrə tabü-tavan; Məni qəhr et də, lakin atma, aman!.. H.Cavid.
[Gülçöhre:] Yox, mən bu hala davam edə bilmərəm. Daha məndə tabü-taqət yoxdur. ü.Hacıbeyov.

TABÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[Polineziya dilindən]
İbtidai xalq-larda: efsanevi etiqadlara, mövhumi tesewür ve zehniyyetlere göre işlenmesi (dile geti-rilmesi) mütleq bedbextliye sebeb olacaq ve buna göre de söylenmesi qadağan olunmuş söz.
Müasir dilde: senzura terefinden işlen-mesi qadağan edilmiş söz, yaxud qaba, edeb-siz sayıldığına göre işlenmesi qeyri-münasib hesab edilen söz.

TABURET(KA) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] bax kətil
ci me-nada. Tahir böyründəki taburetdə [Letifeye] yer göstərdi. M.Hüseyn. Gülzar.. qayıdıb, yaş taburetkaları divar dibindən çəkdi. İ.Hüsey-nov.

TABUT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Cenazeni qoymaq üçün iri qutu. Mehralı bəyin tabutunu xanlıq imarə-tinin bağına qoymuşdular. çemenzeminli. Zəfər bayraqlarını başı üstündə tutun; O şə-fəqli, o nurlu, o işıqlı tabutun. Ə.Cemil.

TAC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Hökmdarlıq remzi olaraq padşahların başlarına qoyduqları qızıl ve ca-vahiratla bezenmiş papaq. Padşah bunların ağıl-dərrakəsin görüb, yavaşca durdu ayağa, tacı götürüb qoydu oğlanın başına. (Nağıl). [Vaqif:] Nifrət! Qan çanağı taclara nifrət; Var olsun azadlıq, bir də məhəbbət! S.Vurğun.
məc. Padşah hakimiyyeti. Tacdan əl çək-mək. Imperiya dağılır, taclar düşür.
məc. Taca oxşayan, tacı xatırladan şey. // Bezi quşların başında daraq şeklinde çe-leng. // Zinet üçün başa qoyulan çeleng ve s. [Qemer:] Bunlardan tac hörüb sənin başına qoyacağam. S.S.Axundov. [Sever:] Qızları da göndərərəm ki, çöldən sənin üçün tac qa-yırmaqdan ötrü çiçək dərsinlər. C.Cabbarlı.
məc. Son zirve, en yüksek zirve; en se-vimli, en qiymetli adam, şey haqqında. Sən mənim həyatım, ömrüm, tacımsan. M.Rahim. Eşq sözü sözlərin sultanıdır, tacıdır; Eşq hə-yat ağacıdır. B.Vahabzade.
astr. Güneşin, Ayın ve ya parlaq ulduz-ların etrafında görünen parlaq işıq dairesi; hale. Tam Günəş tutulma zamanı xromosferin parlaq gümüşü rəngli geniş təbəqə ilə əhatə olunduğunu görürük. Buna Günəş tacı deyilir. R.Hüseynov.
bot. bax taccıq.
0 Başına tac qoymaq məc.
yaxşı işe, münasibete qarşı yaxşılıq etmek.

TACBITRAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Kolluq sahelerde ve meşenin açıq yerlerinde biten çoxillik ot bitkisi.

TACCIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Gülün, ayrı ve ya bitişik leçeklerden ibaret hissesi; tac.

TACDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Padşah, hökmdar (ade-ten şahlara, padşahlara tenteneli müraciet zamanı işledilen epitet). DediXubçöhr:
Ey şəhi-tacdar; Hüzurunda olsam gərək bəxti-yar! M.Ə.Sabir. [Vezir:] çox sağ ol, şövkətli, şanlı tacdar! A.Şaiq.

TAClK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tacikistanrn esas ehalisini teşkil eden irandilli xalq ve bu xalqa mensub adam.

TAClKCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Tacik dilinde. Tacik-cə kitab. Tacikcə öyrənmək.

TAClR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Ticaretxanası olan; xüsusi ticaretle meşğul olan adam. [Yaşlı kişi:] Hacı Ramazan adlı bir tacirin ticarətxanasında ayda otuz manat maaşla qulluq edirdim. S.Hüseyn. [Sultan bey:] Səni bir tacir oğla-na verirəm ki, həmi cavan, həmi pullu, həmi mallı... ü.Hacıbeyov.

TACIRLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xüsusi ticaretle meşğul ol-ma. Qasım bəydə tacirlik damarı daha qüv-vətli idi. A.Şaiq. [Əsger:]
.Mən Hacı Mürsəl oğlu Əsgərəm, sənətim də tacirlikdir. ü.Ha-cıbeyov.

TAC-TAXT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax taxt-tac. [Qızıl Arslanı]
Həmədana çağırıb hörmət göstərmək və əla-həzrətin tac-taxtına sədaqət göstərməsi üçün təminat almaq lazımdır. M.S.Ordubadi.

TAFTA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Sıx toxunmuş ipek ve ya pambıq parça. [Tarverdi:] A gədə, nə böyük sandıqlardır! Yəqin içindəki tamam taftadır. M.F.Axundzade. // Hemin parçadan tikilmiş. [Tarverdi:] Pərzad elə yaşı olduqca tafta tuman-köynək geysin. M.F.Axundzade. [Sara xanımrn] tafta köynəyi, zərxara arxalığı, nəyi, nəyi.. yox idi. Qantemir.

TAG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qovun, qarpız, xiyar, pomidor ve s. bostan bitkilerinin yerle sürünen kolu. Pomidor tağı.
Onu Taşauzda gördüm, kefi saz; Ətirli tağlardan qovun dərərkən. S.Rüs-tem.

TAĞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [farscadan] Bezi binaların yarım-daire şeklinde olan damı; qübbe, günbez. Hədsiz səslər bir-birinə qarışıb
hamamın tağlarına düşmüşdü.. çemenzeminli. Nəri-man kənarda dayanıb, binanın tağına bax-maq fikrində idi. Mir Celal. // Körpünün iki dayağını birleşdiren qövsşekilli hörgü. // Böyük qapıların adeten qövs şeklinde olan üst hissesi. Qəmərin nallarından qopan səs qala qapısının tağına düşüb cingildədi. çemenzeminli. // Sif. mənasında. Tavanı bu şekilde olan; tağlı. Içərişəhərdə, yuxarı ba-zarda, Qoşa karvansaranın altında tağ bir zirzəmi vardı. H.Sarabski.

TAĞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Saçın iki yere ayrılan yeri; hemin hisselerden her biri. Əlilə tağını düzəldən za-man; Yaxından duyuldu ayaq səsləri. M.Müş-fiq. □ Tağ ayırmaq
saçı iki hisseye ayır-maq.