Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
DƏYİŞDİRİLMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Deyişdirile bilme-
yen, deyişdirilmeli olmayan.

DƏYİŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Deyişdirmek"den f.is.

DƏYİŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bir şeyi verib eve-
zine başqa bir şey almaq; mübadile etmek. Mal dəyişdirmək. Bir şeyi başqa şeyə dəyiş-dirmək.
Bir şeyi buraxıb, yenisini, başqasını iş-letmek, tezelemek. Otağın bütün mebelini dəyişdirmək. // Bir şeyi başqası ile evez et-mek. Paltarını dəyişdirmək.
Bir işden, vezifeden, yaxud bir yerden başqasına keçmek. Qulluğunu dəyişdirmək. Suyunu dəyişdirmək.
Tamamile başqalaşdırmaq, başqa şek-le, başqa hala salmaq. Təbiəti dəyişdirmək. Əsərin quruluşunu dəyişdirmək. Bir fəsildə neçə kərə; Dəyişdirdi öz yönünü, öz yolunu. B.Vahabzade.

DƏYİŞDİRTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Deyişdirtmek"den f.is.

DƏYİŞDİRTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Deyişdirmeye
mecbur etmek, deyişdirmesine nail olmaq.

DƏYİŞ-DUYUŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Qarşılıqlı deyiş-
me, mübadile, bir şeyi verib başqasını alma. □ Dəyiş-düyüş etmək
qarşılıqlı deyiş-dirmek, mübadile etmek. Dəyiş-düyüş sal-
maq
tay-deyişik salmaq, yanılaraq birisi-nin evezine o birisini götürmek. Ayaqqabı-ları dəyiş-düyüş salmaq.

DƏYİŞƏCƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dəyişək. [Hecer xa-nım:] Get, Xavərə de, bizim üçün dəyişəcək hazır etsin. S.S.Axundov.

DƏYİŞƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Alt paltar, tuman-köynek. Uç dəst dəyişək.
[Seadet Seriyyeye:] Bu oğlan hamamı qızdıracaq, özün də təmizlən, uşaqları da təmiz yu. O, sizə dəyişək də ve-rər. M.İbrahimov.
..Tapdıq bəlkə qumla dəyişəyini yırtıb dağıtmayınca əl çəkmə-yəcəkdi. Ə.Əbülhesen. // Döşekağı, yastı-qüzü kimi yatacaq ağı.

DƏYİŞƏKÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xestexanalarda, sanato-riyalarda, mehmanxanalarda ve s.-de deyi-şek işlerine baxan xidmetçi.

DƏYİŞƏKLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Deyişeyi, evezi olan.
Dəyişəkli paltar gec dağılar.

DƏYİŞƏKLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Deyişeye yarayan, de-yişeye mexsus. Dəyişəklik ağ.

DƏYİŞƏKTİKƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Deyişek tikmekle
meşğul olan adam, derzi.

DƏYİŞƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. Bir qaydada, bir halda, bir qerarda qalmayan; deyişken, qeyri-sabit, bir haldan başqa bir hala keçen. Dəyişən hava. Dəyişən külək. □ Dəyişən cərəyan fiz.
- dövri suretde öz qüvve ve istiqametini de-yişen elektrik cereyanı. Dəyişən hərəkət fiz.
hereketin, cismin süretini vahid zaman-da deyişen növü. Dəyişən kəmiyyət riyaz.
- müxtelif qiymetler ala bilen kemiyyet. Də-yişən ulduzlar astr.
öz parlaqlığını deyi-şen ulduzlar.

DƏYİŞİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bax dəyişək.
Deyişilmiş, sehven birinin evezine baş-qası götürülmüş, deyiş-düyüş edilmiş. □ Də-yişik düşmək
sehven birinin evezine baş-qası düşmek, çaşbaş düşmek. Qara sözlə, ağ sözün; Yeri dəyişik düşür; Yalançının di-lindən; Söz düşür
düşük düşür.. M.Araz. Dəyişik salmaq
sehven birinin evezine başqasını götürmek, çaşbaş salmaq. [Mirze Heyder:] Dəyişik salma, hər birin öz yerinə qoy. Ə.Haqverdiyev.

DƏYİŞİKLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başqa şekle (hala) düş-
me, başqalaşma, başqalıq; tebeddülat. Xəs-tənin vəziyyətində dəyişiklik görünür. Cəb-hədə heç bir dəyişiklik yoxdur. Temperatur dəyişikliyi.
Mühitimdə gördüyüm şeylərin adlarını, onlarda əmələ gələn dəyişiklikləri yenə də [Tağı emiden] öyrəndim. S.S.Axun-dov. Müdirin üzündə heç bir dəyişiklik yox idi. Ə.Veliyev. [Elçin:] Kim düşünə bilər ki, bizim proyektdə bu qədər dəyişiklik ola bi-lər? Z.Xelil. // Yenilik, yeni hal, yeni ve-ziyyet; dönüş. İşdə dəyişiklik yaratmaq.
- [Güneşin] yaradan əlləri kiçik, alçaq otaqların quruluşunda
. böyük bir dəyişik-lik əmələ gətirmişdi. A.Şaiq. Xədicənin ha-lında bir dəyişiklik vardı. S.Hüseyn.

DƏYİŞİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Deyişilmek"den f.is.

DƏYİŞİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Bax dəyişmək
ci
menada. [Araz:] Dəyişilmək təbiətin qanu-nudur,
. neyləyək ki, bu qanunu durdura-caq, dəyişdirəcək iqtidar və qüvvətim yox-dur. A.Şaiq. [Kerbelayı Qulu] zəmanənin dəyişilməyindən bir az danışdı və dərin ah-dan sonra ülgücü belindəki qayışa çəkib ta-raş etməyə başladı. çemenzeminli.
"Deyişmek"den məch. Söhbət dəyişilə-dəyişilə (z.) xeyli uzandı.. Ə.Abasov. Günün saf işığı axmış ruhuna; Şüşədən rəng alıb dəyişilərək.. B.Vahabzade.

DƏYİŞİLMƏYƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

DƏYİŞİLMƏYƏN f.sif. riyaz. Sabit, de-
yişmez. Dəyişilməyən kəmiyyət.

DƏYİŞİLMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Deyişdirile bilmeyen,
başqa şekle (hala) salına bilmeyen; olduğu kimi qalan; sabit, daimi.

DƏYİŞKƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çox deyişen, tez-tez de-
yişen, deyişmeye qabil olan, sabit olmayan. Dəyişkən rəng. Dəyişkən hava. Dəyişkən xasiyyət.
Melodiyanı təşkil edən bu zil və bəm səslərin
. bəziləri dəyişkən və dayanıq-sız olur. Ə.Bedelbeyli. Hibrid orqanizmlər daha dəyişkən olur. M.Axundov.

DƏYİŞKƏNLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çox ve tez-tez deyiş-
me xassesi ve qabiliyyeti; qeyri-sabitlik. Hibridlərin dəyişkənliyi.

DƏYİŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Deyişmek"den f.is. Təbi-
ətdə maddə itmir və yaranmır, o ancaq müx-təlif dəyişmələrə uğrayır.
is. Mübadile. Mal dəyişmə.
qram. Bax təsrif.
DƏYİŞMƏK/
B ax dəyişdirmək
ci
menada. [Əli:] İmanımız haqqı, mən [Gül-nazı] bir xəzinəyə dəyişmərəm, kişi!.. M.İbrahimov.
Başqa şekle ve ya başqa hala düşmek, başqalaşmaq, başqa cür olmaq, tebeddülata uğramaq. Onun xasiyyəti tamamilə dəyiş-mişdir. Hava dəyişir.
Murad özünü aldat-mışdı: nə evini, nə çocuqlarını, nə də Ni-garını kənddə olarkən xəyalında təsəvvür etdiyi kimi görmədi. Onlar beş ilin zərfində dəyişmişdilər. S.Hüseyn. Elə ki Dürdanə gənc ana oldu; Dəyişib başqa bir Dürdanə oldu. M.Rahim.
Birini buraxıb, o birine keçmek. Yerini dəyişmək. Vəzifəsini dəyişmək.

DƏYİŞMƏMƏZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dəyişməzlik.

DƏYİŞMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heç bir vaxt deyişmeyen, sabit şekilde (halda, veziyyetde) qalan; sa-bit. Təbiətdə dəyişməz şey yoxdur.

DƏYİŞMƏZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Deyişmez şeyin hal
ve keyfiyyeti; sabitlik.