Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

FALÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Falçrnrn işi, peşesi. [Yar-memmed] atasının mollalığını, anasının fal-çılığını gizlətdiyi üçün onu maarif şöbəsin-dən qovmuşdular. M.İbrahimov.

FAMİLİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.]
Atadan (bezen de anadan) övladlarrna keçib şexs adlarrna elave edilen nesli, ailevi ad. Qızlıq fami-liyasını saxlamaq. Familiyasını dəyişmək.
Teymurun dindirdiyi sürücünün familiyası Cüməzadə idi. H.Seyidbeyli.
Nesil, qohum-eqreba. Şükür öyrəndi ki, bu kənddə bir-birilə qanlı iki familiya vardır. S.Hüseyn. // Aile, aile üzvleri.

FAMİLİYALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Familiyasr olan, müey-yen familiya daşryan.

FANÄTİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. fanaticus
azğrn]
Din-darlrğr heddini aşaraq, başqa dinlere düşmen münasibet besleyen adam; qatr mövhumatçr. Bağdad Şərq dünyasını təmsil edən əfsanəvi bir şəhər kimi, öz fanatik cah-cəlalı ilə bütün dünyanı heyrətə saldı... Ə.Memmedxanlr.
Her hansr bir işe ve ya eqideye, mes-leke heddinden artrq sadiq olan adam; teessübkeş. öz işinin fanatiki.
[Bekir:] Bura bax, heç olmasa bu gecə işləmə, ay yoldaş fanatik. İ.Hüseynov.

FANATİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [lat.] Fanatizm mahiyye-tinde olan; müteessib. Fanatik adamlar. Fa-natik görüşlər.

FANATİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat.] Fanatik adamrn düşün-ce ve hereket terzi; başqa etiqadlara düşmen münasibet besleyib öz inandrğrna hedsiz sedaqet gösterme, sevme, öz eqidesine qeyri-adi sedaqet; teessübkeşlik. // Mövhu-matçrlrq. Fanatizmlə mübarizə.

FANER : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [alm.]
Yaraşrq üçün taxta şeylerin üzüne yaprşdrrrlan nazik taxta te-beqesi.
çarpaz yaprşdmlmrş bir neçe tebeqe nazik ağac qatrndan ibaret taxta növü. Faner lövhələrin qalınlığı.
Kamal özünə qəribə bir kirşə qayırmışdı, onun yanlarına nazik fanerdən təyyarədə olduğu kimi iki qanad vurmuşdu. M.Rzaquluzade. // Hemin mate-rialdan qaynlmrş, düzeldilmiş. Faner qapı.

FANİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Hemişelik olmayan, axrrr puç, axrrr olmayan; müveqqeti, keçici, qal-mayan. Dost tutma dünyanı, fanidir, fani; Aldanıb özünü xar eyləməynən. Aşrq Əlesger. Ey bizə fani cahanın dövlətindən dəm vu-ran; İstəyirsən, bizlərə cənnətdə qılman gülməsin? Ə.Qemküsar.

FANİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. klas. Axrrr puçluq, zaval, yox olma, müveqqetilik, keçicilik. [Vaqif:] Hər şey fani də olsa, faniliyin qəlb, şüur və ağıl kimi gözəl rəhbərləri var. çemenzeminli.

FANTÄST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
Xeyalperest, fanta-ziyaçr.
ədəb. Fantastik süjetleri tesvir etmeye daha çox meyil gösteren yazrçr, senetkar.

FANTASTİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun.]
Fantastikaya esaslanan, fantastik mövzuda olan; xeyali. Fantastik roman. Fantastik süjet xətti. Fan-tastik əsər.
Əcaib, qeribe, efsanevi, ecazkar. Fan-tastik mənzərə. Fantastik görünüş.

FANTÄSTİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
Xeyalda yaranan fikirler, tesevvürler, suretler; xeyali tesev-vür, gerçekliyin mübaliğeli ve ya fövqel-tebii şekilde tesviri. Elmi fantastika. Yazıçı fantastikası. // top. dan. Hadiselerin şişirdil-miş ve ya fövqeltebii şekilde tesvir olundu-ğu bedii eserler. Jül Vernin fantastikası.
Heqiqeten mövcud olmayan, qeyri-real, xeyal kimi görünen şey. Keçmiş fantastika indi həqiqətə çevrilir.

FANTÄZİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. phantasia
xeyal]
Xeyalen bir şey uydurma, tesevvür etme bacarrğr, yaradrcrlrq texeyyülü. Yazıçı fan-taziyası. Rəssamın fantaziyası.
Dastanlar xalq fantaziyasının məhsuludur. M.Hüseyn. // Xeyal, texeyyül mehsulu. Bu onun fan-taziyasıdır. // Xam xeyal.
mus. Serbest formalr improvizasiya se-ciyyeli eser. Orkestrlə fortepiano üçün yazılmış fantaziya.

FANTAZİYAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax fantast
ci menada.

FÄNUS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] Fener. Ər-arvad bir-birinə qoşulub, fanus əllərində axşam getdi-lər qazının yanına. çemenzeminli. Gecənin qaranlığında küçələr nökərlərin saxladığı böyük fanuslarla işıqlanmışdı. M.S.Ordubadi.

FÄRA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Yolu işrqlandrrmaq üçün av-tomobillerde, traktorlarda ve s.-de reflek-toru olan fener. Avtomaşının farası. Moto-sikletin farası.
[Yarmemmed Naznaza:] Gördüm qabaqda, məktəb bağının ətəyində, çəpərin dibində bir şey işıldayır. Lap üç-tonluq maşının faraları boyda bir şey. M.İbrahimov.

FARAĞAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf [ər.]
Sakit, ses-siz, dinmez-söylemez. Birdən Məcid Səmə-də sarı dönüb, divar uzunu farağat oturmuş adamlara işarə etdi. İ.Hüseynov // Farağat!
hereketsiz, düz, sakit, sessiz durmaq haqqrnda herbi komanda.
.Nəriman əmi birdən qəddini elə gümrahlıqla düzəltdi ki, elə bil farağat komandasında duracaqdı. İ.Əfendiyev. Keşikçi
. farağat vəziyyətində durdu. Ə.Əbülhesen.
Asude, sakit, dinc, xatircem. Farağat yaşamaq. // Sakit, dinc, yazrq, fağrr. [Hacr Qara:] A qardaş, mən dinc, farağat, kəsb əh-liyəm. M.F.Axundzade. // Asude, arxayrn. [Hacr Kerim zerger:] Hacı Nuru, hələ şeir oxumaq vəqti deyil. Bir özgə farağat vəqtdə oxuyarsan. M.F.Axundzade. □ Farağat etmək (eləmək)
yerbeyer etmek, rahatla-maq. [Gülsüm:] Dana gəlib, yemləmişəm, o
biriləri də farağat elərəm, sən arxayın ol, işini gör. C.Cabbarlr.
0 Farağat oturmaq
dinc oturmaq, heç kesle işi olmamaq, pis işlerden el çekmek. [Camal bey:]
.Ağa İsmayıl bəy, farağat otur, bəsdir şərarət. N.Vezirov. [Şahperi:] Sənə dedimmi, yetim oğlansan farağat otur? B.Bayramov.

FARAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf [ər.] Vaxtrndan, mövsümünden qabaq, tez ekilen. Faraş əkin.
Aqronomlar deyirlər ki, faraş səpin yaxşı olur. Ə.Veliyev. Faraş səpilmiş reyhan iyi adamı valeh edir. Mir Celal. // Mövsümün-den, vaxtrndan qabaq doğulan (ev heyvan-larr haqqrnda). Faraş balalar isə hər gün çimizdirilməli və sərinlikdə saxlanmalıdır. // Tezyetişen, tezböyüyen. Faraş kələm. Faraş göyərti.
[Gülşen] manqa üzvlərinə altdan-altdan baxıb, kimin nə cür işlədiyinə ciddi nəzər saldıqdan sonra faraş bir kolun yanına gəldi. Ə.Veliyev. Bir səs deyir:
Rza, durma! Rza, yaz! Qırçın tarla, faraş qoza, bol pambıqlı yaza yaz! R.Rza.
0 Faraş gəlmək
1) vaxtrndan qabaq özünü göstermek, havalarrn qrzrşmasr (esa-sen yaz mövsümü haqqrnda). İl faraş gəlsə, yaylaqda ot, qışlaqda güzdək və xəsil bol olsa, qoyun saxlamaq asandır. Ə.Veliyev. Yaz da bu il dağ ətəyinə faraş gəlmişdi. B.Bayramov; 2) süretle inkişaf etmek, gözlenildiyinden tez böyümek. Muğanın pambığı faraş gələndə; Qozalar gül açıb üzə gülərdi. S.Vurğun.

FARİNGİT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] tib. Udlağrn selikli qişasrnrn iltihabr. Kəskin faringit. Xronik faringit.

FARMAKOLÖGİYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. pharmakon
derman ve logos
elm] Derman maddele-rinin orqanizme tesiri haqqrnda elm. Ekspe-rimental farmakologiya. Umumi və xüsusi farmakologiya. "Farmakologiya və toksiko-logiya" jurnalında farmakologiya sahəsin-dəki tədqiqatlar nəşr olunur.

FARMAKOLOJİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Farmakologiyaya aid olan, farmakologiya ile elaqedar olan. Farmakoloji tədqiqat.

FARMAKÖLOQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Farmakologiya mütexessisi. Farmakoloqların elmi cəmiyyəti.

FARMAZON : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif. [esli "frankma-son" sözünden olmasr güman edilir]
Əda-lr, edabaz.
Azad, nihilist.

FARS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İranrn esas ehalisini teşkil eden ve hemin adlr dilde danrşan xalq ve bu xal-qa mensub adam. Farslar islama qədər zər-düştlüyə etiqad edirdilər.

FARS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fr.] Yüngül komediya.