چؤمچه خاتون
چؤمچه خاتون : تورکجه فارسجا
ا.مر.لارو قورباغه (در مرحلهای که آبزی و شبیه ماهی است). مراسم باران خواهی. در برخی نقاط آزربایجان در هنگام برپایی آن، قاشقی چوبی را که بر سر آن پارچهای پیچیدهاند تا به یاد آورنده جنس مؤنث باشد و به شکل خاتونی جلوه نماید، در برابر شرکت کنندگان در این آیین سنتی میگیرند. عدّة زیادی از کودکان و نوجوانان در این مراسم شرکت میکنند و در حالی که به طور دسته جمعی حرکت مینمایند، اشعار باران خواهی سر میدهند. برخی نیز بر طبل و دهل میکوبند و گویا میخواهند اعلام عمومی دهند و همه را به برپایی این مراسم متوجه نمایند.آنها خانه به خانه میگردند و از هر دری انعامی میگیرند. معمولاً این انعام شامل وسائل مورد نیاز برای پخت یک آش است چرا که در پایان این مراسم قرار است با آن هدایا آش باران پخته شود. پس از این که برگزارکنندگان کار خود را در کوچه پس کوچهها تمام نمودند، به یکی از بلندیهای اطراف میروند تا مشغول تهیة آش باران شوند.آش در دیگی پخته میشود و کودکان و نوجوانان مراسم چومچه خاتون گِرد آن حلقه میزنند و همه انتظار میکشند. انتظار این دسته شامل دو چیز میشود: اول این که آش باران بپزد و دوم و مهمتر اینکه باران ببارد چراکه اگر بارانی نبارد، هیچ کس لب به آن آش نمیزند وآش درون دیگ را از همان بلندی بر روی زمین میریزند. امّا اگر بعد از ساعتها چشم دوختن کودکان معصوم به آسمان، باران بارید، همگی با شور و حال وصف ناپذیری از آن آش میخورند و پروردگار را شکر میکنند