Multilingual Turkish Dictionary

Arin Turkish Etimology Dictionary

Arin Turkish Etimology Dictionary
QAPUŞMAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

qapışmaq. qapışmaq

QAPUŞON : Arin Turkish Etimology Dictionary

başlıq. tapa. tapaç. təpə. təpəç. təpək. tıpa. tıpaç. tıxa. tıxac. tutac. qaput. qapıt. qapıc. qapışın. buşan. buşon. bukan. bükən

QAPUT : Arin Turkish Etimology Dictionary

kaput ( < qap: örtük). örtgü. börkli don.
əmzik kimi yoxacıq barmaqlıq.
kaput. qapıt. qaptım. kandom. pırezervativ.
qamut. tamut. milli.
qapıt > hamut. palan. qaplan (qaplayan).
qapıt. qapıc. qapışın. tapa. tapaç. təpə. təpəç. təpək. tıpa. tıpaç. tıxa. tıxac. tutac. qapışın. buşan. buşon. bukan. bükən. başlıq.
palto. kəpən.
yanğınçıların geydiyi qırmızı çuxa qaput: qartalqanat

QAPUT : Arin Turkish Etimology Dictionary

qap. (< qapmaq). sap. ovsar. dəsdə. dəsgirə

QAPUT : Arin Turkish Etimology Dictionary

qaput.
alıq. salıq. kabus. sərsəm.
qocuq. kəbən. palto. kamsala. kürk. örtün. çiyin (omuz) üstünə alınan hörgülü geyəcək. yamçı. yağmırlıq

QAPUT : Arin Turkish Etimology Dictionary

yağmurluq. yağmırlı havada geyilən geyim

QAPUZ : Arin Turkish Etimology Dictionary

kapuz.
su yarıqlarının olduğu kovuz, hovuz. çayların, axarların böyük qayalarda yardığı yerlər.
iki dağ arası. sıx orman

QAPUZ : Arin Turkish Etimology Dictionary

qapız.
qaldırımçı. oğru. hırsız.
dərə.
sıx orman, meşə.
yalan. palavara

QAPUZAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

dəri. qişr

QAPUZAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

qabıq

QAPUZAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

qabuq. koza. qavza. kiçik, xırda qab. qabcıq.
püstə qapuzağı, kimə (gəmi) olmaz: püstə qabuğundan gəmi olmaz

QAPUZCUQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

> kavuzcuq. incə, yufa örtük

QAPUZÇU : Arin Turkish Etimology Dictionary

qapızçı. pezəvəng. şarlatan. qaldaban. çaldaban. yalançı. qandağ. qandağçı. qandırıtçı. qanqırıtçı. düzənçi. düznəçi. palavaraçı. (bax > qandıran)

QAPYAN : Arin Turkish Etimology Dictionary

qapıyan. qapan. qapaq. hər çeşit qabın, açıq yerin üstün qapıyan örtük.
qapanın aç.
su yolun üstünə qapan örtmək.
göz qapanı.
üst qapaq, alt qapaq.
diz qapanı

QAPZA : Arin Turkish Etimology Dictionary

> qəbzə ( < qab. qap). çanqal. çənqəl. pəncə. ovuc

QAPZALAN : Arin Turkish Etimology Dictionary

qaplazan > qalpazan.
qullab.
goplayan. pezəvəng. şarlatan. qaldaban. çaldaban. yalançı. qandağ. qandağçı. qandırıtçı. qanqırıtçı. düzənçi. düznəçi. güvənilməz. (bax > qandıran)

QAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

qar. qara. qır. qıra dur. dura. dir. diri.
. önək olaraq, artırılan sözə
duraqlıq. itilik. ağırlıq. mətinlik. muqavimlik; özəlliyi verir.
durkişi.
durkök: qalın kök. soylu.
qarqır: bərk topraq.
ğar(ərəb). ( < kav. kov: oyuq). kövül.
ası. olca. fayda. yarayış.
əl.
qol.
dondurma.
çarar. çaraş. yarar. yaraş. yarıc. yarış. payac. payaş. payıc. payış. qazaş. qazanc. istifadə.
tar. car. çar. çarşav. qarşav. qarçal. qara üstlük.
qor. qur. qurşaq. bel quşağı, bağı. kəmər. qəmər.
tar. car. çar. çal. çalağayı. çalağay. kalağayı. kalağay. başörtüsü.
tar. qaranlıq.
kar yar. yarar. qazanc. fayda.
iş. gəlir. giriş. çıxar. ası. fayda.
o işini bilir.
bu mənim işimə gəlməz: dərdimə dəğməz.
qazanc. gəlir. girə.
qar yağmış kimi: qarımsı. ağartsı.
qarla qarışıq yağmır: çıvqın.
kar olmaq: qulağı batmaq. sağrınmaq.- kar edən səs: qulağ batırıcı.- sıxışdırılmış, yuvarlaq, topar qar: qartopu. qartop. qartoqu. qartoq.
bulqur yekəlikdə yağan qar: əbəbulquru.
çığın, şəpənin, bəhmənin qar üstündə açdığı iz, yol: çığır.
kölgəli ışıq: açıqlı qoyulu. alaşavaq.
qar yağış: qarqın.
qara baxmaqdan göz qamaşması: qarıq.
tam sağır, kar:duvar kimi.
yağmurlu qar: sulu səpgən.
kar lal: eşitməz gəpləməz.
toparlanıb dağdan aşan qar topumu: çiq. çığ. bəhmən.
bulğur böyükluyundə yağan qar: əbəbulğuru.
gözün qara düşməsindən qamaşması: göz qararması. qarıq.
qar badullamaq: ləpə ləpə qar yağmaq.
qar cücəsi: külsüm (kül boyalı), ağ qara, uzun quyruqlu, sərçə dək bir quş.
qar yağmadan qabağ yağan sulu qar dənələri: qardöşəyi.
qar yağmadan qabağ yağan sulu qar dənələri: qardöşəyi.
qar, yağış, gündən qorunma üçün quytu yer: qaraltı. kölgəlik. qaçına. qaçınıq. barınaq. barnaq. tənəkə. pənahqah.
səpilən incə qar yağmır: səpgən.
qar kürtüyü: qar yığın.
quzeybatıdan əsən, gənəlliklə soğuq, gahdan fırtınalı, yağmır qar gətirən yel: qara yel. (# kəşişləmə: güneydoğudan əsən yel).
qar əridilən torlu qab: qarlıq.
qar suyu: qarlıq.
qar üstü buz tutmaq: qarçanlamaq. qarçınlamaq.
qarın üstünə yağmır çilədi, sonra da dondu, yollar qarçınladı.
qardan yapılmış kişi, adam: qardanlıq > qadanlıq.
qarı yarıb altından çıxan çiçək: qar dələn. buz çiçəyi. bayram çiçəyi. bəhmən gülü.
qarın üstünə yağmır çilədi, sonra da dondu, yollar qarçınladı. (qarçınladı: buz tutdu).
qar, günəş gözlüyü: qarıqlıq. qarqılıq. qarlıq. qamaşlıq.
yağış qar suyun yığmaq üçün qazılan dərin, uzun xəndəq, qandağ: qarım. kərim. kəric. kəriş. gəric. gəriş.
dağdan yuvarlanıb böyümüş qar kitləsi, kütləsi: qartal. qartaq. qartalaq. qatalaq. qartalac. qatalac. şəpə. bəhmən.
dolusu, bərk qar dənəsi: qaryan. qaryen.
incə incə, seyrək qar yağmaq, uçuşmaq:: qazınaqlamaq.- qar gülləsi: qartopu. qartop. qartoqu. qartoq.
qar üstünə yağıb əridən yağış: qaryiyən. qaryeyən.
qar yağan kimi, ağ qara bənəkli görünən tilvizyon pəncərəsi: qaryağdı.
qar, buz qabı: qarlıq. buzluq.
güvəndiyi dağlara qar yağmaq: ası, uyar, fayda güdülən nərsədən, istədiyin alamamaq.
güvəndiyim dağlara, qar yağdı bilə bilə.
qar çalvası: qar halvası:
pəkməz (doşab) qarıştırılmış qar. qarlıq.
bayağı, qolay nərsə.
qar quyusu: yaz, yay üçün qar saxlanılan quyu. qarlıq.- qar quşu: qarlı dağlarda yaşıyan quş çeşiti.
qar tikanı: pambıq çiçəkli çalı türü.
qar üstü qaçaqla (izlə) doluydu, bəlli bir izi seçə bilmədik.- qar, buz, donuq tutuq kimi nərsənin əriyərək suyuqlanması: köğşəmək. kövşəmək. koğşamaq. kovşamaq. kağşamaq. kavşamaq.
qayalıq aralarında qar yağış görməyən quytu, dərin yer: qaqma

QAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

ək.
qar; ın sıxılmış biçimi
ar;;dı.
biranqar: qoşunu sağ qolu.
civanqar: qoşunu sol qolu.
artqar: qoşunu dalından gələn.
təbbətlilərdə. yurt, düşərgə anlamındadır.
bir para qafqaz türklərində
;qar: oğul, uşaq; anlamındadır:
viçiqar: qardaşoğlu.
qunçiqar: bacoğlu. dayunqar: dayoğlu. pəs bu deməklə: hunqar: hunoğlu.bulqar: volqaoğlu.
< > gör. qıl. gər. ( < qarmaq. qaramaq. qılmaq. işə tutmaq. işləmək. məşqul olmaq).
işqar: işgör: işinən uğraşan. işgörən.
avqar: avlayan. yığan. avlamaq ayqıtı.
qar > ğar. qurp. kəvülmüş, kövülmüş, oyulmuş, qovuq yer. in. nin. çunq. genq. çuxur: dəhliz.
< qaramaq. baxmaq işi. ətf. çəkim. təvəccüh. maraq. güdü.
kər. kərə. kərəng. qol. əl. yol. dəfə. dəfə.
kar. kər. ( < kər. kəs: qırıq). qulağı qırıq. səs eşitməkdən qırıq.
əl.
güc.
( < > qan.) qarmaq: balıq tutma ipligi.
qar dənəsi.
incə yağan qar: sazaq.
qar tamusu: qar cəhənnimi.
kar. (varlı
karlι
yarlι). kərənğ. aslam. qazanc. toğlöy. sağriqu. qazanc. onqu.
kar vermək. ( < qar: əl): əl vermək.- kar verişli: əl verişli.
kara gəlmək.
kərərmli: karιmli. kara gələn.
kərim < kar: varlı
karlι- yarlι. kərəmli: karιmli. kəlan: < karan: böyük.
kərəm
kərәm: çox
çox < > kalan
kalan < > karan
karan.
doğal səs.
q; səsi yumuşanıb, uzanaraq,
ğ;
r; ya çönür. qar, qar: qaq, qaq: qaqqanın (qarqanın) səsi. necəki
qaqqa;
qarqa; olmuş.
qər. gər. kər.
itilik. qızıqınlıq. tünlük. diklik. yekəlik. ucalıq.; anlamların bildirən kökdür.
kar. kərək. karlı. gərəkli. görəkli

QAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

ğar (fars) < kav. köğül. kövül. bağra. mağara. kavra. kavar

QAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

kar. qar.
kor. içi tutuq, qapalı yer. sağır. kəsik. məsdud.
asıq. asqı. ası. qazanc. yar. yarı. qazanc. buluş. fayda.
qardu. qarud. donqalax. qara qışda su üzərində oluşan fındıq böyüklüyündə buz parçaları.
tunğu. tuğnu. tuğun. sağır.
çapalaq. yapalaq. ləpə ləpə yağan qar. iri qar dənəsi.
kar. gəlir. qazanç.- iş bilir: kar aşna.
quş başı qar.- suli səpgən: qarla ilə qarışq yağmur. sulu qar. yarı ərimiş yağan qar.
qar keçəsi: dibək. təpmə keçə. təpib döğərək yapılan qalın keçə.
sıx yağıb, sis kiçi hər yanı qapsayan qar: təpi. tipi.
üzəri buz bağlamış qar: görşə.
görşə havası.- kar korluq: sağırlıq. tutuqluq.
qartopu: {
yuvarlayaraq qardan oluşan böyük yığın. şəpə. qar şəpəsi. bəhmən.
bir birinə vurmaq üçün, əldə sıxışdırıb, yuvarlatıb qar gülləsi.
qar topu oynamaq.
ağ dombul uşaq.
çiçək adı}.
qayğuramaq. qarlı fırtına, külək.
yarlıq, kar vermək: yaramaq.
qarda iz qoymaqan: kurnaz.
kar edmək: sasıtmaq. sağırlatmaq.
ilk qar: qırpaq. incə yağan qar.
incə incə qar yağmaq: qırpaqlamaq.
qar kişi: tabu dildə avçı.
qar fırtanası: burdum. tipi.
qarın buz tutup sərtləşməsi: qabırcaqlanma.
yeni yağmış qar: çapu.
qar furtunası, fırtınası. boran. tupu. topu.
qar topu. qar gülləsi. qar oyunu. tupu. topu.
dağlarda dərilib toplanmış, tirkəşmiş, köçmüş qar. tərmə.
iri dənəli yağan sıx qar: təbi. təpi.
qar toparı: yut. qartop. şəpə. bəhmən.
qar yağış fırtınası: çoqun çoğun. çavun. çovun.
- qar tutmaq: yağan qarı əriməyib, nərsəni qapamaq.
qardan arslan: arslan göstərişli, içi boş nərsə. gücsüz nərsə, kimsə.
qar cığırı: qarda açılan iz, keçit.
qar halvası: qarla doşab yeməyi.
qar topu: {
yuvarlanıb böyük top yapılmış qar yığını.
oynamaq üçün əldə sıxdırılb top yapdıqları bir avuc qar.
ağ çiçək çeşiti.
çox ağ, səmiz olan kişi, cocuq. }.
qar quşı: qırlanqıc çeşiti.
qar quyusu: yaz üçün qar birikdirib saxladıqları qaznaq, xəzən, xəznə ( > məxzən).
qar yağdı: üstünə qar yağmış kimi, ağ bənəkli nərsə.
qar yağdı toyuq

QARA : Arin Turkish Etimology Dictionary

qar. qara. qır. qıra dur. dura. dir. diri.
. önək olaraq, artırılan sözə
duraqlıq. itilik. ağırlıq. mətinlik. muqavimlik; özəlliyi verir.
durkişi.
durkök: qalın kök. soylu.
qarqır: bərk topraq.
dibdlik. mütləq.
qarakök:
kökün kökü. kökün özü, dibi.
cəddabad. atababa.
çağ. zaman. vaxt. vaxıt.
bazara nə qara gedərsiz.
qarar. qərar.
ağar. xətər.
tiryək. sən olara qapınma, qara gördün yapınma (.
yapınma: qılınma).
suç. pozaç. pozuç. qabart. ittiham. yük. töhmət.
dediqoy. töhmət. iftira.
qısıl çınğı. üzüntü. göynək. göyüntü. qoyuntu. küyüntü. gövnək. gövüntü. ağrı. qısı. acı. gümən. acı. ağı. dərd. incik. qayğu. qaxınc. sıxıntı.
topraq.
qarada yaşayan, özəlliklə gecələyin gəzən qurbağa: qazan qurbağa.
dənizin qaraya doğru yaptığı kiçik körfəz (< kövrəz), girinti: qoy < kov. gəmi yatağı. bəndər.
kor. küt.
böyük.
iri yapılı, qara qafalı. yekə kündəli, içi kövrəli. iri qapalı, içi kavalı. yapısı iri, kof, boş içli. üzdən tox, içdən pox. kavalan. kalağan. çalağan. çağalan. qaqalan. qaqadan. qabalan. qabavan. qabadan.
qaraq. qarıq. qərə. köy. kəd. kənd.
sakıncalı. zərərli.
qara yazı: qara listə: qara list: sakıncalı, zərərli nərsələrin, kimsələrin konuları, adları.
üzücü. uğursuz.
qara sav.
əsmər.
qara oğlan.
ayıb. ləkə. kötü. pis.
qara yaxmaq.
iti. tünd. tün. şiddətli. qara söğuq.
qara qış.
alçaqlıq. aşağlıq. bayağlıq. adilik.
qara yer.
qara yaşam.
qara kişi.
toplumun qara qatı: əvam.
qaranlıq.
yabanı. yabançı.
qara ölkələr.
quzey. şumal.
qışlaq.
qarabağ.
qaraqurum.
göz bəbəyi. göz ışığı.
qırqın.
mə;mur.
uğursuz. tərs. bəd.
yümnsüz. məşum.
korsan ( < kor). yasaq. yarlıqsız, qoysuz, izinsiz nərsə. qanundışı. qanunadış. ğeyri qanuni.
tün < tünğ < tüğn. qapalı. gecə.
yas.
tutqun. tünük. tünlük. tünğür < tüğnür ( < tün. tünğ. tüğn).
(bərklik, sərtlik, qatlıq yönündən). sağlam. möhkəm. keyfiyyətli.
qara çəlik: iyi cins çəlik.
barsız. bərəsiz. yararsız. etgisiz. asısız. qısır. faydasız.
qaradal: barsız ağac.
teyxa. xalis.
qara ət: yağsız ət.
qara bulut: su ilə dolu bulut.
qara el: kütlə. kültə. türkəsaya kütlə. ərdəmsiz, bilimsiz, savadsız el. bir özəllik daşımayan bayağı xalq.
xırda. mayda. kiçik.
qara pul: xırda pul.
yerüzünün su ilə örtülü olmayan bölümü. topraq.
boyaların ən qoyusu, itisi, tündü olan boya.
qara üstünə, yox boya, aca verdin, ver doya.
əsmər.
qara oğlan.
qaraqada. qaramat. kötü. pis. sıxıntılı. uğursuz. üzücü. qamlı. qamalı. qəmli. kədərli. fəna.
qara gün: üzüntülü, sxıntılı çağ, zaman.
qara günlər.
qara yazı. qara baxt.
qara sav: qara xəbər: sıxan, üzücü, yaman, kötü, pis, fəlakətli bilgi.
qara axca, ağ günüdə ağarar.
kötü xəbər.
ölüm xəbəri.
utandırıcı, üz qızartıcı durum. ləkə. əğib. ayıb.
bu işlər bizim adımza qara gətirir.
çapıq. iti.
qara soğuq.
qara qış.
qara dərili. dərisi qara olan.
qara kişi.
bayağı. önəm daşımayan nərsə, durum. adi.
qara sav sov: bayağı danışıq.
əvam.
qara el.
qara yaxa.
quzey. şumal.
qışlaq.
qara bağ.
qara qurum.
qara amid.
qara dağ.
yabançı. tanımadıq. biləmədik. qərib. əcnəbi.
çiğ. xam. işlənməmiş.
qaraçiğlə: qaraçiylə: xam topraq.
kan, mə;dən suyu.
yabanı.
qarayonca: yabanı yonca.
çox. bol.
qaraçilən: qaraçilənti: qaraçilək: boğulmuş göydən, incə incə yağan yağmır.
bərk. quyuq. tükab. doşab. doşav. qəliz. ğəliz.
qaraboza: quyuq çaxır, şərab.
qara bağır dəlinmək.- qara bağır dəlinmək: dərtli könlü partlamaq, parçalanmaq.
gözü qara: qaragöz. qaragözlü.
qapqara: qaravılloq. qaraçılloq. qarayandıq.
qara iyrək: örtülü yer. orman içində, bayırda yamaclarda, poyraz, qarayel tutmayan, qoyunların barındığı quylağ, quytu yer.
ağız, burun göz çevrəsi, qulaq, dırnağı qara, gövdəsi ağ, gahdan qara bənəkli qoyun türü: qaraqaş.
ağız, burun göz çevrəsi, qulaq, dırnağı qara, gövdəsi ağ, gahdan qara bənəkli qoyun türü: qaraqaş.
başağı qara olan arpa: qaraqılçıq.
başaqları qara qılçıqlı, sərt, qırmızı, ya da ağ dənəli, soyuğa dayanıqlı buğda: qaraqılçıq.
əkin arasında tapılan qara tuxumlar:qaradağ. qaramıq.
göydən düşən qara, bəla: qaradamla.
qara ağızlı: qaraçı. qaraca qaramaçcı. qara çalan. qara çalıcı. qara yaxan. iftiraçı. töhmətçi.
qara almas: kan kömürü. mə;dən kömürü.
qara ardıc ağacı: qaraqurut.
qara at: yağız at.
qara avı: ormanlarda yetişən, taflana oxşar bir bitgi.
qara bağal: qaratoyuqgillərdən, qara boyalı ardıc quşu.
qara bağır: qara çiləli: dərtli könül. üzüntülü yaşamlı olan.
qara bağla: eşşək bağlası. iri bağla çeşiti.
qara bağlamaq: yaslamaq. yas tutmaq. yas saxlamaq.
qara baxt: qara bəxt: qara yazı.
qara baldır: baldırı qara.
qara balığ: su içində olan, su çevrəli daş kütləsi.
qara ballığ: birtakım böcəklərin bıraxdığı dadlı sıvıya yapışaraq, yapraq, yemişləri qara bənəklərlə qaplayan ilkəl göbələk.
qara başlı: qara damaqlı: qara dadaqlı: tərs. inadçı.
qara bazar: qarabursa: gizli, qaçaq bazar.
qara bazara düşmək: qarabursaya düşmək: çox çətin tapılmaq, bulunmaq.
qara bazarı: maldavarın gizli olaraq yüksək dəğərlə satılması, satılan yer. (maldavar: mal o məta;. cins. kala).
qara bənli (bənəkli) ağ at: bağla qırı. qaragöy.
qara bulut: barlı, dolu yağmırlı bulut.
qara canavar: doğuz. domuz. donuz.
qara çadır: keçi qılından olan yoxsul çadırı.
qara çalva: qara halva: (bayağı) un çalvası.
qara çavuş: üzüm türü.
qara davar: qıl keçi.
qara dəmir: qalıblanmış dəmir. tir ahən.
qara dinli: dinsiz. inamsız. imansız. kafir.
qara dolma: yapraq dolması.
qara don: uşağı olmayan qadın, ərkək.
qara doruq: nərsnin ən uc bölümü, ən sonu. həddi nəhayi. nəhayət. axir.
qara ev:
qatamalı, qatalı, təbəqəli sərgən. qəfəsəli dilab, işqaf.
alaçıq.
qara evlək: əkməyə quşanmış (hazırlanmış), bir qarış dək ıslanmış topraq.
qara evli: igirmi dördlük oğuz boylarından biri.
qara əşgin: orta hızlı, yavaş, gen adımla yeriyən at.
qara ət: balça əti: kas əti: mahiçə əti: yağsız, bud əti.
qara güc:
yer qoşunu.
dikdator.
təbiətin qəhhar gücü.
yağmalayan, basıb əzən quvvət.
ağır bəla.
qara güclərinə, ordusuna, qoşununa bağlı subay, altsubay, ər: qaracı. qaraçı.
qara gülməcə: qara şuxluq: qara mizah: güldürərək duşündürücü, ilişdirici, yergili (pisəti. tənqidi) gülməcə.
qara gün dosdu: sıxıntıda ortalığı boşaltmayan yoldaş.
qara iğnə deyilən böcək: qaraquma.
qara kovan: yasama, qondarma kovan.
qara kürə: daş kürə. çörək pişirilən kürə.
qara kütük kəsilmək: arığlayıb, üzü qararmaq.
yanğı ilə qara kütük kəsildi.
qara qabarcıq: qarabac. qaraqabar. döğənək. pinə.
qara qablı pitik, kitab: gizli, yasalı saxlanan dəfdər, kitab.
qara qanmaz: qara baş: qara yapıldaq. çox qanmaz. vurdumduymaz.
qara qara baxmaq: bər bər, sərt sərt, bərk bərk baxmaq.
qara qarav: kümə kümə. koma koma.
qara qaş: gur, qara qaşlı.
qara qavurma: qovurma. quşbaşı doğranmış, quyruq yağında qızartılmış ət.
qara qayğı: böyük dərd.
qara qələm: kömür qələm.
qara qırma: kəpəkli un.
qara qış:
çox sıxıntılı durum, çağ.
qış ortası. zəmhərir.
qara kovan: yasama kovan, pətək.
qara qıyma göz: qara, çəkik göz.
qara qoca: saçı dən görməmiş qarı, qoca.
qara qoğut: saqqız otu.
qara qoşu: malqaraya yük çatıb çəkmə (bağlama) işləmi.
qara qura: qara quru: qara qax: əsmər, arığ nərsə.
qara qurbağası: suda yumurtlayıb, quruluqda yaşayan qurbağa.
qara qusmuq: bol qara qanlı olan qusuq.
qara qutu: gizli, qorucu qutu. uçaqın sürücü bölümündə olan danışıqları yazıb, qoruyub saxlayan qutu.
qara mal:
sığır.
yekə baş malqara.
qara maşa: arığ, zayıf, əsmər, ufaq təfəq qadın.
qara ölüm: acı ölüm.
qara örtü:
topraq dam, çat.
qəbir, ölü üzərinə salınan örtü.
qara örtülü: üzü qayğılı, sıxıntılı, qaşları çatıq, qaşqabaqlı kimsə.
qara örtülüyünə baxma, içdən açıq, yüngül, güləyən kişidir.
qara papaq: məkə bitgisinin üzərində, qaramtıl qabarcıqlar biçimində bəlirən bir kəsəl.
qara para: yasaq (yasa dışı) yollardan sağlanan, qazanılan qazanc.
qara saban: yalın, sadə saban, xış.
qara saqqız: zift.
qara salqın: bulaşıcı kəsəlin yaratdığı qorxuncluq, qorxuluq, dehşət.
qara sarı: sarıya çalan qara.
üzündə, arada bir qara sarı bir boyam dəğişirdi.
qara sarılıq: üst dodaqla diş arasında çıxan bir qabarcıq.
qara su: ağır, güclü, gur axan su.
qara suları: bir ölkənin əğəmənliyi altında tuttuğu, bəlli genişlikdə su sarxıntısı, şəriti.
qara sürmək: ləkələmək. iftira, töhmət atmaq.
qara taxda: yazı taxdası.
qara tamı: qara cəhənnəm: üzü gülməz kişi.
qara topraq: verimli, bitək topraq.
qara torbalı: usta. işçi.
qara tökü: saman təpilmiş mal, heyvan dərisi.
qara tuxum: soğanın çiçəkdən sonrakı kiçik, qara tuxumu.
baxcaya biraz qara tuxum əkdim.
qara tümlə: qara cümlə: dörd sayım işləmi. çahar əməli əsli.
qara üz: qara üzlü: üz qızartıcı, utanc verici durum.
qara üzlü: utanc verici durum.
qara vaporu: tiren.
qara var: qara mal: tapılı, sənədli var, dövlət.
qara verən: əjdərha. əjdəha.
qara yağız:
qoyu əsmər.
sağlıqlı, gürbüz, güclü.
əlli yaşında qıvamlı, qara yağız bir kişi.
bu atlar kimi qara yağız, sağlam birinin nə dərdi olabilirdi.
qara yapı: çamurla hörülmüş, sıvanmış yapı.
qara yapıldaq:
başaq tutmayan əkin.
qara baş: qara qanmaz: çox qanmaz. vurdumduymaz.
heç dərdə dəğməyən.
qara yapmaq:
qara yaxmaq. suçun başqasına atmaq, yükləmək.
düzən, kələk işləmək.
qara yaşıl:
iyi qurumamış, bəğənilmyən tütün.
bilgidən, bilimdən başı boş olan gənc.
qara yel: quzeybatıdan əsən, gənəlliklə soğuq, gahdan fırtınalı, yağmır qar gətirən, yağmır qar gətirən yel. (# kəşişləmə: güneydoğudan əsən yel).
qara yeli: gecələri qaradan dənizə əsən yel.
qara sav, xəbər: qaraçıxın.
qara toyuq quşu: qaracuxa. qarabağal.
qara tüklü, balıqla bəslənən, qaqası uzun, sivri, güclü dəniz quşu: qarabatqaq. qarabataq.
qara üstlük: çarşav. qarşav. qarçal.
qara üzüm çeşiti: qaragəvrək.
qara üzüm: qaradimlik.
qara yanığ: qarayanı. yanıqara. qara çiban. qarapəncə. qarataxın. qarataxma. qarayaxmaca. qaraqabarcıq. qarıma. qaragöyündürmə. qaragöndürmə. şarbon.
qara yer:
gömüt. sin. qəbir.
topraq. yer üzü. dünya.
qara yeriş: qarayış. minicini sarsıtan, sallantılı at yerişi.
qara yolu: yerləşim ocaqların birbirinə bağlayan yol.
qara yosunları: şeh yerlərdə bitən çiçəksiz bitgilər.
qara yurd: gecə ilə gündüz, yay ilə qış arasında sıcaqlıq soğuqluq dəğişimi çox olan yurd.
sığırcıq böyüklüyündə, qara düz qaqalı, ayağı qırmızı olan quş: qarayaz.
qara sevda: qara sevgi: qara qapna: qara qapan: qara çapna: qara çapan:
umutsuz güclü sevgi, aşq, eşq.
kişinin bəlli bir nədən olmadan, çöküntü, darıntı duruma girib, dışardan gələn uyaranlara (oyandıranlara, düşündürənlərə) qapılması, güclü suç duyquları içinə düşmüş durum. malixulya. melankolik.
qara, qapus basmaq: qaraqura, qaraqada basmaq, çökmək.
qara, parlaq böcək: qarafatma.
qara, parlaq böcək: qarafatma.
qıraqları qara çiçək basqılı nərsə: qaraqamal. qaraqəməl. qaraqələm.
qaraqəməlli börk, parça, qumaş.
qaraqəməl kağaz, yazı.
malqara:
malqara yemi üçün əkilən dənə: küşnə. kürüşnə. qaraburçaq.
malqarada görülən qan tutma kəsəli: qaratikil.
malqaraya yük çatıb çəkmə (bağlama) işləmi: qara qoşu.
palçığı özlü, tutumlu, yapışqanlı qara topraq: qarakəpir.
tarlada bitən qara, yuvarlaq dənəli bitgi: qaracıq. qaracula. qaragüllə.
üzü qara, qalan yeri ağ qoyun: qaraca. qara:
son. axiri.
qara güz: güzün sonu.
qabığı qara çan çeşiti: qarçan. qarçam. qarşam.
qarnıqara: qarnı yarıq.
tavuqqarası: qarağı: toyuqqarası. günəş batdıqdan sonra gözün görməmə kəsəli. gecə korluğu. korluq.
qara olma: qaralıq.
ağ dərili, qaş gözü qara olan göyçək qadın: qaraç. qaraş.
ağız burnu qara olan heyvan: qaramalaq.
külsüm (kül boyalı), ağ qara, uzun quyruqlu, sərçə dək bir quş: qar cücəsi.
qara ləkə: qaraltı.
qara üzüm bağı: qaralıq.
qara yağmır bulutu: qaraltı.
qara yülək yaptırmaq: çala çülək yaptırmaq: dəmir aracların ağzın kürədə qızdırmaq, dövmək, biləmək.
malqaranın çivi tutmayan çürümüş dırnağı: qarıncalıdırnağ.
taxıl dənələrinin içi qara tozla dolduran ağrıq, kəsəl: qaralıq.
uzaqdan qara görünən nərsə: qaraltı.
dəridə qara qabarcıqlar oluşturan kəsəl: qaramıq. qaramuq.
elin, qara elin, əvamın dilində qoşu yazan, elə bəğənilən, sevilən qoşçu, şair: qarambol qoşucu: qarambol şairi.
qara çalmaq: qaramaq. qaramıtlamaq. qaralamaq. qaraclamaq. ləkələmək. iftira yapmaq. töhmətləmək.
qara ilə qırmızı arası boya: qaramtıqqızıl. qaramtıqızıl. qaramıtqızıl.
qara qəhveyi boya: palıt boyasıl.
iri, palıt boyasıl göz: qaramıq. qaramuq.
qara üzüm çeşiti: qaramarı.
malqara, yük heyvanlarının dırnağnın içi karvalıb, kovalmaq, oyulmaq: çürümək. qarıncalanmaq.
ağ, qara, al qarışığı at donu: dəmirqırı.
cılız, zayıf malqara: kavtuq. kavtaq. qaltaq. çaltaq.qaltuq.
iri buynuzlu malqara:
qarağır: qaraağır. çox ağır.
qarnıqara: qarnıyarıq: börülcə. göbəyində bənəyi olan lobya, lobya.
qıçları ( bacaqları) yoğun olan malqara: qarabacaq.
qara, pis diləkdə, niyyətdə olma: qaraç. pislik. kötülük. yamanlıq. kin. qınağrın. qanağrın. hinc. hınc.
qarağıdan (ğərbdən: batıdan) əsən qara yel: qarabı. qarağıl. qarayel. ğərbi.
qara yağız: üzü qara.
qapqara: qarayalmaşıq.
qarayaxa: başpozuq. sivil.
oğlunun qarasına oturmuş: yas tutmuş.
başdan qara gedmək: nə olacağını saymayıb baş alıb gedmək.
başdanqara: (
başı qara kiçik ötücü quş.
batma. yoxalma. məhvolma. qarışma. pərişan olma.
əsrik. çalqın. çanğıl. qanğıl. qandıl. qanşaq. qayşaq. çəntil. qəndil. kəndil. çəltik. çəllək. kefli. tutuq. ).
qarayandıq:
böyük dəvətikanı.
quru təpə.
qarayolları: yol çəkən idarə.
qara (zəmini) qoşunundan olan saldat: qaraçı.
qara ciyər: qarabağır. kəbəd.
qara boq (pox): qarabük. zıp. qır.
qoyu, qara kölgə: qoz kölgəsi.
qara bağlamaq: yasa oturmaq.
qarasuları: bir ölkə, bölgə (məntəqə) suları.
qaraqabarcıq: qarayanıq.
qaraoğlan:
çingənə.
ayı.
qarasu: ağır, lam axan su.
qarayağız: qoyu əsmər.
qarayer: sın. qəbir.
qarayanıq: daşkömür.
qarayel: batıquzey yeli. yağmır gətirən yel.
qarayazı: qarabəxt.
qaraya oturmaq: gəminin quma batması.
ağzı qara: münafiq. müftəri. qara savçı.
qara savçı: ağzı qara.
ağır, qıyın, güc, qara, zəhmətli iş.
ağırlıq başma: yuxuda qara basma.
çayqara: yayda quruyan, kiçik axarsu.
göz qarası: bəbək. bəbənək.
qara bağlamaq: yasa oturmaq.
könlü qara: içi qara.
qara balıq: çuntalı, dimdikli balıq.
qara çalma: qara yaxma: böhdan. iftira.
qara çalma: qara yaxma: böhdan. iftira.
qara çalmaq. qaralamaq. kirlətmək.
qara çalmaq: qara yaxmaq.
qara el topluluğu: ayaq taxımı.
qara göz lobyə, loba: börülcə.
qara qabaq: çatıq qaş. çəkik qaş.
qara sevgi: malixulya.
qara üz. üzsüz.
qara yaxmaq: suçatmaq. töhmətləmək. iftira vurmaq.
qarabulut: yağmırlı bulut.
qaraboran: qaraburan: yazın əsdiyi güclü, ılıq yel.
qaradəmir: döğülmüş dəmir.
qaradüzən: anarşi. düzənsizlik. nəzmsizlik.
qaraqabarcıq: irinli, tutuşan (acışan) çiban.
qaraqabarcıq: qara çiban.
qaraqanmaz: heç, kökdən qanmaz. qıtqafa. qıt başlı. qıt ağıllı. qıtanlaq. qıtan. qanqıra. qandıra. qaqlaq. kal.
qaraqulaq: dedektiv. gizli güdücü. izləçi. xəbərçi.
qarasunqar: qara quş. gecə.
mal qara bəsləyib satan: çovdar. çodar. bəsici.
mal qara bəsləyib satıçılıq: çodarlıq. çovdarlıq. bəsicilik.
su qara: bəhr o bərr.
üzü qara: baxdı qara. üzü qatı.
yer yer qaraya çalan qır at donu: bağlaqırı > paxlaqırı.
baldırıqara: əğrəltiotu. qıvrıq, çox parçalı yapraqlı bitgi.
əldə, üzdə bəlirən, tapılan qara ləkə: gecə yanığı.
qara al arası at donu, boyası: doru.
qara töhmət: ağyalan.
bağrıqara: qarabas. qarabaş. ümüdsüz. umutsuz. ümitsiz.
bağrıqaralıq: qarabastıq. qarabaştıq. qarabaslıq. qarabaşlıq. ümüdsüzlük. umutsuzluq. ümitsizlik.
bəxdi qara: günüqara. qaragün. qaragünlü. qaqraq. qaqraqa. qaqra. qaqar. bədbəxt.
günüqara. qaragün. qaragünlü. bəxdi qara. qaqraq. qaqraqa. qaqra. qaqar. bədbəxt.
hər nəyi qara, qaranqul görmə: düşügün. koraçı. koranlış. kötümsar. kötümsər. götümsər. qaraç. qaraçlıq. qaragöz. qaramquluç. qaramsar. qaramsır. qarasıq. qarısıq. qatsaq. pisanlış. uğursuz. çürükçu. qaramsuq. qaramsıq. qaramsar. qarasevmiş. qarabaxan. qaraqaran. bədbin. bədəndiş. pesimist.
könlü qara: içi qara.
könlü qara: qaba, pis ürəkli. başqalarının pisliyin güdən, gəzən. qataq. qadaq. qotaq.- qara yer: gömək. gömük. gömüt. gömgən. basıq. dalıq. sın. sin. qəbir. məzar. türbə. daxma. damğa < tuqma. dinləlik. dinlənik. gor ( < kovr).
qara yazılı: qarayazıq. qarabəxd. qarabet. qaran. qaraüz. qaraz. üzüqara. üzqara. qaqraq. qaqraqa. qaqra. qaqar. bədbəxt. bədbəx. bəxtsiz. bəxdi yatmış. bəxdi yatıq. çorbaş. çorbağ. çorlu. körcəl. korcal. kütcəl. onqalman. qatı manğlay. banğlaysız. mutsuz. qutsuz. uğursuz. yoltaysız. üzüntülü. yazısız. yazqısız. düşgün. dönşüq. düşüksüz. alnsız. alınsız. barışmaz. güngörməz. doymaz. doymayan. çürkük. ulduzsuz. sönük ulduz. şanssız. nəgələsiz.
qaraoğlan: içoğlanı: evoğlanı.
nökər.
içuşağı. evuşağı. qolçıq. qaraqulluqçu. padov.
qara bəndə: qarbanda. xərbəndə. qartəkin. qaratəkin. tanrının, xaqanın ən alçaq qulu.
qara çalmaq, sürmək: qaralamaq. qaramıtlamaq. kirlətmək. qırlatmaq. kötüləmək. pisləmək. yermək. ləkə sürmək. kötülük yükləmək.
qara çam, şam ağacı: çox dayanıqlı, sağlam ağac çeşiti. qatran. qatıran. qartan. qatğan. qayran. qayğan.
qara duruma gəlmək: qaralamaq.
qaşqarası: qaşqaranlığı. qaşıq çalımı. axşam. ala qaranlıq.
ağ yaxa qara yaxa xass amm.
ala bulanı, ağı qaranı, həndən hünü seçmək: nərsələr anlamaq.
ala bulanı, ağı qaranı, həndən hünü seçəməmək: heçnə anlamamaq.
duz, qara yazı: yazma. yazıt. yazış. özündən yonarma, törətmə. dürtmə. inşa;.
hər qaranın ağı var, hər ağın qarası var.
qarqanın üzü qara, içi ala (pozuq).
istəyənin bir üzü qara, verməyənin iki üzü.- istəyənin bir üzü qara, verməyənin iki üzü.- qara çalma: qara yaxma. atmaca. iftira. böhtan.
qaratorbaçılıq edmək: vurqun (vurulmuş) çalqın (çalınmış), oğrun, həqsiz qazanc sağlamaq, əldə edmək.
mal qaranı otlatıb sürmək: güdmək.
mal qaranın bağlı olduğu ipə dolanaraq boğulması: qabadüşmək. qapadüşmək.
qoyunu qıssa bağla, qabadüşər.
al qara bənəkli böcək çeşiti: gəlinalıcı.- bulaşıq, qara qurum çapıtı, dəsmalı: qardaç.
gözünün qarası az olan: qaspar. ağ gözlü.
iri, qara, əkşi (türş) üzüm çeşiti: qatıqara. qatqara.- kəpək, küspə qarışımı olan malqara yemi: qarmac.
qar yağan kimi, ağ qara bənəkli görünən tilvizyon pəncərəsi: qaryağdı.
qara başlı: qara damaqlı: qara dadaqlı: tərs. inadçı.
qara qara düşünürkən, sənin ışıqlı (xoş) kağazıvı aldım.
qara tut: qarmaq.
qılçıqlı qara buğda: qarsapağ. qarsbağ.
mal qaranın budü, qarınla diz (dizlə qasıq) araşındaki bölüm: qaçaq.
qaçqlı biri: budları ətli olan.- malqara çulun iki yanında olub, qarnının altında bağlalanan bağlar: qarınaltı.
malqara dırnağında çürümə gedmə kəsəli: qarınca.
malqara kəsib, yaxud kəsilmiş malqaranın ətin satan: kəssat. qəssab. ətçi.
malqara vergisi: qapçor. çapçor.- malqara yeməyi: kavra. kavar. kəvrə. yem.
malqara: (
malqaranı sürməkdə işlənir: qaçna. qaçnaq. qaçına. uzun sırıq, sopa. üvəndirə. üvəndirik).
malqara: (- yekəbaş malqaranın böyük, iri aşığı: qalpasan. qalpanaz. (qal: böyük).- malqaranın dırnağının dəlik deşik olması: qarıncalı dırnağ.
malqaranın quyruq, qulaq sallaması: qayışlanmaq > kağışlanmaq.
malqaranın onurqa, belgəmiyindəki əti: külbastı. rasta.
malqaranın sidikdən boşalması, işəməsi: kağşanmaq. qaşanmaq.
qarqaların bağrışması: kağallaşmaq.
uzun, incə, qaralı ağlı üzüm çeşiti: qadınbarmağı. qadınbarmaq.
gözü qara (böyük), küflü qafa: gözü qara (böyük), küflü qafa: yekə kündəli, içi kövrəli. iri qapalı, içi kavalı. yapısı iri, kof, boş içli. üzdən tox, içdən pox. kavalan. kalağan. çalağan. çağalan. qaqalan. qaqadan. qabalan. qabavan. qabadan.
cin qaradan danışırkən
qara, üzüntü qıraq, uzaq olsun; diləyilə işlənir: iyi sağlam olsunlar.
iyi sağlam olsunlar, gecənin bu çağında buralarda neylirsən.
zolağ görməmiş ağ qaranı tanımır, ağ qaranı görməmiş zolağı nə tanır. (sicim görməmiş ağ qaranı tanımır, ağ qaranı görməmiş sicimi nə tanır.).
qazan qara: əbəköməci.
qazan qarası: əldə üzdə çıxan sarı yaralara sürülən bir ot, dərman.
ağ kirlənsə qaralar, qara kirlənsə ağarmaz.
ağla qarayı seçmək:
anlayamaq.
oxuya bilmək. savadlı olmaq.- göy üzün qaplayan qara bulut: qazangötü.
qara damqa.
qara qatır belə yatır, gəl gedənə şıllaq atır.
qara üzlü pul, ağartmış qara gecəni.
qara üzüm xoşavı: qaraş.
qazanqara: qazanqaya. dəniz yumuşaqsı ilə qabıqları.
qazanqarası: yazda bitib, yeyilən ot çeşiti.
sən gedəli, gözlərə köçdü qara güz, üzlərə oturdu qara buz. (güz: payız.).
yekəbaş malqaranın qatı, irisi: qatna. qatana. qatdana.- malqaranın göbək bölümünə verilən ad: qarıntası. yalan. töhmət.
qara, yalan, töhmət sürmək: qana girmək

QARA : Arin Turkish Etimology Dictionary

kötü. pis. sıxıntılı. uğursuz. üzücü. qamlı. qamalı. qəmli. kədərli. fəna.
qara gün: üzüntülü, sxıntılı çağ, zaman.
qara günlər.
qara yazı. qara baxt.
qara sav: qara xəbər: sıxan, üzücü, yaman, kötü, pis, fəlakətli bilgi.
qara axca, ağ günüdə ağarar

QARA : Arin Turkish Etimology Dictionary

suç.
quşqulanıb birinin üstünə suç, qara atmaq: qanına girmək.
geri qaradır qara, dönmə geri, keçmişin, sözdə yoxdu yeri

QARA : Arin Turkish Etimology Dictionary

qarı. qır. > qarı (ərəb).
nəhs.
qara xəbər: qara sav.
qara baxt.
qara gün.
arlı. ayıblı.
qara üz.
üzü qara. (qara, qır, topraq sözlərində toppalıq, tutqunluq anlamı saxlıdır).
qır. topraq.
qır, kır, qara boyamsı.
(boyalardan ana dörd yönə (cəhətə) verilən ad). quzəy. şumal.
çox. bütün. həpsi. tamamı.
nişan. hədəf.
qura. quramat.
canciğər. sıxı fıqı. candan.
xun. assız. asısız boş, sonsuz, faydasız nə.
xun qara işləmə: boşuna işləmə.
tərəf: qaru.
qara. qaranlıq.
yer. quri. quraq.
qıyı. sahil.
adaq. cəzirə.
qaraq. baxış. nəzər.
quruluq. topraq.- qara atmaq: hədəfə od edmək.
çəm qara. çuv qara. qat. tüt. bət. qır. xalis. xam (nefit).
ağın qarşıtı. əsmər dənli. yanuq. yanığ. yanaraq qararmış. yaqış. yağiş. yaqız. yavuz. qaraya çalan.
quru.
qarqış. qurqış.
qaraş. görüş. zahir.
göz. gözəç.
acgöz: acqara.
gözün bəbəyi.
qaray. göz. yan. yön. doğru.
bu qara gedmə.
mən qaradan korluq olmaz: ziyan olmaz.
boyu. uzunu.
yol qara düşündüm, daşındım.
yaşam qara: biyoqrafi.
kiçik dərz (yığılmış ot alağ) tayası.
ləkə. iz.
xara. yara. bər.
kərə. çara. böyük tabaq.
çarabet: tabaq üzlü. geniş üzlü.
nişan. im. amac. ərək. güdək. uğur. istək. hədəf.
qara atmaq: ərəkə, nişana atmaq.
gözəç. gözətçi. güdüçü. bəkçi. qaravıl. özəlliklə gecə qarqası (darqası: gözətçisi).
qaraltı.
qara yazı: bayağı, yalın, qatqısız, bəzəksiz düzəksiz, sadə yazı. el içində bulunan danışığın yazısı. folklor.
qara tanımaz: yazı oxu bilməz kişi.
quruqluq. quruluq. quru. topraq.
göydə dənizdə qarada.
qara ərik: ərik qurusu.
çox. bütün. həpsi. tamam.
qaraduz: teyxa dux. çox şor.
qara tər: şırım şırım tər. cımcılaq tər. çox tər.
qara güc: qaba zor.
qatqısı olmayan. teyxa. çıl. xalis. quru.
qara yel: quru yel. yağış gətirməyən yel.
qara soyuq: quru ayaz.
qaraçalqı. suç. qusur. yazıq. günah. ittiham.
qara sürmək: suçlamaq. müttəhim edmək.
süt gölündən, qara çıxdı.
ağ qarasın təkşirib: suçlu suçsuzluğun təktüş edib.
çirkin. iğrənc. pis. alçaq. alçaqlıq.
üzü qara.
məndə qara yox: məndə pis könül yox.
ağa, qara istəyən, ilkin, özü qaralır.
ləkə. iftira.
al. cin.
qara bassın: cin çarpsın.
yaban.
qara arι: yaban arι.
acımaz. amansız. qırıcı. ürəksiz. daş ürək. zalim.
bərk topraq. qarrə.
yas.
qara aş: ölü, yoğ yeməyi.
qara geyim: yas geyimi.
qara tutmaq: yas tutmaq.
qara saxlamaq: yas saxlamaq.
malqara. yekə başlı heyvan. inək.
neçə qaran var: neçə inəyin var.
qarakişi. bayağı, adi, sivil kişi. devlətdən, xanlığdan bağlı olmayan.
qaraev: köçəbə, keçə çadırı.
xuruş. yavanlıq.
qaralı yemək.
qarasız yemək.
< > kərə. ( < kərmək: kəsmək). (adam başına) kəsilmiş, bölünmüş topraq parçası.
qaraçı: bir bölük topraqı işləyən.
qarasın əkən, kərəsin biçər. əsgi.
köhnə. işlənmiş.
qarakeçə: köhnə keçə.
quzey.
qaraxan: qara xaqan: quzey xaqanı.
qaradəniz: quzey dənizi.
artırılan sözə böyüklük anlamı gətirir.
qarayağış: uzun sürən yağış.
yabancı dillərdə qara anlamında işlənən sözlər: {kur(japon):kuro(japon): tüt. tutuq. qaranlıq. – kera (nepal ) (sunvar): qara: kariya (tamil):krar (çentsu hind): karülös (latin): kala (sans): qara: kala (sans). kaliqo (latin). kelauos(yunan). – qrau (alman): kül rəngi. qreis (qarı): qoca. qarıqmaq: qocalmaq) > qaraul (rus):blaqquard (ingilis)}- bu qarardan: buna qaralat.- qara ürek. cesur, qorxusuz.- qara ağrı: (
uzun sürən xəsdəlik.
heyvan xəsdəliklərindən).
qara ala
göy ala: dəğişik rənglər.
qara ala göy ala: dəğişik rənglər.
qara ala: quyu (koyu. quyuq), tüt kül rəngi.
qara ayağ: boyasız qab.
qara baş: qara baş.
oğulluq. ügey uşaq.
qul. kölə.
qara boğaz:
obur.
iki üzlü. ara pozar.
hammıdan ayrı, tərs olan.
asalaq. əngəl
işsiz.
qara cümlə: hesap kitab. tükəl. cəm. ^p^c qara çərik: düzənsiz əsgər.
qara donluq: əridikdən sonra güclü ayazın, birdən düşən soğuqdan oluşan don.
qara əkin: tarla.
qara əl: qaraqol.
qara əmək:
boş əziyət.
çilə. qıyqı. qıyım.
qara ərik: ərik qurusu.- qara humma: qaraqızdırma: tifus.
qara içgi: tünd, qoyu, quyuq olan sulu yemək, içməli,.- qara iğnə: iynəli, sancan qara qarışqa.
qara iş: ağır iş. qın iş.
qara iş:
qol əməyi. əl əməyi.
bayağı, gündəlik görülən iş.
ağır çətin iş.
qara işçi:
çətin ağır zor işdə işləyən.
gündəlik işçi. fəhlə.
yalıq. yalaq. vergidən yayınan gizli işçi. qaçaq işçi.
qulluqçu. xədəmə.
qara qarşı: qarşılıqlı.
qara quruh: tünd (koyu: ifrati) gerici qol.
qara süyək: qarasoy. kölə soyundan. alt quşaqdan gələn. (# ağ süyək: əşraf. seçgin).
qara təkin: qaratigin.- qara topraq: yerqara.
qara yer:
quru yer.
gor. qəbir.
qara yülük: qara ütük: ütük yülük: taraş olmuş. yolunmuş.
qaraaqca: kəndin dolandırma işlərini aparan kimsəyə verilən illik.
qaraba qaraba: iz bə iz. sayə bə sayə.
qarabağır: kinli. uğursuz. pis amaclı. hınclı.
qarabakma: quş alazı. difdiri.
qarabaqqal: qarabaqal. qarabukal. qaratavuq. qarabaşdan. əti üçün avlanan, qara tüklü bir quş. (tuka.sar).- qarabaldırcan: qərə badımcan.
qarabasqur !: qaraqasın !. qarqanmış !. l’ənət olsun !.
qarabasma: kabus < qapış. qara qapış ( > kabus). basalaq.
doğumdan həmən sonra gələn çıpıntılı, tutarlı qızdırma.- qarabasmaq: saçmalayıb, sapıqlayıb, sayıqlamaq. həzyan edmək.
qarabaş:
tək. tək başına. yekə başına. yekə
yekə. yalnız.
qaraboğaz. subay. başıboş. evlənməmiş təkbaş.
papas. kişiş. kəniz. otaqçı (odaçı).
içi boş. çürük.
qarabaş qoz.
qarabaş mivə.
qaravaş. ev işçisi. qız uşaqı.
qara yara. siyah zəxm.
qarabaşaq. soyuğa dözümlü, sərt buğda türü. kişiş.
yabanı
lavand;?.
dərdli baş. yazığ.
qarabaşa yarağ (eylə): qarabaşa yardım (eylə).- qarabaşaq:
qarabaş. soyuğa dözümlü, sərt buğda türü.
çuğundur. pancar.
qarabataq: gah görünən, gah itən nəsnə.
qarabataq: qaraquş: asav, ovçu, qara rəngi olan quş. (kormoran (fırans)).
qarabattaq: qara battaq:
batağlıq quşu.
qara mıncıqlı qadın süsü.
qarabet: qəhbə. kaltaq. kantay.
qarabibər: qara borıs. qara burəs. qara murç. qaramuç.
qarabilgi: el bilgisi. oxuma yazma ilə yox, baxmaq, görmək, sızmaq (sezmək) yolu ilə əldə edilən bilik.
qarabiti: qarapiti: güna kağızı pis işlərin pitiyi. yazıq (günah) yazılmış qara pitik. {# ağ piti: ağuq (bəraət) kağızı}.
qaraboğaz:
topraqda susuzluqdan, təprəmdən açılan çatlaqlar.
baş tutmuş yaşıl soğan.
qarabaş. subay. başıboş. evlənməmiş.
özgəsinindən yeyən. təkbaş. asalaq. əkdi. nəxənək. tabsaç. əngəl. qonaq. otlağçı. pasqal. uyundu. yalağa. yaltaq. dartıq. yük.
sanı, sözü, olduğu çevriyə dəğişik, qarşı, tərs olan adam. könəz.
iki üzlü. arapozan.
qarınpa.
qaraboran: fırtına. tufan.
qaraboya: əsid sülfürik.- qaraböcü: qaracanavar. qarapürçək.
yabanı, asav, yırtıcı heyvan.
domuz.
qarabuğda: çavdar.
qarabulağ: təzə qoyun sütü ilə, qar qarışığından düzələn sərin içgi.
qaraburan: (heyvan) sürüsü.
qarabükəy: güclü, yaman gürəşçi.
qaraca su: dərə qıraqlarından, dağ yamaclarından çıxan su.
qaracanavar: qaraböcü: qarapürçək.
yabanı, asav, yırtıcı heyvan.
domuz.- qaraciyər: yügürük idmanlı at. səğirtci, yerici, yaraq, yaranmış at.
qaraciyərli: yügürük, yabı, tünd, əsirgəməz, kötü ürəkli kişi.
qaraçalı: kol kos.
qaraçura: qarayağız. qaratura.- qaradaban: daban dəmiri.
qaradal: söğüt. (çox çeşiti olan, sulu yerdə yetişən ağac: ağsöğüt. səpətçisöğüt. salxımsöğüt. tavılqa.
qaradamğa: türküstan xaqan buyruğu.
qaradaş: cəza. cərimə.
qaradayaq: çomaq.
qaradinc: qaradınq. dinməz qonuşmaz. səs səmirsiz. qonuşmadan dinlənmək.
qaradınq: qaradinc. dinməz qonuşmaz. səs səmirsiz. qonuşmadan dinlənmək.- qaradon: sonsuz. qısır. uşağı olmayan.- qaradoru: qaradura. daha qoru, quyu, qoyuq doru. koyu qırmızı. əsmər. qonur. yağız.
qaradura: qaradoru. daha qoru, quyu, qoyuq doru. əsmər. qonur. yağız.- qaradüğümcək: bağırsaq düğünlənməsi.
qaradüzən: düzənsizlik. gəlişi gözəl. hərkihərki. əsgi biçim. köhnə biçim.
qaraeşgin: atın bayağı yeriyişi.
qarag ev: çadır.
qaragecə: gecədə gec çağ.
ertəndən qaragecəyə: səhər tezdən gecə keçmişədək.
qarageyik: domuz.
qaragöynük: (qara: alaca + göynük: küyük: yanmış). azacıq yanmış, qızarmış, pişmiş, ütülmüş başaq.
qaragöz: maryonet.
qaragözlük: tüsdülü gözlük.
qaragün: gətirmiyən, pis gün.- qaraxa:
qara yaxan. iftiraçı.
qara yaxma işi. iftira.- qaraxan: əsmər. qaamtıl.
qaraxəbər: pis xəbər.
qaraxət: iri yapraqlı alağ ot.
qaraiç: içi qara. pis güdülü, niyyətli.
qarakişi: devlətə, xana bağlı olmayan. enik, özəl, şəxsi kişi.
qarakişi. bayağı, adi, sivil kişi. devlətdən, xanlığdan bağlı olmayan.
qaraqada: pis təsadüf.
qaraqariqay: ağşam. ağçam. köknar. boz gövdəli, yassı iğnə yapraqlı, böyük, ulu, heybətli görünüşlü şam ağaclarından.
qaraqatma: (qara: boş + qatma: maya). mayasız xəmir.
qaraqayış: çözülməz, yorulmaz, avamlı nərsə.
qaraqınıq: çox illik ətirli bitgi.
qaraqoca: davamlı durumlu qoca.
qaraqol: gecə qaravulı.
qaraqorqunç: böyük qorxunc.- qaraqulaq:
qaraqol.
bayquş.
qaraqulaq: çapar (posçı) (: qaplan: yuz pələng).
qaraqumçaq: yağız. əsmər.
qaraqurut: görnüşü qara penir.
qaraquş: qartal. qara boğda.
qaraquşlı: qarqışlı. qәşşili. tutnaqlı. tutqaylı. qaqqınlı. kötü ruhlu. qara ruhlu. albaşlı. alvaslı. cinli. sәr;li.- qaramal: böyük baş heyvan.
qaranal: nalsız.
qaranal heyvan, uzun yol gedsə, dırnağları dağılar.
qarapiti: qarabiti: pis işlərin pitiyi. yazıq (günah) yazılmış qara pitik. günah kağızı.
qarapürçək: qaracanavar. qaraböcü.
yabanı, asav, yırtıcı heyvan.
domuz.- qarapüsək: qaratisək. narın yağış. çiş.
dağı bir qarapüsək bürümüşdü.
qarasaban: sonbaharda tarlanı sabanlayıb (sürüb) dinlənməyə buraqmaq.
qarasağrı: (qara: qorucu. bəzək kimi artırılmış nəsnə). xəncər qınına çəkilən dəri.
gözəl qarasağrılı xəncər.
qarasıman: əsmər.
qarasoyuq: quru soyuq. açıq, yağıntısız soğuq. ayaz.
qarasöz:
qarayazı. düzyazı. nəsr.
qonuşma dili.
qarasu:
ağızdan açılan qara su.
gur, burğan olan su.
yer altından qaynayıb, öz özünə çıxan su. qaynaq. qaynar su. çeşmə. pınar. mınar.
qaraşenbe: qara gün: əza günü.
qaraşinli: əsmər. qarayağız.
qaratavuq: (tuka.sar.). (qarabaqqal: qarabaqal. əti üçün avlanan, qara tüklü bir quş).- qaratisək: qarapüsək. narın yağış. çiş.
dağı bir qarapüsək bürümüşdü.
qaratoran: dan çağından son. alaşafaq.- qaratura: qaraçura: qarayağız.
qarayağı: tünd olmayan boya. buğdaydan tüt, səmiz.
qarayağınlıq: uzun sürən, narın yağış.
qarayağız: qarasağı. qarayax.
qarayax: qarasağı. qarayağız.- qarayandı: qarayağız. qara bənizli. əsmər.
qarayandı qız.
qarayanıx:
yalın, yoxsul işçi.
qarayanığın, nədən qorxusu olar.
yanıb qaralmış nəsnə.
odun yanıb, yarayanıqmış.
qarayapraq: iri dənəli, damcılı yağış.
qarayava: həşərat.
qarayaz: ilk bahar. yazın ilk ayı.
qarayazı: baş yazısı qara olan. kor baxıt.- qarayel: quru yel. yağış gətirməyən yel. zor sərt yel. quzey yeli.
qarayol: qarayı. havayı, boş yerə. boşuna.
qarayola getdim.
qarayosun: qaramtıl. əsmər. qarayağız. qarayandı.
qara içəqi: incə bağırsaq.
qara ağac: qatağaç.
qara ərik: kürəgəy.
qara suv: qaynaq. pinar.
qara saban: kotan. qoton. pulluq.
qara basmaq: basdırıqlanmaq. qabus görmək.
qara sürmə: söqüş. çəkiştirmə. iftira. ləkə. küfür.
qara sürülmüş: söqümlü. ləkəli. iftira edilmiş.
qara süyək: kölə soyundan gələn. alt təbəqəyə bağlı.- qara atqa mindırmək: alçatmaq. rəzil edmək.
qara baqanaqa taqmaq: rəzil edmək. xalqın önünündə qınamaq.
qara buğday: çavdar.
qara caquv: qara yaxuv. iftira.
qara yaxmaq: iftira edmək.
qara yel: quzey yeli. sərt yel.
qara yürək: kötü ürəkli. dönük. xain.
qara əmgək: cefa. çilə.
qara dura: əsmər.
qara gögən: çaqal əriği çalısı.
qara xalq: avam təbəqəsi.
qara qıyın: qara büyü.
qara iş: qol əməği. əl əməği.
qara işçi: zor iştə çalışan işçi.
qara qayın: quş kirazı ağacı.
qara geymək: yas tutmaq.
qara kəsəv:
şarbon xəsdəliği.
qapqara. simsiyah.
qara güc: qaba quvvət.
qara nanıq: böğürtlən.
qara saban: sonyazda dərilmiş tarla.
qara savut: gümüş üzərinə işlənən savat.
qara söz:
qonuşma dili.
nəsir. düzyazı.
qara suv: üz suyu.
qara tanımaq: oxur yazar olmaq.
qara tanıqan: oxur yazar. təhsilli.
qara tanımaqan: cahil.
qara darta bilgən: oxur yazar.
qara daşqa taqmaq: cəzalandırmaq. xalqın önündə alçatmaq, rəzil edmək.
qara tıqılavnu basmaq: susup oturmaq. qonuşmadan dinləmək.
qara toru: qarayağız.
qara tutmaq: yas tutmaq.
qara tutqan: yaslı. matəmli.
qara tuvar giri basmaqan: həyatında heç sıxıntı görməmiş.
qara tükümçək: bağırsaq düğümlənməsi.
qara çinli: əsmər.
qaralı: yaslı. matəmli.
qara qaraq: (qara: qöz + qaraq: qara. bəbək).
qara qura: yanaş söz. yamaş söz.
qura; bərkitmə ilgəcidir.
qara orun: sin. qəbir.
qara gözlü: qara qaraq.
qara ərmək: qara olmaq. qararmaq.
qara bəla. başbəlası: qaramunğ. qaraqun.
qara basma: köti burt.
qara pazı: püstüli: büstəli.
qara ot: ağılı bir bitgi. baldıran otu. aconitum.
qara quş yulduz: müştəri gəzəgəni. jüpitər.
qara quş: tavşancıl.
qara üzüm: məşiç üzüm.
qara taşlıq yer: say.
qara yaq: nəft.
qarabasan: burt. bürt. qarabasma: qapus( > kabus).
qarabaş: gərdək gecəsi gəlinlə birlikdə göndərilən qulluqçu qadın. sağdıc qadın. kölə. nökər.
qara yağ: növüd. nəft.
qara ağrıqı: qağrıqı. qaramıq. qızamuq. bir cür xəstəlik.
qaraboğazo: bir çeşit quş.
qara darığ: birçeşit darı.
qaratavuqo: qarasaç. qumriyə bənzər bir quş.
qaradayağ: döğüş dəğənəyi. böyük, başı topuz dəğnək.
qaratamğao: yallıq. yarlıq. buyruq. fərman.
qara sevda illəti: as as. melankolik. malixulya.
ağlı qaralı: çal.
qara dənə: çiqin.
qara ev: çərkə. ( < kərmək: kəsmək). ayrılmış yer. çadır. alaçıq.
qara quyruq: qaqım. as. samır.
qaraçürük: çörək otu. qaramıq.
qara əsgər

QARAAQAC : Arin Turkish Etimology Dictionary

qaraağac. qarağac. qarğac. sərt, əsnək odunlu, dayanıqlı bir ağac