Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QONUŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qonuşmaq"dan f.is.
is. Söhbet, danışıq.

QONUŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Danışmaq, söhbet etmek. Indi mən gənc şairlə lazımi qədər danışıb qonuşa bilərəm. M.S.Ordubadi. [Zeynalın] fikrində vardı ki, əvvəlcə bu ayrılmaq məsə-ləsini, soyuqqanlılıqla bir yerdə ikili qonu-şub,
. öz aralarında həll etsinlər. S.Hüseyn. Gəl yanıma, sənin ilə qonuşaq; Könlümüzün istəyəni danışaq. H.K.Sanılı.

QOPARAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Tez, çaparaq, celd, te-lesik. Bu sözü eşidincə, qoparaq onun ar-dınca getdim. □ Qoparağını götürmək
bax qoparaqlamaq.

QOPARAQLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qoparaqlamaq"dan f.is.
zərf çaparaq, yüyürerek, celd.

QOPARAQLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Dalınca qaçmaq, teqib etmek.
Berk qaçmaq, çapmaq.

QOPARAQLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Celd qaçmaq,
qoparaq getmek.

QOPARDILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qopardılmaq"dan f.is.

QOPARDILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qoparmaq"dan məch.

QOPARILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qoparılmaq"dan f.is.

QOPARILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qoparmaq"dan məch. Səkinə qoparılmış gül yarpağı kimi solub getməkdə idi. Mir Celal.
Ayrılmaq. Başladığı bu işdən qopa-rılmaq, aralanmaq və ondan ayrı yaşamaq [Demirova] havasız bir mühitə düşmək və boğulmaq kimi gəlirdi. S.Rehimov.

QOPARMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qoparmaq"dan f.is.

QOPARMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Dartaraq ve ya çekerek bir şeyin bir hissesini ayırmaq, kesmek, üz-mek, qırmaq. Bloknotdan bir vərəq qoparıb yazdım. Ağacın budağını qoparmaq.
[Bu-ğaç] belindəki xəncəri qoparıb, qəbzəsi ilə onun gicgahına bir zərbə vurdu. M.Rzaqu-luzade. Ayna əyilərək çiçəkləri qoparırdı. Ə.Memmedxanlı. // Bütöv bir şeyi başqa bir şeyle vurmaqla ve ya dartmaqla onun bir parçasını, bir hissesini ayırmaq, sındırmaq, aralamaq. Qənddən bir tikə qopar. Toyuğun budunu qoparıb yedi. çaynikin lüləyini qopardı.
Kişi çörəkdən bir qulaq qoparıb, etinasız və hətta acıqlı bir hərəkətlə yerə atdı. M.İbrahimov.
Yapışmış şeyi yapışdığı yerden dartıb ayırmaq, çekib ayırmaq, aralamaq. Divarın kağızını, suvağını qoparmaq. Yaranın qart-mağını qoparmaq. Dırnağını qoparmaq.
Bunlardan bəziləri əllərində ling, iri daşı yerindən qoparıb, çayın içinə yumalayır-dılar. Ə.Veliyev. // Kökünden çıxartmaq, yerinden oynatmaq. Külək ağacı yerindən qopardı.
Kişilər himməti dağı qoparır; Kişi ol, dağ qopar həmiyyət ilə. M.Ə.Sabir. çay bəzən dağ boyda böyüyür, köklü ağacları qoparıb gətirir, öz igidliyindən həzz alır kimi şikarını atıb-tuturdu. Ə.Veliyev. // Dar-tıb çıxarmaq. At qabaq əllərini qaldırdı göyə və az qaldı noxtanı Kərbəlayı Qasımın əlin-dən qoparsın. C.Memmedquluzade.
məc. Ayırmaq. Ayna gözlərini xalça-dan qopardı. Ə.Memmedxanlı.
Birinden bir şeyi zorla, yaxud hiyle ile almaq, ele keçirmek, elde etmek. O, deyə-sən, yenə bir şey qoparmaq istəyir.
Mübarize, inadla çalışmaq, elleşmek, yaxud tehdid, icbar neticesinde elde etmek.
ci ildə xalqın qoparmış olduğu xırda siyasi azadlıqları çar mütləqiyyəti yenidən geri almaq istəyirdi. M.S.Ordubadi.
Bir sıra isimlere qoşularaq, qaldırmaq, etmek, salmaq, yaxud ismin gösterdiyi he-rekete, işe başlamaq menasını ifade edir; mes.: feryad qoparmaq, gurultu qoparmaq, velvele qoparmaq, haray qoparmaq.

QOPARTDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qopartmaq"dan icb.

QOPARTMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qopartmaq"dan f.is.

QOPARTMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qoparmaq. Köhnə
suvağın üstünə təzə suvaq çəksən, köhnəni də divardan qopardıb özü də tökülər yerə. C.Memmedquluzade. [Usta Ağabala] cəld çərməyi tullayıb, döşlüyü döşündən qopart-dı. çemenzeminli. Fərman ürəyində dedi: "Sarıyataqlının atını oğurlayan yəqin ki, Əhməddir. Görüm boynuna qoyub, bir şey qoparda bilərəmmi?.." Ə.Abasov.

QOPMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qopmaq"dan f.is.

QOPMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Dartılmaq, çekilmek ve s. neticesinde kesilmek, üzülmek, qırılmaq. Paltarın düymələri qopdu.
Sanki onun ürə-yi şaxta vurmuş qönçə kimi qopub düşəcəkdi. Mir Celal. // Yapışdığı, bitişdiyi yerden ara-lanmaq, ayrılmaq, ayrılıb düşmek. Divarın kağızı qopmuşdur. Ayaqqabının dabanı qopdu. Kitabın cildi qopdu. çaynikin qulpu qopmuşdur. // Kökünden çıxmaq. [Kola bağlanmış ayı] durub zəncirini dartmağa başladı. Kolun budağı ayının gücünə davam etməyib qopdu. S.S.Axundov. Elə bu vaxt Qəhrəman öz kökündən qopmuş ağacın başından yerə gəlir. S.Rehimov. // Bütöv bir şeyin bir parçası ayrılıb (sınıb) düşmek.
Ayrılmaq, elaqesini kesmek (oturduğu, ya yaşadığı yerden). Rza Qəhrəmani cəld hərəkətlə yerindən sıçrayıb, yarıbihuş halda torpaqdan qopmaq istəməyən Məhbusinin qollarını açdı. M.İbrahimov.
Birden ve şiddetle başlamaq, zahir ol-maq, eşidilmek. Vəlvələ qopdu.
Bir qitə yer üstündə qopub bir yekə dava; Meydan ki qızışdı, olarıq məhv sərapa. M.Ə.Sabir. Qopanda qarlı fırtına cahanı tar-mar edər; Qırar, yıxar ağacları, qiyamət aşikar edər. A.Sehhet. Yenicə yatağımda uzanmışdım ki, qonşu evdən acıqlı və yanıqlı bir şivən qop-du. A.Şaiq. // Qalxmaq. Qoşun pərakəndə bir halda çılpaq çöllərlə gedir, yerdən qopan toz aləmi bürüyürdü. çemenzeminli. Ata oğlunu belə görəndə sinəsindən odlu bir fəryad qopdu. M.Rzaquluzade.
0 Yerindən qopmaq
birden yerinden sıçramaq, atılmaq, qalxmaq. Gülsənəm arvad yerindən necə qopduğunu bilmədi. M.Hüseyn. O, dəli kimi yerindən qopub, atına sıçradı və ildırım sürəti ilə çapdı. M.Rzaquluzade.

QOPUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qopmuş, qırılmış, cırılmış, kesilmiş, kesik.
is. Bir şeyin qopmuş, qırılmış, cırılmış, zedelenmiş, yaxud sınıb düşmüş yeri. çaynikin qopuğu. Ayaqqabının qopuğunu yamamaq.

QOPUŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. Hamı birden yerinden sıçrayıb yüyürmek; cumuşmaq. Bunu gör-cək arvad-uşaq, it bağıra-bağıra quruta tə-rəf qopuşdular. A.Divanbeyoğlu.

QOPUZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Orta Asiya xalqlarında ve qe-dim Azerbaycanda saza oxşar musiqi aleti. Ozanlar ozanı Dədə Qorqud gəldi, sədəfli qopuzunu sinəsinə basıb, igidə belə ad qoydu.. M.Rzaquluzade.

QOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ocaq ve ya tendirde odun yan-dıqdan sonra qalan xırda od parçaları, kül arasında işıldayan xırda kömür parçaları. Ocaqda köz yox, qor var. Qorun üstündə bişirmək.
Başımız üzərində bütün qüvvəti ilə hərarət saçmaqda olan günəş qumsallığı qor halına gətirmişdi. A.Şaiq.
0 Qor dolmaq, qor tökülmək (yerinə, yatağına ve s.)
bir an rahat ola bilmemek, gözüne yuxu getmemek. Mehman sabaha kimi, yerinə bir odlu qor dolmuş kimi, əlləşdi. S.Rehimov. Qorxmazın sözləri qor olub, Salehin yerinə dolmuşdu. Ə.Veliyev.

QORA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. üzümün deymemişi, kalı. Qora suyu. Qora dişi qamaşdırar.
Saxlaram qora səni; Kal səni, qora səni; Sən getdin, tez gələsən; Kim saldı tora səni. (Bayatı).
0 Gözünün qorasını tökmək (sıxmaq)
bax göz.

QORABA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qora suyu.
üzüm ve müxtelif meyve şiresinden hazırlanan riçal.
məc. Göz yaşı. Gözündən tökülən qo-rabanı əlinin arxası ilə silərək qaşına və ya-naqlarına yaydı. S.Rehimov.

QORABAŞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. üzüm yetişib qurtar-dıqdan sonra, tezeden ikinci defe yetişmeye başlayan üzüm. Bu il qorabaşı olmadı.

QORABİŞİRƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. üzüm deyen vaxtı, yayın en isti vaxtı. Avqust ayı bizim camaat arasında "qorabişirən ay" adı ilə məşhur-dur. F.Köçerli. Əlbət, əlbət, elədir, hələ qo-rabişirən qabaqdadır! S.Rehimov.