Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

MEHRSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Sevgisi, mehebbeti olma-yan; mehebbetsiz. Leyli, gər olaydı bir həya-sız; Ya sən kimi mehrsiz, vəfasız. Füzuli.

MEHTƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Ata qulluq eden, ata-baxan. Mehtərlər də atları çəkdilər Aslan paşanın qabağına. "Koroğlu". Itlərin hür-məyi, ovçuların səsləri, nökər və mehtərlərin qışqırığı bir-birinə qarışmışdı. S.S.Axundov.

MEHTƏRBAŞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Keçmişde: paşaların, xanların, beylerin atlarına baxan mehterlerin başçısı; baş mehter. Aslan paşa əmr elədi, mehtərbaşı qabaqca Dəmirçi oğlunun atını minib gərdişə gətirdi. "Koroğlu". Şah oğlu Şah Abbas mehtərbaşının üzünə baxdı. "Qurbani".

MEHTƏRXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] is. Atların saxlan-dığı yer, tövle. [Nuşaperi] atasının mehtər-xanasına düşüb, handa bir yaxşı atı minib, üz qoydu şəhərdən çıxmağa. (Nağıl).

MEHTƏRLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Mehterin işi, vezifesi.
[Sefereli:] Ağa, mən sizə aşpazlıq eyləyə-cəyəm, ya mehtərlik? N.Vezirov. Sarı, Də-mirova müraciət etdikdən sonra əmisi oğlu Qaranı göyxallı atın mehtərliyinə keçirmişdi. S.Rehimov.
köhn. bax mehtərxana. [Güldeste:] Rüstəm bəy də nökərləri ilə mehtərliyə girib, rəiyyəti ilə atışır. Ə.Haqverdiyev.

MEHVƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
öz etrafında fırlanan bir şeyin ortasından keçen mil, ox.
Yer küresinin merkezinden keçerek iki qütbü bir-birine birleşdiren xeyali xett.
məc. Bir şeyin esasını, meğzini teşkil eden amil. Bu sözlər danışılan bütün danışıq-ların mehvəri idi. Ə.Əbülhesen.

MEXÄNİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.]
Mexanika mütexes-sisi.
Maşınların işlemesine nezaret eden, ma-şını işleden adam. Təyyarəçi, mexanik və mi-niklər təyyarədən çıxıb liftə oturdular. çemen-zeminli. Kursu başa vurub qayıtdı Rizvan; Kolxozda birinci mexanik oldu. B.Vahabzade.

MEXÄNİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. mechanike
alet]
Fi-zikanın, cisimlerin boşluqda (fezada) yer-deyişme qanunlarından behs eden şöbesi. Nəzəri mexanika. // Texnikanın, hereket ve qüvve haqqındakı nezeriyyenin praktik me-
selelerin hellinde tetbiqi ile meşğul olan sa-hesi. Tikinti mexanikası. // Maşın, mexanizm, qurğu.
məc. Bir şeyin mürekkeb gizli daxili ce-heti, mahiyyeti. Inqilabın mexanikası.

MEXANİKİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun. mechanike ve ər.
..i]
Mexanikanın öyrendiyi hadise ve proses-lere aid olan. Mexaniki hərəkət.
Mexanizmler vasitesile işleyen, here-kete getirilen, mexanizmi olan; mexanizmli. Mexaniki mişar.
[Musa dayı] daşları qal-dırıb dişəmək üçün mexaniki bir şey icad et-mişdir. I.Əfendiyev.
Maşın ve mexanizmlerin hazırlanması, temiri ile meşğul olan. Mexaniki sex. Mexa-niki emalatxana.
B a x mexanistik.
məc. Qeyri-şüuri, qeyri-iradi. Mexaniki
hərəkət.
Sərhəng heç bir şey başa düşməsə
də, mexaniki olaraq:
Bəçeşm,
deyib təzim
etdi. M.Ibrahimov.

MEXANİKİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qeyri-şüurilik, qeyri-iradilik.

MEXANİKLƏŞDİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mexanikleşdi-
rilmek"den f.is.

MEXANİKLƏŞDİRİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Maşın
ve mexanizmler tetbiq edilmek. Kənd təsər-rüfat işləri daha çox mexanikləşdirilir. // Əl emeyi maşın ve mexanizmlerin işi ile evez edilmek. Pambıq yığımı mexanikləşdirilib. Ağır işlərin çoxunun mexanikləşdirildiyi bir zamanda maşınlardan səmərəli istifadə olun-ması diqqət mərkəzində durmalıdır.

MEXANİKLƏŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mexanikleşdir-
mek"den f.is.

MEXANİKLƏŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Maşın ve me-
xanizmler tetbiq etmek. // Əl emeyini maşın ve mexanizmlerin işi ile evez etmek. çay yığımını mexanikləşdirmək.

MEXANİKLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mexanikleşmek"den
f.is. Mexanikləşmə artdıqca kənddə çilingərə ehtiyac daha da çoxalır. Ə.Sadıq.

MEXANİKLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Maşın ve mexa-
nizmler tetbiq edilmek. // Əl emeyi maşın ve mexanizmlerin işi ile evez edilmek.

MEXANİKLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mexanikin seneti, pe-şesi, vezifesi. [Murad] ömrünün bir qismini Xəzər dənizində mexaniklikdə keçirdiyi üçün motor işlətməyi bilirdi. S.Hüseyn.

MEXANİSİST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

MEXANİST [yun.] Mexa-
nisizm terefdarı.

MEXANİSİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Netice etibarile ma-teriyanın hereket formalarının keyfiyyetce müxtelifliklerinin mexaniki hereketden, in-kişafın mürekkeb ve çoxcehetli qanunauy-ğunluqlarının ise mexanikanın en besit qa-nunlarından başqa bir şey olmadığını iddia eden antidialektik felsefi cereyan.

MEXANİSTİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Mexanisizme aid olan, mexanisizm prinsiplerine esaslanan. Mexa-nistik nəzəriyyə.

MEXANİZÄTOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. mechane-den] Maşın ve mexanizmlere xidmet eden müte-xessis (esasen, kend teserrüfatında). çinarlı
. mexanizatorları payız əkininə vaxtında baş-lamışlar. Ə.Veliyev.

MEXANİZATORLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mexanizatorun işi, peşesi.

MEXANİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. mechane
alet]
Ma-şını, aparatı, cihazı ve s.-ni herekete getiren daxili hissesi. Saatın mexanizmi. // Bir işi görmek üçün maşın, qurğu ve s. Qaldırıcı mexanizm.
Cəmil buruqdakı mexanizmlərin adını deyə-deyə onlardan hər birisinin vəzi-fəsini qısaca izah etməyə başladı. M.Hüseyn.
.Teymurgilin köhnə məhəlləsinə cürbəcür mexanizmlər gətirilir. H.Seyidbeyli.
məc. Bir şeyin daxili quruluşu, sistemi. Dövlət mexanizmi.
Fiziki, kimyevi, fizioloji ve b. hadise-leri töreden veziyyet ve proseslerin mec-musu. Təfəkkür mexanizmi. Kimyəvi reaksiya mexanizmi.

MEXANİZMLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Mexanizmi olan, me-xanizmle işleyen.

MEKSİKALI(LAR) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm Meksikada yaşa-yan xalq.