Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
MOZALAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Sürfeleri heyvanların bedenlerinde tüfeyli kimi yaşayan ikiqanadlı cücü, iri milçek.
0 Mozalan tııtmıış dana kimi
birden, durmadan, sıçrayaraq. [Hümmet:]
.Kürə-yindən tər süzüləndə mozalan tutmuş dana kimi götürülərək hardan gəlib, birbaş ora! B.Bayramov.

MÖCÜZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax möcüzə. Möcüzi-ləli-ləbin həzrəti İsa nə bilir; Nazi-əndamını Şirinü Züleyxa nə bilir. Q.Zakir. Möcüzlər yaradır alnımdakı qan-tərim; Dünyanın hər yerində söylənməkdə hünərim. Ə.Cavad.

MÖCÜZƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. möcize]
Dini xura-fata ve mifik tesevvürlere göre, xariqülade, fövqeltebii qüvvelerin tesiri ile baş veren hadise. [Bey:] Avam kəndlinin içinə möcüzə xəbəri yayılsa, əkini buraxaraq qopub gələ-cək.. çemenzeminli. [Meşedi Əhmed] ca-vanlıqda Xorasan ziyarətinə gedərkən orada eşitdiyi bir möcüzədən bəhs edərdi. S.Hüseyn.
Qeyri-adiliyi ile heyret doğuran, qeyri-adi bir şey. Bu, adama lap möcüzə kimi gəlir.
[Seba xamrmn] zahiri gözəlliyi təbiətin mö-cüzələrindən idi. M.S.Ordubadi.
.Əməyin möcüzələr yaratmağa qadir olduğuna inanan, taleyin ağası olan insanların inamı vardır. M.İbrahimov.

MÖCÜZƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Möcüzeler yaradan, xari-qülade, ecazkar. [Nesir Muradeliye:] Yeni nəslin bu möcüzəli işinə necə baxırsan? B.Bayramov.

MÖHKƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Davamlı, berk. Möh-kəm sədd. Möhkəm divar. Möhkəm ip. Möh-kəm taxta. // Zərf mənasında. Berk-berk, kip. İpləri möhkəm bağlamaq.
Sağlam, davamlı, dözümlü, qüvvetli.
..Qaraş möhkəm və sağlam idi. M.İbrahimov.
// Zərf mənasında. Bütün gücü ile, bacardığı
qeder; berk. Möhkəm ilişdirmək.
Batalyon
komissarı
. döyüşçünün əlini möhkəm sıxıb
onu azad etdi. Ə.Veliyev. [Qız] yastığının al-
tında gizlətdiyi baltanı əlində möhkəm sıxa-
raq yerindən sıçradı. H.Seyidbeyli.
Sebatlı, metin, dönmez, yenilmez.
[Elçin:] Nə boran, nə qar, nə də şaxta [neftçi-
lerin] möhkəm iradəsini qıra bilməz. Z.Xelil.
// Metanetli, iradeli. Möhkəm adam.
.Ağıllı,
qonur gözləri onun möhkəm xasiyyətli oldu-
ğunu göstərirdi. S.Veliyev. Hər şeydə möh-
kəm, sözünün üstündə duran, inadcıl, aman-
sız olan Baxış bəyin bir zəif tərəfi vardı.
Ə.Abasov. □ Möhkəm dayanmaq
sebat
göstermek, inad göstermek, berk dayanmaq.
[Əmrulla:] Başınıza dönüm, möhkəm
dayanın, yoxsa bütün şəhərdə biabır olarıq.
C.Cabbarlı. Elçin sözünün üstündə möhkəm
dayandı. M.Rzaquluzade. // Sedaqetli, eti-
barlı, sadiq. İndi isə buralarda [Malikin] Sona
kimi çoxlu sadiq və möhkəm dostları vardır.
M.İbrahimov.
Sarsılmaz, alınmaz, yenilmez. Möhkəm qala. Möhkəm yerdə məskən salmaq.
Güclü, şiddetli, berk. Möhkəm qar yağır. Möhkəm soyuqdur. // Zərf mənasında. çox, olduqca, hedsiz, heddinden artıq. Möhkəm acmışam. // ümumiyyetle, bir şeyin şidde-tini, derecesini bildirir. Möhkəm tapşırmaq. Möhkəm xəstələnmək. // Doyunca, kifayet qeder. Yox, yox, lazım deyil. Lap möhkəm yedim,
deyə Əlyarov boşqabın qırağından yapışıb buraxmadı. M.Hüseyn. Yas yerində qarnını möhkəm doyuran Hümmətlə Qarakişi öz həyətlərinə doğru gedirdilər. B.Bayramov.
zərf Əmelli-başlı, esaslı, layiqli, lazımi. [Kendli:] Qərəz, bir qədər yas saxladıqdan sonra, kiçik oğluna möhkəm bir toy elədi. (Nağıl). Qəbul olundu ki, inşaat institutunda rəhbər işçilərə möhkəm əl gəzdirilsin. Mir
Celal.
möhkəm-möhkəm zərf Bütün gücü ile, var qüvvesi ile, möhkem, berk-berk. Möh-kəm-möhkəm tutmaq.
Həbib isə körpə qızı möhkəm-möhkəm bağrına basıb danışıqlara ciddi qulaq asırdı. Ə.Veliyev. [Rüstem:] Mən inanıram, qoy uşaq da, böyük də bu işdən möhkəm-möhkəm yapışsın. S.Rehimov.

MOHKƏMCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Möhkem suretde,
möhkem-möhkem, çox berk. Möhkəmcə iliş-dirmək.
Balaxanım yumruğunu düyünləyib irəliyə cumdu və düz Dadaşın burnunun qa-bağında möhkəmcə silkələdi. S.Rehimov. // Sif. mənasında. Möhkem, berk, davamlı. Möhkəmcə bir ip.

MOHKƏMLƏNDİRİLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Möhkemlen-
dirilmek"den f.is.

MOHKƏMLƏNDİRİLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Möh-
kem hala getirilmek, möhkem edilmek, ber-kidilmek.

MOHKƏMLƏNDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Möhkemlendir-
mek"den f.is.

MOHKƏMLƏNDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax möhkəm-
lətmək. Müəllim dostluğu möhkəmləndirmək üçün bir gün Qaçayın bütün ailəsini qonaq çağırdı. Ə.Veliyev.

MOHKƏMLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Möhkemlenmek"-
den f.is.

MOHKƏMLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Möhkem hala
gelmek, möhkem olmaq, möhkemleşmek. // Berkimek, sertleşmek. Sümüyü möhkəm-lənmək.
məc. Cismen ve ruhen sağlamlaşmaq, qüvvetlenmek, berkimek, möhkemleşmek. Idman nəticəsində bədən möhkəmlənir.
məc. Qüvvetlenmek, güclenmek. Təş-kilat günü-gündən möhkəmlənir.

MOHKƏMLƏŞDİRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Möhkemleşdir-
mek"den f.is.

MOHKƏMLƏŞDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Daha möhkem
etmek; möhkemlendirmek.

MOHKƏMLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Möhkemleşmek"den
f.is.

MOHKƏMLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Daha da möhkem
olmaq; möhkemlenmek. Əmək intizamı möh-kəmləşir.

MOHKƏMLƏTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Möhkemletmek"den
f.is.

MOHKƏMLƏTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Möhkem etmek,
davamlı hala salmaq; berkitmek. Düyünü möhkəmlətmək. Vinti burub möhkəmlətmək.
[Kamran:] Qırılan zəncirləri bir də möh-kəmlətmək olmaz. H.Nezerli.
Müdafie qüvvesini artırmaq; alınmaz, keçilmez, möhkem hala getirmek; berkit-mek. Müdafiəni möhkəmlətmək. Səngərləri möhkəmlətmək.
məc. Cismen ve ruhen berkitmek, sağ-lamlaşdırmaq, qüvvetlendirmek. Vaxtında ye-mək və istirahət etmək bədəni möhkəmlədən şərtlərdən biridir.
məc. Möhkem etmek, sarsılmaz hala getirmek; ciddileşdirmek. Intizamı möhkəm-lətmək.
[Rüstem kişi] briqada və manqa-ları möhkəmlətdi, uçot işlərini qaydaya saldı. M.İbrahimov.

MOHKƏMLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Möhkem şeyin halı;
berklik, davamlılıq. Materialın möhkəmliyi.
Möhkem olma; dözümlülük, sebatlılıq, metinlik, iradelilik. Mədəndə işləyən adam-lardan ilk növbədə möhkəmlik tələb olunur. M.Hüseyn.
Yenilmezlik, alınmazlıq, sarsılmazlıq. Qalanın möhkəmliyi. Arxanın möhkəmliyi.
Sağlamlıq, qüvvetlilik, davamlılıq. Bə-dənin möhkəmliyi.

MOHLƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Vaxt verme; bir işin görülmesi, yaxud ved olunan bir şeyin yerine yetirilmesi üçün verilen vaxt, müddet; ica-zeli vaxt. [Mahmud bey:] Əşi, möhlət nədir, iş işdən keçib; Səlim bəy kişidir, möhkəm and içib. S.Rüstem. // ümumiyyetle, bir işi gör-mek üçün teleb olunan vaxt, müddet. Gərək [pasport] çıxardam, bu da bir-iki həftə möhlət
MöHNƏT
istəyir. Ə.Haqverdiyev. [Vezir:] Əmir sağ ol-sun, sən Zeyddən qırx gün möhlət istə, bəlkə bu qırx günün ərzində bir əlac tapaq! U.Hacı-beyov. □ Möhlət almaq
bir işi yerine ye-tirmek üçün vaxt almaq. [Sara bibi:] Mən də on beş gün möhlət alıb gəlmişəm. Qantemir. Möhlət vermək
1) bir işin müeyyen müd-detde yerine yetirilmesi üçün vaxt vermek; 2) fürset vermek, vaxt vermek, imkan ver-mek. Göz yumub aləmdən, istərdim açam rüxsarinə; Canım aldın, göz yumub açınca möhlət vermədin. Füzuli. [Əbdürrehman bey:] Arvad, sən atanın goru, ikicə dəqiqə mənə möhlət ver, gedəcəyəm. N.Vezirov. [Hacı Saleh:] Sənin beş min manatını hazır etmi-şəm, ancaq altı yüzünə bir həftə möhlət ver. S.S.Axundov.
rəs. Bir işi müeyyen vaxta qeder texir etme. Orduya çağırışdan möhlət haqqında əmr.

MÖHNƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Zehmet, eziyyet, qayğı, ağırlıq, derdi-ser. Möhnəti artmaq.
Böyükxanım:] Qulamxan, bundan sonra belini bərk bağla! İndi iki evin möhnəti düşdü sənin belinə. M.S.Ordubadi. □ Möhnət çək-mək
eziyyet çekmek, zehmet içinde olmaq; derdi-ser çekmek.
Derd, qem, qüsse, keder. Aclıq bir il ge-dər, möhnət min il. (Ata. sözü). Gərçi, ey dil, yar üçün üz verdi yüz möhnət sana. Füzuli. Düşmüşəm dərdinə, çox möhnətü qayğu çəki-rəm; Deyə bilməm sənə, amma elə gizli çəki-rəm. M.P.Vaqif. Əfsus, nə şadlıq, nə qəm və möhnət; Açmaz o gözləri dübarə heç vaxt. A.Sehhet. Dedim öz-özümə:
Heç kəs dün-yada; Görməsin üzünü möhnətin, qəmin. H.Arif. □ Möhnətə salmaq
qeme-qüs-seye, kedere düçar etmek. Zəmanə saldı əcəb möhnətü məlalə məni. X.Natevan. [Afet:] Baş hərəmlik məni saldı möhnətə; Həsrətəm atəşin bir məhəbbətə. M.Rahim. // Müsibet, bela, afet. Mən aşıq mənə sarı; Baxgilən mənə sarı; Həryerdə möhnət olsa; Uz verər mənə sarı. (Bayatı). Rövşən etməz, yüz min günəş bərq edə; Bu möhnətə qarələnmiş könlümü. M.V.Vidadi. ölkələr fəth edən böyük qey-sər; çoxunu qurtarıb o möhnətdən. A.Şaiq.

MÖHNƏTKEŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. [ər. möhnet ve fars.
..keş] Möhnet çeken; möhnetli, qayğılı,
qemli, kederli. Fərhada, Şirinə, yüz möhnət-keşə; Behiştə, qılmana vermərəm səni. Aşıq
Əli.

MÖHNƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Derdi-kederi olan; qemli, qüsseli, kederli, eziyyetle dolu. Möhnətli adam. Möhnətli günlər.
Bu möhnətli ana Cəmilin üzündən öpüb getdi. T.Ş.Simurq. Səhər kimi açılır; Möhnətli üzlər indi. R.Rza.

MÖHRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Gil palçıqdan tikilmiş di-var, hasar. Onlar bağçanın içi ilə ötüb, möh-rədən aşıb vağzala keçdilər. Mir Celal.

MÖHRƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. məh. Möhreden tikilmiş. O, möhrəli evinə gəlir. Tutunu əli qoynunda görür. S.Rehimov.