Multilingual Turkish Dictionary Ottoman Turkish

PAYZEN : Ottoman Turkish

f Ayağına pranga vurulmuş. Forsa, deniz esiri. * Suçlu. * Esir. * Hizmetçi, uşak

PAŞ : Ottoman Turkish

"f. ""Serpen, saçan, dağıtan"" mânâsında birleşik kelimeler yapılır."

"Sivillerle askerlerin ileri gelenlerinin bir kısmına verilen resmi ünvandı. Osmanlıların ilk devirlerinde bu ünvan, hânedân mensublarıyla yalnız bir kısım idare adamlarına verilirken sonradan askeriden ""mir-i liva"" ve daha yüksek rütbede olanlarla; mülkiyeden vezir, beylerbeyi, mir-i miran ve mir-ül ümera rütbelerine tahsis edilmiştir. Damat Paşa, Ağa Paşa, Vali Paşa o cümledendir.Paşa kelimesinin aslı hakkında pek çok ihtilâf vardır. Lügat erbabının bazıları, Farsça ""Pây-i şah"" lâfzından değiştirilmiş olduğunu; bâzıları da Türkçede büyük birâder mânasına gelen ""Beşe"" kelimesinin telâffuzunun zamanla ""paşa""ya değiştiğini; bir kısmı da evin, ailenin büyüğü, reisi anlamına gelen ""Baş ağa"" dan tahrif edildiğini yazarlar. Ayrıca Türklerde büyük evlâda da paşa derler. Paşa tâbiri, hürmet ifadesi olarak, ulema ve meşâyihten bazılarına da verilmiştir. Bugün dilimizde generâl anlamına kullanılır. (O.T.D.S.)"