Multilingual Turkish Dictionary

Turuz Dictionary

Turuz Dictionary
TASTAN : Turuz Dictionary

dasdan. çevirçük. nağıl. rivayət

TASTARQAN : Turuz Dictionary

dasdarxan < yastırğan. dəsdərxan. yayırğan. yayaq. yayıq. saçaq. süfrə

TAŞ : Turuz Dictionary

-irili ufalı daş yığının: qıllat. qıllot.
evin eşik qapısı üstündə qoyulan qoruqluq daş, ağac: kəlləlik.
qaradaş: (> xara daş (fars)}. kərt. xart. qart. bilöv daşı. gənəlliklə qara olub, kəsici aracı ititməyə yarar daş, arac.
yekə daş gilifindən qırılar, qırdal işgəsindən. (gilifdən: deşikindən). (qırdal: zəncir. qatama. qatana. əriş. ərdiş. ardaç. çəliş. ).
daş çağılı, qoz badam kimi quru qabıqlıları birbirinə sürtərək çıxarılan səs: qığışlamaq. qığışdamaq. qağışlamaq. qıldıramaq. qıldırmaq. qığıştı çıxarmaq.
qap pəncərə başına qoyulan daş, ağac: gərməç.
əriş iplərin düz açılmasın sağlayan uzun, ağır daş: gərim daşı. {gərim tutmaq: əriş iplərin düz açılmasın sağlamaq üçün taxılan gərim daşı. (uzun, ağır daş)}.
enli qalın, biçilmiş daş: kən. gən. ken. gen. qıyqan. bənayin.
qaldırım qıyqanı.
çeşmə qıyqanı.
görü qıyqanı: görü qıyqanı: yapı üzərinə işlənən daş.
tez oğulan daş: kəpir. kəvir.
üzərində paltar yuğunan daş: geycək daşı.
diş diblərində oluşan daş: kəpih. kəvik. kəpik. kəvəki. kəvək.
yüngül böyük daş: gəvəgə.
gömütlərin, qəbirlərin başına tikilən ağac, incə yassı yayıq daş: qılavan.
ılıcaqa (hamamda), bulağ qıyısında qoyulan, paltarı çırparaq yumağa, oturmağa yarar yassı daş: kəsitdaş. kəsətdaş.
açıq boyalı, dəlikli, işlənməsi qolay, oda dayanıqlı daş çeşiti: kəpih. kəvik. kəpik. kəvəki. kəvək.
daş aralarında bitən, yeyilən ot türü: geçəmcik.
dərəni, çuxuru atlama üçün qoyulan daş: geçək daşı. geçit daşı.
gənəlliklə qara olub, kəsici aracı ititməyə yarar daş, arac: kərt. xart. qart. qaradaş. (> xara daş (fars)}. bilöv daşı.
gənəlliklə qara olub, kəsici aracı ititməyə yarar daş, arac: kərt. xart. qart. qaradaş. (> xara daş (fars)}. bilöv daşı.
qaradaş: (> xara daş (fars)}. xart. qart. kərt. bilöv daşı. gənəlliklə qara olub, kəsici aracı ititməyə yarar daş, arac.
kərpiç, daş parçası: kessək.
daş kəsək: kitəzək. giləzək.
giləzik yerdə tarım olmaz, günbəz üsdə girdəkən durmaz. (giləzik: daş kəsəkli)
daş kəsəkli: giləzik.
giləzik yerdə tarım olmaz, günbəz üsdə girdəkən durmaz.
daş kimi olumuş, daş kəsilmiş topraq: kəsmik

TAŞ : Turuz Dictionary

-nərsəni basmaq, ağırlatmaq, gücətmək üçün üzərinə qoyulan, sallanan ağırlıq, daş, dəmir: qıltın. qaltın. ağırşaq

TAŞ : Turuz Dictionary

-aş atana, yastanma, daş atana daşlanma. (atana: verənə). {abayla davran. (abayla: siyasətlə)}. (qarnıvı toxlatana, qoduğlanma, daşı görcək daşlanma, düşün yanıtla). (daşlanma: coşma)..¶-baş daş ilə dənənməsin, daş baş ilə dənənsin!..¶-daş başı unutmuş, baş daşı yox..¶-daş ocaqlı..¶-əğik başa, daş ilişməz.¶-dağ görkü daş, baş görkü saç, göz görkü qaş. (görkü: gözəlliyi. bəzəyi. yarğaşı).¶-inandığın daş olsa belə, atılmazsa mənə, keçinməliyəm!..¶-su axar, daş qalar..¶-birgün belindən gəlirsə daş, yaxın dosdan gəlir arxadaş..¶-od daşı yarar, daş başı..¶-od daşı yarar, daş, başı..¶-dağ görkü daş, baş görkü saç

TAŞ : Turuz Dictionary

-bir ağrıdır ağardır baş, əridir daş!. ¶-çalqı daş: çaxmaq daş. bilöv daş. nərsəni itiməkdə, üzərinə sürtülən daş.¶-dağ daş: toğan boğan. toğan boğan. dağ dərə. sapıq sapan. əğri üğrü.
sıraz olursa işin, sapıq sapan aşar olur. ¶-daş olursun, qırıq könül yapırsın, olda topraq, qızıl güllər saçırsın!. ¶-daş yəşərməz, keçirsədə yaz, olda topraq, qoxur güllər saç!. ¶-daşdan adam olmaz, adamdan, daş olarmış!

TAŞ : Turuz Dictionary

daş
(# boş).
(nərsə ilə tutulu, içli olan). natur. sirət. karakter. (# qaş:surət)..¶-daş bilən vurduğuvu, aş bilən vur..¶-bulğur daşı: əl dəğirmanı..¶-doqquz daş oyunu: dokurçun..¶-sinək daşı. qəbir daşı: sinəki. sinəyin..¶-sıntaş: gömük, qəbir daşı. balbal..¶-yalıq (nazik), şumal, döşəmə daşı: löpük yöpük..¶-bilöv daşı: çərx daşı. qaypıq..¶-sındırırsa qab xanım, səsi çıxmaz daş dələr..¶-anlamazla yemə aşı, anlayanla daşı, daşı..¶-daş bassın!: ağır olsun!..¶-qaş aynalı daşlar: çevrəsi qaşlı, bəzəkli daşlar..¶-qaşına daş bağlamaq, sallamaq: qaş qabağ sallamaq..¶-ürəyi daş: bağrı qat..¶-saçıt daşı: kürəkdaş. qayağandaş. lovhə daşı..¶-daşa kökə sarmaq: işgilə, çətinliyə çəkmək, salmaq.
daşa kökə düşmək: çətinliyə düşmək..¶-qənov daşı: atlama..¶-tikmədaş: abidə daşı..¶-bağırdaş: sin daşı (yatay qoyulan qəbir daş) üstünə, dikə qoyulan daş..¶-qara daş: qayqa (səngi xara)..¶-damarlı daş: qasaş. qasdaş..¶-daş kimi bərk: kitir

TAŞ : Turuz Dictionary

daş.-sudan dönmüş, buz olmuşlar, buz balta kəsik, daş olmuşlar.(bu söz, ürəklərin daşa dönməsindən danışır.)..¶-daş qızar, aş pişər. (taş qızar, aş pişər, hər nə, yoluna düşər). (hər nəyin yolu var, geniş otaq, yolu dar). (bir olaydan doğan sonuclar). (birdə bu deyim, kişini, iş içində dözümə, tələsməməyə çağırır)..¶-aşına daş qatmaq. (dincliyin pozmaq)..¶-pulluların başına daş düşüb, yoxsulların cibinə, heç biri pitik alanmırlar..¶-daş atılmamış, yemişsiz ağaca..¶-yoldaş var, yol üsdə daş, yoldaşda var, yola aş..¶-el qaldırar ağır daş, yel qoparar yenni daş. (yenni: yengi. yüngül). (yenni daşı yel qaldırar, ağır daşı el qaldırar)..¶-yol yorağı bilsə kişi, daş durumda, görər işi.(daş qazanda, aş pişər). (yol yorağın tapa bilsən, bərk çətin, güc ortamdada, qolaylıq yarada bilirsin)..¶-daş qazanda, aş pişər.
(dışı daş, içi yaş).
{(yol yorağı bilsə kişi, daş durumda, görər işi.). (yol yorağın tapa bilsən, bərk çətin, güc ortamdada, qolaylıq yarada bilirsin)}..¶-dışı daş, içi yaş. (daş qazanda, aş pişər.)..¶-aşlı daş: çətin olubda, yağlı olan. zəhmətinə dəğər. zəhmətinə görə dəğər verən..¶-isti aş, soyuq daş. (içi sıcaq olub, davranışı quru, soyuğ olan). yürt qılığında (əməl rəfdarında, adab maaşirətində) çəkici olmayan

TAŞ : Turuz Dictionary

-daşı aş, aşı daş edən arvad. ¶-dişlənir daş öpülməz, tikinməz bez, sökülməz. (ısırılan nərsəyə, əsirgənilməz). (gücü çatsa, acımaz) (dəlinməyib tikiləmiyən nərsə necə sökülür). (ısırılmayan daşı, öpmək gərək). (kəsiləməyən əl, öpülməli). (harda gördün lotu, yanında otu). (işlərdə yumuşaqlıq gərək). ¶-otdaşı: otaşı: üzərində yosun bitən daş. ¶-acı daş: qaradaş çeşiti. ən sərt daşlar qaradaş adlanır. ¶-qaradaş: ən sərt daşlar qaradaş adlanır. ¶-rezindaşı: rezinlə atılan daş. quş tüfəngi. quşvuran. quşatan. ox. haça oxu. sindiqayış. (qayçıqeyiş). ¶-tutarlı ovnuq daş: mərcan. inci. hüncür. ¶-yoldaş var yola ayaqdaş, yoldaşda var ayaqa daş. ¶-alcağlardan baş alan dursun, ulcağlardan daş alan. (dursun: gəlsin: yaşasın). ¶-daş qatı, baş qatı, baş daşdan qatı

TAŞ : Turuz Dictionary

-könülsüz kişi, yazısın bulur, ürəksiz kişi daş altda gərək. (könülsüz: həvəssiz. armansız).(ürəksiz: qıyın. zalim. acımayan. düşünməyən. qanmıyan) ¶-işsiz baş, başına daş. (açıq başı qada diş qoymaz).¶-boylun boylun dağları, oylun oylun yolları, saman asdan su qoyar, daş altından od qoyar, yalan dunya yaman dünya. (boylun: uca. ağır). (oylun: buruq. dolambac) (su qoyar: su yeridər).¶-(ağı). bacım yoxdur sızıldıya yaş tökə, saçın yolub, sinə sökə, singirimə taş tökə. ( singirimə: məzarıma).¶-döncək yerivə daş atma. (varcaq yerivə daş atma).¶-kim istir daş, başı, başına sal, daşı.¶-qorumaq üçün topraqla daş, güclü istək, güvənli baş.¶-su ilə yel qovuşdu, dağ ilə daş pozuşdu, bir yağu yad küy saldı, elim elgə boğuşdu. (yağu yad: düşman elli). (küy: şayiə). {öz ulağun diri tutan, yad söziylə aldanmaz. (ulağun: xəbər yetirmə, ulatma aracların) (diri tutangözdə saxlayan)}.¶-daş bövət: daş səddi. (bövət: sədd)

TAŞ : Turuz Dictionary

-yağuya qarşı, dağ arxalı, daş ürəkli..¶-başdan aşan var olsun, qada balan daş olsun..¶-daş çanqıllı yer: kətir. kətrə. qatır. qatra..¶-daş qızar, aş pişər. (bir olaydan doğan sonuclar). (hər nə, yolun tapacaq). su axar, yol düşər (iz qoyar). (keçmişə bağlı yollar, yarına üz tutarlar)..¶-ürəginə daş bağlamaq: qutarnıqlı qərar vermək. bir oy sanı qılmaq, aşırmaq üçün dönülməz cıdamla,
dözümlə tutu tutunmaq (müsəmməm olmaq).
daş bağlamş ürəyinə, dil öcünü alacaq, sırtıq quzqun yağunu, iç ölkədən qoğacaq. (quzqun
ləş yeyən qarqa)..¶-böyük daş, ağac içində oluşan boşluq: qırın. sovağ. savağ. kovuq. boşluq..¶-qaymaqdaş: mərmərdaşı..¶-göz önündə ölüm, olum, daşa döndü sağım, solum. (təprəm vırqının (bəlasın) andırır)..¶-daşa gəlsin: uzaq olsun: 'tanrım uzaq olsun' demək. (yaxa uşlamaq. kəndi qulağın burmaq)

TAŞ : Turuz Dictionary

-yetənə, bir baş, yetməzə, bir daş.(baş: kəllə)

TAŞ : Turuz Dictionary

- su üzərində daş qaydırmaq: qaymaq almaq.
əsirsə yel oxşasun saçun, yağsa yağış sulasun bağun, çevrə bərin dos tanış dolu, daş əzsin başun hardasa yağun. (yağun: düşmanın)- qaş daş. {qaş: (< qaşınmış)}. saf.
daş atırsa bir dəli, başın gizlət kal əli.

TAŞ : Turuz Dictionary

-dil daş deyil, başdır, dilin daşıda başdır. (daşıda: təməlidə) ¶-kiçik daş: çat. çıt. çanqıl

TAŞ : Turuz Dictionary

qəsmə daş. kəs.
yonulmuş daş.
döşəmə daşı.
kəsmə. kəsmi. kəsəm. bənayin.
yonulmuş daş: qəsmə daş. kəs.
daş dəğməmiş gəzməsə ayaq, daş düşdü başa olunca yataq.
su buldunsa ver suya, daş buldunsa vur daşa, acıq adlı nərsəni, ata sözü böylədir,.
acıq gələr göz qızar, acıq gedər üz qızar. (qızar: qızarar)
yalnızlığın yaşatan, cütlügünə daş atan.
cütlügünə daş atan, yalnızlığın yaşarmış.
dərtlərivə dərman, işlərivə yolağ bul, quyruğun belə daş olsa yolunda, kəsib at. (yolağ: tədbir). {(yarava yağu dart,quyruq yaman, kəsib at. (yağu: mərhəm). ( dart. sart. sürt)}.
baş olmasa, gövrə daş. (gövrə: tən. ləş). (baş daşisə, gövrə ləş).
daş bərkini dağdan al, yemək dadın yağdan al. (bərkini: sərtini). (yağdan: yağlı, yaxımlı olandan)
toxmaq vardı daş yarar, toxmaq vardı baş oyar. (toxmaq: çırpma. tənqid). (oyar: oydurar. düşündürər)

TAŞ : Turuz Dictionary

daş.
sın. sin. {syn. sym (latin) }. ile, birlikdə. anlamında önək {together. with. united } (ingilis).
synonym.
synony.
synthesizer.
synchronization.
synclinal. – sympetalous
.çonqur quya daş atsan, cumar gedər atacan, yad ellərə qız versən, itər gedər əçəcan. (çonqur quya: dərin quyuya). (əkəcan: atacan). (əçəcan: anacan).
çöldə bitən otda yarar çöl üçün, daş qalanar daş üstünə dağ üçün.
gözəl kişi daş kimi bərk, pamıq kimi yumuş olur. (yumuş: yumşaq).
aşın verən daş almış.
yaxşı arvad buğda unun aş edər, yaman arvad buğda unun daş edər. (yaxşı arvad buğda unun aş edər, yaman arvad hər ikisin daş edər)
bu evrənin işidir, daş yedirdib aş istər, topraq verib un istər.
daş çəkisiz tükan yox, yoxsa xanım ev eşiyi quran yox.
yuvarlaq daş yosun tutmaz, göt tikilməmiş ev olmaz.
dığırlaq daş yosun yığmaz, mutluluq başa sığmaz. (başa
ağla)
üz görgüsü gözlə qaş, qanmaz yoldaş yolda daş, qanan yoldaş işdə baş.(görgüsü
gözəlligi).
onsəggizin aşdı yaş, ət sümüyü oldu daş. (yaş: gənc). (yaş əğilər, daş sınar)
yaxşıysa aş, yamansa daş.
el atsa daş dağ aşar, baş olmasa el çaşar. (baş
başçı)
könlü daş, ondan qaş.
açmazdı aşq.
ac qarına aş, nisgil gözə yaş, biri bağrına daş. (açmazdı: müəmmadı)
dağlar yarmış iş görən, daş qımıtmaz söz gürən. (qımıtmaz: hərəkətə gətirməz). (söz gürləmək: söz gurlamaq. xətiblik edmək)
asılcağun başdansa, bir köşəyə daş olqıl.
bitdim deyə bu sözləri duymuşam, daş basıban sinəm üsdə durmuşam
daş qoyub əldə atılan oxluq: çıpba. əl oxu.
börksüz başa daş atılmaz. {börk: məqam}. {baş: ağıl}.
daş atıbsan aş güdmə.
durduğunda daş kəsilmək, çivi kimi tikilib qalmaq: donqatılmaq. donqalmaq. danqalmaq. sancatılmaq.
atdığın daş düşəcək, yaşın uzaq sürəcək, amac qursan çəkin bil, son durağa yetingil. (çəkin: ağırlığın)
ətəyə daş qoymaq: ətəkləmək. qara yaxmaq.
sən yerindən təprənincə, dağ daş dilə gələr. (çox yavaş davranan, işlərə geçikən kimsəyə deyilir).
beş qorxaqa bir qarqa, min qarqıya bir daş.
. aşnalıqlar aş ilə, acralıqlar daş ilə. (acralıqlar
ayrılıqlar).
ağız açdın daşatma, baş itirib daş atma. (ağız açdın daşatma: ağzıva gələni danışma).
böyük qala daş ilə tikilir, böyük kəllə baş ilə.
daş böyükdür təprәnmәz, başla işlə daşı əz.
gecə olmaz ki düşə daş düğünə, çıxmaz ola dan səhərə.
tos toğalaq qızıl daş, tümün açun andən xoş. (tos toğalaq: gip girdə). (tümün açun: cümlə aləm). (andən
ondan) (tapmaca). (gün).
dadlı dillə , bal aşır, acı dillə, daş daşır.
işi bilən yapar, qıraqdakı ya baş soxar, ya çöp uzadar, yada daş atar.
daş tövərək: dış tövərək. ətraf.
daş ürəklər yaşalmaz , öldür ürək , yaşam bul. (yaşalmaz: ölünməz. yumşanmaz). {ürək öldürən , yaşam bulur. (öldürmək: sulatmaq. yumşatmaq)}.
dəyənə dəyir, dəymədiyə daş atır. (yetənə yetir, yetməyənə daş atır)
oğlan əlinə daş vermə. (uşaq nədir tüfək nədir). (uşaq nədir piçaq nədir). (nə yapdığın bilməz). (oğlan: cocuq. uşaq).
arçağı çox toprağ ilə toprağın, daşla daş var biri ağdur ol biri qarə durur. (arçağı: fərqi).
su olsa axar, daş olsa qalar. (hər nə olduğuna görə uyum sağlar).
sevişənlərə atmayın daş!, olun duydaş.
daş atana , çörək at, narla belə , heyva at, bir tikəni qanmıyan, məncə yavaş, yaddan at !.
damcı ''damar damar'' daş dələr. (bir işdə durmaq, işini qurmaq deməkdir).
daş yonular diş bilən, yaşam onar iş bilən.
pas basmış ürəklərdə nə gəzdin sən ilahi, bir parça daş olsaydı quranda ol ürəklər, mənlər kiminin kit qəmi artmazdı ürəkdə.
bar güdən bağ əkər, daş güdən dağ.
bar güdən bağ əkmiş, daş əkən dağ dərmiş.
barlı gözəl qoz ağaca, daş gələr.
daş atısan palçığa, sıçradırsan üzüngə, söğüş söymə özgüyə, kölgə salar güzgüyə.
kəsik ətək daş tutmaz.
bu yoğur (xəmir) daş kimidir çözütləməz. (çözütmək. sovzutmaq: açıb, çəkib uzatmaq, dartmaq)

TAŞ : Turuz Dictionary

-dağ arxalı, daş ürəkli

TAŞ : Turuz Dictionary

-gərəkli daş ağır salmaz. (lizumlu daş ağır sayılmaz).¶-bəktaş: (bərk daş). qaradaş

TAŞ : Turuz Dictionary

-daş sox
daş qır. (soxmaq. tıxmaq. döğmək. təpmək).
çörək sox: çörək ye. (soxmaq. tıxmaq. döğmək. təpmək).
sürtük daş, mıncıq. (sürük: süründü. sürtük. sürtülmüş).
qadın vardı adamı dəli edər, qadında var dəlini adam edər, qadın vardı çərdən çöpdən aş edər, qadında var pişmiş aşı daş edər.
yaşam duvarından tutcu bir daş düşür. (tutcu: tutuc. tutğuc. həmməşə. barqın. barqan).
yerinə daş atmaq: nərsəni bitirib yoxaltmaq

TAŞ : Turuz Dictionary

-yerinə daş atmaq: nərsəni bitirib yoxaltmaq

TAŞ : Turuz Dictionary

daş.
> tuş. (tut). bənzər. oxşar. dəng. tingəş. təngəş. ləngəş. lingəş. bərabər. yarşıq. yarşaq. (manənd. şəbih).
ona tuş.
tay. cüt.
kövüllərdə kirəcli (ahahlı) su damlamasından, dəğişik biçimlərdə oluşan, gənəlliklə kəlləqəndi andıran, yerə tikili, qırılqan daş: dikit. kövürgə. sorquc. astalaqmit.
daş, nərsəni yonmada, yarılan ağacı açıb yarmada işlənən tirə, qıssa soxu, qələm: yalma. yarma.
əl üz yuma üçün dəlikli daş, kaşı qab: dəsşuyi. yalağ. çanağı. govun. kovun. kövün. oysar.
kiçik yastı daş: yalama.
yalama atıb ağacın dal budağın qırdılar.
tökülən bulağın sıçramaması üçün altına qoyulan çuxur, dəlikli daş: yalağ. çanağı. govun. kovun. kövün. oysar. qorun.
qadın vardı adamı dəli edər, qadında var dəlini adam edər, qadın vardı çərdən çöpdən aş edər, qadında var pişmiş aşı daş edər.
dağdan quğulub, dığırlanıb düşən daş: yoğuq. qoğuq. (ğəltanidə)

TAŞA : Turuz Dictionary

daşa.
bayram günü aşa ne, savaş günü daşa nə..¶-bayram günü aşa ne, savaş günü daşa nə!..¶-daşa söykən, başla öğrən. (öğrən: örgən). (hər işdə bilik, yaraq gərəkir)..¶-aşa aşa aşındıq, daşa daşa daşındıq. (bizdə yaşı belə sürdük)

TAŞA : Turuz Dictionary

daşa. daşqa. daşə.
başdaş olanın dəğər gündə daşqa başı..¶-eşq oddur əllə tutulmaz, dönər daşa utulmaz..¶-açıq baş, daşa tuş
(açıq: gizlənməmiş). (tuş: yem).¶-baş boşludur daşa, birdə üstəlik..¶-daşa dedim əridi, başa dedim səridi. (batsın belə bir baş ki ağızda dili yoxdu)..¶-daşa dönmüşdü başı, daşlanamaz söz deyəməz

TAŞA : Turuz Dictionary

daşa.
qada düşəndə, başı qoyub, daşa düşməz

TAŞA : Turuz Dictionary

-elin dərdin çırpda daşa, elində! ol ağrıdaşı (dərddaşı)