Multilingual Turkish Dictionary

Turuz Dictionary

Turuz Dictionary
VAR : Turuz Dictionary

-dil var ötər göt yeyər, dil var ötər baş yeyər.¶-qula var gəlsə bilməz ağasın, eşək səmirsə təpər iyəsin. (bilməz: tanımaz. danar).¶-hər qulpun öz açarı var.¶-kişi var qulaqda səmrirr, kişi var qarından.¶-söz var evdə gəzər, sözdə var eldə.¶-dəmi var dərmanı yok. (tiryək).¶-göz var dəvəni, iğnədən seçməz.¶-hər könül bir qaladır, hər sinə sınmaz sınğar, sevgi yurdunda elin öz adına baylığı var.(sınğar: səngər) (baylığı var: bəyligi var. devləti var. bayrağı var).¶-kişi var qulaqda səmrirr, kişi var qarından

VAR : Turuz Dictionary


nənğ. dənğ. dəh. zənğ. gənğ. kənğ. dövlət. para. pul. mal mənal. (nəsnə. çiz. şey).
çalışqınan dəh qazan.
o dəh ona yaradı: o şey ona yaraşdı, faydalı oldu.
davar.
davarlının yeyənləri çox olur, davar getdi yeyənləri yox olur.
hürən itin sözü var, iki əlin sesi var.
könənməyin bilməyən, var davardan doyanmaz. (könənməyin: razılığın. məmnuniyyətin. xoşnudluğun)
harda durursan dur ol, kəndi özündə var ol.
var yoxun düşürmək, yox edmək: ocağına əncir tikmək. ocağına su tökmək. ocağını söndürmək. ocağına darı əkmək.
tutalım var tovanın, işlədə bilmək gərəkir.
o başdan qoyundada var. (sənin başın qoyun baş)
var olanı: olub olacağı. movcudu.
üstümdə paranın olub olacağı bir belədir.
olub olacağımız topraq.
var olmaq: bulunmaq. oluşmaq. olmaq. bolmaq. dəğişmək. ortaya çıxmaq, gəlmək. doğmaq.
bolcu bardı: olcu vardı: vardı. olur. gerçəkləşir.
var olmaq: olmaq. doğmaq.
sizdən olan ancaqki bu olur

VAR : Turuz Dictionary


bu var davar inanılmaz dağıldı. (dağılmaq: batmaq. koralmaq).
it var gəpir, it var qapır. (gəpir: hürür)
var yarına yürüyən, yetər açıq görəsən.
eşq var tapar səni, eşq var yapar səni. (yapar
düzəldər. yüksəldər)
soluq varca, umut var, yarın varca , umuq var.
amac varsa, arac var.
çor toprağa ək tuxum, əldən gedsin var yoxun.
elçi gəlsə gözü var, evin qızlı sözü var.
bir yara var yar sarır, bir yara var çağ sarır
kəndivi tapa bilsən, sevdiyin ala bilsən, sevmədiyin ata bilsən, belə mutlu yaşa bilsən, kimin ona sözü var, böylə yaşam, çoxlarının gözü var.
var durur öylə olaylarki dəğişməz oları heç gələcək.
qoxusun alıb güvənin, nə çox yanan başlar var. (güvən aşırılmalıdır (başdan aşırılmalıdır), dənәnməlidir, təcrübə olunmalıdır)
durum var yenməli, durumda var yenilməli. (durum vardır sürüb çevirməlisin, durumda var boyun əğməlisin). (yəhərin qaşında duran, qazanın aşından olur).
biri var ölüm gəliri, biri var ölüm gətirir.
söz var sütlac, söz var qırpaç, söz var gələr keçər, söz var dələr keçər.
itin adı yaman, adam var öz adın itə qoymuş.
iş var özün görməli, iş var yolaverməli. işdə var boşaverməli.
tutulan bir gün qutular. tez geci var, tezi qazaş geci bataş.
canı var qanı yox, yer üzündə sanı yox. (tapmaca). (qarışqa).
hər yazının, var yazısı!.
kişi var söziylə böyür, kişi var sözü böyüdür, kişi var söz böyüdür. (kişi var danışdığı söz, anlam araclı (yararlı, ilə) dəğər bulur, söz yaraldıb, yaşatmaqla özündə yaşadır, kişi var sözün dəğərin açıqlır, sözü yaşadır, kişi var boş sözə önəm qazandırmaqla özün yaşadır).
bastan yerdə altın var, varsan paxır tapılmaz. (bastan: filan). (paxır
mis). (el ağzında çox söz gəzər, qulaq bəzər, boş olduğu ürək əzər).
bir üzülməz ipim var, nərə uzatsam yetər. (tapmaca) (göz).
hər bir çoxun sonu var, çıxmazların yolu var.
yaşamı sürəndə var, yaşamla sürünəndə. yaşamda işgil işgili boğar, işgillər doğar.
nə varı
nə mərbutdu.
yanında yerin itirsə biri, sənə nə varı ölürsə diri.
gəliş, gediş, baxış, duruş, gəpiş, gülüş, hər nə varı gözəl gəli sevgidə.
ip var çəkilsə qurtarar, ip var kəsilsə. (asacaq, dar ipi çəkilsə, dartılsa qutarar (canı alar. bitirər), dar ipi kəsilsə qutarar (kişi ölümdən nəcat tapar).
hər açılmaz qapının var haçarı.
ağrılar var çəkilirdə qaçınılmaz!.
kişi var boyun çəkir dara , kişi var söz çəkir sapa.
bəkləməm kimdən olursa yardımım, var umudum göylərə açqur salım. (açqur
açar). (işləyən çatar, çox yatan batar, özgədən güdən, baxtından kütər). (kütərmək: kortatmaq. korlatmaq).
hər nisgilin sonu var, hər işgilin yolu var. (nisgilin
həsrətin).
əti nə budu nə?.
yoluğda nə var yaluğa versin.
kül külə oxşar. (alçaqlar birbirindən seçilməz)-hər bağlığın öz barı var, hər güllüyün kəndi gülü, hər gülün öz iysi var.
gidi acun, var donatar, yox soyatar. (acun:dünya). (yoxsul ələ baxan yox, dolu əli süzən çox). (varlı bəzək, yoxsul təzək).
kişi var yaşam sürür, kişidə var sürür yaşam.
ömür varkən, umur var. (umur: ümidçilik)
baylar köçər var qalar, bilgin köçər bar qalar.
ərin axdaranda var ər axdaranda. (ərin: kişisin).
gözləmək deyil dəbi sevməyin yolu, kölgəyə dönsən öləcəksən, unutmaki sevən sənsən sevilən o, sevinin dərki var oğul, ölməyin yolu. (sevinin dərki var: məhəbbətin qədir qiyməti var). (kölgəyə dönsən: çox, artıq gözləsən).
seçim səndə.
sevgi var yakışar.
sevgi var yapışar.
arçağı çox toprağ ilə toprağın, daşla daş var biri ağdur ol biri qarə durur. (arçağı: fərqi).
dedilər var dərmanı minbir, olursa dərdi min, minbirinci dərdivə sözdür gəlir dərmanuva. (evrən gözəl dil ilə). (dil: söz).
keçənlərdən qalan bu nə var səndə ver gələ, toplab yığıb saxlama, yazı nədir bəllənməz.
on kişi bir ara gəli, arada var biri dəli. (dəlisiz el olmaz, bəlisiz toy).
sən ''sağ'' ol, qalan ''var'' olar.
yıxmağa yarında var gec deyil, düzətmәyә bu gün belə tez deyil.
gedi evrən.
keçib gedər heç torula tutulmaz, yoğundu bu darboğazla utulmaz, sevgiyə verməlin var əsirgəmə vergilən, verməyinlə sevgi kanı qutulmaz. (gedi: keçəri).
çaxır işsən baş oynadar, yel var əssə kök oynadar.
iş var geddikcə döğünlənər iş var geddikcə dügünlənər. (döğünlənər: gəvşər).
verməlin var vergilən, yoxsulluğa düşmədən, görməlin var görgilən, salığ daşın görmədən. (salığ daşın: əhləd daşın).
gəncliyin, var yoxunu boşun yerə itirmiş, arman qalıb geri baxıb gedərlər. (arman: nisgilli. həsrətli).
bir fikirləşmə var birdə fikir eşmə. hər ikisi yerində xoşdur, fikirsiz beyin boşdur. (fikir eşmə: fikir toxuma).
dadlısı var acısı, qaylısı var şadlısı, yufqasıda qatlısı, gəlib keçər iz qoymaz. (yalan dünya).
var çevrədə qalır, içdəkin dışarı calır. (əldə olan var devlətlə necə davranmaq, kişinin iç üzün dışarı qoyur).
yüz illər var bir günə sinər. (sinər: yerləşər. gizlənər).
tutuzuş varsa utan var, utuzan var.
var, var işdən olar.
hər ağacın barı var, hər yaşıvın dadı var, hər iş yapdın çağı var.
hər köngülün yarası, yolun varası, ağın qarası, doğrunun barası, çayın sarası, dərdin darası var. (darası: darısı. davası).
hər nəyin var nədəni bir ucubu, nəmli yer görməsə hardan atacaq pas dəmirin.
qılmalın var qılınqıl, yarın gələr gəlməz, bəllənməz. (evrən işi ötürmək, işi burda bitirmək).
gül sevərsən, tikəni var, söz dilərsən acısı.
mənim məndən başqa kimim var, alıpda yüyən, kəndivə güvən. (alıpda yüyən: yaşamıvın cilovun alda).
nə dodaqda gülüşün var nə yaşam sundu sənə dadla duzun, nə quraqlarki qurarmış bu çoğun çevrənənə. (çoğun: fələk). (çevrənənə: durana. yaşayana).
bilgin olanın bilgisi var bilmədiyindən, bilmək nədi bilməz kəm olan başdan ağıldan.
nə var: navar.
yeddini atmaq olsaydı, beşliyi qurmağa navar. (tapmaca). (yeddi: yeddi biçikli ''unutmaq'' sözü). (beşlik: beş biçikli ''mutlu'' sözü)

VAR : Turuz Dictionary

ar.
dəvam. idamə.
uzun sürə varmaz: çox zaman dəvam edməz.
barlı: dəvamlı.
varın: dəvam edin.
varı kəsildi: dəvamı qırıldı.
iyəl. (darayi). mülk.
bolan. movcud.
darayi.
iri.
bar iğdə: iri iydə.¶ (çağ)-var: qalır.
ona iki bar..¶-bar olsun: var olsun. bol olsun. yaşasın..¶-varlıya gücün saxla, yoxsula bax varın saxla..¶-var dövlət: bartuq..¶-var ikən yox ikən: biri varıdı, biri yoxudu..¶-var, bağırar, yox, çağırar.¶
başdan aşan var olsun, qada balan daş olsun.¶
harda ağlar ana var, öcü, boynumun borcu!. ¶
hər kəsin, kəsi var, hər nəyin bəsi (hər kimsənin, (birbirindən) fərqi var, hər nəyin çəki, həddi var)..¶-nə dörddə alım var, nə beşdə verim, nə özgənin dərdin, ürəyim yeyim.¶
oda qızanda var, küyəndə. (küyəndə: yananda).¶-tox deyib tülküyə barmaqdansa, ac deyib qurda var. (tox olan tülküyə barmaqdansa, ac olan qurda var). (kişilikdə tülkülük, yırtıcılıqdan qat qat yamandır).¶-ayrılıq var yaşam ağacı, ayrılıq var ölümdən acı.¶-dilini tanan var olmuş, dilini danan pox olmuş!.¶-dilivi tanı, var ol!.¶-kişi var qalada doğur, dərədə ölür, kişi də var dərədə doğur, qalada ölür!.¶-qaş üsdə gözü var dedilər, varın yoxun yedilər. (kişini şişirtdilər).¶-var olsa:varsa. (barsa). bar bolsa.
yumurta varsa al: yumurta var olsa al. yumurta bar bolsa al. ¶-o nədir ışığı var, qızığı yox.(qızığı: istisi) (tapmca) (ay)¶-var dövlətə varmış: çatqın. ¶-hər kəsin bir dərdi, hər dərdin bir acısı, hər acının min açısı var. (açısı: ilacı. dərmanı).¶-toruvu sal suya ki, var balığı. (qaranquluqda yeriş yaramaz). (qaranquluqda: zil qaranlıq).¶-bu şirinlik, bu yasuxluq ki sənin var, gözəlim!, sənə güldəndə mən ulqa deməyim, bəs nə deyim. (yasuxluq: lətafət). (ulqa: ə'la).¶-ərkiz var: minnətdaram.¶-işə gələndə var, aşa gələndə.¶-toruvu sal suya ki, var balığı.¶-uzun ipində ucu var!.¶-hinə girsən ağzı var. (hinə: ninə).¶-üzüm yesən çöpü var.¶-incə var yarar, incə var yaxar.¶-qırxlısan pişməyivə çox var hələ, qırxıva çatmaq üçün dözməlisən. (qırxlısan: körpəsən) (qırxıva: qırx yaşıva).¶-çox yolun pişməyə var yolçu yolunda olmalı.¶-kişi var doğan yerin, kişi var doyan yerin özləmiş.¶-var yoxum: var yüküm.¶-varlıdan var yukar, yoxludan nə yukar. (yukar: yoxar. bulaşar. sirayət edər). (bu çevrən yarış evrənidi. yoldaş tutsan kəndindən yuxarı tut ki, nərsə öğrəşə biləsin).¶-yer var itin hürgəni, yer var itin hürməzi!. (hürməzi: səssizi).¶-qırxlı olub pişməginə çox qalmaq. {.
qırxlıyam pişməyimə çox var hələ. (pişgəyimə: pişməyimə).
qırxlısan pişməyivə çox var hələ.
qırxlıdır pişməyinə çox var hələ. (pişməyinə: pişməsinə)
qırxlıyıq pişgəmizə çox var hələ.
qırxlısız pişməgizə çox var hələ.
qırxlıdırlar pişələr çox var hələ}.¶
oğrudan qorxan var birikməz..¶-aban düşmə toruna, oyun var çulqamış toyuna. (evrən bir tor durur) (aban!: sakın!. çəkin!. uzaq dur!. ehtiraz ed!)..¶-bilik yaşdada var, başdada. (yaşın az çoxluğu biliyi etgiliyə bilər).¶-yoluxda nə var yalığa nə versin..¶-dos var aşa, dos var başa.(aşados var, başados var). (başa: ağla)..¶-biri var özü yaman, biri var adı yaman..¶-qış gəlir deb sevinmə, izinin ayazı var: (teb: deyib.). (izinin ayazı: dılısının şaxdası).¶-dil var quyuya salar, dil var quyudan alar..¶-hər nəyin sonu var, biçiməmiş donu var..¶-qara var gözdə, qara var üzdə. qoşusu qara, o qara hara, bu qara hara. (qoşusu: ikisi)..¶-nə anlamı var:tançuda?!. nə demək ki. yanı nə..¶-aşası var: bətəri var..¶-dözümün ağacı yox, gülü var..¶-gizin vermə dosduva, dostun ötə dosdu var. (gizin: sirrin). (gizin vermə dosduva, dosduvunda dosdu var)

VAR : Turuz Dictionary

-dilə sal dilə, var olsun dilin. ¶-dövlət: axca buxca. mal dövlət. ¶-gözəlliyin yeri var, göyçək davran yerin tap. ¶-yoldaş var yola ayaqdaş, yoldaşda var ayaqa daş. ¶-bitməz yoxsa, bitən var. ¶-demirsən bir təkdə var, ay qoş yatan bəxtəvər?!. (qoş: cüt). ¶-dərinliyin dibi, hündürlüyün ucu var, hər birnəyin sonu var. ¶-iki könül bir olsa, kimin ona sözü var. {könüldəşlər elçi aramaz). (aramaz: gəzməz)}. (könüldəşə elçi gərəkməz) (elçi: arxan. vasitə)

VAR : Turuz Dictionary

ək.
kimi.
qaravar: qara kimiş
qaravar görünür.
gözəvar: dəlik kimi.
üzrə olan.
ölüvar: ölmə üzrə olan.
köçüvar: köçmək üzrə olan.
çatmavar: (çatmalı varlığda) çatma durumda.
vər: (gözəvər:
dəlik deşik.
incə dəlikli nərsə)

VAR : Turuz Dictionary

-hər gizin, gəzi var açlımağa. (gəzi: novbəti). (gecə boylu düşən, irtə doğur). (dalıda alar, burunda doğar)

VAR QÜCÜYLƏ : Turuz Dictionary

tam çalsın.
işləmək: var gücüylə işləmək

VAR YOX : Turuz Dictionary

sadəcə.
var yox bir tikə

VARA : Turuz Dictionary

-vara yoxa ağlamaq, sağıyamaq, sızlamaq: qıcarmaq. qıcırmaq. qıcımaq. qıycarmaq. qıycırmaq. qıycımaq. qıyarmaq. qıyırmaq. qıyımaq.
vara yoxa ağlayan, sağıyan: qıcarçı. qıycarçı

VARA : Turuz Dictionary


dosduvu vara, qonşuvu paya öğrətmə. (arvadı vara, qonşunu paya öğrətmə). (çevrəvi vara, qonşuvu paya öğrətmə)

VARA : Turuz Dictionary

-vara dura: bara dura: get gedə. gedərək.¶-ölümü danmaq, vara aldanmaq

VARAM : Turuz Dictionary


keçmişləri bəkəməm, gəlcəkləri güdəməm, indi varam yaşamən, yarın gələr görəmən. (bəkəməm: bəkləməm)

VARAM : Turuz Dictionary


verdiyim çox yoxum sənə mən, sevgi bol bilsən, mən varam sevsən, yol bu, buda sən gedsən

VARAMAQ : Turuz Dictionary

ərəmək.
köçən köçə varamadı

VARAMAZ : Turuz Dictionary


özgür olamaz mutluqu bilməz, hər kimsə bunun dərkinə varamaz. (dərkinə
fərqinə)

VARAN : Turuz Dictionary

aran. gedən. geddigin.
baran qapın min olsa, yatan qapun bir olsun

VARANLAR : Turuz Dictionary

-yaltaqlar, dalqavaqlar, ataq üçün yol varanlar, hər gələnə yalvaranlar,
(ataq: ləqəb. ünvan. (dalqavaqlar: fürsəttəlblər)

VARANLARIN : Turuz Dictionary

ariflərin.
olanından paylaşmaq, bu varanların işidir, ariflərin peşidir (peşidir: tutduğu yoludur)

VARAQIN : Turuz Dictionary

varağın. yaxlaşın. yaxın. cəklin. çağlın. qərib.
yüzə çağlın: yüzə dək: yüzə varağın: yüzə qərib: nəzdik be yüz.
tümə çağlın: minə yaxın

VARAR : Turuz Dictionary


cığrı izləsən yola varar, yolu izləsən elə

VARASI : Turuz Dictionary

varsı. sanı. tərcə. dəric. dərim. darıc. tarıc. tarım. dərcə. ərcə. ərdə. fərz. zənn

VARASI : Turuz Dictionary

arası. çatıq. çataq. əl çatan. yörtə. imkan

VARASI : Turuz Dictionary


varası yox: varasız. barası yox. barasız. olmayacaq. olqasız. bolqasız. olmaz. olamaz. bolamaz. olanaqsız. olacaqsız. olasıqsız. olasısız. olassız. olumsuz. olğursuz. bolğursuz. olarsız. bolarsız. olağsız. bolağsız. olsaymaz. bolsaymaz. düşəməz. düşəmməz. düşürsüz. uğursuz. qur. gumacarsız. olasızlıq. olacaqsız. olasıqsız. ötəssiz. ğeyri mümkün. mümkün olmayan. möhtəməlsiz. ehtimalsız. imkansız. imkanı yox

VARASI : Turuz Dictionary

barası. imkan. yörtə