Multilingual Turkish Dictionary

Turuz Dictionary

Turuz Dictionary
ALTIMDAN : Turuz Dictionary

önümdan.
aldımdan artın: gözümdən itil. ged gözüm görməsin. çəkil git önümdən

ALTIMRAQ : Turuz Dictionary

aldımraq. qabağraq

ALTIN : Turuz Dictionary

qızıl. ərkim dəmir (ərkim: ali).
altın alma, alqış al. (alqış: uğur duva)
tüm barışa altın haçar, yarış iş. (barışa. çatağa. ərişə. nailiyyətə).
azacıq sevdim üstünü yapdın, bütövün aldın

ALTIN : Turuz Dictionary

{aldın. (< al. il: ön)}.
bəyanə. (beyanə). alınan nərsiyə öndən verilən para.
(< al: ön). qabaq.
bir neçə gün aldın: bir neçə gün qabaq.
ilkin. əvvəl.
aldın özünə bax.
aldın sən.
aldın kim girdi?.
ön bölüm. (-ortun: orta bölüm.
ardın. dal bölüm)..¶-kişini iş bəlirür, altını od

ALTIN : Turuz Dictionary

alçaq. aşağ.
təməl. paya. bünyə.
alta, təkə, aşağıya bağlı olan. toplumda. pozuq, yaramaz qatında olan.
aşağ, alçaq, rəzil olan. əclaf. namussuz. pozuq. yava. şərəfsiz. əxlaqsız. cıf.
qəbih. kötü. pis.
altın söz ağzıva gətirmə.
zerzəmi. atqat. qovuq.
şərm avər.
aldın. huzur.
sizin aldınızda and içərim.
altın qan: qızıl qan:
al qırmızı qan.
qızıl ilə qan..¶-altına tut qapınmaz: qızıl pas götürməz..¶-altın başlı: ərdəmli..¶-altına tut qapınmaz. (qızıl pas götürməz)..¶-altun qol: qızıl əl. çox başarıqlı əl..¶-altın buta: qızıl qələm..¶-altın tavuq: dağ toxusu. dağ toyuğu..¶-altın ələsi: qızıl tozu..¶-altın qəfəs:ərkinlikdən yoxrun (məhrum) yaşaş durumu..¶-altın tavuq: dağ toxusu. dağ toyuğu..¶-altın törük: qızıl işləri

ALTIN : Turuz Dictionary

aldın. > əvvəl. qabaq.
bir il alvın: bir il aldın bir il əvvəl: bir il qabaq.
aldın. ilkin.
aldın ast, geyin üst. (ilk alt, son üst). ¶-altın çiz: astına cızığ çək. ¶-altın atsız, yanın yarsız bolbasın

ALTIN : Turuz Dictionary

aldın. ilkin. əvvəl.
aldın düşün yoldaşın, geyin qoyun yol daşın. (yol daşın qoyunmaq: yola çıxmaq.: yola çıxmağa başlamaq). (çalış köməksiz qalma).
aldın yemək, sonun demək. (ilkin yaşantıvı qur, çörəyin qazan, sonra sözü becərt)
at aldınsa yorqa bilən yüvrük al, arvad aldın duzlu bilən uslu al.
aldın odun savurma külün.
altın gümüş əsgiməz, ata ana püsgüməz. (püsgüməz: dəğərdən düşməz. pozulmaz)
altın ayır dosd artır, düşman ocaq başında.
bastan yerdə altın var, varsan paxır tapılmaz. (bastan: filan). (paxır
mis). (el ağzında çox söz gəzər, qulaq bəzər, boş olduğu ürək əzər).
bilim aldın borcun durar yaşatmaq, yoxki bilib buxcalayıb qapatmaq.
bilik olsa başında, altın çıxar daşından, bilik yoxsa başında, tüstü çıxar başından.
bilincaltın: şuuraltın.
aldış gücü bilincaltın güc basar. (aldış: adət).(adət şuuraltın üstələr, bilikləri (hikmətləri) kor yapar).
keçən yolu izləyib, aldın yoldan qalmayın. (aldın yoldan
ilərdəki yoldan). (keçrilən yolları bıraxıb, iləri baxın)
kişi altın görər, altına girməz. (altına girməz: boyun əğməz).
kişi qızıqda sınanar, altın otda, dəmir kürədə. (qızıqda
hirslilikdə, sınırlıqa).
altın gəlsə gümüş düşməz gözümdən, dəğər biçsin qoy dəğərləri bilənlər.
əş aldıq, iş çıxdı.
əksik satdın, artıq aldın, kimin qaldı, kimə qaldı

ALTIN : Turuz Dictionary

aldın.
odun aldın, tüsdüsündə al

ALTIN : Turuz Dictionary

altun. yeraltı varlıq. gömüc. xəznə. gənc

ALTIN : Turuz Dictionary

-dişi kişi, qadın altın, altın alov birbiriylə sınanar..¶-göy yeyib altın sıçar (törər) (tapmaca) (ipək qurdu)..¶-altın gümüş, birbirini izləmiş (tapmaca) (gün. ay)..¶-altın qılıc, çəlik qapı

ALTIN : Turuz Dictionary

-altun bilgə: əhkam pitiyi.¶-altın qılıc dəmir açar, çəlik yarar. (qılıc: yaraq) (çəlik: polad).¶-dəmirçidə altın dəğər tapanmaz

ALTIN : Turuz Dictionary

aldın > əvvəlcə. əvvəlcən. qavağala. qabağala. qabağınca. qabağca. ilkin.
aldın > əvvəl. önürt. öncə.
ötnü aldın unutma, öynü verdin anıtma (tez tez soralaşma, yada salma). (ötnü:. ötüş. ödünc. ötnə. borc).
ən aldın > ən əvvəl. öncəliklə. ən öncə

ALTIN : Turuz Dictionary

-altın üst edmək: təbçevirmək.
tutqun aldın, qul satma, yağun oyaq, sən yatma: əsirivi qul kimi satma, düşmənin oyaxdı, dur yatma.
var, paxır, yox, altın. {(əldə) olan mis sayılır, (əldə) olmayan altın}

ALTINA : Turuz Dictionary


ardına keç bir söz eşid, aldına keç ikisin. {heç çağun könətilməz kimsə. (könətilməz
razı salınamaz. razı ediləməz)}.
kişi altın görər, altına girməz. (altına girməz: boyun əğməz)

ALTINA : Turuz Dictionary

aldına. alnına.
öz aldına: öz alnına. öz başına. tək başına. təkliginə.
bu toplum öz aldına bir doluq el qalıplaşdırır. (doluq: tam. bütün). (qalıplaşdırır: təşgil verir).
öz aldına bir dünya. (təkinə).
öz aldına aldı ələ işlərin

ALTINA : Turuz Dictionary

aldına.
altına, dəmir azmaz, ölülər diril verməz, yaşlılar gəniclənməz, çoğan dönüb, evlər yıxar demişlər..¶-eşik aldına: qapı önünə..¶-üzüm ayağın altına: yalvarıram

ALTINA : Turuz Dictionary

-köncə altına aparmaq: kəmitmək. önəmsiz göstərmək

ALTINA : Turuz Dictionary

-quşqun olub quyruq altına keçincə, yüyən ol, başa keç

ALTINA : Turuz Dictionary

-döğü, çırpı, soxu, sox, zərbə altına salıb tapdalamaq, əzmək: əzdələmək. örsələmək. əldən salmaq.
bu kəsəl onü lap örsələdi.
nərsənin durması üçün altına qoyulan çatı: oturağ. otrağ.
oturağında ot bitmək: bir yerdə çox oturası olmaq.
ocağ, pinc kim

ALTINA : Turuz Dictionary

-ələnən nərsənin, ələk altına keçən bölümü.
geçinti.
qoşa nərsəni sürmə, daşıma üçün altına uzadılan yuvarlaq ağac, dəmir: qəltək.
anılar bassa altına, dağ belə olsan ərdər səni. (ərdər: əridər).
tulqanın altına geyilən, tulqanın başı acıtmaması üçün önləyən taqqa, başlıq: kədük.
sürülən öküzün boyunduruğunun altına taxılan qayış girdə, oyuz, həlqə: kədənə. kəddənə. qatana

ALTINA : Turuz Dictionary

-ayda gəl, ildə gəl altına sərrəm xalı, yeddidə gəl, gündə gəl astuva sürrəm çalı. ( çalı: çər çöp).
çırpılan yemiş ağacının altına tutulan çarşab: yelən. yelan.
dirək, sutunları dayağlı, möhkəm saxlamağ üçün altına qoyulan təklik, dilik dayağ, him: təksinc(üzbək) təktinc. təkting. təkinc. təktəng.
nərsəni qoymaq, dayamaq üçün təkinə, altına qoyulan dayağ, paya: tək kürsü. təkürsü > təkirsi. təkiri. altlıq. atlığ.
nərsəni tapdayaraq safaltmaq üçün altına qoyulan düz, hamar təxdə: tapğa. dəfgə.
nərsənin düzənin (səthin) dəngəsin, tarazın qorumaq üçün ayağı altına soxulan tikə: dalğuc. ( < dalmaq: soxmaq. soxulmaq).
bu masanın sol ayağını dalqıcla oynaqlamasın.
nərsənin altına soxulan, qoyulan dayağlıq, payağlıq, oturmalıq, kürsülük, tikə: soxul. sox.
dirəyin soxulun çəksən, çatı özü düşər.
bir qabın altına qoyulan ikinci qab: ikinci qab, örtük. sür. qızaq. bir qabın altlığı.
altına al: vur!. sal.
günə vur: günə sal, sər, qoy.
piçaq vur: piçaqla.
kötək vur
döğ.
ışıq vur: ışıq sal.
nərsəni duruq, ayağda saxlama üçün, altına, dikinə qoyulan dirək: qolun. situn. sutun. durun. dirin. tirin.
tökülən bulağın sıçramaması üçün altına qoyulan çuxur, dəlikli daş: yalağ. çanağı. govun. kovun. kövün. oysar. qorun.
altına qoymaq: içinə çəkmək. sinəyə çəkmək. yendirmək. yemək. utmaq. yutqunmaq. içəvləmək. işqurmaq. əzbərləmək. inanmaq. bəlli edməmək. basdırmaq. geri qoymaq. dözdürtmək. dindirtmək. düşürmək. düşlətmək. səbr editmək.
yatırkən baş altına qoyulan, otururkən söykəncək kimi işlənən yastıq, mitəkgə: yasıq. yastıq

ALTINALA : Turuz Dictionary

aldınala. alqayın. öncədən. əvvəlcədən

ALTINALIŞ : Turuz Dictionary

aldınalış. aldalış. önalış. cilovalış. qabağalış. (pişgirlik. cilovgirlik)

ALTINAN : Turuz Dictionary


aldınan qaçar: aldından qaçar: başına gəlmə.
geng görənin aldınan qaçar, güng görənin, alnına çıxar. (geng: uzaq). (güng: güh. dar) (alnına çıxar: üzbəüz olar)

ALTINAN : Turuz Dictionary

aldınan. etgilənən. tə'sirlənən. mütəəssir olan