Multilingual Turkish Dictionary

Turuz Dictionary

Turuz Dictionary
BİRİN : Turuz Dictionary

-birin tiksən toprağa, bir ovucluq dən verər. (tapmaca). (buğda)

BİRİN : Turuz Dictionary

-atsa birin sənin çün, atar səni obri çün. (çün: üçün).
birin kəl saymaq: dazlamaq. qazlamaq.
biləyi yoğun birin yıxmış, biligisi yoğun minin. (yoğun: zor. güc).
min bir quşu doğrayıb birin yeyər quş türü: doğrul

BİRİN : Turuz Dictionary

-ac sığıra baxarsın, ağzın dolu dad olur, azqın birin doyğursun, baş çanağın qan olur. {ağzın dolu dad olur. (yaxud) mal davarın bol olur}.¶yaşam dolu çəliş düğün , çalışma düğünlə qarşı durasan, çalış birin çözəsən. (bilə yaşam qolay değil, ayrıq yaşam onay değil. (bilə: birlikdə. bahəm) (onay değil: ağla batan, mə'qul deyil). (bilə yaşam qolay değil, çiləli yaşam onay değil).¶-biliyi güc minin , biləyi güc birin qaldırar

BİRİN : Turuz Dictionary

-birin birin min bolur, dama dama göl bolur.¶-yaman arvad, yaman qonşu, yaman at, birin boşa, birin boşla, birin sat.¶-yaman arvad, yaman qonşu, yaman at, birin boşa, birin boşla, birin sat.¶-birin kəmsidər, birin kansıdar, birin xamsıdar, varı yoxu yalan dünya. (kəmsidər: kiçik tutar). ( kansıdar: böyük tutar). (xamsıdar: yorar).¶-ölüm bir düşmür yoxsula, baya, birin yatağda tutur, birin dirir darağa.¶-bir birin ölütür: birin biri öldürrr

BİRİN : Turuz Dictionary

-birin danan, minində danar.¶-yesən qayğının minin, bitirməz işin birin

BİRİN : Turuz Dictionary

-güclü bilək birin basmış, güclü bilik minin

BİRİN : Turuz Dictionary

təkcə bir.
qurulmağa min bir güc, yıxılmağa, birin güc..¶-dil, din. birini elim qoymaz, birində beyin. (qoymaz: tərk edməz).
qoyun oldun basıldın, birin sevdin, asıldın, birlik qurdun, yasıldın. (yasıldın: ağ günə çıxdın. rəhmətə, bolluğa uğradın)..¶-birin boğub, birin doğmaq. (etdiyi bir kötülüğü gidərmək, qayırmaq üçün iyilik edmək).¶-aldadırsan birin, sanma abdalından, güvənmiş biridir o lap artığınıdan (artığınıdan: gərəkdiyindən). (sənə aldanan birini axmaq sayma, o çəkdən, həddən artıq sənə inanıb, güvənib).¶-yaşam dadın, duzun, acısın, birin dad, birin çək, birin at.¶-ölüm, olum içində doğub, birin yorub, mininsə boğub..¶-güclü bilək birin, güclü bilik minin yıxar

BİRİN : Turuz Dictionary

-birin ötən su arxdan, mində sonra ötər su. (bir su ötgən arığdan, minğ yıldan sonğ da su ötər). (bir kərə su axan arxdan, genə günü gələr axar su). (uzaq olsada devran dönür, gəzək genə bizə düşür. (gəzək: sıra. novbət). (olasıya görə, bir kərə olan nərsə, min kərə ötsədə, minincidə olasıdır, mümkündür). (olasıya görə: ehtimalata görə)

BİRİN : Turuz Dictionary


axdarma sən göyçəyini yaşamda, axdar birin gözəlliklər gətirsin.
yetdidi, birin demərəm, beşin bilmərəm, birin unutdum.
sevmə birin tümünə, ən sevdiyin, ən acıdan kimindir. (tümünə: dibinə)
birin, nərsəni öz başına bıraxmaq, sarıdan sıradan (səfdən süfdən) çıxartmaq, qoğmaq: hörgənin üstünə daşlab yubarmaq. ipin üstünə atıb göndərmək.
birin, nəyi sevmək, gözlənilməzdən özün onda görməkdir

BİRİN : Turuz Dictionary

birisi.
alacaq birin, içdəki yerin. (birin: birisi)
gözlə görən çoxlarını bəğənmiş, könülisə yalnız birin sevərmiş.
ikki qoyannı qovan, heçdə birin tutmamış. (qoyannı
dovşanı)
hamı birin kəndi üçün sevərmiş, kimsə kimi, kimsə üçün sevməmiş
omuza yaslama baş, gün acısı keçər gedər, min söz denə birin tutsa yetər gedər. (omuza yaslama baş: boynuvu ciğnivə qoyma).
göz çoxun sevər, ürək birin bəğənər.
ağzı birin gücü artar, köpçül sözü dağı yartar. (köpçül. çoxluq).
usdan güc alan minin yıxmış, qoldan güc alan birin yıxmış
birin ömrü yarı puç, birin ömrü barı puç. (barı: hamısı).
birin alan yüzün gözlər. (poxtamahlıq: yekə tamahlıq).
iki quyan qovlaqan birin belə tutanmaz. (quyan
dovşan).
dünya yarandığından belə yazmış.
eniş yoxuş dünyanı basmış, birin asmış, birin yasmış. (asmış: məhv edmiş)(yasmış: mərhəmət edmiş).
yaramaz birin.
arpaya qatsan at yeməz, kəpəyə qatsan it yeməz.
bağır dağlayar, içi yandırar, birin güldürər, minin ağladar, alan dünya, danan dünya.
birin bəy edər başından yağan, minin ağladar, ağçıya yavan, çaman dünya, yaman dünya. (çaman: çalaman. şıltaq). (yavan: möhtac).
göz gözəli xoşlayar, könül birin oxşayar. (oxşayar: bəğənər).
yaşam durur buruşuq, hər buruqda min daşut, aşsan birin, bəklən geyin, qalanları bəllənməz. (daşut: xətər). (bəklən geyin: ardın gözlə)

BİRİN : Turuz Dictionary

-yazı yazmaz birin güllüyə, bir obirin küllüyə. (yazı: qədər)

BİRİNC : Turuz Dictionary

düğü. ağ budağ. ağ buğda

BİRİNC : Turuz Dictionary

bircin. ilkin. ilkinc.
evin ilkin uşağı. { ilkinc. ikin. }

BİRİNC : Turuz Dictionary


kəzdə birinc aldansam, yazıqlar olsun ana, kəzdə ikinc aldansam, utlar olunsun mana. (yazıqlar: utlar )

BİRİNCİ : Turuz Dictionary

-qışın birinci ayı: kəlvəc

BİRİNCİ : Turuz Dictionary

-alverdə birinci alıcıdan gələn para: süfdə. savda. savat ( < savmaq). coşun. qalxan. savıt. zireh

BİRİNCİ : Turuz Dictionary

-birinci orunqa çıxmaq: birinci yeri tutmaq

BİRİNCİ : Turuz Dictionary

aştınğı. baştaki. ilk. başqı. əvvəlin.
başqı söz: birinci söz.
başqı iş: birinci iş.
başqı qala: birinci şəhər.
başqı tapıntı: birinci kəşf.
el başqıları: xalq birinciləri.
bir konuda başqılar: ən öndə gedənlər. pişkisvətlər.
aşnu. əvvəl. nəxost.
aşnu oğul ilkidər (ilki deyilər), sonku oğul yenğidər (yeniğ deyilər),
başlabki. başdabki. ilkin.
başlabki seviş: ilkin eşq.
bərəndə. burqan. buka. burtan. butğan. butan. (yarışda. döğüşdə).
birinği. burnağı. burunği. əvvəlin.
aşnu. əvvəl. nəxost.
aşnu oğul ilkidər (ilki deyilər), sonku oğul yenğidər (yeniğ deyilər).
ilki.
ilkisi: birincisi. (bir ev uşaqları içində) ən yekəsi.
ilki kişi: birinci adam.
ilki kərəm: birinci kərəm.
ilkin.
ilik.
sırada ilik: rədifdə birinci.
iliklər sırası: birincilər səfi.
yarışların iliki: yarışların birinci..¶-birinci gələn nərsə: aşnu..¶-birinci dərəcəli: ulcan

BİRİNCİ : Turuz Dictionary

aşlatı. başatı. ilkin. girşic. başlac. ibtida. əvvəl.
başatı sonatı: əvvəl axiri.
başatıda demişkən: (başda, əvvəldə)

BİRİNCİ : Turuz Dictionary

-iki söyək iki sevək.
biri sığınaq, atana qoucağı, ikincisi sevgi, birinci sığınmalı, ikincisi sevməli

BİRİNCİ : Turuz Dictionary

-birinci kərəm qılınan yanlıq aldanmaqsa, ikinci kərə aldırmaqdır. (yanlıq: yanlışlıq. iştibah) (aldanmaqsa: kırıxmaqsa) (aldırmaqdır: təslim olmaqdır)¶-hovanlıq kişinin birinci düşmanıdır. (hovanlıq: axmaqlıq)

BİRİNCİ : Turuz Dictionary


ilkə.
ilkə sevgim yaramadı yaşama, evrənim döndü başqa aşama. (aşama: mərhələyə).
ilkər. ilgər. əvvələn. ibtidaən.
birinci kərə oluşan nərsə: ərki. erki. irkə.
irkə görüş.
dan irkə: dan ərik: dan atan çağ.
birinci, üstün tutmaq:
onğamaq. onamaq. önəmək. yeğləmək

BİRİNCİ : Turuz Dictionary


(# bitinci-bitinci, sonuncu kərə olaraq bir işi görmək: bitrəm. soncam. soncum. ).
qabaqda. alda.
alda özün, dalda pulun olsun. (alda: qabaqda. birinci). (yaşamda özün, kimliyin birinci keçir, bırak (ama) ardında pulunun olsun).
birinci başdan: ilkibaşdan. başlaqıcdan. əvvəl başdan.
kəndi özün dəğişmək, birinci iş ərdəmdə

BİRİNCİ : Turuz Dictionary

aşnu. başnu.
qabırqa gəmiklərinin altdan birinci ilə ikincisi: qayraq.
barama qurdunun birinci yuxusu: keyik. kirik. xirit. kirit.
bir oyunda baş oyunçu, birinci rolu oynayan: önayaq (ön ayağ). öngüc. öngül

BİRİNCİDƏN : Turuz Dictionary

irincidən. alğandan. əvvəldən