Multilingual Turkish Dictionary

Turuz Dictionary

Turuz Dictionary
QƏLVƏ : Turuz Dictionary

kəlvə. kəlkə. kova

QƏLVƏC : Turuz Dictionary

kəlvəc. qışın birinci ayı

QƏLVƏC : Turuz Dictionary

gəlvəc. gəlbəri.
gəlin tülbəndinin güllü üz bölümü.
daşqalarda, təkərlə dönən, təkərlərin tıxılmamasın, girlənməməsin, qolay dolanmasın sağlayan, qol dirəklərinə qoldavlıq, köməklik edən qollar.
girdil. gildir. dolanbac araclara verilən ad.
tüfəng, tapanca çəkməyi, tetiyi.
bir yerdən nərsəni çıxartmaq (ocağdan od, kül), tıxanmış nərsəni açmaq (lülə), nərsəni qarıştırmaq (simit, malat) üçün işlənən uzun saplı dəmir arac.
dımırıq. tırmıq. çana. çanğa. şana. şənə. dirgən. dirən.
ağzı ənli çapa, bel.
qarsaq. maşa.
ağacdan külək, kovaq, dərin qab yapmaq üçün işlənən oyucu arac.
gəlburan. gəlvuran. gəlbaran. kirik. kərik. kərinti. dəhrə.
ərə dişlərin sağa sola əğən, kərtikli arac. çap dəmiri.
gəlbərən. gəlbərə. gir. kovuq. koğuq. ucu əğri ağac. ağacdan yemiş dəğməyə, dərindən nərsəni çəkib çıxarmaq üçün ucu əğri, çəngəlli, qapcaqlı sırıq.
gir. iki nərsəni birbirinə qovuşturan nərsə. ilgək. qovşaq. qovşuc. qavşıc. rabit.
çoxdandır onla mənim gəlbərimiz qırılıbdır

QƏLVƏR : Turuz Dictionary

gəlvər. qarsan. kərsən. su süzdürən təşt

QƏLVƏT : Turuz Dictionary

xəlvət. yan, qıraq, ucqar, uçqar, ıssız yer. çökə. çökək. çökət. (.
sağ çökədən, sol çökəyə keçin). quşə. korfəz. koruq. körfəz. körük. kürnüc. küsnüc. küsənc. gizlək. bucaq. qurun. yan. qırlaq. qıslaq. qıyı. qıylaq. qorma. qort. qoruq. qoy. qulaq. quy

QƏLVƏTCƏ : Turuz Dictionary

xəlvətcə. xəfərilək. gəprilək. kəpərilək. kəbərilək. qaparılaq. xəfənəy. kəpənəy. gəpənəy. kəpənəkli. gəpənəkli. xəfənəkli. kəpəkli. gəpəkli. xəfəkli. qapalı. qoyca. quyca. kürükcə. küsükcə. küsəkcə. gizrilək. gizdin. gizlicə. gizlincə. sinsi. ötrülək. ör

QƏLVİR : Turuz Dictionary

kəlvir. kəlvir. kəvəlir. kələvir. kavaltaz. qoca. qocalmış.
bu kələvir it, yediyi yala dəğməz

QƏLVURAN : Turuz Dictionary

gəlvuran. gəlburan. gəlbaran. gəlbəri. gəlvəc. kirik. kərik. kərinti. dəhrə

QƏLYAN : Turuz Dictionary

qaylan. qalyan.
qaynayan. coşan.
tütün çəkmə araclarından

QƏLYANQAÇ : Turuz Dictionary

qaylanqaç. qaylanquç. qalyanqaç. daylanquç. dalyanquç. savsaq. sarsaq. ilgisiz. atıq. cayıq. dəngəsiz. dənəksiz. sıydırığsız. sığrıtsız. sığırsız. sırığsız. hövsələsiz

QƏLYANQUÇ : Turuz Dictionary

qırlanqıç. (swallow. pərəstu)

QƏLYANQUÇ : Turuz Dictionary

qəlyanğuç. qılyanquş. (pərəstu)

QƏLYARMAQ : Turuz Dictionary

gəlyarmaq. gələcəkli olmaq.
sizdə gəlməseydiz mən gəlyardım. gələcəyidim

QƏLYAZAN : Turuz Dictionary

kəlyazan.
iki yaşlı, qısır keçi.
iki yaşlı yünlük keçi

QƏLYƏN : Turuz Dictionary


yetib gəlyən: qarşıdan gələ.
yetib gəlyən el bayramı barınğıza qutayın. (barınğıza: hamınıza). (qutayın: qutlu olsun)

QƏLYƏN : Turuz Dictionary

-bulutları sürüb gəlyən sərgin külək. ¶
yetib gəlyən: qarşıdan gələn

QƏM : Turuz Dictionary

qam. qama. qaramıt. qızqı. qısqı. girtuk. qaranat. uğursuzluq. qurluq. üzük. üzünütü. bağul. bağıl. kədər. kitir. bıqqınlıq. usanc. oysanc. çökəzlik. çökətlik. fənalıq.
gəm!. gim!. kələtə!. kəltə!. kəvətə!. kəvtə!. kərətə!. kərtə!. ölçüvü tut!. kər!

QƏM : Turuz Dictionary


çox kəm: çözmü. cüzi'. biraz.
dağdan börü, bağdan tülkü, eldən oğru kəm olmaz
dustaq olub qəm öyündə sarqama, uçunda ged, yaşın töküb ağlama.
əlli yaşın tək başın, qəm qayğıdır sırdaşın, yalnızlığın at daşın, axdarda tap yoldaşın

QƏM : Turuz Dictionary

gəm.
ölçü.
gəmdən aşmaq.
qayır. qonğur. qonur. qoğur. onur. onğat. oğat. onat. namus.
qayarına toxunmaq.
kəm kətik: kəm kəsik. kər kəsir

QƏM : Turuz Dictionary

kəm
endək. mə'dud.
kəm hallarda: az hallarda.
kən alıb kəm verən dünya.
az (# kən: köp. çox oncama. bir neçə.
keçən il kən işlər gördük.
kən dedim: oncama dedim).
kəm deyib, kən eşit.
kənin kəmin bilməz.
qiymətlərin kəni beybələ, kəmi beybələdir.
kən illər ötdü, geri gəlmədi.
dünya alıcı, kəm verib kən alıcı.
kənin gördün kəmində gör.
xırda. balaca. az. dəğməz. önəmsiz. endik (> əndək). ucuz. na qabil.
qıta. az. (# quta: çox).
az. yüngül. (# kan: bol. bay mə'dən)..¶-kənrək kəmrək: çoxraq azraq.
kənrək versən qosar, kəmrək versən küsər..¶-kəm kəmdən: bala bala.
uçaq kəm kəmdən aşağladı: bala bala aşağ düşdü..¶-kəm kəmdən: heç olmasa. həddiəqəll.
kəmi kəmdən mənə demə..¶-kəm kəmdən. ged gedə

QƏM : Turuz Dictionary

kəm. eyb.
kəmi nə: eybi nə.
kəmi yoxdur: eybi yoxdur.-kəmi nədir: eybi nədir.
kəmsiz: eybsiz.
kəmli: eybli.
kəmin qaldırmaq: eybin qaldırmaq.
kəminə baxma, yaxcıdır: eybinə baxma, yaxcıdır..
qım. kitik. xuduq. qussə.
tüssə. qussə. tutuqluq. tutqunluq. (< tutmaq).
tüssə basıb qussə tutub könlümü..
kəm.
gəpləmədən oturğan, ağıldan kəm gətirməz.
gəm: noxda. cilov.
ac ağız gəm götürməz.
kəm. çatmaz. naqis. (kafi olmyan. narəsa. nakafi).
darıxma. tüngə. sıxıntı. qussə.
gəm. ağızlıq.
ağızlığın (gəmin) çeğnəmək: dişi dişin kəsmək. özü kəndini yemək, tükətmək.
kəm. az. əksik. naqis.
genə az gəldi.
əni az gəlir..¶-qəm yeməyin: üzülməyin.
qəm qussə: qapbükə.¶-qəm bövətin aşamaz: qəmdən qurulan səddi ötəməz. (bövət: sədd).¶-dəm verən qəm çəkməz. ( dəm verən: dəm çəkən: yaşamla ayaq olan).¶-qayğı əğər, qəm bükrər. (bükrər: bükürər).¶-kəm kəsir: yetməz çatmaz.-yetməzini çatmazını qaldırmaq.¶
dəm bu dəmdi, yey içib dündən demə, ertiki gündən ötün heç qəm yemə. (yey içib: yey içib). (ertiki gündən: qabağki gündən. keçən gündən dünəndən). (ötün: keç). ¶-türkün dəb ərdəmi kəməlməsin. (türkdən dəb ərdəm azalmasın). ¶-artı olsa alıymaz, kəm olsa qoşar. (qoşar. artar. artırar). (artı: artıq. izafə. ziyadə). (alıymaz: əl vurmaz. götürməz). ¶-kişini dəm yaşatır, qəm qağşatır. (qağşatır: qurudur)..¶-kişini dəm Yürüdür, Qəm Çürüdür. (yürüdər. yaşadar). ((kişini dəm yaşğatır, qəm qağşatır). (yaşğatır: yaşatır). (qağşatır: qarıtır. qocadır)

QƏM : Turuz Dictionary

pəs. pes. pis. dalı. dar. alçaq.
pəs kişi: pəsadam.
əli pəs: əl dalı, əli alçaq.
pəs durumda: pis vəziyyətdə.
pəslik: pislik. aşağlıq.
pəsgər: mürtəce'.
pəsov: çirkin. mundar.
basılıb pəsə qaldıq. (zorlanıb dalı qaldıq).
pəsə qalan pisə düşür. (dalı qalan pisə duşər)¶-kəm kəsirsiz:dola toxquz

QƏM : Turuz Dictionary


tutqu. kitir. kədər. qussə.
(ulu kəm). (tuva özərk cumhuriyetinin başkenti qızılda kakəm (ka kəm) ve bikem (bi kəm: biyik kem) ırmakları birləşərək "ulu kəm" yani "yenisey" olur).
kitir. kədər. qussə.
yalnızlığın qamçısı ox deyilki dəlib keçə, qılıc deyir yarıb keçə, od deyil yaxıb keçə, kitir deyil üzüb keçə, yalnızlıq içdə doğur, tini boğur. (tini
ruhu).
qəm gəmin qırmış
qəm kitiriz: qəm qussələr.
qəm kitiriz çaxır içrə boğulmaz, hər ikisi yaxcı bilir üzməyi. (qəm kitiriz: qəm qussələr)
iş kişi yarıdar, qəm kişi qarıdar.
kəm kəsiklik ararsan, guzgüləri unutma.
qussə qəm köz ocağı, yel verib ösdürəsən qov götürür.
dəm alınsın, qəm qavılsın.
gəl canım ayrılığı dünyada birgə qutaraq, mənə qəm qəmdaş olub gündə dalımcan dolanır. (başsağlığı diləyi).
keçmişləri köçmüşləri yarqa qıl, qalanları yurtçuluq kəm qılma.
(qəm qəmi gəttirir, dəm dəmi).
ağlar gözdən yaş kəməlməz , gülər dodaqdan gülüş.
könül açan, qayğı qavan qəm savan.
bilgin olanın bilgisi var bilmədiyindən, bilmək nədi bilməz kəm olan başdan ağıldan.
qəm yerində doğur, dəm yaratsan olur. (dilənmədən yaşam dadı dadınmaz). (dilənmədən: istəmədən. çabanmadan)

QƏM : Turuz Dictionary

əla. bulac. acı. acıq. azıq. azar. acar. acıma. acınma. acırma. azınma. azırma (> azordəgi(fars). incik. bükəc. boğac. tutac. düşəc. qapız. qapaz. qapsıq. qanqıl. qanqal. giriftarlıq. güclük. zorluq. çətinlik. çalız. çalaz. qəza. iç darlığı. sıxıntı. pas. tasa. qanı. qayğı. qayıq. düşüncə. qorxuc. dərd. qussə. ağrı. sızı. duyqu. əndişə. maraq. niyarançılıq. üzüntü. üzünc. üzülmə. acı. yaxınc. əzab. təəssür. bitli. toxuntu. quşqu. quruntu. təlaş. dalaş. vəsvəsə. qarasevda. qussə. qapanğ. kədər < kitir. qapal. tasa. qussə. qayğı. alada.
qapalınğ dartıb
sənin həsrətini çəkərək, səni özləyərək. iztirab. ələm.
nəminədən qapanğ bar!
kədərin nədən iləri gədi!

QƏM : Turuz Dictionary


gəmlət. bağul. bağıl. kədər. kitir. qızqı. qısqı. girtuk. sıxıntı.
qısıl çınqı. üzüntü. göyüntü. qoyuntu. küyüntü. sıxıntı. göynək. gövnək. gövüntü. tasa. qayqı. qızqı. qısqı. girtuk. qızlac. qıslac. qıylac. qısı. acı. kədər. kitir. gümən. ağrı. dərd. incik. qayğu. qaxınc.
gəm. (çevrəli, qurşatlı quşatlı, sınırlı hərnə). bir alanda ayrılmış yer, bölüm.
gəm. (çevrəli, qurşatlı quşatlı, sınırlı hərnə). ələk. qəlbir.
gəm. (çevrəli, qurşatlı quşatlı, sınırlı hərnə). kiçik, darısqal yer, otaq.
gəm. (çevrəli, qurşatlı quşatlı, sınırlı hərnə). gəmə. gələ. kələ.
gəm. (çevrəli, qurşatlı quşatlı, sınırlı hərnə). kətən. toyuq nini, hini.
gəm. (çevrəli, qurşatlı quşatlı, sınırlı hərnə). vəl.
iki gəmi qoşa qoş, xırman tez bitsin.
gəm. gəb. qalı toxuma ayqıtı.
gəm. gəmlik. tarlada əkin sapların bağlamaqda işlənən otsu bağ.
gəm. giltə. gül. qopca. qopac. qapca. qapac. düğmə. düymə. qubba. gobba.
gəm. gim. kər. dəm. tim. çağ. qurun. sürə. ödlək. ötlək (< ötmək: sürmək. keçmək). dönəm. zaman. öy. öğ.
öğünsüz saçılan tuxum, olsun ki gücərə bir gün.
tam öyündə gəlmişik.
çapa gəmi ötdü: biçin çağı keçdi.
gəm. gim. kər. səvviyə.
suyun gəmi.
gəm. qam. çivi. mıx. mismar.
gəm. piş. püç. burqu. qırıq çini qabları tutturmaq üçün vurulan buruq çivi.
gəm. bağac. nərsə bağlamaq üçün ip, qatma.
çivinin, burqu, pincin enli təpəsi, düğməsi.
kəm. bayat.
kəm çörək.
kəm sözlər.
ağzın açır, söz tapmır, kəm keçişindən danışır: tarixindən, keçmişindən danışır.
kəm. sərt.
kəm. qımıcıq. qımıq. qındıq. az.
kəm. düşük. miskin.
kəm. pis. çök. çöküc. düşüc. alçaq. koruz. korus. koruc. korunc. koruq. koruqlu. çoruqlu. korasa. çorasa. kötü. fəna.
kəm söz: əsgik, pis söz.
kəm. aldatma. anasın əmməmək üçün, oğlaqlara əmməyə verilən, iki ucuna ip bağlanmış ağac.
kəm. dövən.
kəm. kəmit. kəpit. kərkik. kirkik. çirkik. çiğkik. çiğrik. kəğkik. kiğkik. kərih. qağraz. qağrız. qaqarız. koğuz. koğruz. koğarız. kovuz. kovruz. kovarız. zeşt. zişt. pəst. bəd.
xəm. çəm. açar. açaz. püf. qılıt. kilid. qılcıt. qılcıq. kilcit. kilcik. kitcik. kiti.
kəm. qınıq. qıtıq. endik. əndək. qəlil
kəm göz: kor göz: bədnəzər.
kəm qal: az çox.
gəm olmaq: uçuqlamaq.
kəm göz: kor göz: bədnəzər.
kəm kim: biri.
dayça gəm, cilov, yular vurulur böyüklüyə gəlmək: gəmə gəlmək