Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
u : تورکجه تورکجه

[ائتدیرگن ائیلم]اوُدوزماسیناسبب¬اولماق(فا:ف‏س باختن)

u : تورکجه تورکجه

[آد]اوُدوزماق ایشی (فا:باخت). lost

u : تورکجه تورکجه

[تاثیرسیز ائیلم] اوْیون ویاریش‏دا یئنیلمک، اوٌستونلوگونو ایتیرمک (فا:باختن). to lose {سنگلاخ سؤزلویونده ایشله‏نیبدیر ‹اوُتغوزماق›}

u : تورکجه تورکجه

[بلسیز ائیلم]اوُدوزماق ایشی گؤرولمک (فا:ف.م¬باختن)

u : تورکجه تورکجه

[آد]اوُدماق ایشی، اوْیوندا اوُدولان شئی (فا:باخت)

u : تورکجه تورکجه

[صفت]اوُدوزمادان (فا:بدون باخت)

u : تورکجه تورکجه

[صفت]اوُدوشو اوْلان اوْیون، اوُدان (فا:برنده)

u : تورکجه تورکجه

[آد] انسانین بیر شئیدن غفلتی و دالقینلیغی. {دیوان لغات تورک ده ایشله نیبدیر}

udulmaq : تورکجه تورکجه

[بلسیز ائیلم]اوُدماق¬ایشی گؤرولمک، اوُدماق ایشی گؤرولمک (فا:ف.م. بردن)

u : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]شاهسون ائلی بوْیلاریندان3،

u : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] علی¬بایراملی‘دا کند آدی

udum : تورکجه تورکجه

[آد]بیردفعه ده و بیر ایچیشده اوُدولان مقدار «باخ: بیر اوُدوم، بیر اوُدومدا» (فا:به مقدار یک بار بلعیدن)

u : تورکجه تورکجه

[ظرف]اوُدوم‏لارلا، قوُرتوم قوُرتوم، آزآز

u : تورکجه تورکجه

[تاثیرلی ائیلم]اوُدوم اوُدوم ایچمک، اوُداراق یئمک

u : تورکجه تورکجه

[بلسیز ائیلم]اوُدوم اوُدوم ایچیلمک

u : تورکجه تورکجه

[آد]اوُدوم مقداری

u : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]هُنر،بئجه¬ری
(تاریخی اؤزل آد) اوُیغور یازیْتلاریندا بیر بگ آدی

u : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]جمهوری¬آذربایجاندایاشایان¬قافقازدیللی¬خالق

udhu : تورکجه تورکجه

[آد]
تپه،
آرخا، دالیسیجا. {دیوان لغات تورک ده ایشله نیبدیر}

ur : تورکجه تورکجه

[آد]
حُجره‏لرده آشیری چوْخالما سبب¬ایله توْخولاردا بؤیومه وضعیتی، توْمور، آغاج چیگیتگه¬سی.
(آ) اوُغور، بخت، موُتلولوق
ووُر، ووُرماق، ضربه.
(سوُمرجه) شهر، کند، باخ: ارک.
خیاو دا کند آدی.
انسان آدی: اوُربالا، اوُربَرک، اوُرقان {باخ: ارک}

u : تورکجه تورکجه

[سس تق، ن]آخین، ساواش و آلقیش زامانی افاده ائدیلن بیر سؤز (فا:هورا).
اوُرا(باخ: اوُر، آد) تره¬وَزین و میوه‏نین ان آخیردا دریله‏نی

uraçı : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]زنجان دا کند آدی {اوُرا+چی}

urartu : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]اوُرارتو اؤلکه¬سی م.ق 9جو یوٌزیلده اوُرمو-وان گؤللری اطرافیندا قورولموشدور، اوُرارتولاردان 400ه قدَر داشیازی قالیبدیر (قرزیادین، سیْغیندیل، رازلیق، قیرخ¬قیزلار(نشتبان)، قوْشاچای-داش¬تپه، اوٌشنَویه- کله¬شین، خیاو شهرینین اطرافیندا تاپیلان داشیازیلار ان اؤنملی لریندندیر)، بوُ کتیبه¬لرده اؤزلریندن بی¬آی-نیلی biainili آد آپاریللار، توراتدا عبریجه آرارات، بحرالمیّت متن لرینده اوُرات/هوُرات، بیستوندا اوُراشتا uraşta، ارمنیجه آایرارات airarat، هرودوت تاریخینده آلارودی alarodi آدلانیبدیر، آشوری منبع لرده ایلک دفعه م.ق 13جو یوٌزیلده اوُرارَت قبیله بیرلیگیندن سؤز ائدیلیبدیر، یئنه ده بوُ دؤورده «نایئری» آدیندا بیر طایفادان سؤز آچیلیر، اوُرارتو دؤولتی بوُ ایکی طایفانین بیرلشمه سیندن م.ق 9جو یوٌزیلده اوْرتایا چیخیر، اوْنلارین باشکندلری توُشپا شهری ایندیکی وان¬شهری¬ یئرینده¬ایدی، اوْنلارین مقدس شهرلریندن موُساسیر شهری اورمو وان آراسیندا یئر آلمیشدیر، بوُ شهرین معبدلری نین معمارلیق سبکی سوْنرالار اسکی¬یونان¬معبدلرینده گؤرسه¬نیر، اوُرارتو¬لارین دیلی آسیانی¬ایدی و قفقازی، هوُرری دیللریله قرابتی وارایدی، اونلارین خطی میخی اوْلاراق تصویری خط¬دن¬ده یارارلانمیشلاردیر، چوخ بیلگینلر اوُرارتولاری آبادلایان و باییندیرلیق ایشلری گؤرن بیر قوْوم کیمی تانیییبلار47،
بیلگین¬لرین نظریجه آرارات داغی‏نین آدی بو قومون آدیندان آلینمیشدیر و بو قومون شاهلاری‏نین آدی بیرسیرا آذربایجان شهرلری آدیندا ایندی¬ده گؤرمک اوْلار، مثلاً ایندیکی سردری شهری ساردوری دان آلینمیشدیر و تبریز کلمه‏سی ده تامراکیس سؤزوندن آلینمیشدیر، اوْرارتو و آرارات سؤزلرینین کؤکونده آرتتا بؤلومونه باخارساق اردبیل شهرینین آدی‏دا بوُ سؤزلردن تؤرنمه اوْلور (باخ: آرارات، اردبیل)، بیرزامانلار ارمنی‏لر بو قومو ارمنی حساب ائدیردیلر ولی سوْنراکی قازینتی و آراشدیر¬مالار اوْلاری بو گیریشیمدن منصرف ائتدی، باخ:آرارات؛ اورارتولارین اینانجی چوخ تانری لی اینانج ایدی، اصلی تانریلاری خالدی xaldi ایدی،ایلدیریم¬تانریسی: تئیشئبا teişeba، و آیری اؤنملی تانریلاری شیوینی şivini آدیندایدی، اوْنلارین ائشلری آروُبانی arubani، هوُبا huba، توُشپوئا tuşpua اؤنملی تانریچالاردان ایدی

u : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]اوْنلارین قیساجا تاریخینه بئیله اشاره ائتمک اوْلار: ایلک شاهلاریندان آرمه/آرما arme م.ق
880 ایللری آراسیندا تخته چیخدی، بوُ شاه آشور شاهی 2جی ناسیراپال و 3جو سالامانسار‘لا چاغداش ایدی، آرما، آرزاسقون شهرینی باشکند سئچدی، آرما 3جو سالامانسارلا دؤیوشده مغلوب اوْلدو و یئرینه 1جی روْسا اوْتوردو (م.ق
844)، آشورلارین هجومو سببیله روْسا باشکندی توُشپا‘یا کؤچورور، سوْنرا اوْغلو ایشپواینی شاه اوْلور (م.ق
810)، بوُ دؤنملر، بؤلگه ماننا اوُرارتو دؤولتلرینین چکیشمه یئری اوْلور، اوْنون اوْغلو منوآ (م.ق
786) اورمو گؤلونون گوٌنئی بؤلگه لرینی آلیر، اوْنون اوْغلو 1جی آرگیشتی (م.ق
753) و 2جی ساردوری (م.ق
733) دؤنمی اوُرارتو دؤولتی نین ان گوٌجلو دؤنملری ساییلیر، بوُ دؤولتین سینیرلاری ان گوٌجلو دؤنملر، گؤیجه (سیوان) گؤلو، خزر دنیزی نین گونباتان طرفلری، دجله فرات چایلارینین یوخاری آخارقالاری، اورمو وان گؤللری و سهند داغلاری اطرافینا شامل اوْلوردو. بو دؤنم تیگلت پالاسار اوُرارتو اؤلکه سینه هجوم ائدیر و چوخلو ییخینتی لار تؤره¬دیر، 1جی روْسا (م.ق
713) بوُ داغیلمالاری دوٌزلتمه¬گه چالیشیر، روْسا‘نین تحریک ایله ماننا اؤلکه سینده «آزا» علیه اینه عصیان اوٌز وئریر (آزا آشورلارا باغلی بیر شاه ایدی)، آزا اؤلور و قارداشی «اوُللوسونو» روْسا حیمایه سیله سلطنته یئتیریر، بوُ دؤنم آشور شاهی 2جی سارقوُن اوُرارتو اؤلکه سینه هجوم ائدیر و بؤیوک ویرانلیق لار وُجودا گتیریر، بوُ دؤوره دن سوْنرا اوُرارتو دؤولتی نین گوٌجو محدودلاشیر، البتده یئنه¬ده اوُرارتولار آذربایجانین بؤیوک بؤلومونه حکومت ائدیللر، بوُ دؤوره ده 2جی آرگیشتی (م.ق
685)، و 2جی روْسا (م.ق
645) حکومت سوروللر، سوْنرا 3جو ساردوری (م.ق
610)، و 3جو روْسا (م.ق
585) حکومته گئچیرلر، 3جو روْسا، ائریمئنا‘نین اوْغلوایدی و اوُرارتولارین سوْن شاهیدی، م.ق 585جی ایلده اوُرارتولار آرادان آپاریلاراق اراضی سی ماد اؤلکه سینه ضمیمه اوْلدو، بوُ دؤنمدن سوْنرا غربدن گلن-ارمنی¬لر بوُ خالقی باسقی آلتینا آلیب بیر مقدار یوردلارینا صاحب اوْلدولار اوْرارتولارین بیر حصّه¬سی ارمنی¬لر ایچینده اریدیلر و بیر بؤلوموده ماد ماننا خالقینا قاریشدیلار

uraz : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]
مختومقولونون آناسی‏نین آدی، اوُغور و اوُغورلو، قیز آدی (فا:نام‏دختر).
(تاریخی اؤزل آد) توٌرکمَنلرین، تَکه و توْختامیش اوْیماقلاری، اوُلوبابالاریندان
دلیجانین 21 کیلومتر قوُزئیینده داغ آدی (ازنا چایی نین قایناق یئری).
انسان آدی: اوُراز، اوُرازقوُل