Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه

تورکجه
گؤیتاش : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد]
گؤی¬توٌرکلردؤنَمی بگ‏لریندن و کوٌرشاد’ین قیْرخ¬یوْلداشیندان¬بیری
موُصول-سلجوُقلو¬بگی

گؤیتای : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] ماناس داستانیْندا آدی گئچن بیر بگ

گؤیتای¬بیگه : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] چَنگیزخانین¬گَلینی، توُلای خانین ائوده¬شی7

گؤی‏توٌرک : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] تانریْدان قوُت آلمیش. قوُتسانمیش توٌرک. (تانریْسال توٌرک، تانری طرفیندن گؤندریلمیش توٌرک)

گؤی¬¬توٌرک¬داستانلاری : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] تورکلرین اسلام دان اؤنجه کی بو داستانلار چین قایناقلاریندا قید اوْلوب، بو داستانلار بوْزقورد و ارگنه¬کوْن داستان‏لاریندان عبارت دیر

گؤیتوٌرک¬خاقانلیغی : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]تاریخده ایلک¬دفعه توٌرک آدیله دؤولت قوُران گؤی¬تورک دؤولتی دیر، گؤی توٌرکلر آشینا عایله سینه منسوبدولار
بوُ دؤلت 1جی و 2جی گؤی¬تورک دؤلتی آدیلا تانینیر:
بیرینجی گؤی¬تورک دؤولتی نین قوُروجوسو بوُمین¬خاقان¬دیر، بوُمین م552 ده جوُوان جوُوان‏لاری یئنه‏رک باغیم‏سیزلیقلارینی اعلان ائتدی، بوُمین¬هوُنلارین باشکندی اوْلان اؤتوکن‘ی باشکند سئچدی، حاکمیّت دؤنمی م
581 و حاکمیّت بؤلگه¬لری غربی چین و کُره سیْنیرلاریندان قارادنیز و شرقی آنادولویا قدر یئرلرایدی، ایچ قاوقالار و چین دسیسه لری سوْنوجو اؤلکه ایکییه¬بؤلوندو:
شرقی¬گؤی¬تورک دؤولتی نین قوُروجوسو توُنگ¬یابغو tung، حاکمیّت دؤنمی م
630 و حاکمیّت بؤلگه¬لری شرقی¬آسیادان آلتایلارا قدر یئرلرایدی؛
غربی¬گؤی¬تورک دؤولتی نین قوُروجوسو تاردوُ tardu، حاکمیّت دؤنمی م
630 و حاکمیّت بؤلگه¬لری آلتای داغلاریندان غربه طرف ایدی، غرب گؤی-تورکلرین باشینا بوُمین‘ین کیچیک قارداشی ایستمی خان گئچدی، سونرا بوُمین‘ین اوغلانلاری کوْلوْ وموُخان و موُخان‏نین اوغلو تاپوُ خاقان اوْلدو، بیزانس تاریخچی‏لره گؤره موُخان زامانیندا گؤی¬تورک امپراتورلوغو منچوری‏دن قارادنیزه قدر گئنیش لنمیشدی، تاپوُ دان سوْنرا بومین ین نوه‏سی ایشبارا خاقان اوْلدو، گؤک تورکلرین بؤیوک آداملاریندان، کوٌرشاد، باغاتور، آدلارینا اشاره ائتمک اوْلار، اوْنلار سوْنوندا چین اگه-منلیگینه گیردیلر.
ایکینجی¬ گؤی¬تورک دؤولتی نین قوُروجوسو ایلته¬ریش¬خاقان-دیر،م680دا آشینا عایله سیندن «قوتلوق» باش بوغو اؤتوکن شهرینی آلدی و«ایلته¬ریش» (ائل و دؤولتی ییغان) عنوانینی قازاندی، بو زامان اوْنون قارداشی قاپقان شاد (نایب السلطنه) و تونیوُقوُق (باش وزیر، آیغوجو) اوْلدو، سوْنرالار ایلته¬ریش‘ین ایکی اوْغلو بیلگه و گول‏تکین، و همچینین اینَل (قاپقان‘ین اوغلو) بوتون «اوْن اوْخلاری، تالاس، چوُ» و چوخلو آیری توٌرک ائللرینی تابع ائتدیلر، غربی آراشدیرماجی‏لار توْنیوقوق‘و، گؤک تورکلرین بیسمارکی تانیمیشلار، اوْنلارین حاکمیّت دؤنمی م
744ه قدر سوٌردو ، ایچ قاوقالار و چین دسیسه لری سوْنوجو بو حکومت ییخلدیغیندا اؤلکه ایکییه بؤلوندو:
تورکیش دؤولتی نین قوُروجوسو موْهوْداقان (بوُغاتارکان)، حاکمیّت دؤنمی م
766 و حاکمیّت بؤلگه¬لری ماورالنهر، چوُ، توُرفان، کوُجه ایالت لریدی، چین دسیسه¬لری سوْنوجو قارا تورکیش لرله ساری توٌرکیش لرین آراسای آچیلاراق حکومت سوْنوندا قارلوق لارین الینه کئچدی؛
قارلوق یابغوسو؛ بیلگه¬خان اؤلندن سوْنرا باسمیل‏لر، قارلوقلار و اویغورلار بیرلشه‏رک عصیان ائتدیلر و م745دن سونرا اوُیغور دؤولتی اؤتوکن شهرینده قوُرولدو و اویغور ایلته‏بری (باش بوغو) «قوُتلوق کول» خاقان اوْلدو، باخ: اوُیغورلار. و گئنه همان دؤنم غرب بؤلگه لرینده قارلوق دؤولتی قوُرولدو: قارلوق یابغوسو، قوُروجوسو: قاراخان، 2جی گؤی¬تورک ییخیلینجا، اوُیغور قارلوق باسمیل بیرلیگی وُجودا گله رک قارلوق یابغوسو، م766دا اؤزونو قاراخان (قارا و بوْزقیرلارین خانی) اعلان ائتدی، حاکمیّت دؤنمی م
840 و حاکمیّت بؤلگه¬لری: آلتای داغلاریندان غربی، چوُ، قارا ایرتیش، قارا¬تاباقای، تانری داغلاری، ماورالنهرایدی، اوْنلار سوْنوندا چنگیزخانا باغلاندیلار

گؤی¬توٌرک¬طایفالاری : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] شرقی¬گؤی¬تورکلر اوْن¬اوْیماغا آیر¬یلیر¬لار: تؤلؤس،یاغلاقار،بوُغوت، کوْرابؤر، آیابؤر، قوْربار، سیقارتوُقارا،چاریغ،یابوٌکتار، یالپاقوت؛غربی¬گؤی¬تورکلری اوْن¬اوْخلار اوْلاراق-ایکی¬قوْلا آیریلیرلار:(چین قایناقلاریندا)
توُلوُلار: چوُ-موُکوْئن، هوُ-لوُ-وُ/هوُلوُکیوُ، شئ-شوْ-تی، توُ-کی-سئ/توٌرکیش، سوُ-نی-سیْ؛
نوُ-سی-پی¬لر (آ/سی-کیئ/ کیوُی): کوْ-شوُک¬ینه، پا-ساایکانت، اوْئن-شاپوْ، آسی-کیئ¬نی-شوُ، کوْ-شوُجوُپان

گؤی¬تورکلر ایچینده اجتماعی تشکیلات : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] گؤی تورکلرده ان کیچیک بؤلوم اوْغوش oğuş (عایله) اولاراق اوْغوش ‏لاردان طایفا دوٌزه لیردی کی اوُروغuruğ (اوْبا) آدلانیر¬دی، نئچه اوُروغ دان بوْد bod (بوْی ویا اوْخ)، و نئچه بوُد بیرلشمه سیندن بوُدونbudun (ملّت، اوُلوس) و نئچه بوُدون بیرلشمه سیندن ائلel دؤولت دوٌزه لیردی

گؤیجاتیْق : تورکجه تورکجه

[تاریخی اؤزل آد] قیْرقیزلارین،مانقوُش¬اوْیماغی¬اوُلوبابالاریندان

گؤیجه/گؤیچه : تورکجه تورکجه

[آد] (گؤکجه/گؤکچه)
گؤزل،ظریف ،چَکیجی، گؤی کیمی اورک آچان
قیزآدی(فا:نام‏دختر)

3- : تورکجه تورکجه

[دده] یئر آدی، آذربایجاندا سلجوُقلو آتابگ‏لریندن

گؤیجه¬چمن : تورکجه تورکجه

[آد، دده قورقود کیتابیندا ایشله نیبدیر] یاشیل چمن

گؤیجه¬قارقا : تورکجه تورکجه

[آد، دیرگی] آلاقارقا دان کیچیک، اؤتوجو قوُش140 (فا: زاغچه)

گؤیجه¬چیچک : تورکجه تورکجه

[آد،بیتگی] للک¬واری یاپراق‏لاری و گؤی چیچک ‏لری اوْلان چوْخ ایللیک اوْتسوْو بیتگی

گؤیجه‏دنیز/گؤیجه‏گؤل : تورکجه تورکجه

[اآ، دده قورقود کیتابیندا ایشله نیبدیر] گنجه‏نین¬گوٌنباتانیندابیر گؤل

گؤیجه¬لر : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] شاهسون ائلی بوْیلاریندان3،

گؤیجه¬لی/گؤکجه¬لوُ : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] بوُبوْی اوْتوزایکیلر طایفالارینا باغلی اولاراق عُثمانلی توْپراق‏لاریندان آذربایجانا کؤچوب صفویلره قاتیلدیلار

گؤی‏جیسیملری : تورکجه تورکجه

[آد] گوٌنش،اوُلدوز و گؤی داشلاری بیرلیکده

گؤی¬چای : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] جمهوری آذربایجاندا رایوْن آدیدیر

¬گؤیچک : تورکجه تورکجه

[صفت] گؤزل، سئویملی، چکیجی (فا:زیبا) pretty beautiful،
(تاریخی اؤزل آد) چَنگیزخان‏ین، «چَنگیز» آدیْنی آلماسی اوٌچون قوُرولتایا تَکلیف وئرن بگ
{گؤک+ چک›: گؤیه عاید اولان}

گؤیچک¬جه : تورکجه تورکجه

[صفت] چوخ گؤیچک، گؤیچک اولاراق quite pretty/ nice

گؤیچک¬لتمک : تورکجه تورکجه

[باخ] گؤیچک لشدیرمک

گؤیچک¬لشدیرمک : تورکجه تورکجه

[تاثیرلی ائیلم] قشنگ لشدیرمک، گؤزل لشدیرمک. to cause to become pretty

گؤیچک¬لشدیریلمک : تورکجه تورکجه

[بلسیز ائیلم] گؤیچک ائتمک

گؤیچک¬لشمک : تورکجه تورکجه

[تاثیرسیز ائیلم] گؤیچک اوْلماقto get pretty