کند
کند : یابانجی سوزلره قارشی
küt(izah: kütək. ötməzək. kəsməzək. kəsməz. kot.- kütək piçaq əl kəsər.)
"کند" IN Other Languages
کند : تورکجه فارسجا
روستا
شهر
کند : تورکجه تورکجه
[آد]
کؤی، بالاجا یئرلشیم یئری دِه (فا:ده). village
شهر، اوُر، بؤیوک یئرلشیم یئری (فا:شهر). town
(اؤزل آد) گرمسار و کلئیبر ده داغ آدی.{بوکلمه دیواندا «کن، کند، کنت» شکلینده و سنگلاخدا «کینت، کیند» شکلینده ایشلهنیب، بعضیلری هئچ بیر تاریخی سند اولمادان و عنادلا کلمهنین کؤکونو سُغدیجه «کندن» سؤزونه باغلاییرلار و بئیله یوروملانیر کی قازیلان یئر و ماغارا آنلامیندادیر، بو یوْرومون یانلیش لیغینا دایر مختلف قانیت و دلیللر واردیر:
توٌرکجه ده اوْیماق کلمهسی وار کی بالاجا یئرله شیم یئرلرینه دئییلیر و کؤکونه باخدیقدا اوْیولان داغ و یئره دئییلیر و یوخاریداکی باخیملا بالاجا یئرله شیم اوچون قازیلان یئرین معادلیدیر واگر بو مطلبه باخارساق دئیه بیله ریک اسکی تورکجه¬ده اوْیماق کلمهسی یایقین ایدی ونیاز یوخ¬اوُیدو بونون یئرینه همان آنلامدا آیری بیر کلمه یایقین صورتده و بوتون تورکلرین ایچینده یاییلسین.
دیواندا کند سؤزو گئنیش یئرله شیم یئرلرینه و اؤزللیکله شهر اوٌچون سؤیلهنیردی، بونشان وئریرکی اویماق کلمه¬سیندن فرقلی اوْلاراق اویماق¬دان بؤیوک یئرلر اوٌچون ایشله نیردی و بوُآنلامی نظره آلارساق دیواندا «کنگوٌتمک» (گئنیش¬لتمک) و سنگلاخدا «کینگ، کینگلَتمک»(گئنیش، گئنیش¬لتمک) و ایندیکی دئییشده گئن و گئنَتمک و گئنیش لتمک بوکلمهنین کؤکو اولمالیدیر.
کند سؤزو تاریخ بوْیو گئنیش بیر بیچیمده تورک ائللری ایچینده ایشلهنیردی حال بوکی آیری دیللی ائللرده چوخ آز و نادیر حالدا و فقط تورکلره یاخین قونشو یئرلرده ایشلهنیردی.
بو کلمهنین آیری دَییشیک شکیللریده چوخ یایقین اولاراق تورکجه¬ده ایشلَنمکده دیر و گؤستریر کی بو کلمهنین کؤکو تورکجه اوْلاراق تؤرهنیب (کندی: اؤزو: انسانین اؤز بؤیوکلوغو و بوتونو، اگر کنگیتمک کلمه سینین دیواندا مشورت¬ائتمک¬معناسینی¬نظره¬آلارساق¬بو موضوع آیدینلاشیر، کندیر: هؤرولن بؤیوک ایپ، (بوکلمهلرده قازماق آنلامی گؤرونمور)، کندوٌک:گئنیش کوٌپ و قاب، معمولی بالاجا و الدهکی قابلاردان چوخ بؤیوک و گئنیش اوْلان قاب).
یوخاری سؤزلره باخارساق کینگ، کنگوٌتمک وکینگلَتمک سؤزلرینین کؤکو «کن» (گئن) سؤزودوٌر کی «د» اکی ایله کند شکلینه گلیب، بوجور اؤرنکلری آیری کلمهلرده گؤرمک اوْلار: (کؤنمک: کؤند، یؤنمک: یؤند، یوندم)
کلمهنین کؤکونو آیری قایناقلارا باغلایانلاردا وار (اؤرنک اوٌچون: تورکجه اوُس› اوُز، خوُز، هوُز› هوُن، گون، گوٌند› کند: نوید 172)
فارسجا سؤزلوکلره باخارساق بو قاورام داها دوزگون گؤرسهنیر، دهخدا سؤزلوگونده بو کلمهیه بنزر سؤزلری گؤرمک¬اولارکی¬آنندراج¬و ناظم¬الاطبا و برهان¬قاطع¬سؤزلوک ¬لریندن آلینیب و هامیسیندا، بؤیوک و گئنیش مفهومونو گؤروروک و هئچ بیرینده قازماق آنلامی-گؤرسنمیر(کندر:مدینه، کندو: بؤیوک کوپ(آری¬کؤپو معناسی¬بوکلمهنین چوخ یئنی معناسیدیر)، کندیر: بؤیوک ائششک، کندیره: قالینلیق و بؤیوکلوک، کنتاو:چوخ¬گوٌجلو و برک¬ایپ)، البته بونادا اشاره ائتمهلی ییک بو دیللرده بو کلمهلر چوخ اسکی کلمهلر ساییلمیر
تحلیلی¬آوروپادیللرینده¬ایشلهنن¬بنزرکلمهلرده بؤیوکلوک و گئنیشلیک-مفهومونوگؤرمک¬اولار،کنت: بؤیوک بریتانیانین ان¬اسکی و بؤیوک¬بؤلگه¬سی،کنت: اوْرتا یوزیللرده فرانسه ده بؤیوک عسگرباشچیسینا دئییلیردی.
اوستده¬کی دلیل لرین¬یانی-سیرا ان¬مهم قانیتلاردان بوُدورکی ایران کندلرینی آراشدیریرکن آیدینجا بوُ موضوع نو گؤرمک اوْلورکی ایرانین توٌرک اوْلمایان بؤلگه لرینین هئچ بیر یئرینده بوُ آدا راست گلینمیر و بوُنون ترسینه توٌرک بؤلگه لرینده سیْخ¬سیخ بوُ آدی¬گؤرمک¬اوْلار و اگرعموم توٌرک دوٌنیاسیندا اوْلان آدلاریدا نظرده توُتارساق بوُ سؤزون یایقینلیغی بوُنون توٌرک¬سؤزو اوْلماغینابؤیوک ثبوتدور
دیواندا(3جو جلد ،ص150)یازیر: «بوشهرلرین ¬هامیسی (ماورالنهرشهرلری) تورکجه ¬اولان¬ کند سؤزیله دوزلمیشدیر، بولاری ¬تورکلر دوزلده¬رک
آدلارینی¬دا اؤزلری قوْیموشدولار»
سوْن اوْلاراق معناجا بئیله دوٌشونمک اوْلورکی توٌرکلر کؤچبه¬لرین اوْتوردوغو یئرلره اوْیماق، اوْبا ولی¬دایمی¬اوْتوراقلی یئرلَشیم یئرلرینه، داش، کرپیج ¬کیمی ¬مصالح¬دن دوزه¬لن یئرلره ¬کند دئییردیلر، آیدیندیرکی ایلک شهرلر بالاجا یئرلر ایدیلر و بؤیویه¬رک ¬ایندیکی بؤیوک شهرلر حالینا گلیبلر}