Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QOXUMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qoxumaq"dan f.is.

QOXUMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Müeyyen iy vermek. Bu yerlərdə müşkü ənbər qoxuyur; Nazlı dilbər gəzən yerdir bu yerlər. Aşıq Kerem. Sə-hərlər Muğan çöllərinin nəfəsi ətir qoxuyur. M.İbrahimov.
Pis iy vermek, üfunetlenmek, iylen-mek, çürümek. Havalar istiləşdikcə fabrikin havası xarablaşır, çirkab suları küçələrə çıxır, qoxuyur. Bu rütubət və üfunət qoxusu oradan gəlirdi. M.Rzaquluzade.
məc. Bir şeyin elametini, işaresini, ni-şanesini göstermek menasında. Sərin bir iyun axşamı idi, lakin bu sərinlik yaz qoxumurdu. Ə.Əbülhesen.

QOXUMUŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İylenmiş, üfunetli. Qoxu-muş pendir. Qoxumuş meyvə.
Yolun üs-tündə qoxumuş bir köpək cəmdəyi düşmüş-dü. M.S.Ordubadi.

QOXUSUZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heç bir qoxusu olmayan, heç bir iy vermeyen. Qoxusuz çiçək. Dadsız və qoxusuz meyvə. Qoxusuz dərman.

QOXUTMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qoxutmaq"dan f.is.

QOXUTMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

t-li. Bir şeyi çox saxlayıb iylendirmek, köhneltmek, çürütmek.
t-siz. Qoxu vermek, iy yaymaq, üfunet-lenmek.

QOL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
İnsan bedeninin, çiynin ba-şından barmaqların ucuna qeder olan iki üzvünden her biri. Sağ, sol qol. Qolunu qal-dırmaq.
İzzət Əhmədin qolundan yapışıb gətirib oturtdu palaz üstə ki, oğlan rahat-lansın. C.Memmedquluzade. [Telli] sol bi-ləyini gözlərinin üstünə qoymuş, bütün qolu açıqda qalmışdı. S.Hüseyn.
Atın qabaq ayaqlarından her biri. Atın sağ qolu axsayır.
Paltarın qolu örten hissesi. Pencəyin bir qolu uzundur.
[Gülbadam] ağ kiseyi köy-nəyinin enli qolları ilə uşağın alnındakı təri sildi.. N.Nerimanov. Məşədi Həsən çuxasının qolları əlində oynamağa başladı. çemenze-minli.
Ağac budağı, şaxe. Ağacın qolları çox genişdir. □ Qol atmaq
şaxelenmek, qol-budaq atmaq, her terefe yayılmaq. Yenə səssiz, cansız yurdlar qol atmışdı hər yana; Alaçıqlar muncuq kimi düzülmüşdü yan-yana. A.Şaiq.
Əsas bir şeyden, ana xetden ayrılan şöbe, hisse, qisim, xett. Dəmiryol stansiyasından mədənə bir qol ayrılır.
Hansı çay ki gedib dəryaya tökülür, ona böyük çay və ya nəhr; hansılar ki, böyük çaya tökülür, onlara qol deyilir. H.Zerdabi. Kür Xəzərə yaxınlaşdıqca və ona yeni qollar bitişdikcə bu çayın suyu artır. M.Qaşqay. [Gülperi:] Kəhrizdən qol ayırıb aparıb pambığını suvarıb. Ə.Haqver-diyev. Dağın ətəyindən ayrılır bir qol; Ti-kanlı kəndinə ayırır bu yol. S.Vurğun. // Dastanın ayrı-ayrı hissesi, fesli, hekayesi, epizodu. [Əmiraslan] özü də dönüb oğluna "Koroğlu" dastanının ayrı-ayrı qollarını nağıl edər(di). S.Rehimov. // Bir ordunun ve s.-nin ayrıldığı hisselerden her biri. çar ordusu üç qola ayrılmışdı. Onların bir qolu Şahzadə bağına qapanmış(dı).. M.S.Ordu-badi. Dəstəmiz qollara ayrılmalı, hərəkət təlimi verilməli idi. Mir Celal.
Cinah, teref, semt. Sağ qol. Sol qol.
Sağ qoldan isə öz vurulmuş tanklarının ardınca qalxan bu piyada Muxtarov, Da-daşın qəfil və sərrast atəşi altına düşdü. Ə.Əbülhesen.
İmza. [Süleyman:] Necə etməz, bəs bu boyda peçatı, bu yoğunluqda qolu görmür¬sən? M.İbrahimov. [Geldiyev] inanmışdı ki, qulluq işində adamı yıxan, dikən sədrin, müdirin, naçalnikin bir qırmızı qoludur. Mir Celal. □ Qol qoymaq, qol çəkmək
1) im-zalamaq, imza etmek. Bir yerdə
. ərizə ya-zırlar və cəm olan on beş nəfər haman əri-zəyə qol qoyurlar. Ə.Haqverdiyev. Qol çək-məyi bilirəm, amma sənin kimi oxumuş deyi-ləm. Qantemir; 2) məc. tamamile razılaş-maq, qebul etmek. Elə mən də sən deyənə qol qoyuram. M.Hüseyn.
xüs. Bezi aletlerde ve mexanizmlerde hereketi nizama salan ve başqa vezifeler gören qola oxşar hisse.
0 Qol zoruna
zorakılıqla, gücle, zorla, zor işlederek. Burada qol zoruna iş keçməz. Qolları arasına almaq
qucaqlamaq. Həsən
. [Dilaranı] qolları arasına alıb dodaqla-rından öpdü. M.İbrahimov. Qollarını aç-maq
birini qucaqlamağa hazırlanmaq, memnuniyyetle, güler üzle qarşılamaq. Qollarını atmaq
bax qollarını ölçmək. Baba qollarını ata-ata (z.) yenə danışmaq istədi, lakin öskürək onu boğdu. çemenze-minli. Qollarını
. boynuna dolamaq (sa-rımaq)
birini berk-berk qucaqlamaq. Süsən atasına yanaşdı, dirsəyəcən çırmanmış qol-larını onun boynuna doladı. M.Hüseyn. Qollarını ölçmək
danışarken qolları ile hereket etmek, qollarını oynatmaq. Şah ayaqlarını taxtdan sallayıb, qollarını ölçə-rək cır səsi ilə çığırdı. çemenzeminli. Qo-luna girmək
1) qolunu birinin qoluna keçirmek. O, dostunun qoluna girib bal-kona çıxartdı. Ə.Veliyev; 2) qolunu geze bilmeyen xeste ve ya başqa adamın qoluna keçirerek, ayağa qaldırıb gezdirmek. Qolun-dan qaldırmaq
bax qolundan tutmaq. Bir də onlar məni qolumdan qaldırdılar. Yoldaşlıq naminə ailəmə kömək verdilər. M.Hüseyn. Qolundan tutmaq
kömek etmek, el tutmaq, yardım göstermek. [İs-mayıl:] Onun qədim nökəri Cavad bir az onun qolundan tutur. Ə.Haqverdiyev. Qo-lundan yapışmaq
bax qolundan tut-maq. [Tubu:] Qızını bir eləsinə ver ki, lazım olan vaxt qolundan yapışsın. Ə.Haqverdi-yev. Kişiyə ürək-dirək verdik, qolundan ya-pışdıq, evimizə gətirib, neçə gün, neçə gecə qonaq saxladıq. S.Rehimov.

QOL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ing.] idm.
köhn. Futbol, xokkey, su polosu ve s. oyunlarda oyunçuların topu vurub keçirdikleri qapı, yaxud ayrılmış yer. Birdən oğlan qışqırır: "Dinamo" qol vuracaq! M.Rahim.
Bir komandanın, topu reqibinin qapı-sından keçirdikden sonra qazandığı xal, say.
0 Qol vurmaq
müqabil terefin qapısın-dan topu keçirmek.

QOLAC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qolları her iki terefe açdıqda bir elin barmaqları ucundan o biri elin bar-maqları ucuna qeder olan mesafe, ara (xalq arasında saylarla birlikde uzunluq ölçüsü kimi işlenir). Ipin uzunluğu beş qolacdır.
Siyah zülfü dal gərdəndə bir qolac; Sona cıqqası tək ucları qıyqac. Q.Zakir. Ucu əşrəfili bulud kimi saç; Dal gərdəndə hər hörüyü bir qolac. M.P.Vaqif. // sif. Uzun menasında. Xaqanlar başına şeşpər daldı-ran; Qolac qollar buran qoç Koroğludur. "Koroğlu". Bəs onun gülər üzü hanı, qolac saçları, dəyirmi sifəti? Mir Celal.

QOLAC-QOLAC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Uzun-uzun. Qolac-
qolac saçlar.

QOLACLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qolaclamaq"dan f.is.

QOLACLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dan.
Qolacla ölçmek.
Qollarını qabağa uzatmaq. Alo kişi adamlara tərəfqollarını qolaclayıb [dedi:]
A balam, niyə məəttəlsiniz! S.Rehimov.

QOLACLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qolaclanmaq"dan f.is.

QOLACLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. dan. Qolacla ölçülmek.

QOLAY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Asan, zehmetsiz, yüngül. Mənim sənətim bildiyin qədər də qolay de-yildir. A.Şaiq. Boz şinel isə soyuq keçməyən bir qalaydı; Bu geyimlə dağlarda gəzmək ona qolaydı. S.Rüstem. Sən bu canlara sa-taşmağı sanırsanmış qolay; Oylə bir fi-kirdəsənsə, yanılırsan, hay, hay! Ə.Nezmi.
Münasib, uyğun, rahat. Bu yer mənə qolay deyildir.
Bikara, yüngül. Əfruz bacı aldığı to-yuqların seçməsini damazlıq üçün saxlayır, qolayını isə kəsdirirdi. S.Rehimov.

QOLAYCA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
çox asan, zehmetsiz, çox yüngül. Qolayca iş. Bu işi qolayca (z.) görmək olar.
Uyğun, münasib, rahat. Qolayca bir yer tapıb oturdum.

QOLAYLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qolaylanmaq"dan f.is.

QOLAYLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Birini vurmaq ve ya bir şey atmaq üçün qolunu qaldırıb dala germek. Buğac
. ceyranı hərləyib xanın lap yaxınında əlini kəməndə atıb qolaylandı. M.Rzaquluzade.

QOLAYLAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qolaylaşdırıl-
maq"dan f.is.

QOLAYLAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Asanlaş-
dırılmaq, yüngülleşdirilmek.

QOLAYLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qolaylaşmaq"dan f.is.

QOLAYLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Asanlaşmaq, yüngül-leşmek. Iş get-gedə qolaylaşır.

QOLAYLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Asanlıq, yüngüllük.
Uyğunluq, münasiblik.

QOLAZLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qolazlamaq"dan f.is.

QOLAZLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir şeyi, qolunun gücü çatdığı qeder uzağa tullamaq, atmaq, tolaz-lamaq. Nainsaf
. elə həna göndərib ki, heç zada dəyməz, lap çölə qolazlamalıdır. N.Vezirov.