Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QULANCAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Bişirilib yeyilen zoğlu yabanı bitki. Bacı və qardaş ətəklərinə yığdıqları qulancarı yerə töküb
. oturdular. S.S.Axundov.

QULAN-QUŞQUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qoşqu levazimatı-nın hamısı.
0 Nə qulan-quşqun
bir şeyin, bir here-ketin daha möhtemel, daha tebii olduğunu bildirir. Molla Ağa Fazili Dərbəndi qıl kör-püdən uçandan sonra, bizim tək günahkar bəndələrə nə qulan-quşqun. Ə.Haqverdiyev.

QULBEÇƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [qul ve fars. beçe] köhn.
Kiçik qul.
Keçmişde tevazö üçün özüne, yaxud öz uşaqlarına işare olaraq deyilirdi. [Hacı Qara:] Qalaya sifariş eləmişdim, qulbeçəniz bu malı təzə göndəribdir. M.F.Axundzade. [Ağa:]
.İldə beş-on şahı qulbeçələrimə çörək pulu aparıram. Ə.Haqverdiyev.

QULBİYABANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qulyabanı. Və belə
gülünc bir zamanda, belə qulbiyabanı bir in-sanların tarixini yazmaq üçün, əhval və ətva-rını təsvir etmək üçün məgər Molla Nəsrəd-dinin yaranmağı təbii deyil? C.Memmed-quluzade.

QULCUĞAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qul" söz. oxş. Nola əgər gəhi sorasan halımı, çu mən; Bir qulcuğazı-nam sənin, ey padşahcığım. Kişveri.

QULDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar. Quldarlıq cemiyyetinde: qullara sahib olan adam.

QULDARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar. Qullara, kölelere sa-hib olma, kölelik esasında qurulma. Qul-darlıq cəmiyyəti. Quldarlıq quruluşu.

QULDUR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Quldurluqla meşğul olan adam; çapqınçı, yolkesen, soyğunçu. Quldur dəstəsi.
çar jandarmeriyası və çar polis-ləri Bakı şəhərini
. qarətçilərə, quldurlara, adam öldürənlərə tapşırmışdı. M.S.Ordu-badi. Əbdülkərim indiki qaçaqlara bənzə-məzdi. Indikilər quldurdurlar, yolkəsəndirlər, qaniçəndirlər.. Ə.Haqverdiyev.
.Indi ona yaxın düşməkmi olar? Ozü güclü-zorlu, ba-şında qoluzorba quldurlar. M.Rzaquluzade.
məc. Zülmkar, istismarçı menasında. Müstəmləkəçi quldurlar.

QULDURBAŞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Quldur destesinin baş-çısı, böyüyü, atamanı. Amma
. mənim ya-dıma belə gəlir ki, keçən türkpadşahları qul-durbaşı kimi bir zad imişlər. C.Memmed-quluzade. [Hecer xanım:]
.Şahbaz bəyin arvadı quldurbaşı Əlimərdanın evində! Bu, yuxu deyil, nədir? S.S.Axundov. Quldur-başı ziyafətin ən qızğın bir çağında içmək üçün qaldırdığı iri qədəhi var gücü ilə yerə çırpdı. M.Rzaquluzade.

QULDURCASINA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Quldur kimi,
quldura xas olan bir terzde. Quldurcasına basqın.

QULDURÇULUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax quldurluq.

QULDUR-QAÇAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. Quldurlar, qaçaq-
lar. [Gülperi:] Yəqin fəqir quldur-qaçaq əlinə keçdi.. Ə.Haqverdiyev.

QULDURLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Soyğunçuluq, yaxud öldürmek meqsedi ile silahlı basqın; çapo-vulçuluq, yol kesme. Heydər bəy, rahat dur-otur, quldurluq etmə, yol kəsmə, oğurluğa getmə! M.F.Axundzade. [Soltan:] Balam, mən saqqalımın bu ağ vaxtında necə sizə izin verim ki, gedib quldurluq edəsiniz? C.Memmedquluzade. [Gülperi:]
.Əmiras-lan məni qovub, özü də qaçaq dəstəsinə qo-şuldu. Bir neçə müddət quldurluq edəndən sonra divan tərəfindən tutulub asıldı. S.S.Axundov.

QULİ-BİYABAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. ğul (b ax qul2)ve fars. biyaban] b a x qulyabanı. Bilsə idi sənə Yusif deyəcəklər, billah; Qoyar idi adını quli¬biyaban, Yusif! S.Ə.Şirvani. Seyr edirəm bərrü biyabanları; Quli-biyaban görürəm, qorxmuram. M.Ə.Sabir.

QULĞULA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qülğülə.

QUL-QARAVAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. Nökerler, xidmet-çiler. [Hacı Murad:]
.Yanında qul-qaravaş ilə qonaqlığa gedəndə, cəmi arvadlar ona həsrət aparacaqlar. S.S.Axundov.

QULLAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir udum hava çekme; bir çekim, tüstünü bir nefes içeri çekme miq-darı. □ Qullab vurmaq (almaq)
papiro-sun, qelyanın tüstüsünü her defe içine çekmek. Mən əlimdəki papirosa bir qullab vuraraq, bir az düşündüm. M.S.Ordubadi. Miraxur özünü toxtatmaq üçün çubuğa bir qullab vurdu, üfüqə toplanan qara bulud-lara baxdı, köksünü ötürdü. çemenzeminli. Vəli qəzet kağızından nazik, uzun bir papiros bükdü və yandırıb üç-dörd qullab vurdu. M.Hüseyn.
köhn. çengel, qarmaq. Yadıma düşən-də zülfün ənbəri; Qullab girər ciyərimdən içəri. M.P.Vaqif.

QULLABI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Yalan, saxta, hiyle, fı-rıldaq; engel. Bu isə, bəs o ləinin də işi qul-labıdır. M.Ə.Sabir.

QULLABLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qullablamaq"dan f.is.

QULLABLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Qullab vurmaq (bax qullab
ci menada). Bir ara onlar susub ovucları içində saxladıqları papiroslarını qullabladılar. Ə.Əbülhesen. Mədəd başıaçıq otaqda gəzinir, papirosu tez-tez qullablayır. Ə.Veliyev.

QULLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Xidmet, iş, vezife. O, böyük qulluqdadır.
Qulam mətbəədə qul-luğa düzəldi. Mir Celal. // İş yeri, iş. [Turab] qulluğa yorğun getdi. Qızarmış gözlərinin altı kölgəli idi. Tez-tez əsnəyirdi. M.Hüseyn. □ Qulluq etmək
1) xidmet etmek, bir idarede ve ya başqa yerde işlemek, resmi vezifede olmaq. Bir azdan sonra Fərhad mü-həndis vəzifəsində qulluğa girdi. C.Cabbarlı. Cavan vaxtlarımda mən Irəvanda naçalnik divanxanasında qulluq edirdim. Qulluğumun adı dilmanclıq idi. C.Memmedquluzade; 2) herbi mükellefiyyeti yerine yetirmek. Orduda qulluq etmək. Hərbi donanmada, aviasiyada qulluq etmək. Qulluğa durmaq (girmək)
1) xidmete girmek, işe girmek.
Orada öz əhvalatını [Haşım] Hacı Məhəm-mədə söyləyib, onun yanında qulluğa durdu. B.Talıblı; 2) baxmaq, xidmet etmek, qey-dine qalaraq kömek etmek. Xəstəyə qulluq etmək. Yaralıya qulluq etmək. O, qoca ana-sına yaxşı qulluq edir.
.[Qaraca qızın ya-nında] yalnız Yasəmənin dostu Hüsniyə qalar, ona qulluq edər. S.S.Axundov. Iskəndər səbir edib, yarım ilə qədər gözlədi. Canına qulluq eləyib əkinə-biçinə getdi. M.Hüseyn; // be-cermek, baxmaq. Ağaclara qulluq etmək. Bağa yaxşı qulluq etmək; 3) məc. Bir şeyin xeyrine, menfeetine işlemek, bir meqsede xidmet etmek, uğrunda çalışmaq. Xalqa qul-luq etmək. Vətənə qulluq etmək. Incəsənətə qulluq etmək. Elmə qulluq etmək. Qullu-ğunda durmaq (olmaq)
xidmet etmeye hazır olmaq, emrine hazır olmaq. Dəli Həsən onun qılıncının altından keçdi, ölənəcən ona qardaş olub, qulluğunda durmağa and içdi. "Koroğlu".
Buyuruq, emr, tapşırıq; xahiş, iş. Mənə aid qulluğunuz?
[Mestan bey:] Qulluğu-nuz nədir?
deyə [Nadirden] sordu. O, ca-vab verdi:
Bir qulluğum yoxdur. B.Talıblı. Buyurun, nə qulluğunuz var?
sizdən xahi-şim budur ki, gözünüz bu uşağın üstündə olsun. Mir Celal.
köhn. Hüzur. □ Qulluğuna gətirmək (çağırmaq) köhn.
böyük bir adamın qaba-ğına, hüzuruna, yanına getirtmek (çağırt-maq). [Nadir şah]
.vilayətin böyük adamla-rını, dövlət ərkanını və məmləkətin əyanlarını öz qulluğuna çağırdı. "Qarabağname". [Dil-manc:] Qoy ərzin qalsın sonraya və bu saat get, oğlun Süleymanı gətir naçalnikin qullu-ğuna. C.Memmedquluzade.

QULLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. Qul olmuş adamın halı; kölelik.

QULLUQBAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. [qulluq ve fars.
..baz] Qulluğu vaxtında yerine yetiren, qul-luq etmeyi seven, yaxud vezife ile elaqedar olan resmiyyetlere heddinden artıq riayet eden. Manqa üzvləri [Xanperinin] bu qədər qulluqbaz olduğuna təəccüb edirdilər. Ə.Veliyev.

QULLUQBAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. öz qulluğunu sevme, vezifesi ile elaqedar olan resmiyyetlere heddinden artıq riayet etme.

QULLUQÇU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Zehni emeyin müx-telif sahelerinde muzd ile işleyen işçi; idare xidmetçisi. Keçmiş vaxtlarda dəftərxana-larda qulluqçuların gündə biri idarə bağla-nandan sonra qalıb təcili teleqramları qəbul edərdi. Ə.Haqverdiyev. Dəftərxana qulluq-çuları
. onun dediyi adamları soraqlaşır-dılar. Ə.Əbülhesen.
Ev xidmetçisi (qız, qadın). Inciyib axır-da o qulluqçular; Ol xoruzu öldürübən atdı-lar. A.Sehhet. Bu vaxt qapıdan qulluqçu, Sonanı atasının yanına çağırdı. N.Nerimanov. // ümumiyyetle, xidmetçi. Qulluqçular bağ-çanı silib süpürər, yığışdırardı. Mir Celal.
köhn. Balaca el lampası, ya çıraq. Qul-luqçunu götür, bir mal-qaranı yoxla.