Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

MACƏRAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. Macera (
ci me-nada) seven, macera axtaran, macera düzel-den adam; avantüraçı. [Fexreddin:] Mənə Bağdada yola düşdüyüm zaman Bağdadın cadugər və macəraçılar, hiyləgərlər [şeheri] olduğunu demişdi. M.S.Ordubadi. Hər cür macəraçılar və başında zərərli fikirlər daşı-yanlar susdurulmalıdır!.. M.Ibrahimov.

MACƏRAÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Macera sevme, mace-raya meyil; avantüraçılıq.

MAÇ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. öpüş, öpme. [Telxek ecin-ne:]
.Barı heç olmasa o şirin dodaqlarından mənə bir maç ver. Ə.Haqverdiyev. □ Maç eləmək dan.
öpmek, öpüş almaq.

MAÇ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Lobyanm ve s. sarmaşan bitkilerin sarınması üçün yere sancılan ağac.

MAÇA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qoyun ve başqa heyvanların dirsekden aşağı bilek hissesi. Maça əti. Maça bozbaşı.
Iri aşıq, böyük aşıq (b ax aşıq
ci me-nada). Aşıqların irisi və xırdası olardı. Xır-dasına aşıq, bir qədər irisinə isə maça deyər-dilər. H.Sarabski.
məc. dan. Heyasız, sırtıq, abır-heya bil-meyen adam haqqında. Maçanın biridir.

MAÇAMAÇ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Marçıltı ile, marçıltı sesi çıxararaq, marçamarçla. Maçamaç öpmək.
is. Bir-birini öpme (çoxları haqqında)

MAÇA-MAÇA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Maça ile oynanılan uşaq oyunu; aşıq-aşıq. Uşaqlar maça-maça oyna-yırlar.

MÄDAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ağl. [ər.] Cümlenin ewelinde gelib, mezmununda güzeşt olmayan cüm-leye güzeştlik xüsusiyyeti verir
bu sebebe göre ki, buna göre ki (çox vaxt "ki" bağlayı-cısı ile işlenir). [Behram:] Madam ki,
. in-sanlar məkr və təzvir ilə öz məqsədlərinə ye-tişirlər, nə səbəbə mən hiylə qarşısında hiylə işlətməyim? C.Cabbarlı. [Behlul:] Madam ki, açıq söhbətə çağırırsan, bu da sənin üçün açıq söhbət. İ.Hüseynov.

MADÄM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Fransada,
ci il inqi-labından qabaq ise Rusiyada ve bezi başqa ölkelerde: erli qadına (adeten familiyasına qoşularaq) müraciet edilerken işledilir; xa-nım. "Madam Bovari" romanı. // köhn. Qa-dın (adeten "avropalı qadın") menasında. Beş deyil, on beş deyil, hər yan baxırsan var madam; Ev madam, mənzil madam, balkon madam, talvar madam. M.Ə.Sabir. Əyləşmiş ikisi, qozlada qazaq; Yanlarında madam, edirlər mazaq. H.K.Sanılı.

MADAPOLAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[coğr. addan] Adeten alt paltarlıq, sıx ağ pambıq parça. // Hemin par-çadan tikilmiş. Madapolam köynək.

MADAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Ən istekli, en eziz; arxa, ümidgah (övlad haqqında). [Qarı:]
.Ay xanım, madar bir qızım var. "Abbas ve Gül-gez". [Güldane:] Bilirsinizki, mən ata-anamın madar qızıyam. Ə.Veliyev. [Gile:] Mənim də varım-dövlətim o madar oğlumdur. Ə.Abasov.

MADDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Tebietdeki fiziki ci-simlerin esasını teşkil eden şey. Qida mad-dələri. Zəhərləyici maddələr. özvi maddələr. // Cisim, şey.
B ax materiya 1 ve
ci menalarda.
dan. Bedenin bir yerinde gizli illet, açıl-mamış yara; irinlik. □ Maddə etmək (elə-mək) dan.
bedenin bir yerinde irin emele gelmek, çirk etmek.
məc. Keyfiyyet; zireklik, bacarıq, çox-bilmişlik menasında. [Ağa Hüseyn:] Bala, bu maddə ki səndə var, inşallah, gələcəkdə böyük sövdəgər olarsan. Ə.Haqverdiyev. // zar. dan. Bu cür keyfiyyetlere malik olan adam haqqında. Zirək maddədir. O elə bir maddədir ki...
◊ Maddələr mübadiləsi fiziol.
canlı orqanizmlerde maddelerin xarici mühitle qarşılıqlı elaqe şeraitinde hezm olunması ile bağlı olan proseslerin mecmusu.

MADDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Resmi bir senedde, siyahıda, lüğetde ve s.-de müsteqil bölgü; bend, paraqraf. Cinayət kodeksinin beşinci naddəsi.
[Mindilli:] Bax, bununla aktdakı naddələri heçə çıxartdın. S.Rehman.
nal. Büdcede ve s.-de gelirin men-beyini ve ya mexaricin yerini gösteren hisse. Gəlir naddəsi.

MADDƏBƏMADDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər. madde ve fars.
..be... ] Madde-madde, bendbebend; maddeler üzre. Qərarı naddəbənaddə nü-zakirə etnək.

MADDİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Şüurdan asılı olmaya-raq mövcud olan; cismani, fiziki. Maddi var-lıq. Maddi alən
// Maddeye aid olan.
Pula, mala, mülke aid olan. Maddi kö-nək. Maddi inkan. Maddi nenətlər. Maddi vəziyyət.
Qonşu hökunətlər Atabəylər ölkə-lərinin işinə nüdaxilə etnək üçün din hani-lərinə naddi və nənəvi könəkdə bulundular. M.S.Ordubadi. Kimsə [Zeynalı] sevməyir, nüdafiə etnəyir, nənəvi və naddi nüavi-nətdə bulunnayırdı. S.Hüseyn.
◊ Maddi siibııt hüq.
cinayetle bağlı olan ve onun açılmasına imkan yaradan şey(ler).

MADDİLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Maddileşmek"den f.is.

MADDİLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Maddi şekil almaq, konkret şekil almaq.

MADDİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Maddeden ibaret olma, maddi şeyin xassesi (mənəvilik ziddi). // Şüur-dan asılı olmayaraq mövcud olma; cismanilik.

MADDİYYAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Maddi, cismani şeyler (mənəviyyat eksi).

MADERA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[coğr. addan] Tünd üzüm şerabı növü.

MADƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] klas. Ana. Madərləriniz etdi sizə nehrü nəhəbbət; Ağuşi-şəfəqqətdə sizi bəslədi rahət. M.Ə.Sabir. Bəşşaş oturub yanında madər; Hərdən beşiyi əlilə yellər.
A.Sehhet.

MADƏRŞAHLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar. Qadın qohumluğu xettine esaslanan ve qadının hakim olduğu qebile qruplarından ibaret ibtidai icma quru-luşu forması; matriarxat.

MADMAZEL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Fransada,
ci il in-qilabından qabaq ise Rusiyada ve bezi başqa ölkelerde: adeten kübar qızların, yaxud su-bay qadmlarm adlarına qoşulan söz; xanım. [Memdeli:] Mən ki, bir şux madmazel eşqində əldən getmişəm! M.Ə.Sabir. Maşın sahibi madmazel; Əylənmək üçün iti gəzdirir.
N.Refibeyli.

MADÖNNA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital.] Katoliklerde: İsamn anası sayılan Meryeme verilen ad, habele onun heykeli ve ya şekli.

MADYAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Dişi at. Boğaz mad-yan.
Tağı əmi
. atları suvarmağa göndə-rəndə, mənə də boz madyana minməyə izin verdi. S.S.Axundov.