Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
SARIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
B a x çalma
ci menada. [Mersiyexan] məğrur bir halda
. nəleynini geydi və iki əli ilə tirmə sarığını düzəltdi..
çemenzeminli. Mən sənə buyururam ki, bu saat gedib bu sarığı başından açasan, açma-san, vay sənin halına. E.Sultanov.
Bax sarğı
ci menada. Qan quruyub sarığı daşa döndərmişdi. Ə.Əbülhesen. As-lan cibindəki paketdən sarıq çıxarıb dedi.. S.Veliyev.
Sarğı ile bağlanmış şey, bağlı. Müəllim birinci sarığı açdı. Ə.Veliyev.

SARIQANAD(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qanadlarının rengi
sarı olan. Sarıqanadlı kəpənəklər.

SARI-QIRMIZI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Tünd-sarı, qırmızıya-
çalar (reng). Sarı-qırmızı kəlağayı.

SARI-QIZILI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Tünd-sarı, qızılaçalar (reng). Sarı-qızılı parça.
Noyabrın sarı-qızılı örpəyi; Açıldıqca xəzəl olar yarpaqlar.
M.Dilbazi.

SARIQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
din. Başına sarıq qoymuş, başında sarıq olan, çalmalı. Bu küçənin
. başı sarıqlı axundları ilə başı silindrli ziyalıları bir müqəddərat daşıyırdılar. S.Hüseyn. Sa-rıqlı mollanın "cahad" haqqındakı sözləri çox adamlara yer elədi. Mir Celal. // is. Molla, ruhani, müselman din xadimi (bu menada adeten "başısarıqlı" şeklinde işlenir).
Bint, sarğı ve s. ile sarınmış, bağlanmış (yara, sınıq ve s. haqqında). Sarıqlı qol. Sa-rıqlı ayaq. üzü sarıqlı olmaq.
Bir gün Hacı Rüstəmin dükan qonşusu usta Həsən papaqçı gördü: budur Hacı, başı, gözü sarıqlı yaman bir halda gəlir. Ə.Haqverdiyev. Xavər dörd aylıq dəhşətli əzablardan arıqlamış, ordları batmış Kərimxana baxır, gözünü sarıqlı gö-zündən çəkə bilmirdi. M.İbrahimov.
İp, sarğı ve s. ile bağlanmış. Dərviş gö-zünü açıb gördü ki, bir divin dalısında əl-ayağı sarıqlı gedir. (Nağıl).
üzerine bir şey sarınmış. Şəkildə görü-nən zatın başındakı sarıqlı fəs, əynindəki gen və biçimsiz şalvar, onun ayağındakı qıvraq çarıq qızın diqqətini özünə cəlb etmişdi.
M.S.Ordubadi.

SARILI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Sarılmış, sarğı ile bağlanmış. Müəllimin böyründə qəzetə sarılı iki şey vardı. Ə.Veliyev.

SARILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Sarı şeyin halı, sarı rengde olma.
tib. Qaraciyerin fealiyyetinin pozulması neticesinde bezen derinin sarı reng alması şeklinde tezahür eden xesteliyin adı. Bu ha-disədən Molla Qasım sarılıq azarına düşüb xəstəyatdı. S.S.Axundov.

SARILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sarılmaq"dan f.is.

SARILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bir şeyin etrafına, dövre-sine dolanmaq, dövrelenmek. Gülab ilə sı-ğallanır, sulanır; Baş qoyur, sarılır qulağa zülfün. M.P.Vaqif. [Xanımın] çəhrayı arxa-lıq sinəsində yarımdairə təşkil edərək qızıl toqqa sarılmış (f.sif.) incə belində düymə-lənmişdi. çemenzeminli.
Bükülmek. Parça kağıza sarılıb.
Tü-fəng yağlı bir əsgiyə sarılıb küncdə qoyul-muşdu. M.Rzaquluzade.
məc. Bir-birini qucaqlamaq, qucaqlaş-maq. Kiçik daxmada üç nəfər fəlakətzədə xə-yalat içində huşa gedib bir-birinə sarılmışdı. C.Cabbarlı. Ana-qız bir-birlərinə sarıldılar. S.Rehman.
məc. Bir şeyden berk-berk yapışmaq, böyük hevesle, şövqle bir şeye girişmek. Bu varlığınla sarıl zəhmət ilə biliyə; Başın dönsün günəşə, qolların bir çəliyə. A.Şaiq. Deyirlər sarılıb diləklərinə; Zəhmətə məftunsan bir aşıq kimi. M.Müşfiq. □ Qələmə sarılmaq
yazmağa, yazıçılığa, müherrirliye başlamaq. Nurcabbarın ürəyi dolu idi və ürəyini boşalt-maq üçün qələmə sarılmaqdan savayı əncam görmürdü... İ.Melikzade.
0 Silaha (qılınca) sarılmaq
silahla silah-lanmaq, qılıncla silahlanmaq, eline silah (qı-lınc) götürmek, silahdan (qılıncdan) yapış-maq. Bu gün silaha sarılaraq [inqilab] mü-barizəsinə qalxan bütün təbrizlilər bilməli və yaddan çıxarmamalıdır ki, hazırda başladı-ğımız bu qiyam rus xalqının əleyhinə deyil. M.S.Ordubadi. [Elçin:] Ağvan cəngavəri on səkkiz yaşından qılınca sarılır. M.Hüseyn.

SARIMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sarımaq"dan f.is.
Sarıma işi ile meşğul olan, sarıyıcı.

SARIMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bir şeyin üzerine dolamaq. Yumaq sarımaq.
O əllər
. cəhrə dolandır-maqdan, lülə sarımaqdan qabar olub, ağaca dönmüşdü. Ə.Əbülhesen.
İp ve s. ile üstünden, her terefden döv-releme bağlamaq. Qutuları sarımaq. Kitab-ları sarımaq. // İp ve s. ile başqa bir şeyi üze-rine bağlayaraq bend etmek. [Koroğlunu] sonra bir-iki kəndirlə də sarıdılar ata.
"Koroğlu". [Qediri] dirəyə sarıdılar. Mir Celal. // Sarğı dolamaq, sarğı ile bağlamaq. Ayağını sarımaq. Başını sarımaq.
Sınıqçı, Məşədi Əsgərdən üç manat alıb qolunu sarıdı. S.M.Qenizade. Hənifə arvadla Gülgəz Səmə-din dizinin tikanlarını çıxardıb yarasını sa-rımışlar.. İ.Hüseynov.
məc. Bürümek, tutmaq, qaplamaq, çul-ğamaq. [Nüşabe:] Sənə qəlbimdə bir iman vardı; Könlümü şübhə, tərəddüd sarıdı. A.Şaiq.
məc. Əle salmaq, dolamaq, araya qoy-maq. Bir başqa tələbə Əsədi sarımaq istədi. S.Rehimov.

SARIMSAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Soğan cinsinden çox keskin iyi ve dadı olan terevez.

SARIMSAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Sarımsaq qatılmış, sa-rımsaq vurulmuş, içinde sarımsaq olan. [Me-sume] Firəngizin arzusu ilə bişirdiyi buğ-lamanı, sarımsaqlı qatığı süfrəyə gətirdi. B.Bayramov. [Sultan:] [Semed] buralarda ol, gedək evə, sənin üçün sarımsaqlı, iştaha-açan şey bişirtdirim. İ.Hüseynov.

SARIMSAQOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Meşelik yerlerde biten ikiillik yabanı bitki. Sarımsaqotu
. me-şəlik yerlərdə bitən və
100 sm hündürlükdə olan ikiillik qollu-budaqlı bitkidir. M.Qasımov.

SARIMSOV : Azerbaijani Explanatory Dictionary

SARIMTIL sif. Sarı renge çalan, sarıyaçalar. Sarımtıl saç. Sarımtılparça. Sarımtıl qaş.
Bu zaman su sarımtıl bir rəngə çalırdı. S.Rehman. [Leytenant] papiros çı-xartdı, kibritin sarımtıl alovu [leytenantın] üzündə titrədi. İ.Əfendiyev.

SARIMTRAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sarımtıl. Sarımtraq üz. Sarımtraq lent.
[Araz] ayılarkən kamera-nın içərilərinə uzanan sarımtraq bir işıq zola-ğından səhər olduğunu bildi. A.Şaiq.

SARINMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sarınmaq"dan f.is. Pristav Mehdi bəyin ağaca sarınması xəbəri bütün mahala yayılır. "Qaçaq Nebi".

SARINMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bürünmek, örtünmek. çadraya sarınmaq. Orpəyə sarınmaq.
Mə-nim kimi bir sirdaşın yanında; Qayım-qayım sarınmağın nədəndir? M.P.Vaqif. Molla aba-sına bərk sarındıqdan sonra məktubu Qur-bana oxudu. A.Şaiq.
Sarğı ile bağlanmaq. [Roza:] Əllərimlə sarınarsa bir yara; Zəhərli də olsa, çapuq sağalar. H.Nezerli.
İp, qayış ve s. ile başqa bir şeyin üzerini berk-berk bağlayıb bend edilmek. çarpayıya sarındığım üçün dikələ bilmədim. Mir Celal.

SARINTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax saraltı. Doktor qabaqca Rzaquluxanın üzünü mülahizə edirdi. çöhrəsi qayət solğun isə də yanaqlarında sarıntı ilə qarışıq bir qırmızılıq qalmışdı. M.S.Ordubadi.

SARISAÇ(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Saçı sarı; küren. Sarı-saçlı qız. Sarısaç uşaq.
.Ikinci maşının qa-bağında
. sarısaç bir oğlan durmuşdu. Mir Celal.
Qaradinməz oğlana nəzər salan sarı-saç katib əlinipəncərəyə tərəf tuşladı.. B.Bay-ramov.

SARISƏNDƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zool. bax sarıköynək

..Bir sıra quşların erkəkvə dişiləri rənglərinə və digər xarici əlamətlərinə görə fərqlənir-lər. Məsələn, damsərçəsi, qırqovul, sarısən-dəl
. və sairə rənglərinə görə seçilirlər. A.Əlekberov.

SARISİFƏT(Lİ) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. üzünün rengi saralmış. Sarısifət adam.

SARISÜSƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Bataqlıq yerlerde biten sarı gövdeli bitki.

SARIŞIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Sarıyaçalar, sarıyağız. Sarı-şın saç. Sarışın oğlan. Sarışın üz.
Şərif-zadənin yanındakı gənc sarışın, enlikürəkli, xoşsima bir adam idi. P.Makulu. Səməd utan-caqlıqla süfrənin böyründə durmuş, sarışın, çatmaqaş, cığalı qıza baxdı. İ.Hüseynov.

SARIŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sarmaşmaq
ci me-nada. Görüşübən eyləmədik xoş səfa; Qucaq-laşıb sarışmadıq, ayrıldıq. M.P.Vaqif. Gəlin, salamlayaq doğma baharı; Ana yurdumuzun ana qolları; Baharın boynuna sarışan gün-dür. N.Xezri.