Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SAPLICA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sapılca. Qərənfil xala yağı əritmək üçün saplıcanı ocağın üstünə qoydu. Ə.Veliyev.

SAPMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sapmaq"dan f.is.

SAPMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Düz yoldan çıxıb, sağa ve ya sola dönerek başqa bir yola girmek, başqa istiqamet almaq; yolu azdırmaq. [Kor aşıq Qehremana:] Həmən qoşdum sağa-sola sa-parkən; Baxdım ki, səs gəlir bənövşəlikdən. H.Cavid. Atlı çaparaq; Yoldan saparaq; Gün-batan tərəfə çapdı atını; üfüqlər gizlədi o qa-raltını. S.Vurğun.
məc. Doğru yoldan çıxıb yanlış yola düş-mek (çox vaxt "yol" sözü ile beraber işlenir). [Knyaz:] Sən də onlar kimi sapmış (f.sif.) başıboş. H.Cavid. Qapılıb hissə bu gün doğru yolumdan sapdım! S.Rüstem.

SAPPASAĞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sapsağ. [Servinaz qarı:] Bir qoca sınıqçı taxta qoyub sarıdı, bir azdan sonra sappasağ oldu. B.Bayramov.

SAPSAĞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Lap sağ, tamamile sağlam, sapsağlam. Sapsağ uşaq.
Hüseynqulu ağa üzünü arvadına tərəf tutub dedi:
Indi sap-sağ qızı azarlı edəcəksən. S.S.Axundov. [Re-şid:] Gövhər xanımı həyətdə sapsağ (z.) gör-düyümü demək istəmirdim. I.Hüseynov.

SAPSAĞLAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Heç bir xesteliyi olma-yan, tamamile sağlam. Sapsağlam oğlan.
[Selma] Şükür, çox şükür, sapsağlam, könlü şad; Bu gün, yarın gəlmək üzrə Qanpolad. H.Cavid. [Kerim baba] yaşlı olduğu halda, daima açıq, geniş çöllərdə yaşamış bu ada-mın üzü ətli, yanaqları qıpqırmızı, vücudu sapsağlam idi. A.Şaiq.

SAPSAĞLAMLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tamamile sağlam olma, heç bir xesteliyi olmama; tamamile sağlam adamın halı.

SAPSAĞLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sapsağlamlıq.

SAPSARI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Lap sarı, tamamile sarı, çox saralmış. Kitabın sapsarı vərəqləri.
Sap-sarıdır ağacların; Xəzəl olmuş yarpaqları. S.Vurğun. Gecə ay doğacaq, rəngi sapsarı; Göylərin sayrışan şux ulduzları; Buluddan buluda süzüləcəkdir; Sənsiz taqətləri uzülə-cəkdir! M.Müşfiq. Bəhmən şaxta vurmuş adamlar təkin büzüşmüşdü. Bənizi sapsarı idi. I.Melikzade. □ Sapsarı saralmaq
xeste-likden, acından ve s. sebebden rengi saral-maq, solmaq. Gəlin sapsarı saralsa da, özünü sındırmadı. I.Şıxlı.

SAPSARILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sapsarı şeyin halı.

SAPŞƏKİLLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Sapa oxşayan, sap kimi; sapaoxşar. Sapşəkilli tük. Sapşəkilli qurd.

SAPVARİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Sap kimi nazik, uzun; sapa-oxşar.

SAPYOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fr.] Mühendis işleri ile meş-ğul olan herbi qulluqçu; minatemizleyen.
SAPYORLuQ is. Sapyorluq peşesi.

SAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Serçeler sinfinden yırtıcı quş. Tərlan yerin sar tutmaz. (Ata. sözü). Itkin düşdü tülək-tərlan; Sar da kəklik alan oldu. Aşıq Əlesger. Tutun keçidləri, kəsin yolları; Tərlan ovlağında sar görünməsin. H.Hüseyn-zade.
məc. Yırtıcı, vehşi menasında. [Isken-der:] Ey xaqan, mən hara, Iskəndər hara?

O : Azerbaijani Explanatory Dictionary

igid qartalı bənzətmə sara. A.Şaiq. Bir tər-lanı tora saldı qanlı sar; Bir göyərçin gəlib oldu xilaskar. M.Rahim.

SARAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax sərab. Lakin Ağabəyimin sı-ğındığı sahil idimi, sarab idimi? çemenze-minli.

SARAFÄN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.
"fexri geyim" sözün-dendir]
Uzun qadın paltarı, adeten qolsuz olur ve köyneyin üstünden geyilir. (XIX-XX esrlerde Rusiyada ancaq kendlerde geyi-lerdi).
Adeten çiyinlikle tikilen qolsuz, yüngül yay qadın paltarı. çox çəkmədi, sarafan gey-miş bir qadın içəri girdi. Mir Celal.

SARAĞAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Sarıyaçalar gövdesi ve xırda çiçekleri olan, süpürgeşekilli hündür kollardan ibaret bezek bitkisi (bu bitkiden boyaq maddesi kimi de istifade edilir). Şəm-şir deyir, biilqarda bir etibar görmədim; Mən söyüddə, sarağanda, ulğunda bar görmədim. Aşıq Şemşir. Əyinlərində sarağana, mazı xəmirinə, kəpək horrasına, əhəngə bulaşmış qısa tumanlı, bənizi soluq, arıq və xəstə gö-rünüşlü fəhlələr nəzərə çarpır və onlar insana çox ağır təsir bağışlayırdı. P.Makulu.

SARALIB-SOLMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saralıb-solmaq"dan
f.is.

SARALIB-SOLMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax saralmaq. Əlin-lə qurduğun barlı bağçalar; Tufanlar qopsa da saralıb-solmaz. S.Vurğun. Düzənliklərdə alaqanqal enə-boya verir, tez baş qaldırıb, tez saralıb-solan (f.sif.) novruzgülləri hər yana sarı rəng çəkirdi. Ə.Veliyev.

SARALMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saralmaq"dan f.is.

SARALMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Sarı reng almaq, sarı olmaq. Stolların üstünə yığılmış qəzet, jumallar rütu-bətdən saralmışdı. I.Əfendiyev. Yazısı pozul-muş kağız hisdən sapsarı saralmışdı. B.Bay-ramov. // Yetişmek (meyve haqqında). Sonra o ilin payızında
. heyvalar saralanda, dam üstünə qalxmış tənəklərdə ağır üzüm sal-xımları aşağı asılanda Afaq da ilkini doğdu. Ə.Memmedxanlı. "N" şəhərindən uzaqlaşar-kən hər tərəfdə yetişmiş taxıl zəmiləri sara-lırdı. S.Şamilov. //Xezan olmaq, solmaq, so-luxmaq. Gün altında quruduqca vətən çöl-ləri; Oz vaxtından tez saralır güllər, çiçəklər. S.Vurğun. Hava yavaş-yavaş tutulub qaralır, narın çiskin başlayır, asta yel saralan çinar yarpaqlarını töküb ətrafa səpələyirdi. S.Re-himov. // Xestelikden, derdden, heyecandan, qorxudan ve s.-den üzünün rengi qaçmaq, solmaq. Azardan saralmaq. Qorxudan saral-maq.
Eşq oduna yanan aşkara yanmaz; Pünhan-pünhan mənim kimi saralı. Aşıq Əlesger. Şahməmməd adı eşidəndə pişxid-mətin rəngi saraldı. çemenzeminli. Hər yer-dən "doğrudur, doğrudur!" səsi gəldikcə Yar-məmməd ölür, Salman saralırdı. M.Ibrahimov.

SARALTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Uzaqdan sarı rengde görünen şey. Uzaqda saraltı görünür.
Qalmışdı bu-ludda azca saraltı; Aşırdı dağları iki qaraltı. H.K.Sanılı. Səməd gözlərini kəndin üzərindən o tərəfə, saraltıları çəkilməkdə olan üfüqə dikdi. I.Hüseynov.

SARALTMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Saraltmaq"dan f.is.

SARALTMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Saralmasına sebeb olmaq, soldurmaq. Dərd-qəm qızı saraltdı. Azar uşağı saraltdı.
Gecə keçdi qaraldan; Seçilmirsən maraldan; Nə dərdim var, nə qəmim; Sənsən məni saraldan. (Bayatı). [Şeref xanım:] Gö-rürəm, qızı nə hala salmısan. Saraldıb hey-vaya döndərmisən. S.S.Axundov.