Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SƏFEH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.]
Gic, ağıldan kem, ax-maq, sarsaq. Səfeh adam. Səfeh iş.
[Hacı Mehdi:] Səfeh şeydir, gündə biri gəlir, çığırır-bağırır, gedir. Ə.Haqverdiyev. // Is. mena-sında. O ki Səfdərqulu ağanın oğludur, o da səfehin birisidir; veyil-veyil gəzməkdən savayı bir işi yoxdur. N.Vezirov. // Zerf me-nasında. Səfeh danışmaq. Səfeh iş görmək.
Vecsiz, menasız, boş, yaramaz. Səfeh hərəkət. Səfeh söhbətlər. // Bezen söyüş kimi işlenir. Nə eyib olacaq, səfeh, sənə deyirəm ki, olmaz da! E.Sultanov.

SƏFEHCƏ(SINƏ) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Sefeh kimi, gic
kimi, ağılsızcasına, axmaqcasına, sarsaqca-sına. Səfehcəsinə iş tutmaq, Səfehcəsinə inad göstərmək.

SƏFEHLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sefehlemek"den f.is.

SƏFEHLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Gicleşmek, axmaqla-
maq, sarsaqlamaq. // Sefeh hereket etmek, sefeh sözler demek.

SƏFEHLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ağıldankemlik, giclik, ax-maqlıq, sarsaqlıq. Səfehliyindən bəlaya düş-mək.
[
ci ecinne:] Ozünü vurubsan səfeh-liyə, xanımın xoşuna gəlib, səni çörəkləyib saxlayır. Ə.Haqverdiyev. // Sefeh hereket, sefeh iş. □ Səfehlik eləmək
sefeh iş tut-maq, qanmazlıq etmek, ağılsızlıq göstermek. [Allahqulu:] Mən lap nahaqdan o acgöz hacı-nın felinə uyub, səfehlik elədim. Ə.Əbülhesen.

SƏFƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Seyahet, yola çıxma, yol. Səfərdə olmaq. Səfərə getmək. Səfər üçün hazırlıq görmək.
Qəribin anası gördü ki, oğlu səfər libasındadır, xəbər aldı:
Oğul harayagedirsən? "Aşıq Qerib".
.Uçgün idi ki, Gülpəri səfərə yığışırdı. S.S.Axundov. [Tahirzadenin] Iraq, Iran və Türküstan səfər-lərində addımbaşı rast gəldiyi cansıxan löv-hələr bir-bir gəlib nəzərində dayandı. Mir Celal. □ Səfər etmək- bax səfərə çıxmaq. Gördüm ki, gəlir təngə nigarım, səfər etdim. S.Ə.Şirvani. [Rehim xan Cavad xana:] Ha-zırlaş, bu gün axşam Tehrana səfər etməli-sən. C.Cabbarlı. Səfərə çıxmaq (getmək)
uzun müddet olduğu yerden ayrılmaq, yolda olmaq. [Hemze] belə bir səfərə çıxmaq üçün cahan müharibəsinin kəsilməsini, dünyanın düzəlməsini səbirsizliklə gözləyirdi. Ə.Əbül-hesen.
Müharibeye, döyüşe getme.

SƏFƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Defe, kere, yol. [Nazir:] Ağa, başına dönüm, bu səfər məni bağışla, dəxi bundan sonra heç vaxt belə iş olmaz. M.F.Axundzade. [Əsger:] Xanım, sizəyara-şan şeyim çoxdur, ancaq evdədir, inşallah, gələn səfər gətirərəm. U.Hacıbeyov. Budur ki, [Əhmed] nişanlısı ilə görüşüb və toy təda-rükü görmək söhbətini gələn səfərə buraxa-raq bollu qaçaq mal almağı qət etdi. B.Talıblı.

SƏFƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hicri qemeri ereb teq-viminin ikinci ayı.

SƏFƏRBƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. sefer ve fars.
..ber] Müharibe elanı ile elaqedar olaraq hazır veziyyete getirilmiş. □ Səfərbər etmək
1) müharibe elanı ile elaqedar olaraq ölke-nin esgeri ve maddi ehtiyatlarını toplayıb ha-zır veziyyete getirmek, xalq teserrüfatının bütün sahelerini herbi veziyyete keçirmek. Əsgəri qüvvələri səfərbər etmək. Sənayeni sə-fərbər etmək. Olkəni səfərbər etmək. Bütün imkanları səfərbər etmək; 2) məc. her hansı vacib bir işi, yaxud kütlevi tedbiri ve s. mü-veffeqiyyetle heyata keçirmek üçün adam-ları, maddi vasiteleri feal bir hala getirmek.

SƏFƏRBƏREDICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Seferber eden, celb eden, çağıran. Səfərbəredici tədbirlər. Səfər-bəredici şüarlar.

SƏFƏRBƏRLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Müharibe elanı ile
elaqedar olaraq, ehtiyatda olan müxtelif yaş-lıların ve herbi qulluğa yararlı olanların ordu sıralarına çağırışı. Səfərbərlik elan olunan gün-dən Gülpəri heç nəyə əl vurmamışdı. M.Hü-seyn. // məc. Her hansı bir işin, kütlevi ted-birin müveffeqiyyetle yerine yetirilmesi üçün adamları celb etme, seferber etme. Müharibə dövründə işçi qüvvəsi çatışmadığından, çox vaxt bu işlər səfərbərlik şəklində həyata ke-çirilirdi. I.Şıxlı.
ölkenin sülh vaxtı mövcud olan silahlı qüvvelerini müharibe şeraitine keçirme. Hava qüvvələrinin səfərbərliyi. Olkənin bütün qüv-vələrinin səfərbərliyə götürülməsi. // Xalq teserrüfatının bütün sahelerini herbi veziy-yete keçirme.

SƏFƏRXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. sefer ve fars.
..xane] köhn. Karvansara. [Əhvalat] vaqe olur Hacı Qurbanın səfərxanasında gecə vaxtı. N.Ve-zirov.

SƏFƏVI(LƏR) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.]
ci illerde Azerbaycanda ve Iranda hakimiyyet sürmüş meşhur azerbaycanlı sülale.

SƏFHƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Her hansı bir hadisenin, prosesin ve s.-nin inkişafında ayrıca merhele, dövr, faza.
astr. Güneşden işıqlanma ve Yere göre veziyyetlerinden asılı olaraq Ay ve planet-lerin müxtelif dövreleri.

SƏFIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf [ər.] Daimi yaşayış yeri olmayan, daimi meşğuliyyeti olmayan, sefa-let içerisinde yaşayan; avara, sergerdan, ser-seri, veyil. Səfil adam. Səfil həyat sürmək. Səfil yaşamaq.
[Cavanşir bey Dilaraya:] Sən o səfil rəssamdan əl çək! Ə.Memmedxanlı. [Zeynal:] Mən əvvəlki səfil və rəzil həyatdan tamamilə əl çəkib sənə tərəf gəlirəm. S.Hü-seyn. Ata-ana nazı ilə böyümüş Budaq indi çox şeyə tamarzı qalırdı. O, avara, səfil və sərgərdan həyat sürürdü. Ə.Veliyev. // Is. menasında. Dedik ki, torpaqda nə səfil, nə ac; Nə də bir kimsəsiz görünsün gərək! S.Vurğun. // Acınacaqlı, müsibetli, felaketli; sefaletli. [Qutluq:] Sən də məni məhv et, rica edirəm. Məni bu səfil həyatın əlindən qurtar. M.S.Or-dubadi.

SƏFILANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər. sefil ve fars.
..ane] Sefilcesine, sefalet içerisinde, sefil kimi. Zeynal özü də burasını dərk edirdi ki, xidmət-lərinin əlindən çıxması.. həyatını səfilanə ke-çirməsinə səbəb olmuşdur. S.Hüseyn. [Mirze Rza:] Yazıq balalarım... çil yavruları kimi hərə bir yana düşmüş, səfilanə sürünürlər.
C.Cabbarlı.

SƏFILCƏSINƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfSefil kimi, sefil ve-
ziyyetde, sefilane, serseri kimi, acınacaqlı halda. Səfilcəsinə küçələri dolaşmaq.
Zey-nalın, başqa özü kimi səfilcəsinə küçə həyatı keçirən yoldaşları Mehribanın gözü qaba-ğında keflənmişdilər. S.Hüseyn.

SƏFILLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sefil adamın halı; mesken-sizlik, işsizlik, veyillik.

SƏFIL-SƏRGƏRDAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər. sefil ve fars. sergerdan] Yersiz-yurdsuz, ac, pis veziy-yetde, acınacaqlı halda. Səfil-sərgərdan qal-maq.
[Sever:] Ac, səfil-sərgərdan küçələri dolaşıram. C.Cabbarlı. [Firidun] bazar və küçələri doldurmuş yurdsuz uşaqlara, səfil-sərgərdan bir halda hər gələnə əl açan qa-dın və qızlara baxır. M.Ibrahimov.

SƏFINƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn.
Gemi.
Cüng.

SƏFIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bir dövletin diger dövletde olan yüksek dereceli diplomatik nümayen-desi, elçisi. Səfir başda olmaq üzrə
. səfarət-xananın işçiləri də təyyarə meydanına gəl-mişlər. M.Ibrahimov.

SƏFIRLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir dövletin başqa döv-letde sefirin başçılıq etdiyi diplomatik nü-mayendeliyi, hemçinin bu nümayendeliyin yerleşdiyi bina.
Sefirin vezifesi, işi.

SƏFRA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax sifraq.

SƏGIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn.
Azyaşlı, kiçik, ba-laca, heddi-büluğa çatmamış uşaq. Pişvazə çıxıb səğirü kəbir; Ucalır ərşə naleyi-təkbir. S.Ə.Şirvani. [Molla Zaman:] [Hemidin] xoş-bəxtliyi ondadır ki, səğirdir. Ə.Haqverdiyev.
Heddi-büluğa çatmamış ve qeyyuma möhtac olan yetim. Xudayar bəyin qəsdi Zey-nəbin və səğirlərin var-yoxuna, puluna və mülkünə sahib olub Zeynəbi çölə ötürmək idi. C.Memmedquluzade.

SƏHƏNG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Su daşımaq üçün misden ve ya gilden qayrılmış qulplu, qarınlı, darbo-ğaz qab; güyüm. Mis səhəng. Saxsı səhəng.
Su səhəngi suda sınar. (Mesel). Bulaşıqlı səhəngdən bulanıq su tökülər. (Mesel).
.Əmim arvadı iri mis səhəngi çiynimə verib, səhərdən axşama qədər mənə ayaqyalın, baş-açıq su daşıtdırardı. I.Əfendiyev.