Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
SUDLUPLOV : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Südle hazırlanan plov; südlüaş. Südlüplov yeyildikdən sonra süfrə yığılır. H.Sarabski. [Ramazan] nahar üçün hazırlanmış südlüplovu ləzzətlə yeyib, çay içir, radio ilə musiqiyə qulaq asırdı. M.Hüseyn.

SUDLUSIYIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Südle düyüden hazırla-
nan duru xörek; südaşı. Nəriman əllərini yu-yub otağa girəndə, anası onun qabağına bir boşqab südlüsıyıq qoydu. M.İbrahimov. Süd-lüsıyıq bişirmək üçün Susənbərin həyətdə qaladığı ocaq balaca ailəni öz başına yığdı. B.Bayramov.

SUDSATAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax südçü.

SUDUR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn. Zahir olma, hasil olma, çıxma, baş verme.

SUDVERƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax südlü
ci menada. Süd-verən inək.

SUDYOLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax kəhkəşan.

SUFLƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] köhn. Deşilmiş, delinmiş.

SUFRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Yemek stolunun üstüne, ya-xud yere salınan xüsusi parçadan tikilmiş ör-tük. Kətan süfrə. Tikməli süfrə. Böyük süfrə.
.Kənizlər tut ağacının altında süfrə sal-mağa başladılar. çemenzeminli. Bir azdan sonra ortalığa süfrə döşəndi. H.Nezerli.
Yemek, xörek; süfre üstüne qoyulan ye-mekler. Yaxşı süfrələri vardı. Zəngin süfrə düzəltmək.
Muxtar istəsə də, istəməsə də, Şahini süfrəyə dəvət etməli oldu. B.Bayramov.

SÜXUR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "sexr" söz. cemi] Yer qa-bığının terkib hissesini teşkil eden, müeyyen derecede sabit terkibli mineral. Vulkan sü-xurları. Dağ süxurları. // Yer altından çıxa-rılan her cür qiymetli mineral.

SÜİTA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Umumi bedii qaye ve ya proq-ram cehetden eyni olan bir neçe müsteqil hisseden ibaret musiqi eseri. // Bir mövzu etrafında birleşmiş bir neçe reqsden ibaret kompozisiya.

SÜJET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr. sujetj
Ədebiyyatda: eserde iştirak eden suretlerin xarakterlerini açıb gös-teren ve eserin esas konflikti ile bağlı olan hadiselerin mecmusu; mövzu, mezmun. Əsə-rin süjeti həyatdan alınmışdır.
Qüdrət arva-dına romanın süjetini danışdı və son səhifə-lərini ucadan oxuyub, Lalənin də eyni dərə-cədə həyəcanlandığını hiss elədi. M.Hüseyn.
Tesviri incesenetde: tesvir obyekti.

SÜKAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Gemide, avtomobilde, teyyarede ve s.-de istenilen istiqamete yö-nelmek üçün hereketi idare eden qurğu. Gəmi sükanı. Avtomobilin sükanı. Velosiped sükanı. Kombaynın sükanı.
Kamal qəti bir hərəkətlə sükanı çəkdi. M.Rzaquluzade. [Kamil] sükanı məharətlə idarə edirdi. M.Süleymanov.
məc. Başçılıq, rehberlik, idare vasitesi. Dövlət idarəsi sükanı.

SÜKANÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Gemide sükanı idare eden denizçi.
məc. Rehber, başçı, idare eden. [Almaz:] Bir də, yoldaşlar, sovet sədri kənddə ictimai işlərin sükançısı olmalıdır. C.Cabbarlı.

SÜKUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Sakitlik, asayiş, aram, iztirabsızlıq. Qurd-quş dəxi girmiş aşiyanə; çökmüş də ağır sükun cahanə. A.Şaiq.

SÜKUNƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Sakitlik, aram, asayiş,
rahatlıq. Yandıraram sükutu da, sükunəti də; Qəlbimi alovlandıran yaşamaq-yaratmaq gözüylə. R.Rza. [Nuriyye:] Bu aydınlıq çöl-lərin mehriban sükunəti.. indi mənə anlaşıl-maz bir təsəlli, məchul bir ümid təlqin edirdi. İ.Əfendiyev. O, sükunət içində ömrünü başa vurdu. B.Vahabzade. □ Sükunət etmək
1) aram tutmaq, sakit olmaq; 2) sakin olmaq. Otellonun əsli ərəbdir, Afrika qitəsinin şimal səmtində sükunət edən Marokko tayfasın-dandır. F.Köçerli.
xüs. Durğunluq. Cismin sükunət halı.

SÜKUT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Susma, danışmama, din-meme. // Sakitlik. Bir qədər sükutdan sonra Tahir söhbətin mövzusunu dəyişdi.. M.Hü-seyn. Gör nələr danışır o qərib sükut; Bəli, sükutun da öz dili vardır. N.Xezri. □ Sükut etmək
dinmemek, danışmamaq, susmaq. Heç yazmayım, dedim, istəyim söndü; Qələm sükut etdi, könlüm düşündü. Ə.Cavad. Bəx-tiyar-bəxtiyar açılar səhər; Dünya sükut edib səni dinləyər; Sən danışanda. N.Xezri. Sükuta dalmaq (batmaq), sükuta qərq ol-maq- bax sükut etmək. Dostlar.. gözlərini bir-birinə zilləyib, sükuta daldılar. M.Hüseyn. Birdən-birə aləm sükuta dalır. Mir Celal. Sevgisiz, yoldaşsız bir gözəl kimi; Sükuta qərq olub yaşardın, əlbət. M.Dilbazi. Sükuta get-mək
bir müddet danışmamaq, dinmemek, sesini çıxarmamaq. Cənnətəlinin
. məzəli hoppanmalarının bəxş etdiyi təsir sayəsində cavanlar bir müddət sükuta getdilər. çemen-zeminli. Sükutu pozmaq
danışmağa baş-lamaq, sakitliyi pozmaq. Kənarda dayanıb deyilənlərə qulaq asan Mürsəl sükutu pozdu. Ə.Veliyev. Müəllim sükutupozdu. S.Veliyev.
Aram, rahatlıq. Dilbər, sən gedəndən bəri könlümün; Nə səbri, sükutu, nə qərarı var.
Q.Zakir.

SÜQUT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Düşme, aşağı enme, yıxıl-ma, dağılma. Təhkimçilik üsulunun süqutu. Roma imperiyasının süqutu.
Bu şadlıq ge-cəsində Eldəniz xanədanının süqutuna əsas qoyuldu və hökmdarlara qarşı
. sui-qəsdin müqəddiməsi başlandı. M.S.Ordubadi. □ Sü-qut etmək
yıxılmaq, dağılmaq, düşmek, mehv olmaq. Ənisə çox yaxşı bilirdi ki, ər evinə getməklə istər özünün, istər atası Mə-şədi Əhmədin maddi həyatı qismən yoluna düşə bilər. Fəqət mənəviyyatca özü süqut edə-cəkdi. S.Hüseyn.

SÜLALƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qohumluq ve varislik hüququna esasen taxtda ardıcıl suretde bir-birini evez eden, eyni soydan olan padşahlar, hökmdarlar sırası. Səfəvi sülaləsi. Şirvanşah-lar sülaləsi.

SÜLB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Sülale, nesil.

SÜLB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] köhn.
Berk, sert, qatı.
Hissiz, heç neden tesirlenmeyen.

SÜLEYMANİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Güclü zeher; dezin-feksiya vasitesi kimi boya istehsalında ve s.-de işledilen ağ toz.

SULƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Sülenmek"den f.is.

SULƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Daima yemek ardınca düş-mek, yemek axtarmaq, yemek olan yere get-mek; sümsünmek (esasen it haqqında, ya da tehqir, söyüş menasında adam haqqında). [Mayor:] Sən Məhəmmədyüzbaşının oğlu de-yilsənmi ki, mənim qapımda dünənəcən sülə-nirdin? N.Vezirov. [Şeyda qarovulçuya:] De görüm, gecə sümsük it kimi harada sülənir-din? Hanı bu taxtalar? A.Şaiq.

SULH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Barış, emin-amanlıq, dinclik, sakitlik. Sülh uğrunda mübarizə.
.Silahını bağrına basmış döyüşçülərin gö-zündə əbədi sülhün işıqları yanırdı. M.İbra-himov. // Müharibe eden tereflerin mühari-beni dayandırmaq haqqında razılığı; saziş, barış, barışıq. □ Sülh etmək
barışmaq, barışmaq haqqında müşahide bağlamaq.
İncikliyi, edaveti, küsülülüyü aradan qaldırma, barışma. Yox, kərbəlayıya hirs qa-lib olub, sülhlə arası yoxdur. çemenzeminli. [Molla Xelil] qalibiyyətinə xatircəm deyildi. Bunun üçün müəllimə sülh təklif edirdi. S.Hüseyn.

SULHPƏRVƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. sülh vefars.
..per-ver] ba x sülhsevər. [Bağır xan:] Biz düş-mənin sülh təklifini qəbul etməklə, sülhpər-vər dünyanın məhəbbətini daha artıq qazana bilərik. M.S.Ordubadi.