Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QIRX : Azerbaijani Explanatory Dictionary

say.
Otuz doqquzdan sonra gelen say, 40 ile işare olunan reqemin adı. Qırx manat. Qırx ədəd.
Qırxında öyrənən go-runda çalar. (Ata. sözü).
Bir şexsin ölümünün qırxıncı günü. □ Qırx bağla(t)maq
xalq adetince ölen adamın qırx günü tamam olandan sonra ehsan verib yas meclisini bitirmek. Qırx saxla-maq (tutmaq)
xalq adetince ölü üçün qohum-qardaşının qırx gün yas saxlaması. Qırx vermək
xalq adetince ölen adam üçün qırxıncı gün ehsan vermek. Qırxı çıxmaq
xalq adetince ölen adam üçün saxlanılan yasın qırx günden sonra qurtarması.
0 Qırx kötük dan.
qış qurtardıqdan sonra davam eden şaxta, soyuq. Qırxında yorğalamaq
çox yaşlı olduğu halda, ca-vanlıq fikrine düşmek, yaşına yaraşmayan hereketlerde olmaq.
qırx...
bu sayla elaqedar olan bir sıra mü-rekkeb sözlerin birinci terkib hissesi; mes.: qırxayaq, qırxillik, qırxgünlük, qırxdereceli.

QIRXAYAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool.
çoxayaqlılar fe-silesinden uzunsov çoxayaqcıqlı bir cücü.
dan. Xerçeng. Bu çinovniklər qorxu-ram ki, sabah gəlib bunu desinlər ki, sabah badımcan dolması əvəzinə qırxayaq (xər-çəng) şorbası içəsiniz. Onda bilmirəm necə olacaqdır? ü.Hacıbeyov. Gəminin hər iki tərəfindən qırxayağın ayaqları kimi suya uza-nan kürəklər enib-qalxır. M.Rzaquluzade.

QIRXBAYIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Gövşeyen heyvanlarda üçüncü ve ehtiyat medesi.

QIRXBUĞUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Əsasen dağlıq yer-lerde biten, xöreye qatılan etirli bir bitki. Beşi də böyrünü yerə vermiş, yenicə bitmiş qırxbuğumdan qıraraq ağızlarına qoyur və çeynəyirdilər. Ə.Veliyev.

QIRXÇƏLLƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Quyudan su çekmek üçün hereket eden lente, ya zencire bend edilmiş çanaqlardan ibaret alet.

QIRXDAMAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. dan.
Canı berk, da-vamlı, dözümlü (adam haqqında).
Qatları, damarları çox olan (torpaq haq-qında).

QIRXDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qırxdırılmaq"dan f.is.

QIRXDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Başında, üzünde, yaxud bedeninde olan tükler ülgüc ve ya qayçı ile dibinden kesdirilmek. Qoyunlar qırxdırılmışdır.

QIRXDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qırxdırmaq"dan f.is.

QIRXDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Başında, üzünde, yaxud heyvanın bedeninde olan tükleri di-binden kesdirmek. Başını qırxdırmaq. Saq-qalını qırxdırmaq. Qoyunları qırxdırmaq.
[Nadir] bu nədir saçını qırxdırmısan?
deyə acıqlı-acıqlı sordu və o saat Zeynəbin uzun və xurmayı saçlarını gözünün önünə gətirdi. B.Talıblı. Səlim şıx geyinmiş, üzünü təzəcə qırxdırmışdı. M.İbrahimov.

QIRXDİLLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. dan. Hamıya söz veren, hamını aldadan; riyakar, ikiüzlü. Qırxdilli adam.

QIRXDON : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. bot. Gövdesi soğan kimi qat-qat olan, qırmızı gül açan, yeyilen bir bitki.

QIRXIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qırxılmış. Qırxıq üz. Qırxıq baş.
Yuxarıdan düşən, işıq
. [miyandarın] qırxıq başını işıldadırdı. çemenzeminli. [Dellek:] Qoy bu topuşu bir üç yaşar quy-ruğu qırxıq dayçaya döndərim, sonra Ələm-dar qardaşın qulluğunda amadə dayannam! S.Rehimov.

QIRXILI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qırxılmış.

QIRXILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qırxılmağa yararlı, qır-xılmalı olan, qırxılmaq üçün ayrılmış, qırxıl-maq vaxtı çatmış. Qırxılıq qoyun. Qırxılıq keçi.
Bax qırxlıq

QIRXILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qırxılmaq"dan f.is.

QIRXILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. ülgüc ve ya qayçı ile dibinden kesilmek (saç, tük). Başı qırxıl-maq.
Bəli, başlar başlayıblar qırxılmağa. Dəllək dükanlarında macal yoxdur. C.Memmedquluzade. // Qırxıqla kesilmek, qayçılamaq. Qoyunlar qırxılmışdır.

QIRXILMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. Tükü ülgüc ve ya qayçı ile dibinden kesilmiş; qayçılanmış, qırxılı. Qırxılmış baş. Qırxılmış qoyun.
Qışda şid-dətli soyuq təsirindən qırxılmış başlar do-nub nə ölü olurlar, nə diri. C.Memmedqu-luzade. [Almurad] qırxılmış başının tərini sildi. İ.Əfendiyev.

QIRXIM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir defede qırxılan yun.
Qoyunların qırxılması mövsümü, qo-yunlar qırxılan vaxt, qoyunların qırxılması işi.

QIRXIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qırxım.

QIRXINCI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qoyun qırxan adam.

QIRXINCI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qırx"dan sıra sayı. Qırxıncı nömrə. Qırxıncı illər. Qırxıncı gün. Qırxıncı il.

QIRXINTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bir şeyin kenarlarından, ya uclarından kesilib atılan qırıntılar.

QIRXLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qırx reqemi ile elaqedar olan ölçü; mes.: qırxlıq qazan, kise ve s. (qırx girvenke, ya qırx kilo tutan qazan, kise ve s.); qırxlıq çellek (qırx vedre su ve ya başqa maye tutan çellek); qırxlıq direk (qırx arşın, ya metr uzunluğunda olan direk); qırxlıq lampa (qırx vatlıq lampa).

QIRXLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qoyunları qırxmaq üçün xüsusi qayçı.