Multilingual Turkish Dictionary

Turuz Dictionary

Turuz Dictionary
İQİRMƏK : Turuz Dictionary

iğirmək ivirmək. əğirmək. {yığırmaq}. yığmaq. bükmək. büzmək

İQİRMİ : Turuz Dictionary

-igirmi dörd saatlıq: qaynar. gecə gündüzlü.
qaynar zolağ: qaynar xət.
qararaqol qaynar xətti

İQİRMİ : Turuz Dictionary

-igirmi dörd saat içində: günyutun

İQİRMİ : Turuz Dictionary

-igirmi dörd saat: tüngün: > tügün

İQİSİ : Turuz Dictionary

-ikisi birgə: ikibir. iki iki. ikisi bahəm. ¶
sömürgəçiliyə ikisi gərək.
bolluca kotalan, azacıq danqalan. (sömürgəçiliyə: müstə'mərəçiligə) (kotalan: kahıl. cahil. hovan. qanmaz.axmaq.)
(danqalan: döngələn. kökün danan. xain)

İQİSİ : Turuz Dictionary


min baş yığılar bir qazanı qaynada , baş ikisi bir qazanda qaynamaz.
bir fikirləşmə var birdə fikir eşmə. hər ikisi yerində xoşdur, fikirsiz beyin boşdur. (fikir eşmə: fikir toxuma).
hər sevginin kəndi yeri var, ikisi bir yerdə olu dar.
qəm kitiriz çaxır içrə boğulmaz, hər ikisi yaxcı bilir üzməyi. (qəm kitiriz: qəm qussələr)

İQİSİN : Turuz Dictionary


yaxşı arvad buğda unun aş edər, yaman arvad hər ikisin daş edər. (yaxşı arvad buğda unun aş edər, yaman arvad buğda unun daş edər).
ardına keç bir söz eşid, aldına keç ikisin. {heç çağun könətilməz kimsə. (könətilməz
razı salınamaz. razı ediləməz)}

İQİSİN : Turuz Dictionary


bilməqilə duymaqın çox arası var hələ, qovuşurmağa ikisin, çox bacarıqlar gərək

İQİT : Turuz Dictionary

-qocaman, kosaman, qotaman, qodaman iğid: kəlpəngeçik. gənc iğid. oğlan. dəliqanlı. çoğan. koroğul. korolan. (kor oğlan). batqal.
gənc iğid: oğlan. koroğul. korolan. (kor oğlan). kəlpəngeçik. qocaman, kosaman, qotaman, qodaman iğid. dəliqanlı. çoğan. batqal

İQİT : Turuz Dictionary

igit. yavuz < > yubaz. qudurqan. qonur. iti. çarpıq. qoçqar. uçqar. acqurd. laçın. yalçın. cəsur. gözü açıq. öngörən

İQİT : Turuz Dictionary

iğid. iğit. iyid.
ürəkli. qurcaq. qucaq. qoçağ. qoç. qıyqaç. gözübərk. qoçqarqonur. laçın. yalçın. osman. ütmən. ötmən. ötəmən. cəsur. qasbağ. qarsabağ. qatsabağ. qarabağ. qarbağ. mərd.
qazılı. azılı. acılı. qaznavur. aznavur. qazqın. azqın. quduruq

İQİT : Turuz Dictionary

igid. iğid. yigit. totuq..¶
başlı igid elə yetirir, başsız igid, elin itirir..¶-igit igitdən umar. (kişi kişidən gözlər.kişi kişidən söz edər. kişi kişiyə əl uzar, yağunun belin qırar)..¶-işi başa düşüncə, at suyu gəməli içmiş, iğit suyu çizməli keçmiş. (işi başa düşüncə: iş gərəkdiyində).¶-qərəçidən igid törəsə, öz çadırın çapar..¶-düşmanı vurmağa biləği pişgin igit¶
Igid, Könül (Dilin, Dinin) Danmaz.¶-yaxşı iğit: yaxşı oğlan: gözəl oğlan. bir gənc ərkəyi çağırma sözü. ¶-yaşkən əkit, ulasun igid. (uşaqkən becət, böyüyüncə qorxmaz, yərdəcər gənc olsun). (yərdəcər: yararlı. başarcanğ) (qundaqçı gücü, taxt yiyəsinkin basar).¶-igid qoyun qoç adlanar.¶-igit olsun, erkək dişi dərk edməz. (dərk edməz: fərq edməz).¶-bu topraqda dəmir salmış atalar, igid qalmaz, qanı durmaz bizi burdan atalar. (dəmir salmaq: dəmir atmaq. ləngər salmaq: ləngər atmaq. yerləşmək).¶-hər işə könül gərək, igid xoşu at yaraq. (könül: maraq. əlaqə) ¶-qoxmaz igid: qocur. qacar. qərur. qeyrətli

İQİT : Turuz Dictionary

ikit.
mütəfərriq.
qoşa. cüt.
iki qat. dulay. muzaəf. muzaf.
iki baş. qoşqa.
əlmüsənna. dublika.
iki bərabər

İQİT : Turuz Dictionary

-igid işdə, dos darda, uka qızqanda bəlgirür. (uka: ağıllı).¶-bilim igit yasarı. (yasarı: bəzəyi. zinəti).¶-kitos yavqa yalınar, igit elgə sarınar. (namət düşmana yalvarar).¶-igid igidin aynası, igidi tanıdan yoldaşı

İQİT : Turuz Dictionary


igit. gənc. güclü.
igit gürəşdə, dos darlıqda, aşqın acrıqda. (darlıqda: darıtlıqda: giriftarlıqda). (aşqın: pişmiş. təcrübəli). (acrıqda: acrqlananda. qəzəbdə).
ikit. təfrəqə sal.
ikit, buyur. {ayır buyur. (ayrat buyrat). (ayrat: ayır: təfrəqə sal). (buyrat: buyur. buyruq sür. hikumət ed)}. {bulat, durut. (bulandır, istədiyini qalxıt). (aranı qarışdır sözüvü yerit)}. {bölüt burut). (burut: hükm ed)}.
qızıl olan pas qapmaz, igit olan söz satmaz. (söz satmaz: sır verməz). {qızıl olan pas qapmaz, igit olan söz atmaz. (söz atmaz: sözünə yiyə çıxar)}
yaş igid: yeni yetmə gənc
at ölür taxa qalır, igit ölür yada qalır. (taxa: nal) (yada
xatirə).
at uçub alan qaldı, igit köçüb san qaldı, gəlcəklərə öğüc qaldı. (öğüc: ibrət).
igit savaşda, qarrı gəngəşdə. (qarrı
yaşlı). (gəngəşdə: danışıb məsləhət almaqda).
bacarçıdan iş qalar, sözərindən söz qalar, igid ölər iz qalar, odu sönər köz qalar, karvan köçər yurt qalar. (bacarçıdan: ustaçı. peşəkardan). (sözərindən: bilgədən. çeçendən. xətibdən. ədibdən).
igidin iyisi dəli olmaz, dəli olan iyid olmaz. (süm iyitligə iyi bilik, iyi bilək, eyku ürək gərərk). (süm
bütün).
başsız qaplan, başsız igid qolay soyular.
bir çivi düşəli taxa düşdü, taxa düşəli , bir at düşdü, at düşəli , bir igid düşdü, igid düşəli , bir döğüş batdı, döğüş batalı, bir ölkə batdı, həpsinə ucub tosun çiviçi. (tosun: naşı. iş bilməz). (ucub: nədən. bais).
olsa açıq göz igid, gözü qalmaz diləkdə, yaşın aşsa altmışı, tovaş qalmaz biləkdə. (tovaş: tovan. güc).
tox qarın hər nə deyər, ac olan hər nə yeyər, bağın salan barın yeyər, igit varlı varın verәr.
dilivi arıt qoru, işivi yarıt qoru, igidi bilit qoru.
başlı igid görən işlə adlanar, alçaq kişi hovanlarla atlanar. (hovan: budala. axmaq).
ölüm dovu gəlincə igit qarı bəllənməz, dan tez atar axşam düşər gün batar, qaranlıqda itən batan bəllənməz. (dovu: kəzi. sırası. novbəti).
çağ ötmədən gör işin, igit ikən yaraqlan, var gücünlə, tam ərdəmlə işlə qıl, ağız əğrər, dişlər düşər, dil gedər, huşda çaşar, başın titrər diz əsər.
igid başı çanağ qan, damar dolu tamır qan. (tamır: qayrat. qeyrət). (gəncləri, dəliqanlıları başa düşməli, anlamalıyıq. təki onlarda coşan ürək, çırpan damar olur, böyüklərə doğru yol göstərmək düşür).
igid yaşır qay qadanın içində, ağrıqmaz baş sində yatar dincinə. (qay: bəla)

İQİT : Turuz Dictionary

iğit. iğdik. iyit. iğid. yiğit.
gənc oğlan. gəncin. qonur. iyuq. özbaşdaq. çörəkli. oğlan. olğan. ulğan. uğlan. ulan. yaraş. ağıdar. axıdar. sıypa. əsirgəməz. asırqamaz. yasırqamaz. acırqamaz. onğlu. uğruq. uluğ. bolcum. boldamaçı. əlibol. əlisaçığ. saçəlli. saçal. verəlli. berəlli. bərəlli. əlaçıq. əli açıq. qıyımlı. qıymal. əricən. ərigən. ərkinli. verimçi. vergili. verimli. yarğın. yarğan. onqun. bağışlı. yenğ. yenik. yoşa könül. alçaq könül. alçaq ürək. engin ürək > enginrək. yenik könül > yenikönül. enik könül. enikürək. ürəyi alçaq. qusqa. qozqa. qoyac. qoytac. quyac. quytac. cəvanmərd. covmərd. comərd. səxi. xeyrxah. firutən. kərim.
kişi. ərkək. erkək. örkək. öğkək. ərən. ər. qəhrəman. çapar. çapaz. çabbaz > şabaz (> şahbaz). batur. bahadır. qızıq. qızıl. kökcək. köksək. köksük. qopar. qopur. kötəl. kötəlli. canlı. qurt. gürt. sağlam. qapla. qaplu. acar. çağal. çağqal. sağlı. sağal. sağqal. güclü. güctük. güjtük. güjtüc. güjlü. gürəli. gürə. gürək. gürəc. gürəvin. gürəcin. guralı. gura. guraq. gurac. guravin. guracin. qusqa. qozqa. qoyac. qoytac. quyac. quytac. qolçomaq. sıx. quvvəli. (təvangər. nirumənd. zorlu. muqəvvi. tənavər)
kötü günlər güdülmədən çatarmış, igid oğlan qorxmaz ondan aşarmış. yarınların armanların kəndi başda bəsləyən, işə keçib doğru oxun atarmış. ( güdülmədən: gözlənmədən)
qayası daşı dağ yaraşıqı, igid oğullar el yarşığı.
gənc, igid çağında: yaşınlıqda.
gələn keçər kimsə burda qalanmaz, yaşınlıqda verənin yaşlılıqda alanmaz. ( yaşınlıqda: gənc, igid çağında)

İQİT : Turuz Dictionary

iğit. iğid. iğdik. gənc oğlan. gəncin. qonur. iyuq. özbaşdaq. çörəkli. oğlan. olğan. ulğan. uğlan. ulan. yaraş. ağıdar. axıdar. sıypa. əsirgəməz. asırqamaz. yasırqamaz. acırqamaz. onğlu. uğruq. uluğ. bolcum. boldamaçı. əlibol. əlisaçığ. saçəlli. saçal. verəlli. berəlli. bərəlli. əlaçıq. əli açıq. qıyımlı. qıymal. əricən. ərigən. ərkinli. verimçi. vergili. verimli. yarğın. yarğan. onqun. bağışlı. yenğ. yenik. yoşa könül. alçaq könül. alçaq ürək. engin ürək > enginrək. yenik könül > yenikönül. enik könül. enikürək. ürəyi alçaq. qusqa. qozqa. qoyac. qoytac. quyac. quytac. cəvanmərd. covmərd. comərd. səxi. xeyrxah. firutən. kərim

İQİT : Turuz Dictionary

iyid. kür. gur. gür. güc. gürbət. gürmət. gurmat. gurbat. ürəkli. bağırlı. bağlavan. pəhləvan.
kür ər: iyid kişi.
kür ol, küpür (məğrur) yox.
kür olsa kişi, küplükdür işi.
kim kür olsa, küpür olur.
pozuq köklü baş bolsa, ellər yamanlıq sürər, bilgə iyid baş bolsa, ellər amanlıq görər

İQİTƏ : Turuz Dictionary

ikitə. iki dənə.
iğidə.
dəliyə savaş, bayram, iğidə savaş, qayrağ. (qayrağ: qeyrət. qayırma, başarma, edmə gücü). (dəli üçün savaş dalaş toy gəlir. dəlinin işi qavqa savaşdır, ama igid, ərkişi üçün savaş, kimliyin, qeyrətin qorumaqdır).¶
çaşmışdı iğid demədi kimisə, getdiyin yol çoradır, yox dənizə. (çoradır:şoradır: ılqım. sütgölü. sərab. uzaqdan görünən suysuq çöllük).¶
yaşam üçün ökdə gərək igidə. (ökdə: ustad). (işlərdə bilənin önəmi)

İQİTƏ : Turuz Dictionary


qalx ayaq üsdə dayan, ölsəndə, igidə çox yaraşır dursa ayaq üsdə gərək

İQİTƏBİR : Turuz Dictionary

ikidəbir. təkdəbir. təhdəbir

İQİTƏN : Turuz Dictionary

ikidən.
olan günün biri yeğ, yarın gələn ikidən. (olan günün: bu günkünün. indiki, hazırki günün). (yeğ: iyirək. yaxşıraq. betır. behtər). ¶
gündüzün ikidən biri: salqın. ertirdən günortaya dək, öğlədən axşama dək aralıq. altı saatlıq ara.
bir salqında sürülən yer, görülən iş

İQİTƏN : Turuz Dictionary

ikitən. quşqudan. şəgg edən.
quşqutan inanmadı, inanan quşqunmadı

İQİTİ : Turuz Dictionary

iğidi. igidi. iyidi. eydi. eyidi.
atı, arıyanda gör!, eydi, qarıyanda gör!. (arıyanda: yorulanda). (gör: Gözətlə. bax. baxmaçılıq ed.).(.)

İQİTİ : Turuz Dictionary

-qamçı atı, butum igidi çapıtar. (butum:yutuğ. sınas.vicdan).¶-igid igidin aynası, igidi tanıdan yoldaşı