Multilingual Turkish Dictionary

Turuz Dictionary

Turuz Dictionary
İTƏQ : Turuz Dictionary

idək.
dərək. yarar.
az çox dərəki var.
dərək gözlür.
edlək (< edmək. idmək). hünər. pişə

İTƏQ : Turuz Dictionary

itək.
icbar.
ilzam.¶-idək budak edmək: arayıb bulmaq. ¶-idək soraq: araşdırma

İTƏQƏMƏK : Turuz Dictionary

itəkəmək itəkləmək.
icbar edmək.
mülzəm edmək

İTƏQƏN : Turuz Dictionary

idəgən. idgən. oğan. tanrı adlarından. əfəndi

İTƏQİ : Turuz Dictionary

itəki.
icbari.
ilzami

İTƏQLƏMƏK : Turuz Dictionary

itəkləmək. itəkəmək
icbar edmək.
mülzəm edmək

İTƏQLİ : Turuz Dictionary

idəkli. dərəkli. yararlı. dərdə dəğən.
onun sözlərin qatı dərəkli bulduq.
dərəkin bilən samanı qorar, çağı gəlincə işinə yorar.
dərəkli zadlar

İTƏQU : Turuz Dictionary

itəğu. nərsəni qoğzayıb, endi, sıxmaq boşaltmaq üçün işlənən tikə, nərsə.
dəğirman itəğu: dartılan nərsənin iri narın çıxmasın sağlayan, dəğirman daşının arasına qoyulan ağac tikəsi

İTƏR : Turuz Dictionary


duysan yalan birindən, itər güvəncin ona, satma yalan birinə, olsa güvənci sana.
hər nə çağiylə bitər, olmuş olanlar itər.
sevgi dolsa könlüvə, yer göy itər sonsuz qapar evrənin.
durub qıldın iş bitər, güdüb durdun iş itər

İTƏR : Turuz Dictionary

düşər.-qəhbəlik dəğər bulsa, xanımlıq düşər (itər) gözdən.¶-alsan bitər, satsan itər. (baxsan bitər (cücərər), savsan itər (başı soyuqluqluq edsən əldən gedər). (bu evrən özənlə, yığmaqla, qorumaqla gəlişmiş, sovsalamaq, başı soyuqluqla, satıb savmaqla olan qurum durum tozar, dağılar).¶-kəndivə güvən, nə itər. nə qırılar. kəndivə güvən. nə itməsin, nə qırılmasın!

İTƏR : Turuz Dictionary


.çonqur quya daş atsan, cumar gedər atacan, yad ellərə qız versən, itər gedər əçəcan. (çonqur quya: dərin quyuya). (əkəcan: atacan). (əçəcan: anacan).
duysan yalan birindən, itər güvəncin ona, olsa güvənci sənə, satma yalan söz ona.
yolçu yoxsa yol itər, sevgi gedsə kin bitər.
ötün ötər keçən itər. (ötün
tarix. zaman). {ayrılıqlar uzun yolda toxdanar). (toxdanar: bitər. sakinləşər. yaddan çıxar)}.
sevgi girər baş itər. (sevgi girdi baş itdi).
dözüm varsa iş bitər, dözüm yoxsa iş itər. (itər: batar).
elsiz qalan uca dağlar başından, ağac itər, yollar gedər iz qalmaz. (hər yurdun dəyərin yaşaycıları verir).
qaran gecə bitməz işi, uzun ərişi, bitməz sevgi başı burar dolar gorda itər. (qaran: qaranlıq). (bitməz sevgi başı: toxdamaz sevgi yarası)

İTƏR : Turuz Dictionary

-doğrunu ötür arada itər, yalanı ötür yiyəsi oğurlar. (doğru qorunmalıdır)

İTƏR : Turuz Dictionary

-atılsa yarıcı, vurduğu yara onunla itər. (biri səni çox sinsidirsə, yaxcı pisin büküb tulla).¶-göz yanılar, iç inanar, baş itər

İTƏR : Turuz Dictionary

-sevgi kolu könüldə bitər, düşsə ələ dibindən itər

İTƏR : Turuz Dictionary

-kişilərin (adamların) nə yalanları bitər, nə etgiləri itər

İTƏRƏQ : Turuz Dictionary

-yassı, qayqan kiçik daş. bu daşı ayaqla itərək, vuraraq oynanan uşağ oyunu:. qaydıraq. qayadaşı

İTƏRMƏK : Turuz Dictionary

soxmaq. sikmək. tıxmaq..¶-birin itər, birin sikər

İTƏRMİŞ : Turuz Dictionary


oldağ buki, əğri yerdə doğru ağac bitərmiş, sapıq yolla doğru yollar itərmiş. (oldağ: vaqeiyyət)

İTƏRMİŞ : Turuz Dictionary


sevgililər itərmiş, sevgiyə inanc itməsin

İTƏRSƏN : Turuz Dictionary


özündən yad olursan itərsən, özlügün ilə evrən utarsan

İTƏTMƏK : Turuz Dictionary


(ötətmək).
ititmək. itələmək. vadar edmək.
yavuzluğa (kötülüyə) itətir, başda olsa əsrülük (keflilik)

İTƏVMƏK : Turuz Dictionary

tizəvmək. sürətlənmək

İTİ : Turuz Dictionary


qıcılı. qıycılı. qıflı. süslü. qırdıma. qıvcıv. qırval. qırvac. qıvral. qıvrac. cəld. çalıt. qurnaz. qura. zirək. zirəng. qılav. qılac. qızdırbas. qısdırbas. qoparıq. qoparaq. qoğraq. qoğaraq. qıvraq. tələsik.
kəsgənək. kəsgəncəlik. qırdıma. qıvcıv. qırval. qırvac. qıvral. qıvrac. cəld. çalıt. qurnaz. qura. zirək. zirəng. qılav. qılac. hızlı.
ucu iti, üçgən biçimli, oyma çatal, qələm: geçidırnağı.
iti iti. qaça qaça. qıcı qıcı. qıdı qıdı.
qıcı qıcı evə doğruldu.
qıcı qıcı daban götürən kişi.
iti axmaq: qıjoy gedmək.
çalqoğa düşsən, çay alar.
iti gəlib keçən, sovuşan, savuşan: geçinti.
çayın iti axan yeri: qıc. qıcav. qicoy. gicoy. qıcov. qıj. qıjav.
incə, qınca, iti səs. qıc. çıq (> çiğ). (< qıcırmaq: cıqırmaq: incə, qınca, iti səs çıxartmaq). (qıcırtmaq: cıqırtmaq).
dişlərin qıc qıc (qıcır qıcır) qıcırtdı.
çox iğrən, iti, acı saravıc, şakaçı, sarqıçı, qıratçı: qıycıq. qacıq. qaycıq.
uşağ yerişi kimi kiçik, iti addımlarla: qıbıtıq qıbıtıq. qıpıtıq qıpıtıq. qıbıl qıbıl. qıpıl qıpıl. qıbış qıbış. qıpış qıpış. kip kip. qıp qıp.
qıpıtıq qıpıtıq gedmə, açıq addımlarla qaç.
acı, tünd, iti olmayan: kəmərək. kəmrək.
kəmrək çay.
dəmir, bərk nərsə kəsməkdə işlənilən, qalın piçaq biçimli olub, arxasından çəkiclə vuraraq yeridilən iti arac: kəsgi. biçgi. yarqı. kəsər. tirə. dırnaq.
yazmaq, cızmaq, yonmaq oymaq üçün ucu iti, sivri, kəsgin arac: qələm. çatal. sağu.
suyun, güllənin, iti axan, süzən nərsənin çıxardığı səs: qıcıltı. qıjıltı.
nərsəni qaşımaq, sürtmək üçün iti, ənli, əl boyunda yassı piçaq: kəsüc. kartək.
ən iti: çox iti: kəsər. kəsir. ən qılıc, qılınc. çox qılıc, qılınc.
kəsər sözlər eşitdik, dinmədik, danmadıq eşindik.
kəsər ilişti: iti intiqad.
kəsər soğuq.
kəsər hava: çox soğuq hava.
kəsər piçaq.
çox iti, acı: qıloy. (qıl kimi).
qıloy davranış.
qıloy piçaq.
qıloy düşüncəli.
ucu iti, götü deşik. (tapmaca). (iğnə)

İTİ : Turuz Dictionary

yavuz < > yubaz. qudurqan. igit. qonur. çarpıq. qoçqar. uçqar. acqurd. laçın. yalçın. cəsur. gözü açıq. öngörən.
itin. yügrük. yeyin. tünd.
yügrük gedən yorular.
yügrük keçdi çağımız.
suvri. sovri. sivri. uclu.
tavra. tovra. yeğin. yeyin.
tovra keçər gəniclik (gənclik. yaşlıq), tovrağ enər qocğalıq.
təpən. gur. odlu. şədid. salşıq. çalşıq. tutac. tutaş. qərarlı. əzmli. inad.
tığraq. tavraq. çabıq. çalağ.
tavraq gedib tavraq gəl.
tavraq işçi.
tirgək. tiğrək. tovraq. çalaq.
tüprük. süprük. acı. tünd.
bu tüprükü ya sındır, ya yolundan qaç.
it kimi hürür süprük oğlu tüprük.
yarğun. yarğın. yarğamıq. yarğanıq. çalağ. güclü qaçağan olan.
üttər. ütgər. ütlər. üttür. uçqar. uçarsı. uçar kimi. çapıcaq. yeyin. həmən. tələsik. tezcən. təcili.
ütri kağaz.
ütri gəl bura.
uclu. sivri. dəlici.
irtin. sürət. sürən. kəsgin.
iti yerişli, davranışlı. sülügün. sülgün. süylün. savlın.
sürçə. sırça. tünd.
sürgən. yörgən. iritli. irtə. yorqa. yeyin. hızlılı. tələsik. əcələ. acil.
ox kimi dağları sürgən aşdı.
bu qıssa yaşım, göz qıpımı sürgən keçdi.
yörgən at: yorqa at.
çox iti, yeyin olan: süpür.
iti, sərt əsmək: süpürmək.
süpürən yel.
gərgin, iti, qəvamlı nərsənin boşalması, gəvşənməsi: sulanmaq. suvlanmaq. suflanmaq. sovlanmaq.
uclu, uc uzun, iti, biz tiz nərsə: sübi. sobi. sivi.
sobu baş: biz baş. başı girdə olmayıb, uzunsov olan).
ucu sivri, iti, inci: sovun. sovan. savun. savan.
iti tərpin: {.
tünd rəftar ed.
çabıq ol. yeyin hərəkət elə}.
iti iti solumaq iç vurmaq. tövurmək. tövgünmək. tavurmaq. tovurmaq. (yaxurmaq) tövşünmək. tövsünmək. tovsunmaq. higgənmək. ləhləmək.
sürəklic iti qımıldayan, hərəkət edən: suruğ. sürük.
(özəlliklə dəvə) iti, qıvraq olan: yelməsə.
bilgin iti: toğraq qıvraq.
iti söz: dal söz. (dal: lüt. boş. çıplaq).
iti, çabıq düşünən: tavraq qavra.
iti iğrənc, nifrət, zəhlə gedmə duyusu: təpgi. təpgü. işmezaz.
mənə qarşı bu təpgi nədən doğur, bilməm.
iti, acı davranış, sözlərlə azarlayan, incidən: dişləngic. ısıran. (gəzəndə).
iti, aşırı istək, dilək: yaxtırı. yanqı. yanğma. ehtiras.
bu yaxtırı yaxır, dondan içəri.
iti, çabıq, qızqın olan: tayğan. tovğan. tovğın.
tovğın tazı.
qabaqkından, olduğundan artıq iti, acıraq: tərsinmək. tərs gəlmək. geri dönmək. qaytanmaq.
başlı yaranı qaşısan tərsinər.
sönəgən odu pülədikcə tərsinər.
onu bırax başına, danışdırma, dindirdikcə tərsinəcək.
iti çalışmaq: təpinmək. dalaşınmaq. təlaşlanmaq. çabalamaq. qaynanmaq.
iti iğrənc, nifrət, zəhlə gedmə duyusu, işmezaz oyatmaq: təpgitmək ( < təpmək: itmək). iğrətmək. irgərdirmək. sıyrıtmaq.
sən bu işlərinlə məni özündən lap təpgitmisin.
iti yanan, tez uçar. (uçmaq: sönmək).
çox bətər, iti, tünd, şədid: utruq. çox çox olan. çox öküş olan.
utruğ yığsan davarı, yükün ağır yıxarı: malın çox çoğluğunu düşünsən, ağır yük kimidir ki bir gün yıxar.
utruğ yaman: çox pis.
iti gedmək, sürmək: uçurtmaq.
ucu iti, ucunun arxası dişli olub, qalın, qaba, gön kimi nərsələri tikməkdə işlənən biz çeşiti: tığ. qazma tığı. başmaqçı bizi.
yel kimi iti davranmaq, sürmək: yelmək. yelkənmək.
açıq, iti, dolun dil: yarq, yorıq dil. (rəsa, fəsih, roşən).
yüngül, iti, çalaq çabıq davranan qoşun türü: yengi çəri. yeni çəri. (yengil çəri. yeyingil çəri) çirik

İTİ : Turuz Dictionary

zirək. zirəng. qılav. qılac. qızı. çalıq. qızqın. qırsız. qızaq. qızat. qızan. hiz tiz tez. qız (qızmaq). haşarı. həşəri. daşarı. qırdıma. qırdırma. qıvcıv. qırval. qırvac. qıvral. qıvrac. cəld. çalıt. qurnaz. qura. çıpacan. çipəcən (< çırpmaq). körüklü. közüklü. körsüklü. körsük. körsək. qorsaq. sınırlı. qopurlu. qopuqlu. köpürlü. köpüklü. xaşlaq. şiddət. sürət. qırtıl. keçimsiz. geçimsiz. koraza. qoraza. köndələn. çöndələn. döndələn. yöndələn. yandalan. bədəxlaq. çabuqluq. əcələ.
(idi. isi). iği. iyi. iyə.
sahib.
ağa.
iyim nə dər: ağam nə istir.
tanrı.
qılav. qılac. kəsgin. tiz. tız. sız. qırdıma. qırdırma. qıvcıv. qırval. qırvac. qıvral. qıvrac. cəld. çalıt. qurnaz. qura. zirək. zirəng.
incə, kəsgin qadın səsiylə çağırdı.
salman.
batman otur salman qalx. (salman: iti).
kəsgin. qırdıma. qırdırma. qıvcıv. qırval. qırvac. qıvral. qıvrac. cəld. çalıt. qurnaz. qura. zirək. zirəng. qılav. qılac. bilən. usda. mahir. çaçur. sivir. bacarıqlı. güpərim. küpərimli. güpərimli. kipərimli.
kəsgin oxçu: doğru nişançı.
çalaq yaraq (mahir, tədbirli), iti, zirək olan: ivgən devgən.
iti, ənli təmrən, başaq: kəsmə.
tərs, iti, bərək baxmaq: didrü baxmaq. gözü zilləmək.
iti, hirsli baxmaq: dik dik baxmaq: dirdrü baxmaq.
iti gələn, itib gedər. {hızlı sağan, tez keçər, tezcə qızan tez sönər. (sağan: sağanaq)}.
iti iti qılınmaq, yürümək: titinmək. (# tətinmək. asda asda qılınmaq, yürümək)
iti iti: didrü. didirü. daldıru. çox diqqətlə.
onun üzünə didrü baxmaq olurmuş.
yağın olsa didrü baxıb güdgilən.
iti nacaq dəğdiğində acıtmaz. (nacaq: < yarcaq). (acıtmaz: ağrıtmaz)
nə iti nə asda: ortanlıq. ortunluq. miyanərovluq.
ortanluqun ən iyi. nə asda dur yasa düş, nə üsdə dur qazana.
ucu iti olan: çivi. (< sivi).
vermө söz tutmayacaqsan bilisənki sorağın, biçinin vardı səninsə iti saxla orağın