Multilingual Turkish Dictionary Turuz Dictionary

TİLİN : Turuz Dictionary

dilin.
dilin tutanmıyan, qulağından yeyər. (qulağından yeyər: ursanar: (< vur). cəzalanar) (hər sözü hər yanda demək olmaz)..¶-yetər ki min qanan qalsın, analıq dilin ansın. (ansın: unutmasın). (min qanac, alqılı, şuur gücü olan, milyonların işin görər!).¶-itirmişsə qoca ellər öz dilin, çaşırlığa, qolayına öğrəşir. (çaşırlığa: başqalışa. özgərişə. azqınlığa)..¶-keşgələr sarmasın dilin, qıl bitir əldəki işin. (keşgə: kaş ki) (görəcək işivi qıl qutar)

TİLİN : Turuz Dictionary

dilin.
doslğun dilin bil, düşmanın dilin öğrən. ¶-dosdun ürəyin, düşmanın dilin bil

TİLİN : Turuz Dictionary

-tutma yüngül dilivi, türkcə dilin inci dəgər. (inci: mərcan. mirvarid). ¶-ana dansa anadilin, uşaq necə qana dilin?. ¶-dilə sal dilə, var olsun dilin

TİLİN : Turuz Dictionary

-ağızda dilin olsun, əlində yaraq. ¶-dinsiz olan dilin danalar, tanrı qatı onu qavalar. (danalar: lap dana, öküz kimi danar) (tanrı qatı: tanrı qulluğu, qapısı) ¶-qaravqul ol ağzına, dil durur canın qadası, qıs dişingi qatıraq, dişdir dilin qalası.(qalası: qapısı). ¶-dilin itirən dinsiz qalır¶-dinli olan dilin qorur. ¶-dilin düşməyən sözü: dilək. zikr. vird.
ağırsama diləki: şükr edmə zikri. ¶-dil daş deyil, başdır, dilin daşıda başdır. (daşıda: təməlidə)

TİLİN : Turuz Dictionary

-ana dilin dananlar, özgə dilə yananlar

TİLİN : Turuz Dictionary

dilin. sözün.
dilin dinin bir yana , kişi dəğər işiylə. (kişi dəğər işiylə: kişi tapmış dəğər işindən)
dilin atan kütlə olar el olmaz. (kütlə
biçimsiz bir yığın, topar).
sayıq olsan doğru yoldan azarsan, bülbül kimi sayran dilin lal olar. (sayıq: sadə)
sussun ana dilin danan dil.
dilin dərgitə dəğir. (dərgit
süfrə). yumşaq dillə süfrəyə çatılır. kişi dili altındadır.
ana dilin iyi gəpir, gəpirməsən, sümük gəmir. (it ol!).
dilin satmaz özün bilən, dilin atmaz sözün bilən.
ana dansa ana dilin, bala seçər dana dilin!.
gedilər üçün ürək yorma, anlamaz üçün dilin. (gedilər
bəfasızlar).
anadır bəslir həvəsi, könüldə varsa bəsi, əkilər dilin səpəsi. (bəsi: mə'nəvi gücü). (səpəsi: tuxum).
(anadilin danan analara). küyüseydi dilin ağzında ana, satamazdın məni sən bir yabana.
anlamaz üçün dilin yorma, gedilər üçün ürəgin. (gedi: gedici. vəfasız).
çevrəni bəzər, özü lüt gəzər, türk oğlu türk olursa dana, çet dilin seçib kəndini əzər. (çet: yad. qıraq).
doğmasan yad deyilən dildə deyil türkcə dilin, doğulan türk doğduğun türk türkcə yaz ay butuqun qurbanı. (butuqun: qələmin).
ulu dağlar geniş topraq usanar, doğma eli doğma dilin yadavsa, kəsər bolluq, olmaz qolluq ol elə, yaşan eli kəndi dilin danarsa. (yadavsa: yadırqasa). (bolluq: bərəkət). (qolluq: qulluqçu. köməkçi).
baş baş olsa dilin qorar, dil yiyəsi baş olsa, başın qorar. (baş baş olsa: kəllədə us, ağıl olsa). (baş olsa: uslu, ağıllı olsa). (qorar: saxlar).
qurumaz ağzında dilin gəpirsən. (gəpirsən: qonuşsan).
kəndi dilin kiçildib, öz dilindən keçənlər. ata yurdun daşlayan, yaban yurda köçənlər. soyusuz köksüz avara, ağlar qalsın yavaya. (taşlayan: atan).
ağzında bal dadlı dilin! gedmədən ön dənğə bilin. (dənğə bilin: qiymət verə bilin).
hamı dediyi sözün, danışan dilin qulluqçusu.
nəyinoğlu, dilin yoxsa ağzında, suyun yoxsa üzündə, kişi deyək, səndə kəndin sanırsan.
atamazsan ağuzundan dadı baldursa dilin!.
dilin arıt sən qoru, duran beyin durulsun, sözdür dilin qaynağı, bu qaynağı qoyma heçkəz qopunsun. (qaynağı:
bulağı. mənbə'i.
halqanı. bağı. ilişgini).
silən keçmişin izin, öz elində yada qalar , ağlamaq bilməz gülməyin itirən, dilin cayıb gülüncə qalar.
dinləgənin dosdunsa, dilin sözün düz olsun.
danışan dilin olsun, yeyilən aşın, sağlanan başın.
dilin tuta bilməyən, tez başını uçurmuş. (dil tutula bilməsə, baş dinəcə oturmaz). (dinəcə
huzurda. asayişdə).
kar olmuşdu ana dilin duymayan, kor qalırmış gözəlliyi seçməyən, ürək deyil taxda kürək doğma dilin sevməyən.
. (qarqış).
dilin ağzında yansın.
ilandursa sorma adun, əzədur başın, yamandursa sorma dilin, atadur daşın. (əzədur
əzgilən). (atadur
atgilən).
dilin gücü, süngü dələr. (süngü
neyzə). (dil olan yerdə gərəkməzdi çəlik çalsın ürək) (dil: söz). (çəlik
polad).
dilin başı sağ olsa, dirçəlməyə yer olsa, oğul iyid var olsa, türküm türküm bağırar, qanlı savuş yağuya.
ağzındaki doğma dilin danırsa, özgə poxun istəyilə yalırsa, nəyivə yarar belə biri.
ağzındakı doğma dilin kəsib at, özgə dilə ağız qatıb olub tat.
dilin önəmi.
bu dil ilə durar adımız, bəllənər dönük yadımız.
dilin danmış ana, yekə baş dana.
asılacaq başın yox, kəsiləcək dilin, nədən qorxursan poxoğlu pox.
qazan başda əlin , topluluğda dilin saxla. (topluluğda: köpçülükdə. cəmiyyət içində).
yağlıq alıb yağlayasan tat dilini yad dilin. (yağlıq
silgi. dəsmal).
anasan, dansan anadilin, çora dönsün ağuzda dilin.
dilin sevən yurdun sevir, yurdun sevən, atanasın.
dilin tükmüşün dişin yazmaz. (tükmüşün: düğünlədiyin). ( dilin, sözün düğünlədiyin, diş açmaz)

TİLİN : Turuz Dictionary

dilin. dilivi.
dilin dart. (dart: qıssalt).¶-kor olsun bizi kor bilənlər, kor görənlər, analıq dilin dönər sanıb, xor bilənlər. (analıq dilin dönər sanıb: kəndi dilini çönə bilən düşünüb).¶-saxla dilin ötüşdən, özgə qulaqlı yerdə. (özgə: naməhrəm).¶-dilin tutmazın başı ağırlıq edər. (dilinə yiyə çıxmayanın
başı itər, gedər,
kimliyi batar).¶-dilin tutmuyan güdaza gedər. (güdaz: tovtiə. tələ)(
düşmana yem olar. 1).¶-umay bir quş durur seçimsiz, dili yox deyə, ərki yox seçə. tapdın dilin yapın, odur sənin umayun. (umay: baxt. şans). ( ərki: ixtiyarı)

TİLİN : Turuz Dictionary

dilin yoxsa baş qalmaz, başın yoxsa el qalmaz
atanlardan içində yer qalmasın, sevənlərdən çalış dilin azmasın.
qızdınsa əlin tutub dilin tut.
yatan elin, dilin atan çox olar

TİLİNDƏN : Turuz Dictionary

-yamanın dilindən, ilanın dişindən ağı damar

TİLİNDƏN : Turuz Dictionary

-öz dilindən keçənlər, özgə dilə yananlar

TİLİNƏ : Turuz Dictionary

-əlinə, belinə, dilinə, aşına, işinə, əşinə yiyə dur, manları ört, sırları tut, öfgəni yut. (bektaşi)

TİLİNƏ : Turuz Dictionary

-ayağına şiş, dilinə tikən batmasın

TİLİNƏ : Turuz Dictionary

dilinə.
''sevirəm'' sözünü gətir dilinə, sevirəm özünü görüt gözümə..¶-elini sayan, dilini danmaz, dilini danan, atasın anmaz! (anmaz: xatırlamaz, xətir saxlamaz)

TİLİNƏ : Turuz Dictionary

bas dağlama dilinə, bas palanı belinə.
türk dilinə tük bağlıyan, poxun yeyib, başı şişsin.
verməz ata dərək dilinə, cocuq baxar tərsə elinə. (dərək: qədir. qiymət). (atası sayqı ilə anadilinə yanaşmadan son, qoduğundan nə gözləyə bilər)

TİLİNƏ : Turuz Dictionary

sevən sayar sayqı qoyar dilinə, verməz yada kəndi yurdun, kəndi varın kiminə

TİLİNİ : Turuz Dictionary

-ac qalanın, çörək açar dilini

TİLİNİ : Turuz Dictionary

dilini (n < ng). < dilingi. dilivi (v < g < ng).¶-neçə dil bilən olsan, neçə adam deyərlər, öz dilini bilməsən, necə adam deyərlər!?.-dilini tanan var olmuş, dilini danan pox olmuş!.¶-gic ana olmasaydı, öz dilini (anadilin) atmazdı

TİLİNİ : Turuz Dictionary

-quş dilini bilənim, səkir səkə yürənim, alda başın qıl çara

TİLİNİ : Turuz Dictionary

bir elin olmasa qeyrət qoruya öz dilini , dura bilməz ayağa yox olacaq, tez geci var.
bir elin qeyrəti olsa dilini saxlamağa, üzləşənməz ol ilə yer üzü birləşmiş ola.
. artıq buda adamdı sən deyirsən.
gözlü olub korlar kimi yaşandan, dilli olub öz dilini danandan, yurtlu olub öz yurdunu atandan, daşla uzaq, çəkin durqıl adamdan. (daşla uzaq: tulla uzağa). (çəkin durqıl
qıraq gəzdur).
yağlıq alıb yağlayasan tat dilini yad dilin. (yağlıq
silgi. dəsmal).
öz dilini caydıran,-çöl əsri öz yurdunda qalanmaz, oğun səpsə, əkin əksə, öz uruğun salanmaz. (oğun: tuxum)

TİLİNİN : Turuz Dictionary

-dilinin virdi: ağız aytı (aytı: sözü). (birinin) dilinə düşmüş. təkər təkər çox deyilən söz

TİLİNLƏ : Turuz Dictionary

ağızla gəmir, dilinlə gəpir, qulaqla səmir. (səmir: bəslən).
atananla, dilinlə, topraqınla övünmə, kim olub, gördügün işinlə övün.
onursuzca davranma dilinlə belə, dilindir bəllədir kimligin sənin, söylənən sözün anlamı dilindədir, sözün anlamı tanıdır kimligin sənin. (onursuzca: şərəfsizcə)

TİLİNMƏK : Turuz Dictionary

dilinmək.
dildənmək.
dəri dildəndi: dil dil kəsildi.
uzununa çatdamaq.
dilinmiş duvar

TİLİNQİ : Turuz Dictionary

dilingi.
> dilini (n < ng).
dilivi (v < g < ng)

TİLİNTƏ : Turuz Dictionary

-uşağ dilində xıx, pis: tığ

TİLİNTƏ : Turuz Dictionary

-öz dilində yaşayırsa, yurd elim şən qalacaq