Multilingual Turkish Dictionary Turuz Dictionary

BAŞIN : Turuz Dictionary

-başın topla: kəndinə gəl. ağlın başıva al. özən. saysal. sayla. umursun. umursan. diqqət ed.
kəndin, başın toplamaq, toparlamaq: kəndi bulmaq, tanımaq. durumun düzəltmək. kimliyin, kişiliyin, kişiyliyin, tözün, şəxsiyyətin qazanmaq.
başın toplayamaq: kəndinə gəlmək. özünə gəlmək. ayılmaq.
at boynun burub yuxarı qaldırıb, başın aşaqı bükmək: gərdən qırmaq.
atın gərdən qırması atçılara çox bəğənilir.
kəndi başın dolandırmaq, dolandıra bilmək: kəndi başına buyruq olmaq.
birinin yanağın, başın əli ilə yasmaq, yaslamaq, yaslamaq, oxşamaq: kəstirmək. kəsitmək

BAŞIN : Turuz Dictionary

-çaxçax başın döğər, dəyirman bildiyin elər.
başın üzmək: təpələmə. öldürmək.
çaxçax başın döğər, dəyirman bildiyin elər.
ucun başın bilmək: (uc: göt). işin için bilmək.
başın təpəsinə dolağlanan başlıq: dövcə. duvça.
başın yerə qoymuş: yaypan. yatmış.
yaypan biçənək (əkin) biçilməz.
arvad başın yoldu: arvad yolundu: başın açmaq. arvad kəbinin bıraxıb boşandı, canın qurtardı

BAŞIN YARILMAZ : Turuz Dictionary

-sanlayıban söyləsən, ağrımaz başın yarılmaz. (sanlayıban söyləsən: düşünüb danışsan.danışdığın düşünsən)

BAŞINA : Turuz Dictionary

-dəgiri gücləmə, başına ötür, dünəni dündə bıraq, varını gör, yarına bak. (dəğir: qədər).¶-sevginin hər işi başına, başlar alar əzər daşına. (sevgi işi başa tapşırılmaz, baş bu işdən baş çıxartmaz).¶-umayı başına qonmuş. (bax quşu başına qonmuş)

BAŞINA : Turuz Dictionary

aşıboş. özbaşına. yələ (< yelə). cilovsuz.
yələ bıraxmaq: başına ötürmək.
yələ qalmış: başına qalmış.
yələ dursa, yelə gedər. (yaşamda, seçilən amaca çatamaq üçün, yol salmalıdır). ¶-başına dolanmaq: dışına aylanmaq. birinə qulluq üçün, çevrəsində, qatında, yanında durmaq. ¶-çıxa bilməz başına bir ağacın, tırmadırsan bir ömürsə balığı. (içində olmasa çıxar, pox quyudan, pox çıxar). ¶-pəsgiləri aşaraq, çatdı ərək başına. (pəsgiləri: mane'ləri)

BAŞINA : Turuz Dictionary

-başına yaylıq
. çalmalamaq. çəlmələmək. ¶-öz başına: tək başına. öz aldına. öz alnına. təkliginə.
bu toplum öz aldına bir doluq el qalıplaşdırır. (doluq: tam. bütün). (qalıplaşdırır: təşgil verir).
öz aldına bir dünya. (təkinə).
öz aldına aldı ələ işlərin. ¶-ulcağların daşı, alcağların başına, ulcağların qadası, dığaların başına. ¶-ulcağların daşı, alcağların başına, ulcağların qadası, dığaların başına

BAŞINA : Turuz Dictionary

aşna. müstəqill.
başına ölkə.¶-başına düşər, başarmaz, yol yeriməz yol azmaz.¶-başına görə papağın, götünə görə tumanın olsun.¶-kim istir daş, başı, başına sal, daşı.¶-qıltay manın olunca, dayaq enər başına. (manın: aybın).¶-yekəbaşına: təkbaşına. yalqızqına. yalqızına

BAŞINA : Turuz Dictionary

-çiti bağlamışdır ağacına, yetəyin yurd başına. (çiti: diləniş, dilək tutub ağaca bağlanan, düğünlənən parça tikəsi).(yetəyin: çatarıq) (yurd: mənzil)

BAŞINA : Turuz Dictionary

-əlin başına dayararaq yaslanmaq: qayqışmaq. dayqışmaq..¶-tək başına: ayrıq.
ayrıq qaldı başım, daşıyan yoxdu, yoxdu daşım

BAŞINA : Turuz Dictionary

< basına: zulma.
basına gələn, basmaqçı olar. (başına gələn, başmaqçı olar). (başmaqçı < basmaqçı. zalim. zumkar). (zulum görən zalim olur).
bir yerə üşüşüb (yığışıb), birbiri içinə girib, birbiri başına çıxıb qımıldaşmaq, saplanmaq: oyulqanmaq.
bi

BAŞINA : Turuz Dictionary

-işsiz baş, başına daş. (açıq başı qada diş qoymaz)

BAŞINA : Turuz Dictionary

-pulluların başına daş düşüb, yoxsulların cibinə, heç biri pitik alanmırlar..¶-tək başına: yalquzaq..¶-söz bilməyən elbaşı, el başına, yov çəkir. (yov çəkir: yamanlıq, bəla, düşman gətirir.).¶-başına yağan qarı əritmək. (.
işlərin çözməklə uğraşmaq.
başına gələnləri keçirmək.
qocalıqla keçinmək)

BAŞINA : Turuz Dictionary

sınrına.
ərənlərə man dəğir, dağ sınrına (başına) yel dəğir: hər bəlayla yıxılmamalı, necə ki yel əsib dağa toxunur, yel keçir, dağ yerində qalır..¶-başına buyuran: buyurqan. xudrə'y

BAŞINA : Turuz Dictionary

təbii halətdə.-iki it başına boğuşar, qurd görcək barışar. (başına:təbii halətdə).
bilənlərin qadası, danaların başına düşsün. (danaların: malların. heyvanların. qanmazların).¶-yar yoldaşdan bezişən, kəndi başına sevişən

BAŞINA : Turuz Dictionary

-elağzı ala olsa, öz başına bəla açır. (elin gücü ağız birliyindədir) (ala: ixtilaflı)

BAŞINA : Turuz Dictionary

çağlar ötər heç bir acı öz başına sağalmaz.
dərtli olan düşünməsin boşuna, hər iş gəlir kül olanın başına
yaşlı olan başına görə, yaşına görə bilgili. (bilgili: xəbərli. başarcanlı)
düzənə sox düşüncəvi, başına uçur keçmiş evin. (günüvü bilməzə bıraqsan, keçmiş dusdağın sənin).
düzənə soxsan düşüncəvi, başına uçar keçmişin evi. (keçmişin yoxluğu tanınar).
baş baş olsa kişi başına iş gəlməz. (kişi başına iş gələr!!!, demişlər).
götü başına dəğməzlər: dəğərsizlər.
yol üzü dәrә dağ başına çatanmaz. (yol üzü dәrә
axarı dərəyə olan yol). (seçilən yol amac bəklətər).
sevməyini bacarmıyan, boş başına iş açar.
götündən kəsib başına qoymaq. (işi korlamaq).
hər nəyə gülmək kişi başına qalmasın açar.
kəl dərmanı öz başına.
tək gözilə tək qulağ ötüşür, tək başına güc gəlir.
kimsə verməz bildiyini özgüyə, gözəl görər verər inam güzgüyə, yağar külü qar yerinə başına, ölər yeri olmaz yeri daşına.
çalışki bir dar ağacın yıxasan, çalışmaki dar başına çıxasan. (xoş armanlar uğrunda).
dar ağacın yıxanlar, dar başına çıxmasın, başda gücün gəzənlər, el yazısın yazmasın.
götün tutur, salır saqqız başına, başsız elin başı dəğmiş daşına.
götü ağrır, başına saqqız salır.
başına gələn başdaqçı olar. (başına gələn: başdan keçirən) (başdaqçı: işbaşçı).
başına dönmə evrənin, başınla çevir olan evrәni.
hər kimin başına görə ağzı açılar.
kimisi evrəni başla döndürür, kimi evrənin başına dönür.
kişi gərək dar ağacın yıxmağa, qadam gəlsin dar başına çıxmağa.
yaşam öz başına qurulmaz, çalxanan su durulmaz, asda gedən yorulmaz, seçim seçiş olmasa, yazın belə yazılmaz. kəndivə güvən, yaşamla yürən. (yaşamla yürən: yaşamla çağdaşlaş).
başına gələn başmaqçı olar. (ağır yaşam kişini filosof edər).
bəyə versən aşını, sılar sənin başını, itə versən aşını, başa salar daşını. (sılar: sayqılar. ikram edәr).
el oxusun oylansın, öz başını qurtarsın.
səni sevməyənləri başına bırax, sevənlərlə könüllü tutaş.
tikən bitər başına, yaşarikən gül bitir

BAŞINA : Turuz Dictionary

iki başına dolça taxılıb, çiyində daşınan çubuq: omuzlama. çatı.
başına and içmiş: başandaqbaş andaq. fədayi
əkin başına gələn deyir.
tuxum minğləsin. (qarşıt verilir).
yağın inğləsin. (düşmanın zarısın)
kimsənin oy başına qapınmadan, kəndivə güvən bildiyin yapın.
yatlu olsunda tanuş, evrənin var düzəni hər başına. (yatlu: yadlı. biqanə. qərib). (düzəni: duzağı. kələyi)
kişi olub kəndi başına buyruq, yalan gerçək yoxdu yeri yaşamda.
birin, nərsəni öz başına bıraxmaq, sarıdan sıradan (səfdən süfdən) çıxartmaq, qoğmaq: hörgənin üstünə daşlab yubarmaq. ipin üstünə atıb göndərmək.
bacarıq yoxsa çözə bir sorunu, yemə qayğı bırak olsun başına, gücüvü istəyivi yığ başıva.
doyanmasan aşına, tabaq dəyər başına, eyi kötü gün keçər, dolub gələr yaşına.
öz başına: iygirməzin. yiyəsizin. yiyəsiz qalan. esgirməzin. isgirməzin

BAŞINA : Turuz Dictionary

yaşam tək başına alınır, tək başına sürülməz.
yalnızlıq başına buyruq, başyazısın bururuq, bir döngədə dururuq

BAŞINA : Turuz Dictionary

-kəndi başına buyruq olmaq: kəndi başın dolandırmaq, dolandıra bilmək.
kəndi başına:
1 başqalarının payı, yardımı, qatqısı olmaqsızın. kimsəyə sormadan.
cilovun atın başına keçirilən bölümü: kəlləlik
tarla sürürkən, tarlanın başına çatdığında, öküzləri geri çevirmək üçün söylənən söz: geroğlum.
öz, kəndi başına: kəndi kəndi. öz özünə.
yalnız başına: kəndi kəndinə. kəndiləyin.
xanların, xaqanların, şahların başına qoyulan tac: xanlıq tacı. kəpəz. ortağ. urtağ.
pişquşlu ilə burmaq üçün burquların, piçlərin başına qoyulan iki qanatlı yarıq: kələbək. kəbələk. kəpənək. kəpələk
ağzın açıb səsin başına almaq: kəvçirmək.
qap pəncərə başına qoyulan daş, ağac: gərməç.
gömütlərin, qəbirlərin başına tikilən ağac, incə yassı yayıq daş: qılavan

BAŞINA : Turuz Dictionary

-başına çıxmaq: yelkəsinə minib almaq. çiğnində oturmaq. birini üstələyib əlaltılamaq.
qabı çevirib, başına çəkmək, içmək: tikmək. dikmək.
tüfək başına vurulan dəlici, deşici qəmə: deşnə ( < deşmək). sərneyzə.
saymayıb başına bıraxmaq: yeləmək. yeləmgətmək. əsgərmək. əsgərtmək.
uşağı yelib əsgərib qoysan nəyə varar.
birinin oyun, düşüncəsin etgiliyərək aldatmaq, başına şirə yaxmaq: usmaqlamaq.
başına artırıldığı sözə güclülük, itilik anlamı artırır: yel.
nərsə başına, çevrəsinə yığışmaq: üşümək. üşmək. birikmək. toplanmaq. dərilmək. darılmaq. (# uçmaq: dağılmaq. çalınmaq. saçılmaq).
təkbaşına: yalxayı. tək. təkinə.
otlağda yalxayı gəzən bir inək gördüm.
gecə gözündə, yalxı yalxayı hara belə

BAŞINALIQ : Turuz Dictionary

aşnalıq. müstəqillilik. istiqlal

BAŞINCA : Turuz Dictionary

yoxsa yaşamda yasa, kəndi başınca yaşa

BAŞINI : Turuz Dictionary

-sağ yaşıyan, başını güdür, könüllə yürür. (kişiliyə dəğər (layiq) yaşam sürən, ağlın unutmur, könül sevənindən qalmır.).(baş (ağıl) olduğumuz, yaşadığımız ortamı, mihiti say sanalır (ölçür biçir), könüldə, neçün etdiyimizi, bizə sayalır, açıqlır)

BAŞINI : Turuz Dictionary

dilin tuta bilməyən, tez başını uçurmuş. (dil tutula bilməsə, baş dinəcə oturmaz). (dinəcə
huzurda. asayişdə).
ilandırsa əz başını, yavadırsa at daşını.
başa düşməz açamaz başını dərddən. ( başa düşməzin başı dərddən açılmaz!).
qorxmuş kişi qoç başını qoş görət.
ölçü ilə iş baş başlayıb dartan ip, yolun tutmuş itirməmiş başını

BAŞINI : Turuz Dictionary

sanma tapır yalnız sənin başını, evrən çalar yetməz yetər daşını