Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani

Azerbaijani
TOPRAMAQ : Turuz Dictionary

qurumaq

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-axan tərlə, sızan qanla ıslaq topraq qurumaz.
daz topraq: qırqalıq. qırtaq. qırtıqran. qırtlan. qırtlaz. qırtıl. qırıç. qıyır. qıylan. verimsiz, çoraq, çor şor topraq.
quru topraq: bitəksiz. bitgisiz. daz. kaz. < kavz < kavuz. kəfzəl. kəvçəl > keçəl. çapa. (çapal. çalpa) dazlaq. dazalaq.
şoran topraq, çoraq: yalov. çalov. boş, susuz ova, çöl

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-dəniz içinə uzanmış incə qara, topraq parçası: qulaq. qıl burun.
kiçik topraq yığını: kəltəmə. kətləmə. kətələm. kütələm. tümsək.
əlli yaşdan aşar, canın topraq qoxar. (ölkədən uzadakıların özləmi)
çatıda, qaynarcanın (yunağın, hamamın) yerinə, duvarına sürülən, qoyu, sıxıq, gilli topraq qatı: kəsmə. kəsməcə. bastıl. pastıl. bastil. pastil.
dörd dönümlük topraq alan: kəsim.
gəğilli, gəvilli topraq: qumlu, yumuşaq topraq.
kəl, çor, kütə, kütəl verimsiz topraq: kəltəmə. qıylan. körüz. koruz. qıslan. qırqalıq. kosıt. kosat. kasat. kəsit. qırtaq. qırtıqran. qırtlan. qırtlaz. qırtıl. qırıç. qıyır.
topraq qazılaraq yapılan ağıl: kərər.
bərk sıxışıq topraq, topraqlı yer: kibik. kəbik.
gilli topraq: kibik. kəbik.
gilli topraq: qıl. gil. git. kit. kitləyik. qılı olmuş kimi öğələri (ə'zaları) birbirinə tutuşqan, yapışqan topraq.
qılı olmuş kimi öğələri (ə'zaları) birbirinə tutuşqan, yapışqan topraq: qıl. gil. git. kit. kitləyik. gilli topraq.
qılı olmuş kimi öğələri (ə'zaları) birbirinə tutuşqan, yapışqan topraq: qıl. gil. git. kit. kitləyik. gilli topraq.
sürülməmiş topraq: kələ.
bir il sürülməmiş topraq: gələmnə.
çoraq, şoraq, kütə, kütəl verimsiz topraq: qırqalıq. qırtaq. qırtıqran. qırtlan. qırtlaz. qırtıl. qırıç. qıyır. qıylan. kəpir. kəvir. kosıt. kosat. kasat. kəsit. körüz. koruz.
dama salınan gilli topraq: kərtil. kərən. kərin. kəriş. kərit. kəsqır. kəsqıt. kəsgər. kərit. kərəntil. su keçirməz nəsnə, maddə.
əkilməyib, gəlişə, ayışa (ayişə) bıraxılan topraq: gən salı. gen salı. qısır.
bu il bu bölgənin çoxun tarlaların gen salısı.
əkinə əlverişli, yatqın topraq: gələmgə. çağıldaq.
kəl topraq: kələgən. kələğən. kalaqan. kalağan. sürülməmiş ot basmış topraq.
kələğən yeri sürməkdə güc olur.
kələmiyə bıraxılmış topraq: kələmiq. kalamıq. sürgaltı. sürgüaltı. ayiş. yatas. nadas.
kərdi boyu qıraqlarına yığılan, kərdini çevrəyən, saran topraq: gərdi.
quru, susuz topraq: xəkə. xəkəv. kəvkə. kəvək. kavax. xəkov. koraq. çoraq.
xəkov yerdə nə çıxar, qolçomağı, qayğı yıxar.
sulanmış topraq: keş. çek. çək.
sürülməmiş ot basmış topraq: kələgən. kələğən. kalaqan. kalağan. kəl topraq.
kələğən yeri sürməkdə güc olur.
sürülmüş topraq: kələmiq. kalamıq. yeni
daş kimi olumuş, daş kəsilmiş topraq: kəsmik.
gilli topraq: gilisə.
gilisə tarla yaxcı əkin verməz.
seyrək bitgili topraq: qılçan. qılçal. qıldırdak

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-topraq yığan arac:. qardıvar. bel kimi dəmir arac olub, iki yanından kəndir, ip keçirilib. ənli taxda olub, ucu dəmirli, baş yanından iki yanından kəndir, ip keçirilib, iki kişi onu çəkir.
yaşın aşdı əllini, can belə topraq qoxar. (topraq qoxar: doğma t

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-ağır əğin, kovğa topraq, iz basar. ¶-daş olursun, qırıq könül yapırsın, olda topraq, qızıl güllər saçırsın!. ¶-daş yəşərməz, keçirsədə yaz, olda topraq, qoxur güllər saç!. ¶-kişi kəndi kökün danırsa, topraq onu yadırqar, kişi kəndi kökün tanırsa, topraq ona yağırdar (onu yağırdar). (yadırqar: qərib sayar). (yaxırqar: əziz tutar). (yağırdar: kökəldər. yağa doldurar. bəslər. yağ tökər. yağdırar). ¶-qınçıların əlləri, yerə döğər belləri. qara topraq gül açar, uğur bular elləri. (qınçıların: zəhmətkeşlərin). ¶-topraq, içindəkin gücədir (becədir)

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-bağrı daşla dolu topraq..¶-elçi dililən, düğün əlinən, xarman yelinən, topraq belinən (hər nəyin öz gərəci var). (gərəc: uyqun arac)..¶-beşigin topraq, göy bələyin..¶-topraq havalandı..¶-topraq belinən, kişi bilinən. (topraq belnən, kişi bilnən). (topraq belinən işlənir, kişi bilinən). (toprağa bel gərək, kişiyə bil gərək). (toprağa bel gərəkir, kişiyə bil)..¶-gün kimi ışıyan, tün kimi yaşuran, su kimi duru, topraq kimi yasağun, ölü kimi dincək. nə olursun ol, oldunğn kimi görkən (görsən), görkəzin (görsətin) kimi ol. (ışıyan: ışıq saçan) (yaşuran: payan. örtən) (yasağun: Mütəvaze') (dincək: aram.) (görkən: görsən) (görkəzin: görsətdiyin) (görsətin: görsətdiyin)..¶-topraq ana, topraq çörək..¶-toz topraq: çanğ tozaq..¶-ağsa qızıl bayraq, doğar qara topraq.(qızıl bayraq: günəş)..¶-qara topraq, yaşıl yapraq, göy çiçək

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-dilim bayraq, topraq duraq.¶-dözən, istəgin tapmasa, topraq onu tapar.¶-kəndisiylə dalaşğan, topraq içrə barışmış.¶-para üzü sıcaq olur, topraq üzü soyuq.¶-susuz qalan topraq çatlaq, gücsüz qalan, yaltaq olağay. (olağay: ola bilər).¶-yarın min olsada, topraq iki olmaz, yenidən doğmaz.¶-biləgi topla, havadır sudur oddu topraq işləgin. (biləgi: əməli bilgi. təcrübə:). (biləgi topla: biləgi edin: təcrübə qazan). (işləgin: işlədiyin maddələr).¶-üz üzdən isti, topraq soyuq topraqdan. (üzə gələn üz, keçmiş üzlərdən sıcaqraq olur. bıraq (ama) topraq üzü ged gedə souqlaşır, uzaqladır).¶-topraq bövət: topraq sədd. (bövət: sədd)

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-əkilən topraq təpilsin. (təpilsin: sürülsün. soxulsun)

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-qara topraq, ayna bulaq, yaşıl yapraq, al çiçək

TOPRAQ : Turuz Dictionary

toprağ. < torpağ.
ərazi.-çürük topraq: (çürük yapraq, ağac qırşığlı topraq) kövnük.
quru.
topraq qalmış yerləri.
bəxt olmasa, yağış yağar toprağdan çıxıb, palçığa düşər.
topraqdan çıxıb külə batmaq..¶-topraq ağzına: öləsi..¶-toprağlıqda əsməyən yel, odluqda susan yel yaşasın..¶-verimsiz toprağ: qoruz (< qor: od).
koruz, qoruz!: koruz qalan, qoruz olur: baxımsız qalan, verimsiz olur..¶-toz topraq: çanğ tozaq..¶-topraq vergisi: alan..¶-toz topraq: çan tozan..¶-bərk topraq: coğur..¶-çaxıllı qumlu topraq: çağşaq..¶-şor, susuz topraq: kitir. kəvir..¶-gönən topraq: suya doymuş topraq..¶-bərk topraq: girt. kitir..¶-sürülmüş topraq: aran

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-topraq bağlıdır dağına, dağı topraqdan ayırmaq olmaz, dağ ayrılırsa topraqdan, toprağı qorub saxlamaq olmaz..¶-toz topraq savrulmaq, qalxmaq: tozumaq. tozanmaq.¶-topraq bağlıdır dağına, dağı topraqdan ayırmaq olmaz, dağ ayrılırsa topraqdan, toprağı qorub saxlamaq olmaz

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-topraq ülüş götürməz. (topraqdan pay olanmaz). (ülüş: bölüş. pay. səhm)

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-yarın min olsada, topraq iki olmaz, yenidən doğmaz..¶-kişi iki kökdə durur, doğma dil, doğma topraq

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-gün gələr utar topraq. ¶-kükərsə göy, küyməz topraq. (kükrəsə göy, yanamz susuzluğa topraq). ¶-toz topraq: çanğ. çan. çən (< çalmaq. çəlmək). ğubar

TOPRAQ : Turuz Dictionary


yurd. yer. alan. tarla. darla. ərsə. sahə. ərazi. mülk.
oyun yurdu. (nahiyə. zəmin. zəminə)
qara.
qalıq quşlar adası, balıq suda qalası, yalıq qara barası. (qalıq
hava). (yalıq
insan). (barası: yaratığı). (quş havada, balıq suda, insan topraqda olsı).
topraq çöğürmək: belləyib açmaq. (çöğürmək: açmaq. içləmək).
çığrıt topraq, yer. (çığırtmaq: çığrıtmaq. çiğritmək. tıxrıtmaq. təpib, döğüb, işlədib, sınayıb bərkitmək).
dəniz kimi xoşgörülü, topraq kimi alçaqkönül, yuturqan, dağ kimi ulqarlı, sel kimi ilqarlı, eykuluq, yardamda axarsu tək, ısıq ısğutda günəş kimi, dos kəs kütün örtmədə gecə kimi, qızıb öfgədə ölü kimi ol. (yuturqan: mütəvaze’). (ısıq ısğutda
rəhm şəfəqətdə). (kəs kütün
ayıbların)
bu evrənin işidir, daş yedirdib aş istər, topraq verib un istər.
günəş düşər topraq qızar, tuxum cücər, bitgi olar. (cücər: cücərər)
topraq üzü soyuqluq, para üzü istilik.
topraq səndən uca dursun. (qarqış).
döşək tapar öz tutarın üstündəki yatanla, topraq tapar öz tutarın üstündəki duranla.
çoraq topraq bərə verməz nə əksən, günbəz üsdə göt saxlamaz toğurlan. (toğurlan: dığırlan. girdəkən. girdə nərsə)
yaman arı bal verməz, suvsuz topraq bar verməz.
(tapmaca).
yazda dolar, qışda donar. (su. yağış. topraq)
acqarını çörək bassan toxdamış, gözü acı topraq basar toxdadar.
daşa yazar şəkilin, toprağ gömər tənini.
dilsiz elə toprağ yox.
ulu dağlar geniş topraq usanar, doğma eli doğma dilin yadavsa, kəsər bolluq, olmaz qolluq ol elə, yaşan eli kəndi dilin danarsa. (yadavsa: yadırqasa). (bolluq: bərəkət). (qolluq: qulluqçu. köməkçi).
arçağı çox toprağ ilə toprağın, daşla daş var biri ağdur ol biri qarə durur. (arçağı: fərqi).
sevməsəndə sən toprağı, toprağ səni çox sevər. (toprağ səni qucumaq istər) (toprağa sayqı gərək).
dağ yarılar çalışsan, edqu ediş alışsan, öz kəndinlə barışsan, ay gün topraq göy ilə, evrən gülər səninlə. (edqu ediş alışsan: iyi işlər, adətlərə öğrəşsən)

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-bulut qalxsa göyə günə yoldaş, ensə yerə dağa qardaş, yatsa yerə topraq gülər, coşar dəniz

TOPRAQ : Turuz Dictionary

-kəvrək topraq: ət yer. (ət: yumşaq. yuvşaq)

TOPRAQ : Turuz Dictionary


çoraq topraq dadlı tuxum bitirməz.
evrən dönər oda ötər içizdən, ölüm gəlib ağzın açar, incə belin topraq qucar, gülər gələn ağlar qaçar, qıyar axsın göz yaşınız içizdən.
kəsmə topraq: qumlu topraq.
yaz gəlibdir yaşıl ösər, alğa çıxar, topraq busar, bülbül güldən gülə tovsar yaz gəliri, yaz gəlir. (yaşıl ösər: göy gögərər). (alğa: alala). (busar: bozarar. rəng dəğişər). (tovsar: qaçar. qonar)
qumlu çanqıllı, bərk sərt topraq:
kəsmə

TOPRAQA : Turuz Dictionary

-quruluqdan (susuzluqdan) toz toprağa çönüşmək: topraşmaq. (yer) toprasışmaq. çanasışmaq. tozasımaq.
susuzluqdan yer yurdumuz topraşdı.
asma (möv) kimi bitgilərin qolların kökdən qırmadan toprağa yatırıb çoxaltma: yatıma

TOPRAQA : Turuz Dictionary

-birin tiksən toprağa, bir ovucluq dən verər. (tapmaca). (buğda)

TOPRAQA : Turuz Dictionary

-qara toprağa batda, alçaqlara alçalma. (alçaqlara: iğrənclərə. namətlərə)

TOPRAQA : Turuz Dictionary

-qutsallıq oldu aşqın, toprağa sevgi

TOPRAQA : Turuz Dictionary

-toprağa girənlər, ölənlər: yer çəkənlər

TOPRAQA : Turuz Dictionary


çor toprağa ək tuxum, əldən gedsin var yoxun.
iyi olub, türkcədə yaz, yağış olub, toprağa yağ!

TOPRAQDAN : Turuz Dictionary

-pay olmamış topraqdan, dadlı nə varmış yurtdan