Multilingual Turkish Dictionary

ƏL

ƏL : Azerbaijani English Dictionary

I. i.
hand; əl altında olan [near] at hand, within easy reach of one;s hand; ready at hand; əl altınca in an underhand way, secretly, in secret; əl ilə by hand, with hand; əl ilə görülən iş handwork, work done with a hand; əldə olan on hand; əldən düşmüş: 1] [yorğun, üzgün] tired out, exhausted, jaded, languid, fatigued; 2] [işlənməkdən] toil-worn; 3] [xəstəlikdən] wasted; 4] [çox köhnəlmiş] worn-out, threadbare; əldən ələ from hand to hand; əldən cəld swifthanded; əli belində: [lovğa-lovğa] haughtily, arrogantly; əli qoynunda [bikef] olmaq to be* in sorrow / in sadness / in melancholy mood; öz əli ilə [şəxsən] by oneself, by one;s own hand; əlindən hər iş gələn adam a good hand in / at everything; Jack of all trades idiom.; bacarıqlı / qabiliyyətli əllər skilful hands; qanlı əllər red hands; əl-ayağa düşmək [təlaş keçirmək] to fuss, to make* a fuss of / about [smb. / smth.]; əl atmaq: 1] [götürmək üçün] to stretch out one;s hand [to]; 2] [işə] to undertake* [d. + to inf.]; O, hər işə əl atır He / She undertakes to do everything; əl açmaq [istəmək, dilənmək] to beg, to go* begging; to cadge; əl basmaq [and içmək] to swear* [by]; əl bulamaq [məşğul olmaq] to bear* / to take* a hand [in]; Bu işə əl bulamağa dəyməz No use of taking a hand in this matter; əl vermək: 1] to hold* out one;s hand [to], to offer one;s hand [to]; 2] [salamlaşmaq] to shake* hands [with]; 3] [yaramaq, əlverişli olmaq] to suit [d.]; to fit [d.], to be* convenient [to, for]; Bu mənə əl vermir It does not suit / fit me; Axşam işləmək ona əl verir 4] [sövdələşərkən] to strike* hands, to strike* a bargain; əl vurmaq; 1] [toxunmaq] to hand [d.], to touch [d.]; 2] [çəpik çalmaq] to clap [hands]; [alqışlamaq üçün] to clap [to], to applaud [to]; əl qaldırmaq: 1] [söz almaq və s. üçün] to raise one;s hand; 2] [vurmaq üçün] to raise one;s hand against smb.; 3] [səs vermək] to vote by a show of hands; əl qatmaq: [qarışmaq, işə və s.] to interfere [in, into]; Özgənin işlərinə əl qatma Don;t interfere into other;s affairs!; əl qoymaq [razılıq vermək] to give* one;s consent; əl dəymək to touch [d.]; əl eləmək: 1] [əl ilə çağırmaq] to summon smb. with one;s hand; 2] [vidalaşarkən] to wave good-bye [to]; 3] [əlini yelləyərək salamlaşmaq] to greet smb. with the wave of one;s hand; % əl-qolu bağlı olmaq to be* bound hand and foot; % əl-qolu boşalmaq to lose* heart; əl-qolunu açmaq to untie smb.;s hands, to give* smb. full scope; % əl-qolunu bağlamaq [imkan verməmək] to bind* hand and foot; əldən-ələ gəzmək to pass from hand to hand; Əl əli yuyar, əl də üzü at. söz.
- One hand washes another; əl yetirmək to lend* a helping hand; to help, to aid; əl saxlamaq to stay one;s hand, to stop, to pause; əl sıxmaq: [salamlaşmaq] to shake* hands [with]; əl tərpətmək: [cəld olmaq] to hurry up; Əl tərpət! Hurry up! Bestir!; əl tutmaq: 1] [pul borc vermək] to lend* money; Mənə 50 manat əl tut Lend me fifty manats 2] [maddi yardım göstərmək] to render moneyed assistance; əl uzatmaq: 1] [tutmaq, götürmək üçün] to stretch / to extend one;s hand [to], to reach out one;s hand [for], 2] [kömək, yardım etmək] to help [d.], to lend* hand [i], to give*/ to lend* a helping hand [i], to support [d.]; % əl [ini] üzmək to lose* hope / faith [in], to despair [of]; to say* good-bye to all hopes d.d.; əl çəkmək: 1] to take* off one;s hand [from]; Şuşadan əl çəkin! Hands off from Shusha! 2] [tərk etmək] to leave* [d.], to abandon [d.]; Əl çək məndən! Leave me alone! 3] [imtina etmək] to refuse [d.], to renounce [d.]; [hakimiyyətdən] to abdicate [d.]; [hüquqdan] to relinguish [d.]; 4] [tərgitmək] to give* up [d.]; adətdən əl çəkmək to break* a habit; O öz adətindən əl çəkməyəcək; He / She will not break his/her habit; canından əl çəkmək to be* sick of living; əldə bəsləmək to tame [d.]; əldə böyütmək to be* brought up at home; əldə etmək to get* [d.], to attain [d.], to gain [d.], to acquire [d.], to procure [d.]; bilik əldə etmək to acquire knowledge; təcrübə əldə etmək to gain experience; qənimət əldə etmək to capture trophy / material / equipment; əldə gəzdirmək: 1] [əzizləmək] to make* much [of], to make* a fuss [over]; 2] to carry in one;s arms; əldə olmaq to be* in the hand; bir əldə olmaq to be* in a single / one hand; e`tibarlı əl[lər]də olmaq to be* in safe hand[s], to be* in safety; əldə ölmək: [öldürülmək] to die a violent death; O, əldə öləcək He / She will die a violent death; əldə saxlamaq: 1] [əldən verməmək] to hold* in one;s hands [d.], to keep* fast [d.], to retain [d.]; 2] [öz tabeliyində saxlamaq] to have* in one;s hand [d.], to have* under one;s thumb [d.]; Bir əldə iki qarpız tutmaq olmaz at. söz.
- If you run after two hares [at once], you will catch neither; əldən almaq to buy* / to purchase smth. in the second-hand; əldən buraxmaq: 1] [bir şeyi, bir kəsi] to let* smth., smb. go / slip / escape; İpin ucunu əldən buraxma Don;t let the end of the rope slip; 2] [fürsəti, imkanı] to miss [d.], to lose* [d.]; İmkanı əldən buraxma Don;t miss the opportunity; əldən vermək [saxlaya bilməmək] not to retain / hold* [d.]; to let* [d.] go; Əldən qalan əlli il qalar at. söz.
- Delays are dangerous; əldən qoymamaq: 1] [buraxmamaq] not to abandon [d.], not to leave* [d.]; 2] [ayrılmamaq] not to part [with]; 3] [tərgitməmək] not to give* up [d.]; əldən yerə qoymaq to lay* down [d.]; Onlar silahı əldən yerə qoymaq istəmirlər They don;t want to lay down their arms; əldən düşmək: 1] [üzülmək, haldan düşmək] to be* utterly exhausted, to break* down [with], to grow* weak / faint; to be* wasted [by]; 2] [aclıqdan, xəstəlikdən] to pine [from]; O, acından əldən gedir He / She is pining from hunger; 3] [köhnəlmək, dağılmaq] to be* worn out, to become* threadbare / shabby; [bina haq.] to become* descript, to be* ramshackled / dilapidated; əldən-əl-ə düşmək / keçmək to pass through many hands, to change hands many times; əldən iti olmaq to be* quick, əldən getmək; 1] [bir kəs üçün] to be* obsequious to smb., to be* too eager to serve smb., to fawn [on, upon]; 2] [nazını çəkmək, bəsləmək] to foster [d.], to cherish [d.], to make* a fuss [over]; 3] [xarab olmaq] to be* spoiled, to go* bad idiom.: 4] [ölmək] to pass away, to lose* one;s life, to die; Əldən nə gəlir? What is to be done? What can be done? əldən salmaq: 1] [yormaq] to tire / to wear* smb. out; 2] [üzmək, həlak etmək] to exhaust [d.]; to be* wasted [by]; Xəstəlik onu əldən salmışdı He / She was wasted by disease; Ağır iş kişini əldən salmışdı The hard work had exhausted the man; Susuzluq bizi əldən salmışdı We were faint with thirst; Özünü əldən salma Don;t exhaust yourself; 3] [köhnəltmək] to wear* out [d.]; 4] [işlədib yararsızlaşdırmaq] to make* smth. useless / unfit for use, to put* / to bring* smth. out of commission; % əldən çıxarmaq [bir işi bitirmək] to complete [d.], to crown [d.], to go* through with smth.; əldən çıxmaq [tamamlanmaq, bitmək] to be* completed; Tək əldən səs çıxmaz at. söz.
- The voice of one man is the voice of no man; One man, no man; ələ almaq: 1] to take* into one;s own hands; 2] [öz tərəfinə çəkmək] to win* over to one;s side [d.], to gain over [d.], to enlist [d.]; özünü ələ almaq to pull oneself together, to collect one;s faculties, to control oneself, to recover one;s temper; % ələ baxmaq to be* smb.;s dependant; ələ vermək: 1] [əlinə çatdırmaq] to hand in [d.]; 2] [satmaq, şeytanlamaq] to betray [d.]; 3] [təslim etmək] to deliver up [d.], to give* up [d. to]; to extradite [d.]; ələ düşmək: 1] [tapılmaq] to be* found; Keçən gün ələ düşməz at. söz.
- Lost time is never found again; ələ keçirmək: 1] [sahiblənmək] to take* possession [of]; 2] [tutmaq, zəbt etmək] to seize [d.]; hərb. to capture [d.]; şəhəri / kəndi / qalanı və s. ələ keçirmək to seize the town / village / fortress, etc.; ələ keçmək to fall* into smb;s hands; to be* seized; hərb. to be* captured; ələ gəlmək to be* gained [of]; Bundan ələ bir şey gəlmədi Nothing was gained of it; ələ gətirmək [tovlamaqla, tamahlandırmaqla] to entice [d.]; to lure [d.]; ələ öyrənmək bax əhliləşmək; ələ öyrətmək bax əhliləşdirmək; ələ salmaq: 1] to get [d.], to attain [d.], to acquire [d.]; 2] [dolamaq, araya qoymaq] to fool [d.], to make* a fool [of], to make* fun [of], to dupe [d.], to poke fun [at], to jeer [at], to scoff [at], to mock [at]; əli aşağı düşmək to become* / to grow* poor; əli aşağı olmaq to be* hard up; əli boşa çıxmaq to fail [+ to inf.]; to fall* through; əlləri boşalmaq [ruhdan düşmək] to lose* heart [+to inf]; əli qalxmamaq / gəlməmək: 1] [həvəsi olmamaq] not to have the heart [+to inf.]; Onun bunu etməyə əli qalxmır He / She hasn;t the heart to do it; 2] [ürəyi gəlməmək, qıymamaq] can;t bring oneself [+to inf.]; Onu vurmağa əlim qalxmır I can;t bring myself to strike him / her; % əli qoynunda qalmaq to be* in sorrow / sadness / melancholy mood; to be* broken-hearted; əli dinc durmamaq: 1] [daim bir işlə məşğıl olmaq] to be* always busy / occupied with smth.; to be* always engaged in smth.; 2] [hər şeyə dəyib toxunmaq] to finger [d.] / to touch [d.]; əli əlinə dəymək / çatmaq [bir-birinə qovuşmaq] to join hands [with]; əli əsmək [simiclik etmək] to be* niggardly; Əlin əsməsin, bir az da əlavə et Don;t be niggardly, add some more; əli olmaq [bir işdə] to have* a hand in [d.]; to be* involved [in], to be* privy [to], to be* an accessary [to], to participate [in], to collaborate [in]; Bu işdə onun da əli var He / She is also privy to it; He / She is also involved in it; % bir kəsin sağ əli olmaq to be* smb.;s right hand; əlində olmaq: 1] [səlahiyyəti çatmaq] to be* in smb.;s power; 2] [ixtiyarında olmaq] to be* in smb.;s possession; əlindən almaq: 1] [məhrum etmək] to deprive [d. of], to dispossess [d. of]; Onun bütün hüquqlarını əlindən aldılar They deprived him / her of all his / her rights; [malı, mülkiyyəti] to dispossess [d.of]; Hökumət onun mülkiyyətini əlindən aldı The government dispossessed him / her of his / her property; 2] [ölüm və s. nəticəsində] to bereave* [d. of]; Bədbəxt hadisə atamızı əlimizdən aldı An accident bereaved / bereft us of our father; 3] [xilas etmək] to save [d. from], to deliver [d. from]; Onlar qızı quldurların əlindən aldılar They delivered the girl from the bandits; 4] [tutub almaq, soymaq] to rob [d. of]; evi əlindən almaq to dishome [d.], to make* smb. homeless; O, evi əlimdən aldı She / He / She dishomed me; əlindən qaçmaq to evade [d.], to escape [d.], to slip away [from], to avoid [d.]; əlindən qurtarmaq: 1] [xilas olmaq] to save oneself [from], to rid* oneself [of]; [qaçaraq] to flee* away [from]; Heç kim onun əlindən qaçıb qurtara bilmədi Nobody could flee away from him / her; 2] [xilas etmək] to save [d. from]; Siz onu ölümün əlindən qurtardınız You saved him / her from death; 3] [azad etmək] to deliver [d. from]; əlindən zara gəlmək to be* bored to death [with], to be* bothered [with], to be* sick [of + ger.]; Əlindən bir iş gəlməyən [adam] çox danışan olar at. söz.
- Great talkers are little doers; əlindən gələni etmək to do* one;s best; Mən əlimdən gələni edəcəyəm I;ll do my best; əlindən tutmaq: 1] [müst. mə`na] to take* smb. by the hand, to take* smb.;s hand; [bir-birinin] to join hands; 2] [kömək etmək] to lend* a helping hand [i], to lend* a hand [i]; Ona bir adam lazımdır ki, qocalanda əlindən tutsun He / She must have somebody who will lend him / her a helping hand when he / she grows old; əlindən hər iş gəlmək to be* a good hand in / at everything; to be* Jack of all trades idiom.: Onun əlindən hər iş gəlir He / She is a good hand in everything; əlindən çıxmaq: 1] [saxlaya bilməmək] to let* [d.] go/slip; İpin ucu qızın əlindən çıxdı The girl let the end of the rope slip; 2] [imkan, fürsət və s.] to miss [d.], to lose* [d.]; əlindən xata çıxmaq [xüs. cinayət xarakterli] to commit a crime, to perpetrate a delinquency / blunder; öz əlinə almaq to take* [d.] into one;s own hands; əlinə vermək to hand [d. to]; to hand out [d.]; əlinə düşmək to fall* into smb.;s hands; əlini ağdan qaraya vurmamaq to do* nothing, to idle [about]; O bütün günü əlini ağdan qaraya vurmur He / She does nothing all day long; əlini üzmək to give* up as lost/hopeless [d.], to give* up as a bad job d. d.; əlini çəkmək to remove one;s hand; Əlinizi Qarabağdan çəkin! Hands off from Garabagh! əlləri qızıl[dan] olmaq to have* a pair of clever hands; to be* a good master of one;s craft; Onun əlləri qızıldır He / She has a pair of clever hands; % əl[lər]ini ölçmək to gesticulate;
[bəzi heyvanlarda qabaq ayaq] hand, forefoot, foreleg; paw, ped;
[dəfə] time; bir əl once; iki əl twice, two times; üç əl thrice, three times;
[oyunda növbə] turn; İndi əl mənimdir Now it is my turn;
[tərəf, yan] hand, hand side; sağ əldə at the right hand, on the right-hand side; sol əldə at the left hand, on the left-hand side II. s. hand; manual; əl yükü / baqajı hand luggage; əl ağacı walking stick; cane; əl arabası handcart; wheelbarrow; truck; əl qumbarası hand-grenade; əl əməyi manual labour; əl işi: 1] handwork, handicraft; 2] [tikmə, hörmə] needlework, fancy-work; əl yaylığı handkerchief; əl mişarı hand-saw; əl topu handball; əl çamadanı hand-bag; əl heyvanı tame animal; əl tormozu hand-brake

"ƏL" IN Other Languages

ƏL : Arin Turkish Etimology Dictionary

{< > al. alıq. əlik.
əl bax > el. alqın. alan ayqıt. barmaq. }.
( < almaq). al. alağan: avuc.
uralaqan: əli boş.
alaqanlamaq: avuçlamaq.
əl tutmaq: kəfil olmaq. boyun olmaq. boynuna götürmək.
o mənə əlin tuddu.
əl üstündə tutulan: öğrüq. munis. cana yaxın.
əli açıq: ağa. ağa. axı. əxi. savur. savurqaç. savurqan. töqi. töği. zəngin könüllü. cömərt. comərt.
əli yatqın: usda. bayıq.
əl salmaq: əl vurmaq. əl qatmaq. vuruşmaq. toxunmaq.
əl ayağlı: ayaz. çalışqan. qoruvlı. diqqәtli. özənliti. çevik. dərkin. dərkin. zirək. atıq.
əl verişli: qolay. əmətli. onqqay. yetişli.
əl ayağ eləmək: yardım edmək. qol ayağ olmaq. qol qanat olmaq. əl tutmaq. qollamaq.
əl batırmaq: toxunmaq. əl sürmək.
əldə etdirmək: yapındırmaq.
siz bu işləri yapındırın. işləri yapındırıp gəldik.
yaxcı qapıda tökülmüyüb ki qaçıb yapındırasan. yazı birinə yapındırır birinə qapındırır.
əldən düşmək: qolavramaq.
ələ sərimək {:
< ala salmaq. alasarmık. çaşdırmaq. caydırmaq. uydurmaq. azdırmaq: mübhəm. qapalι. bəlirsiz. qarmaşıq. bulanıq ələsarmıq: < ala (kələk) + sar (sarət) + maq}.
ələ tutmaq: almaq. qaramaq. karmaq. qarmaq. qanqırmaq.
el. kar. kər. kərə. say. dəfə.
aymaq. sektör. kəsiş. avdan. bölük. qol. dəsdə. bağış. sıxın.
barmaq.
cür. yaxın. bir çeşitdən olan. bu anlamda
;el;; ilə bir düşür. necəki elbirlibir əl boşqab: bir çeşitdən olaraq. bir bəlli sayıda olan boşqab bağlısı.
topraq bölüklərinin hәr biri.
yön. yan. tərəf.
hansı əldən getdi.
dibək tokmağı. qol.
(cocuq dilində) qolca.
qol. qulp. qılp. sap. bir aracın tutacaq bülümü. dəsdə.
dəqiman əli.
həvəh əli.
ələ, avuca sığacaq ölçüm. avuc. tutam.
bir əl buğda.
kərə. kərət. sıra. yol. növbət.
bir əl gəldi bitdi.
əl kimdədir.
əl sizə: sizin sıraz.
əl bizə çatanda, əllər qurudu.
bir işin yalnız bir dəfəliyi üçün olan nərsə.
bir əl yemək.
bir əl kağız.
tum. tom. dəsdə.
bir əl sözlük. bir əl kitab.
urma. vurma. zərbə.
əli ağır.
ağır əlli.
dəxalət. müdaxilə.
onunda bu işdə əli var.
güc. bacarıq. iqtidar. ixtiyar. qudrət.
bu iş mənim əlimdədir.
iyəlik. malikiyyət. təsərrüf.
mal kimin əlindədir.
yetə. yeti. vasitə.
onun yeti ilə verdim.
üzər. ərkə. ixtiyar. yan. üst.
üzərində para olmamaq.
yaraqı üzərindən atmaq.
mənim üzərimə düşdü.
əl bezi: yağlıq. kir silmək üçün parça. peçətə. dəsmal.
iş. qılay. əməl.
o yazıçının əli bəllidir.
yumşaq əlli.
qolay. fürsət. açığlıq.
bir əl tapsam: bir fürsət bulsam.
əl vermədi: fürsət vermək.
ulam. takım. bölüm. qol. dəsd.
əl əl: bölük bölük: ulam ulam: takım takım. qol qol. dəs dəs.
əl dəğirmanı: yarğucaq.
əl satıcı: küçə satıcı. dəstfiruş. yanaşma.
əliqin: barmağınan.
ay dolun olsa, əliqin imlənməz: ön dörd gecəlik ay barmağınan göstərilməz.
əl buyruğu: əl altı işçi.
əli boynuna bağlanmaq: boxsuqlanmaq.
əldən çıxmaq: (vermək. əldən qoymaq). qoymaq. səhv edmək. buraxmaq.
əldən qoymaq: iylətmək. burutmaq.
əldən vermək: saçıtmaq. yox edmək. itirmək.
əli açıq: tarqan darqan. comərt.
ələ geçirmək: uvuçlamaq. avuclamaq. qaptamaq.
əlindən qaçırmaq: yibərmək.
əl qoymaq: cumlamaq. yumlamaq.
əldən düşmək: alqasınmaq. zayıf düşmək. gücsüz qalmaq. quvvəttən düşmək.
əl yatqınlığı. qolaylıq. yap. əb.
əl ayası: ayaz. avuc.
əlindən gəlmək: sözü geçmək:- qolundan gəlmək.
ələ geçirmək: biyləmək. bəyləmək. bağlamaq. qaptamaq.
ələ salmaq: çamlamaq. alaylamaq. məsxərə edmək.
əl çubuğu: çatala. çətlə. çatla. çatal.
əl tutmaq: yalqamaq. yarqunmaq. yardımlamaq. gücləndirmək. quvət vermək.
əldə sallayıb atmaq: dartmaq.
ələ keçirmək: tutluqmaq. tutunmaq.
əli ələ çarpmaq, çırpmaq: çəpikləmək. çapıqlamaq.
əlin içi: aya. tutqa. kəf.
sol əl: sol qol. sonqol. solaq.
əl ağacı: xada. qada. sırıq. qolac.
əl çatmaq: əlatlamaq. ələ keçürmək. bulalmaq. yaratılmaq. mümkün olmaq.
əlindən düşüşürmək: utğuzmaq. utuzmaq. utulmaq. itirmək. yenilmək. qeyb edmək.- puluvu saçıtma.
çağıvı dəğərıəyib saçıtma.
əldən vermək: çaldırmaq. qapturmaq. oğrulmaq.
ələ salmaq: alıqlamaq. alaya qoymaq. lağa qoymaq.
əliboş: bədbəxd. kovı. qovuq. kovuq.
əlindən alınmaq ( birinin malın zorla). müsadirə edmək. gücəlmək.
ələ salma: əlük. əlikləmək işi. alay ədmə. məsqərə.
əl yumaq: əl çəkmək. qəti irtibat edmək.
ələ almaq: avıtmaq. ürəyin dilə tutmaq. oyalamaq. mehribanlıq edmək.
bir əl (takım) geyimə gərəkli nərsələr: geyinti qoşantı. qoşu qoşantı. takı takım. təkmil geyinti.
əl geyim: orta quşaq. aralıq geyim. bayağı qapsam, geyim. (# qopsam: rəsmi).
əl qaldırmaq: vurmaq.
əllərin qaldırmaq: alqışlamaq. dua edmək.
əlindən gələni edmək: bildiyindən qalmamaq.
ələ salma: kəsinti. alay. məsxərəlığ. istehza.
ələ salmaq: istehza edmək. kəsinmək. məsxərə edmək.
ələbaxan: əliboş. yoxsul. möhtac.
əliaçıq: əlaçıq. comərd. səxi. əliboş:
ələbaxan. yoxsul. möhtac.
işsiz. məəttəl.
qarabəx. bədbəxd. kovı. qovuq. kovuq.
əl işi: yazma. qələmkarlıq. oyma.
ələ keçirmək: qısdırmaq. tutdurmaq. tutmaq. qapsalamaq. yaxalamaq. dar yerə gətirib tutmaq.
əl suya yetirmək: gəzinmək. həyətə çıxmaq. su tökməyə gedmək.
əldə edmək: sağlamaq.
əldən düşmüş: bunqaq. bükük. qarı. köhnə.
əldən ayadan gemək: əldən ayadan çıxmaq: özündən çıxmaq.
əldən vermək: ıçqınmaq. itirmək.
ovu ıçqındın, quşu ıçqınma: ovu əldən verdin, quşuvu əldən vermə.
ələ gəlir, ələ keçir, tutulaca nərsə dəğil: ipi sapı yox.
əl açmaq: dilənmək. yolçuluq edmək.
əlatında.
əlaltından: gizlicə. özün göstərmədən.
ələ almaq: qazanmaq. özünə çevirmək.
ələ avuca sığmaz: çox həşəri. çox qızqın. tutulmaz. alınmaz.
əl ayası: ovucun ortası, düz yeri.
ələlə vermək: birləşmək.
əl vurmaq: {
başlamaq. girişmək.
alqışlamaq. çəpikləmək.
əl qoymaq. toxunmaq. basmaq}.
əl uzatmaq: almaq istəmək.
əli uzun: əluzun: güclü. yetli. qudrətli.
əl üstündə əl var: foqunun foqu var.
əl oğuşturmaq: oğucun için iyləmək. əli boş qalıb şaşırmaq, çaşmaq. mə;yus olmaq.
əl edmək: işarə edmək.
əl çatar: qərib. ulaq. əlulağı. yaxın.
əl altı: gizlicə.
əl altı: tabe.
əl daşqası: çəkçək.
əl əməyi: aqtı. götürülən işdən olan qazanc.
əl altı: dəstrəs.
əl atmaq: əlləmək. girişmək. dəxalət edmək. müdaxilə edmək.
əl ilə itişib şakalaşmaq. əl şakası edmək əlləşmək.
əl ulağı: yadımçı.
əldən çıxartmaq: uçurtmaq. qaçırtmaq.
ələ almaq: qanıtmaq. əğmək. razılatmaq.
kəndivi ək bir az.
əkilmədən iş yerin tutmaz.
nə edirik əkilmir: qanlmır. razı olmur.
əldə edmək: qazanmaq. mənimsəmək. yiyələnmək.
əl irmək: əl ərmək. ərişmək. irişmək. nail olmaq.
ələbaxmaq: yoxsul olmaq. möhtac olmaq.
əli bayraqlı: əli çabuq: kopoğlu. hüllükbaz.
əl birliyi: müşarikət. ittifaq.
əli beldə: əl pəncə. quluqa duran. qlluqa hazir.
əl pəncə: əli beldə: quluqa duran. qlluqa hazir.
əlibərk: çinis. xəsis.
əl bağlamaq: qulluqa bel bağlamaq. quluqa durmaq. qlluqa hazır olmaq.
əl çəkmək: əl üzmək. vaz keçmək. sərfi nəzər edmək.
əl vermək: qazanlı olmaq. sərfəli olmaq.
əldən çıxmaq: itirmək. fovt olmaq.
əldən gəlmək: bacarmaq. başarmaq. baş çıxarmaq. gücündə olmaq.
əldən gələni, əsirgəmə: bacardığıvı yap, çəkinmə, müzayiqə edmə. bu iş əlimdən gəlmir.
ələ vermək: təslim edmək. xəbər vermək.
iki əlim yaxasındadır: qiyatdə yaxasından tutacağam.
iki əli böğründə: qalmış. bükük. mə;yus. heyran.
dörd əl: iki kişi ilə çalınan piyano.
dörd əlli: tam gücüilə. tüm çalışaraq.
dörd əlilə bir işə sarılmaq, yapışmaq.
əl sürmək: əl toxundurmaq. bir işə başlamaq. bir işə qarışmaq.
əlsuy: dəsdəmaz.
ələ keçmək: ələ girmək: əldə olunmaq. tutulmaq.
əli kəsilmək: qırağa düşmək.
əl qaldırmaq: {
vurmaq istəmək.
dua edmək}.
əldə olmaq: {
gücündə olmaq. iyəsi olmaq. iqtidarında olmaq. təhtində olmaq.
qazanılmış. tabe;. müti;}.
əldən çıxarmaq {:
satmaq. uzaqlamaq.
törətmək. tolid edmək.
anığ. hazır. mühəyya}.
əl varmaq: çağ, yaraq, çatı, vaxt, fürsət tapmaq.
əlim varamadı: {- əlim varsa, billəm neynərəm. bacaramaq. başarmaq. güc bulmaq. qıymaq. cəsarət edmək.
necə əlin vardı}.
əldən düşmək: bunğalmaq. bunalmaq. halsızlanmaq.
əldən düşmüş: bunğaq. bunaq. bunalmış. fərtut.
bunaq bir qoca.
əldən düşüklük: bunğaqlıq. bunaqlıq. bunalmış durum. fərtutluq.
əldən salmaq: bunatmaq. bunğatmaq. bunalmış. halsızlatmaq.
əl sürmək: sığamaq. oxşamaq. oğşalamaq. məsh edmək.
arxasın sığa: dalın oğşala.
ələ avuca sığmamaq: bərk dikəbaş, qaşarı ( > haşarı. həşəri) olmaq.
ələ salmaq: toqramaq. saqalına soğan doğramaq.
kiçik, biləyi, əl ursi: sava.
əl üsdə tutmaq: göz üsdə tutmaq: çox saymaq. əzizləmək.
əl yolu, ayağ yolu, bulaşıq yolunun, bulanıq suyunu dışarı göndərən güh. qobur.
qobur tıxanmış.
qoburu açmaq.
əli, qapısı açıq: əkməğinə qoç. səxi.
əldə bulundurmaq. tutmaq. qapsamaq. qəbzə edmək.
bu ipi tut.
ələ keçirmək: tutmaq. yaxalamaq. toqif edmək.
bir quş tutdum.
əlini tutmaq: özün saxlamaq. əl uzatmamaq

ƏL : Arin Turkish Etimology Dictionary

qol. qapat. qamat. tapat. çapat. baçat. biçət.
qamatından yapışıb çəkdi apardı.
əli olmaq: qarışma. mudaxilə. dəxalət.
özgə əllər kəsilsin.
kimin əli var?.
(sayı, ədəd ilə). kərə. dəfə.
dörd əl od açıldı.
bir əl mən verdim, bir əldə sən ver baxalım.
əldən gəlmək: gücü, iqtidarı çatmaq.
əlindən gəlmir.
kimin əlindən gəlir.
əlində olmaq: yiyəliyi, ərkliyi, ixtiyarı olmaq.
bu iş mənim əlimdədir.
(oyunda. qumarda, sağlıq verməkdə). sıra. seri. dav. novbət.
əl kimin.
əl sizin.
yarac. çarac. qarac. farac. barac. varac. arac. aralıq. gərəç. vasitə.
nəyin əli ilə bunu yapdız.
bir əl tapmadıq, gec qaldıq.
avuc. ovuc. tutam.
bir əl un.
bir sıra ayqıtlarda dövməyə, əzməyə yarayan parça. dövək. dövələk. dövəc. qol. qılp. sap. kəsmə. kəsdə. kəstə. dəsdə.
həvəng əli.
ovucla barmağın tümünə verilən ad. alma, tutma, qavrama, iş görmə aracı.
nərsənin ayrıntılarıyla birlikdəsinə verilən ad. takım. dəs. qapama. quşam.
geyim quşam.
bəxt. şans. nəgələ. üz.
seri. dizi. düzü. taxım. dəsd. set.- əl ayası: avuc ortası. avuc içi. qol ayaz.
birneçə işi birini yaxalayıb əlləri üstündə göyə qaldıraraq: qarqa tulumba
onu qarqa tulumba götürdüər.
əlləri titrədikdən yazısı qarqacıq burqacıq oldu. (qarqacıq burqacıq: əğri üğrü, əğri büğrü).
əl çantası, kifi, sakı: qarnal.
əlin başbarmağıyla, sərçə bamağın ucları arasında olan aralıq: qarış. arşının üçdə biri.
dalan suya, əl atar çöpə. (dalan: batan).
əl alışdırmaq üçün məşq, təmrin edmək: qaralamaq.
əl altında bulundurmaq, tutmaq: qapancalamaq.
əl çalma, çırpma: çapba. çapbaq. çəpik. alqış.
işin düşsə çiviyə, qızıl gümüş gəlməz işə, əl at dəmirə, dəmir yoxsa gəmiyə.
işləsə əl, baş, baş olar, işləməz əl, baş, boş olar.
yorqunluqdan, əli ayağı tutmaz: yoğur kimi.- bəyə əli çatmayan, nökərin döğər: eşşəyə gücü yetməyən, palanın dövər.
əli beldə, dili sözdə: hər çeşit qulluğa hazır.
əli boş dönmək: bir nə əldə edəməmək.
əli bol: əlaçıq.
toxumaçılıqda, əllə keçirilən atqı ipləri: geçgi. keçgi.- əlbaxşılıq: ələ baxıb fal açanlıq. bağıçılıq. bağşılıq. baxçılıq. baxıcılıq. baxşilik. baxşılıq. bətçilik. arpaçlıq. ırkıllıq. ırqıllıq. büyücüluq. falçılıq. görümçülük. gözbağcıçılıq. qaraçılıq. savaqaylıq. cadugərlik. sehirbazlıq. sehirçilik. kahinlik.
əldə edmək: edinmək. öğrənmək. yiyələnmək. iyələnmək.
iki işi bir yerdə edinmək.
yamanlıqdan, iyilik edinməz.
bu kitabdan çox bilgilər edindik.
edinmiş bilgiləri yaşama ilətmək: bağlamaq. yaşama yeritmək.
əldən çıxarmaq: atlamaq. boşa vermək. itirmək.
sözün canın atladı.
elə çığırdı ki, başımı atladım.- ələ salan: qandıc. qancıq. qandıran. qandırıcı. aldatan.- əli bayraqlı: gurultucu. gürültücü. qırıltıcı. hayküyçü. qavqaçı. qovqaçı. qalayçı. qaraçı. yayqaraçı. haybıdırıqçı. hayküyçü. şamataçı.- əl uzatma: qarşı davranma, durma.- əlin yerdə, gözün gündə olsun, əkib biç, yeyib sik.
həvəh əli: həvəh dğəcəyi, toxmağı.
yolu əlinə almaq: yola düşmək.- əl vurmaq:
işə başlamaq. təşəbbüs, iqdam edmək.
barmaqlamaq. qurddalamaq.- əl vermək:
beyə;t edmək.
bəxt, şans düşmək.
ələ salmaq:
ələ düşürmək. alaylamaq.
ələ keçirmək, almaq.
girələmək. tutmaq. yaxalamaq.
ələ keçirmək: ənğsələmək. ənğsələmək. ənsələmək. ensələmək. yaxalamaq. tutmaq.- ələ düşmək:
edinmək. yiyələnmək.
tutulmaq. alınmaq. yaxalanmaq.
əl bə yaxa olmaq: əlləşmək. savaşmaq. dalaşmaq.- əl açmaq:
dilənmək. yolçuluq edmək.
gərəksinmək. yoxsunmaq. möhtaclanmaq.
əl alışqanlığı: əl usdalığı.
əl almaq:
ustadan iş öğrənmək.
bir bəlli yetik, əhliyyət, dərəcə almaq.
bir oxunu, təhsili, işi öğrənib ökdələnmək ustalanmaq.
əl altı: yan. yaxın.
əl altından: yaşrın. gizlicə.
əl atmaq, uzatmaq:
icəşiklik, sataşıqlıq, asqıntılıq, sarqıntılıq edmək.
bir nəyə girişmək, qarışmaq, təşəbbüs edmək.
təcavüz edmək.
əl ayaq çəkilmək: hamı gedmək. kimsə qalmamaq.
əl ayaq öpmək: ona buna yalvarmaq.
əl bağlamaq: əlləri göğüsdə qavuşdurub, sayqı göstərmək. divan durmaq.
əl basmaq: and içmək.
əl başı:
elbaşı: eləbaşı.
oyunda baş olan kişi.
əl bəbəyi, gül bəbəyi: şımartıq. ərköyül.
əl çabıqlığı:
əli itilik. ustalıq. yaparlıq. qaparlıq. qaparqanlıq. yaparqanlıq.
hoqqabazlıq.
əl çarpmaq, çırpmaq, çıpmaq, çalmaq: alqışlamaq.
əl çəkmək: bıraqmaq. vaz keçmək.
əl əldə, baş başda: dəğişən bir nərsə yox. heç birnə olmadan.
əl ələ vermək: əlbirliyi yapmaq.
ələməyi:
çalışmanın qarşılığı.
əl müzdü. müzd. işçilik.işçilik. ücrət.
əl ətək çəkmək: artıq ilgilənməmək, uğraşmamaq.
əl ətək tutmaq: bir yola, məsləyə bağlısınmaq.
əl edmək: əl sallamaq, təbərtmək.
əl ışığı: əl çırağı.
əl dək: çox kiçik.
əl qatmaq: əl qoymaq: əl soxmaq: qarışmaq. mudaxilə, dəxalət edmək.
əl kiri: çabıq atılan nərsə. para.
əl sürmək: toxunmaq.
əl uzatmaq: toxunmağa, almağa çalışmaq.
əl üstündə tutmaq, saxlamaq: çox sayqamaq.
əl vermək:
yardım edmək.
bir ustadan yetgi (mədrək) almaq.
əl yardımı: əməkcə yardım.
əl yatqınlığı: bir işi, iyi, qolay yapmaq.
əl yumaq: göz örtmək. vaz keçmək.
əl yordamiylə: alışqanlıqla. əl alışqanlıqıyla.
əldə avucda olmamaq: yoxsul olmaq.
əldə bir: ən qolay. ələ anığ, hazır.
əldə edmək:
kəndi sırasına çəkmək.
edinmək. qazanmaq.
əldə olmamaq: gücüü, işi, ərki, ixtiyarı çatmamaq, yetməmək.
əldən ağıza: əl əməyi ilə keçimini sağlamaq.
əldən çıxarmaq:
satmaq.
xərcləmək.
əldən qaçırmaq.
əldən çıxmaq: itinmək. qaçınmaq.
əldən düşmüş: işlənmiş, aşınmış nərsə.
əldən qoymamaq, düşürməmək: çox işlətmək.
əldən ələ: birindən ötəkinə.
əldən keçirmək: gözdən keçirib düzəltmək. onarıb, baxımını yapmaq.
əldən gəlmək: gücü çatmaq.
əldən gedmək: nərsədən yoxsun qalmaq.
ələ alınır: işə yarar.
ələ alınmaz: yaramaz. kötü. fəna.
ələ almaq: uğraşmaya, incələməyə başlamaq.
ələ avuca sığmaz: həşəri. coşuq. daşqın.
ələ gəlmək:
tutulabilmək. olqunlaşmaq.
qazanılmaq.
ələ vermək: yaxalatmaq.
əli ağır:
yavaş iş yapan.
sərt, bək vuran.
əl ayağı boşanmaq:
aşırı qorxmaq.
çox coşunmaq, dalqınmaq, həyəcanlanmaq.
əl ayağı dolaşmaq: talaşlanmaq. coşunmaq, dalqınmaq, həyəcanlanmaq.
əl ayağı tutmaq: gücü başarısı yerində olmaq.
əli bayraqlı: qavqaçı. qalayçı.
əli beldə, dili sözdə: hər çeşit qulluğa hazır.
əli bol: əlaçıq.
əli boş: işsiz.
əli boş dönmək: bir nə əldə edəməmək.
əli böğründə, qoltuğunda qalmaq: şaşa, mat qalmaq.
əli dar:
para sıxıntısı.
əli yumuq. qıstac. qıssac. qısmac. qırmac. qıtmac. qasmac. qasmaçı. qırmaçı. xəsis.
əli dəğməmək: aça, fürsət tapmamaq.
əli ərmək:
çağ, aça, fürsət, imkan bulmaq.
gücü yetmək.
əli genişləmək: para durumu iyiləşmək.
əli yüngül: acıtmadan, bəklətmədən iş yapan.
əli işdə, gözü oynaşda: işləyibdə, başı başqa nərsə ilə uğraşıq olmaq.
əli qələm tutmaq: yaza bilmək.
əli qıssa: yoxsul.
əli qulağında: nərədəysə. çox yaxın sürəmdə.
əli maşalı. gurultucu. yayqaraçı.
əli olmaq: qarışmaq.
əli sıxı: çox tutumlu.
əli sopalı: zorba. çomaqlı.
əli uz: bacarıqlı. usta.
əli uzun: oğru. çalcı. qaraçı.
əli varmamaq, gedməmək, gəlməmək: qıymamaq. əsirgəmək. yapmaya, könlü toxdamamaq, razı olmamaq.
əli yatmaq: bir işdə başaraqlı olmaq.
əli yırtıq: tutumsuz. iqtisadsız. sərpiç. sovyat. savyat. savyac. savraçı. müsrif
əli yordamlı: başaracaqlı. usda.
əli yufqa: yoxsul. züğürt.
əli üzü düzgün: gözəlcə.
əlin görsün, cibin görməsin: qazancın yetməsin. sıxıntı çəkəsən.
əlin iş tutmasın: yoxsulca pis duruma düşəsin.
əlin var olsun: çox iyi yapdın. lap gözəl elədin.
əlində olmaq: bir nəyi yapabiləcək durumda olmaq.
qulağı əlində qalmaq:
bir işi batırmaq.
istəmədən bir toxun, zərər vermək.
əlindən tutmaq: yardım edmək.
əlinə ağır: ağır, yavaş işləyən kimsə.
əlinə baxmaq: birinin yardımıyla keçinir durumda olmaq.
əlinə doğmaq: uşaqlığından bəri tanımaq. üzərində əməyi, işi zəhməti olmaq.
ələ düşmək: yaxalanmaq.
əlinə sağlıq: çox təşəggürlər.
əlinə su tökəməmək: dəğərincə, ondan çox aşağı olmaq.
əlini bulamaq: bir işə qarışmaq.
əlini kəsmək: yasamaq. yasaqlamaq. qadağamaq. mən; edmək.
əlini oynatmaq:
para sərpəməkdə, xərcləməkdən çəkinməmək.
işi itilətmək.
əlin yumaq: vazkeçmək.
əlini üzünü yumaq: ilgisin kəsmək.
əlinin xəmiriylə, ərkək işinə qarışmaq: üstəsindən gələməyəcək işə girişmək.
əlinin koru: uyarsızlıq edmək.
əllə tutulur: açıq. bəlli.
əllərdə gəzmək: çox sayqı güvən görmək.
əlləri yanına gəlmək: ölmək.
əllərin böğrünə döşənsin: öl!.
əl qucmaq: əl qoncmaq: əllərin qucaqlayıb çömbəlib oturmaq. dizlərin qucaqlayıb oturmaq.
əl sürmə: əlləşik. barmaqlama. qurddalama.- ələ salınmaq: ələ düşmək. alaylanmaq.- ələ sarmaq, salmaq: alaylamaq. ələləkləmək. alçatmaq. korlatmaq. təhqirləmək.- əli açıq:
əliboş. yoxsul.
özgür. başıboş. azad.
əli yavan, ağ: sınavsız. dənəksiz. başarıqsız. peşəsiz. gücsüz.
əli dişində, üzündə qalmaq: çaşıb qalmaq.- əl saxlamaq: yubatmaq. gözləmək. dayanmaq. dözmək.
əl qazmaq: əl götürmək, çəkmək. bıraqmaq.
əllərin ölçmək: danışaraq əl qolun oynatmaq.- əl basmaq:
əl qoymaq. başlamaq. girişmək.
örtüb basırmaq. gizlətmək.
əlbədək: əlbələk: əlbəhəlim. tələsik. çalpaçaq.
əl çalmaq:
çabalamaq. qoşuşmaq. can atmaq.
kimsənin əlinə ətəyinə sarılmaq, düşmək: ələtək olmaq ələtəklənmək. yalvar yaxarmaq.- dizi dizi, əlləri üsdə yerimək: əməkləmək. iməkləmək.- dildən söz gələr, beldən oğul gələr, əldən iş gələr.- əl ətək: yalvar yaxar. yaxarış. xahiş.- əldə edmə edinmə. edinim. qazanma. hasıl ediş. iktisab. kəsb.
ələ sərimək: ələ salmaq: alayalamaq. alaya qoymaq. alalamaq. buğa gülmək. dil çıxarmaq. yansınmaq. əğlənmək. əklənmək. şakalanmaq. gülnüncəmək. gülənənmək. gülməcənmək.
əl altından: yaşrın.
əli yumuq: bax > əlisıxıq.
əlisıxıq: əli dar. əli yumuq. yumru. çimri. acgöz. paxıl < bağıl. verməztin. verməyən. əlverişsiz. varyeməz. sərpəməyən. xərcləməyən. qıtmır. qıymır. qısmır. qıpmır. qataq. qadaq. qotur. kenes < qınas. kinis çinis < qınıs. qısqıs. xəsis. qısqaq. qıstac. qıssac. qısmac. qırmac. qıtmac. qasmac. qasmaçı. qırmaçı. qısıs. sıxıq. qısıq. qaraçı. qaradadaq. qaradamaq. qaradadaqlı. qaradamaqlı. qaraçanaq. yanığ. yanğılı olan. yalvaq. yavlaq. çaylaq. tamahkar. gözü dar. gözü doymaz. doymaz. doymayan.
bir heyanı əlləri üsdə oturtmaq: dizi üsdə çökürtmək. abandırmaq.- əl altında: qolayda.- əl ayaqsız: patavatsız. çıxarsız.- əl satıcı. dəstfiruş. yaymaçı.- əl sürmə: gəzik. bəzək. ənlik kirşan.- əlqısa ( < əli qıssa): əlsiz. sökük. yarıq. yalız. yalıt. yalzan. yalvac. yalavac. yalvara. avara. açılaz. aciz. zayıf.- əl ayaqsız: ürzəsiz. qısrıq.- əl sürmək, çəkmək: sıvazlamaq. suvazlamaq. nazlamaq.- əl uzadan: yazan.- əl yuma ləyəni: çalbaç.
əldə edmək: dəyərləmək. islamaq. islatmaq. ıslatmaq. ıslamaq. yonarmaq. onarmaq. hazırlamaq.
əldə edmək: edinmək. tapmaq. qazanmaq.
əldən qaçırmaq: qapdırmaq. fovtə vermək.
bu açanı qapdırmayın: bu fürsəti itirməyin.- əldən qaçırmaq: ucuz vermək.- əli açıq: yasar.- əli sulu: əli bol. əli, işi yararlı, çabuq, başaracaqlı. əliçabıq.
əllərə, ellər salmaq: qaptırmaq.
sırrıvı kiməsniyə qaptırma.
kiçik əl pıçağı: çaqqı. qapdırma.
əli dar: bax >.əlisıxıq.- əl ətək öpmə: yaltaqlanmaq. dalkavıqlıq.- baş əldə ikən: yaşarkən. sağkən. dirirkən.
bir əldə: bir kərədə, dəfədə. bir ağızda.
bir əli yağda, bir əli balda: bol yaşam.
bir əlin nəsi var, iki əlin səsi var.- birisinin əlindən tutmaq, əlin tutmaq: qol almaq. könlünü oxşamaq, almaq. təltif edmək.
bitgin, əldən düşmək: xurdi xəmir olmaq:
əl altı: qol astı: pəsələn. basılan. alçaq. zəbun.- əl atmaq: üzlənmək. yüzlənmək. mütəvəssil olmaq.
gücə üzlənmək.- əl ayaqda olan ən qalın yoğun barmaq: başbarmaq.- əl kitabı: başucu kitabı.- əllərə düşmək: amiyanələşmək. bayağılaşmaq.
əl çalmaq: çəpik, çapıq, çalpıq, çıypıq, çıpıq çalmaq.
əl çınğıravı: çülçülə. çülçül.
əlinə ayağına çabuk, çapıq: ələyaqlı. coşda.
əl basmaq: qol çəkmək. imzalamaq.
əli işlək, iti: əlinə çabuq.
əlinə çabuq: əli işlək, iti.- ələyağına çabıq: sürəkli. sürətli. çalaq. iti. yügürük. çevik.ustal. sivir. zirək. zeyrək. atıq.- ələ salmaq: ələ sərimək: çalışdırmaq. sallamaq. işlətmək. alaylamaq. alaya, lağa qoymaq.
əl içində: avucda. ovucda.
əl ilə yox, baş əməyi ilə keçinənlər: ağ yaxalılar.- əl verişli: yarar. munasib.- ələ sərimək: buğa gülmək. alayalamaq. alaya qoymaq. əğlənmək.
əl işi. hörərək yapılan işləmə: çitilgi.
ələyaqlı: bitirim. hər iş bilən.- əldə edmək: almaq.
bu il qoyunladan bollu süt aldıq.
ələ keçirmək: almaq. fəth, zəbt edmək.
bir basında aldılar.
əldən çıxmaq: geçmək. itinmək.
gəncliyim keçdi.- əldən düşürmək: ayağ kəsmək. qol kəsmək. gücün tükəmək.- əldən qoyma, bıraxma: qaçırma itirmə.
ələ baxan: yoxsul. gərəkli. möhtac.- əldən salan: boğazlıyan. simitən. tutub bıraxmayan. yaxalayıcı. turan. duran. kəllə şəq. islatan. sulayan. müsirr.
əldən vermək: qaçırmaq. itirmək.
ələ qavuşan: ələ çatan.- ələ salmaq: qıcıqlamaq. qıdıqlamaq. təhrik edmək. sallamaq. yapalamaq. yoxalamaq. yanğsılamaq. kiçitmək. kəmsitmək. təhqirləmək. hoylamaq. korlamaq. xarlamaq. yuvalamaq. yuvub arıtmaq.- ələyaq vurmaq: çabalanmaq. çırpınmaq.- əli açıq: əlaçıq. covmərd comət. iğid. alçaq ürək. engin ürək.- əli boşa çıxmaq: bir sonuc əldə edəməmək. ayaz almaq. ayazlamaq.
əli əğri: gümsük. oğru.- əli əğri: oğrı. kümsük.
əli əğri: yolsuz. uğursuz.- əli sulu: cəld < çalt. çabuk. çaqqan. çəpər. usta.- qol, əl atmaq: qol salmaq.
əl dəğməmiş: balta dəğməmiş. işlənməmiş. bikr.
əl piçağı, biçgisi: çaqqı. kəstərə. kəsdərə > dəsdərə.- əl ilə yox, baş əməyi ilə keçinənlər: ağ yaxalılar.
dörd əllə sarılmaq: önəmsəyib, açmasına çalışmaq.
ələ salmaq: alalamaq. əğlənmək. dil çıxarmaq.- əl sürmək: toxunmaq. tutmaq.
əl sürüləməz: toxunulmaz.- əl vurmaz, sürməz: toxunmaz. toxmaz. dəğməz.- əldə saxlamaq: qorumaq.- əlindən tutmaq: doğrulamaq. dayaqlamaq. dayamlamaq. saxlamaq. sağlamaq. ayaqlatmaq. durdurmaq. qoldalamaq. qollamaq. arqaşlamaq. qorlamaq. qorumaq. əsirgəmək. qayırmaq. qayğırmaq. gözətmək. bəkitmək. güddəmək. arxalamaq. siyanət edmək. siyanətləmək. sayqaymaq. sayqaylamaq. dəsdəkləmək. tə;yid edmək.- əlindən gəldiyinə: tutdurabildiyinə. bacara bildiyinə.
əl əldə baş başda: uc uca.- əl sürdürmək: dəğdirmək.-ələ qavuşan: ələ çatan.- əldən geditmək, çıxarılmaq: düşürmək.
ilk savaşda üç şəhər düşürdük.
ələ salınmaq, gəlmək, tapılmaq: düşmək.
ələ salmaq, gətirmək, tapmaq: düşürmək.
bir ara (fürsət) düşürkən, aradan çıxdı.
əl qoyma: qəsb.
əl qoymaq: qəsb edmək.
əl qoyulmaq: qəsb edilmək.
arzulayıb, əldə edəməmək: könlü qalmaq.
bit bazarı od tutmaz, ürək daşlı, əl tutmaz.- əkmək əldən, su göldən: çalışmadan dinliyin (dinclniyin) sağlamaq. bolluq keçim yaşamaq.
əldə edmək: götürmək. toplamaq. təpsəmək. təpşəmək. devşirmək. yığmaq.
iş, qazanc, keçim sağlanan, əldə edilən yer: əkmək qapısı.
ağzı dolu, əli boş.
dirsəkdən əl biləyinə dək olan sümük: incik.
əl atma: sarılma. yapışma. qorunma.- əl bir olma: birbirilə ülfət, dosluq qurma. anlaşma. anlaşış. anlaşım. uyuşma. uyuşuş. uyuşum. uzlaşma. uzlaşış. uzlaşım. alışma. alışış. alışım. birləşmə. birləşiş. birləşim. birgişmə. birgəşiş. birgəşim. birikiş. birləşim. qoşlaşma. qoşlaşış. qoşlaşım. doslaşma. doslaşış. doslaşım. andant(latin). muvafiqət. e;tilaf.
əldən ayaqdan, var yoxdan sökmək: iflasa uğratmaq.
əldən düşmə: bitşinmə. ərinmə. yaşlanma. yaşlaşma. yavalaşma. qocalma. sürkünmə. sürükünmə. sürüklənmə. gücənmə. gücünmə. inhitat.- ələ gətirmək: əldə edmək: ednişmək. edinişmək. edinmək. qazanmaq. qazanışmaq. üyşirmək. önümlənmək. iktisab, kəsb edmək.- ələ ovuca sığmamaq. ipini qırmaq. azmaq.
ələ vermək: bir savı, bilgini, xəbəri sızdırmaq, gizlicə bildirmək, duyurmaq. satmaq.
əlinə keçəni utmaq, yemək istəyən: işgəçi. işgəməçi. işgəmbəçi. qarınqulu. qarınpa. qarınçı.- iki əl bir baş üçün: kişinin olanı özü üçün yaranmışdır.
iki əli böğründə (qoltuğunda) qalmaq.
iki əli qanda olsa: hər nə olursa olsun.
iki əli yaxasında olmaq: ətəkləyib buraxmamaq.
iki əli yanına gəlmək: ölmək.- tanrı əlizdə ovcuzda saxlasın. (uşaq üçün deyilir).
əl çəkmək: bıraqmaq. özün tutmaq. imsak edmək.
əl çəkmək: çəkinmək. saxlanmaq.- nərsəni ələ keçirmək üçün uğraşmaq, çalışmaq: qança, çanqa, çalqa, panca, pəncə atmaq. qançalamaq. çanqalamaq. çalqalamaq. pancalamaq. pəncələmək.- (əl, ayaq barmaqları kimi oynaq olan). nərsənin əsnəkliyi gedib, içəri doğru devrək, əğik, bükük qalması: qaq.
bel ağrım düzəldi, yalnız qaq qaldı.
barmaqın yarası toxdadı, yalnız qaq qaldı.
azda olsa, əlindən gəldiyi, gücü çatdığı, yettiyi qədər: qarınca qararınca.
əl alışıqlığı edinmək: bir işə bacarı, güc toplama üçün edilən iş. qızışdırı. ıslayış. islanış. ıslanış. islanış. ıssayış. issayış. idman. vərziş. vərdiş. çalışdırma. alışdırma. tə;lim. təmrin. idman. məşq. antirenman.
əldə edmə: əldəliş. əldediş. çıxarma. çıxarış. qazanma. qazanış. istixrac edmə.
əldə edmək: əldəmək.
borc alanın bir əli kəsildi, borc verənin ikisi.
borc alanın bir əlin kəsiblər, borc verənin ikisin.
əl atmaq: salğıqmaq. salığmaq. təşəbbüs edmək.
əldə edinmişlər. işləyən. əldəlişlər. işləyən. əldedişlər. işləyən. qazanmalar. qazanışlar. çıxarmalar. çıxarışlar. tapışlar. tapıntılar. istixracat.
işdən əl çəktirtmək: işindən uzaqlaştırılmaq.- əldə edmək: indirmək. endirmək. qazanmaq.
asqı endirmək: midal qazanmaq.
endirməyin bilməyən, qaldırmağın nə bilir.
əlində olmayaraq: gücünlə. zorunla.itirgin. istər istəməz. istər istərməz. məcburən.
ipi ələ almaq: yönətmək.
ipləri başqası əlində olmaq: öz ərki, ixtiyarı olmamaq.
əl çatan: qolan. dəstrəs.
əldə satan: əl satıcı. ayaq satıcı. qasmaçı. qırmaçı. qasmac. qırmac. qıtmac. çərçi.
ələ gəlmiyən, keçmiyən: qaçağan. tutuqsuz. qapışsız. tutuq verməyən.
qaçağan qaçaqçı.- əlin yarı yumulmuşuna alabildiyi ölçək ovuc. avuc. qaram. qatam. qapam. qaşam.- əli işə yatmayan: kavran. qabran.başarıqsız.- əli işə yatmayan: kəkə. gəvə. gəvgənə. gəvgəy. bacarıqsız. qarıq. qalıq. alıq.- qarnı əlində. qarnı ağzında: qarnı gözndə: qarnı cibində.
ağzı açıq, əli açıq boş qalmaz.
əldə edmək: ələ gətirmək: qazanılmaq.
əldə üzdə çıxan sarı yaralara sürülən bir ot, dərman: qazan qarası.
əli aşından da, vəli aşından da olduğ.
əlivi versən, qoluvu tutar (qapar.).
sinsitmək üçün əlindən gələni edmək, heçnədən vaz keçməmək: sav keçmək: könlündən (xətirdən.). keçməmək.
əl dəğməmiş: qız oğlan qız. bikr.
könüllər buz kəsildi, əllər balta.
verdiyin əlinlədə alasan.- verməkdə könül olsun, əl necə verməz.
palçıq, suvaq qatmaqda, sürməkdə işlənən, əl yekəlikdə mala: qaqınc. qaqış. qaqıc. çapa

ƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qolun bilekden dırnaqlara qeder olan hissesi. Əli ilə tutmaq. Sağ əl. Əllərini yumaq. Əlini çiyninə qoymaq. Əli ilə sı-ğallamaq. Əli ilə götürmək. Insan işlərinin çoxunu əlləri ilə görür.
Tək əldən səs çıxmaz. (Ata. sözü). Əfsus ki, qocaldım ağacım düşdü əlimdən; Səd heyif cavanlıq!
M.Ə.Sabir.
Bezi heyvanların qabaq ayaqlarının her biri. Meymunun əlləri adam əlinə oxşayır. Pişik əlləri ilə üzünü yuyur.
Defe, kere, yol (adeten saylarla). Bircə əl oynayaq.
Bu əsnada yaxında dörd-beş əl şiddətli tapança atılır. H.Cavid. Iki əl səp-dikdən sonra çuxasının ətəyini silkələyərək gəlib cütün dəstəsindən yapışdı. S.Rehimov.
İştirak, elaqe. □ Əli ilə
vasitesile, kömeyi ile. Başqasının əli ilə iş görmək.
Əli olmaq
iştirakı, müdaxilesi, elaqesi olmaq. Bu işdə onun da əli var.
Bilirsənmi, yoldaş Tərlan, burada sinfi düşmənlərin əli var. M.Hüseyn.
Əlində əlimdə ve s.
malikiyyet, ix-tiyar, iqtidar, idare, serencam, asılılıq me-nasında. Bu iş mənim əlimdədir. □ Əlində olmaq
1) imkanı, ixtiyarı, bacarığı, iqti-darı dairesinde olmaq. Gəncləşmək [Mura-dın] əlində deyildi. Onu təbiət qocaltmışdı. S.Hüseyn; 2) ixtiyarında, hakimiyyetinde, serencamında, asılılığında, idaresinde olmaq.
Əlle görülen işde meharet, bacarıq
menasında. Cərrahın əli ağırdır. Rəssamın
gözəl əli var.
Növbet, sıra. Əl kimdə isə oynasın. Indi
mənim əlimdir.
Teref, yan. Sağ əldə oturmaq. Sol əldəki mağazaya getdim.
Qazmaçı Kərim
. yolun sağ əlində yamacdakı birmərtəbəli, uzunsov evdə yaşayırdı. M.İbrahimov.

..əlindən şeklinde işlenerek sebeb bildirir. Iş əlindən macal tapmır. Adam əlin-dən gəzməyə yer yoxdur.
Hicr əlindən pə-rişanam yüz ildi. Q.Zakir. çala-çuxur əlin-dən maşınlara gün yox idi. Ə.Əbülhesen.
çıx. halında: əldən zərf- 1) tez, celd, gözlemeden, qaçaraq, elbeel. Əldən bir pa-piros al! Əldən beş manat verdi; 2) mağa-zadan yox, elde satandan. O, əldən bir sa-movar aldı.

Yerl. halında: əldə
1) mövcud, faktik. Əldə olan məlumata görə.
Kömək etmək imkanı əldə ikən bu vəzifədən boyun qaçırmaq
. insanlıq sifətini itirmək demək-dir. M.S.Ordubadi; 2) riyaz. Yadda, fikirde, nezerde, xatirde. Iki yazırıq, bir əldə.
Bir çox mürekkeb alet ve s. adlarının birinci terkib hissesi olub, onların kiçik, elle, ya elde işlendiyini gösterir; mes.: el ara-bası, el mişarı, el feneri, el terezisi, el pu-lemyotu.
Əlde böyüdülmüş, ele öyredilmiş,
ehlileşdirilmiş menasında heyvan, quş ad-
larının evveline getirilir; mes.: el toğlusu,
el tulası, el göyerçini.
◊ Əl açmaq
1) el qaldırmaq, ellerini işe salmaq, zor işletmek.
.Inşaallah, bizi görən kimi yükləri töküb qaçacaqlar, qaçmasalar, əl açsalar
hamısını xingal kimi doğra-yacağam. M.F.Axundzade; 2) müraciet etmek, istemek. Işdir, gedib qulluq tap-madım, kəndə qayıtmağa da pulum olmadı, onda kimə əl aça bilərəm? M.Hüseyn. // Yalvarıb xahiş etmek, dilenmek. Eşqin əsiri olmayın; Əl açıb, boyun burmayın. Aşıq Hüseyn. Əl ağacı
yeriyerken söykenmek üçün elde tutulan nazik ağac. Əl ağacı adama əyri görünər. (Ata. sözü). [Qerenfil xala] bucaqdakı əl ağacı ilə qapını örtdü. Ə.Veliyev. Əl altında

1) hazır, amade. Əl altında saxlamaq;
2) yanında, rehberliyi altında. [Xaveri] evlərinə atasının əlinin altında işləməyə aparmışdı. M.İbrahimov. Əl altından çıx-maq
ustanın eli altında öyrenerek tecrübe hasil etmek. Əl aparmaq
el uzatmaq, el atmaq. [Axund:] Axı, belə müsəlmançılıq olmaz,
. axır qurana da əl apardın? C.Cabbarlı. Əl atmaq
1) girişmek, teşebbüs etmek. O, hər işə əl atır.
Düz deyirsən, əmi, bu peşəyə təzə əl atmışam,
. özüm aqronomam. "Kirpi"; 2) istifade etmek, tetbiq etmek, müraciet etmek. Ciddi tədbirlərə əl atmaq.
Mürtəcelər demo-kratik hərəkatı ləkələmək və pozmaq üçün hər cür iftira və fitnə-fəsada əl atırlar. M.İbrahimov; 3) elini uzatmaq. Əl atıb götürdü. Əl atıb cibindən papiros çıxartdı.
[Yaşlı kişi:] Iki saatdan bəri min müşkülatla doldurduğum səbətə [Şirinnaz] əl atıb onu qaldırmaq istədi. S.Hüseyn. // Əlini uzadıb götürmek. Ancaq mən Eldarın könlünə dəyməmək üçün daha tüfəngə əl atmadım. M.Rzaquluzade; 4) sataşmaq, tecavüz etmek istemek. [Meşedi Qedir:] Bəli, yoldaşlar, ərz eləyirəm ki, bizim namusu-muza əl atıblar. T.Ş.Simurq. Gördüm ki, əl atır bir zabit qıza. M.Rahim; 5) birini buraxıb o birisinden yapışmaq, başlamaq.
.Bu məktəbdən çıxıb, o məktəbə girib, bu rayondan üzülüşüb, o biri rayona əl atıb. S.Rehman. Əl ayası
ovucun içindeki düz yer. Əl bağlamaq
hazır durmaq. Əl basmaq
and içmek. O, ürəyinə əl basıb söz verdi. Əl boyda
çox kiçik, lap balaca, bir qırıq. Əl boyda kağız.
Hər dəfə əl boyda qəbzlərə, ya dilucu tapşırığa, anbar açdırıb taxıl buraxanacan Gəldiyevin canı boğazına yığılırdı. Mir Celal. Əl bulama-ğına dəyməz
deyersiz, lüzumsuz, fay-dasız, heç bir xeyir gözlenilmeyen şey haqqında. Əl cəldliyi
celdlik, elden itilik, el itiliyi. Əl cəldliyi cərrah üçün vacib şərtdir. Əl çalmaq
1) alqış elameti olaraq ellerini biri-birine çırpmaq, alqışlamaq. Artistə hamı əl çaldı. Oynayanlara əl çal-maq.
Həyətdə palaz döşənib samovar qoyulmuşdu. Mollabacı mis ləyəni dınqılda-dıb oxuyurdu, mütəəllimələr də əl çalırdılar. çemenzeminli.
.Fəhlələr müdiriyyət tərə-findən "intizamı"qorumaq üçün əvvəlcədən görülən tədbirlərə baxmayaraq, dəzgahların başındaca durub əl çalır. M.İbrahimov. Hamı irəli boylanaraq əl çalırdı. Ə.Memmed-xanlı; 2) sevinmek. Ağlama, dəli könlüm; Düşmən görər, əl çalar. (Bayatı). Əl çatmaq
elde edilmesi mümkün olmaq, ele gelmek. Əl çəkmək
1) buraxmaq, boşlamaq, elaqeni kesmek. Hacı Sultan ti-carətdən tamamilə əl çəkib iki evindən aldığı kirələrin sayəsində rahatlıqla keçinirdi. S.Hüseyn; 2) verdiş etdiyi bir şeyden imtina etmek, daha etmemek, buraxmaq, terk et-mek. Papirosdan əl çəkmək. Pis adətlərdən əl çəkmək.
[Heyder bey:] Guya ki, bütün Qarabağda dana-doluq oğrusu bir Heydər bəydir! Əyər o əl çəkə, ölkə farağat olar. M.F.Axundzade; 3) vaz keçmek, imtina etmek. öz məqsədindən (fikrindən) əl çək-mək; 4) keçmek. Ay dəmdəməki, sən
. necə qorxmadın, o sözləri mənə yazdın? Məgər sən canından əl çəkibsən? C.Memmedqu-luzade; 5) üz döndermek, daha özününkü hesab etmemek, dönmek, elaqesini kesmek. öz ata-anasından əl çəkmək. öz övladından əl çəkmək; 6) rahat buraxmaq, el götürmek, yaxasını buraxmaq. Axır ki, hərif bizdən əl çəkdi.
Rüstəm bəy:
Məhəmmədəli, səni and verirəm atanın goruna, məndən əl çək! C. Memmedquluzade. Bu sirri öyrənməmiş onun yaxasından əl çəkməyəcəyik. M.Hüseyn; 7) bax əl qoymaq
ci menada. Qoca qarı uşağın başına əl çəkdi. Əl çirki
pula ikrah ve etinasızlıqla verilen ad. [Meşedi:] Pul deyəndə, əl çirkidir, rəhmətlik ilə duz-çörək yemişik. Ə.Haqverdiyev. Əl çırpmaq
bax əl çalmaq. Əl dəymək
el vurmaq, toxunmaq. Bu eldə bir dənəyəm; Əl dəymə, pərvanəyəm; Yarım gedib səfərə; Dərdin-nən divanəyəm. (Bayatı). [Qerib:] Uç gözə-lin biri bizə qohumdur; O birisi əl dəyməmiş qovundur. "Aşıq Qerib". Sal dəmiri kürədə qızdırıb gavahının burnundan çiyninə kimi elə yapışdırdı ki, baxanda deyərdin, əl dəyməyib.. S.Rehimov. Əl eləmək (etmək)
1) çağırmaq elameti olaraq elini yelle-mek, eli ile işare edib çağırmaq. O, əl elədi, mən yanaşdım.
[Mirze Sefer] dönüb gör-dü ki, o səsləyən Həsən ağadır, tacir Hacı Qulunun dükanında oturub oradan əl edir. Ə.Haqverdiyev; 2) xudahafizleşme elameti olaraq elini yellemek. [Tahir]
.qıza əl elədi və sürətlə uzaqlaşdı. M.Hüseyn. Bizim dər-ya könlümüzdə Vətən eşqi var; Sür gəmini, qoy sahildən əl eləsin yar. Ə.Cemil. Əl əməyi (zəhməti)
elle görülen iş. Əl əməyini yüngülləşdirmək. Əl əsası məc.
dayaq, söykenecek. Gözəl bir qız sevib almaq, qocalığın əl əsasıdır,
dedi. A.Şaiq. Əl əti məh.
evde kesilen heyvanın eti. Əl gəzdirmək
1) elle bir şeyi nizama, se-liqeye salmaq, yaxud pozmaq, qarışdırmaq. Bu kitablara yenə kim əl gəzdirib, heç biri öz yerində deyil.
Xankişi stullara əl gəzdirməyə başladı. Hamını növbə ilə bir arvad, bir kişi düzdülər. Mir Celal. // Araş-dırmaq, elleşdirmek; 2) üzerinde bir qeder işlemek, düzeltmek. Əlyazmasına bir əl gəzdirmək lazımdır; 3) oğurlamaq, soyub aparmaq. Evinə yaxşıca əl gəzdirdilər.
Qalxdı hirslə ayağa; Soyğunçular adətincə əl gəzdirdi otağa. Ə.Cemil. Əl gəzmək
el toxunmaq, el deymek. Aşıq Ələsgər məsti aldı. Baxtı gördü ki, zalım oğlu elə tikib ki, elə bil heç üstündə əl gəzməyib; iki göz gərək tamaşa eləyə. "Aşıq Əlesger". Əl götürmək
bax əl çəkmək. Mərd olanlar keçər külli varından; Əl götürməz namusun-dan, arından. M.V.Vidadi. [Mirze Turab:]
.Əlləşdim, vuruşdum, çox zəhmət çəkdim, amma siz yenə cəhalətdən əl götürmədiniz. B.Talıblı. [Şamama Cadu:] A gədə, itil cəhənnəmə, yaxamdan əl götür! Ə.Haqver-diyev. Yasəmən onun evindən əl götürmək, yorucu əzabdan qurtarmaq istəyirdi. Mir Celal. Əl ilişdirmək
bir işle meşğul olmağa başlamaq. Əl işi
maşın vasitesile deyil, elle görülen iş, el vasitesile hazır-lanan şey. Kurs, klub, əl işi, zəhmət nə de-mək, can nə demək? On beş arşın güllü çitdəndi tumanım, çadra! Ə.Vahid. Əl kiri
bax əl çirki. Əl kölgəliyi
vaxt, imkan. [İbrahim bey:]
.Gəldilər mənim yanıma ki, bəy, Allah xatirinə, bizə bir əl kölgəliyi ver, gedək Camal bəyin yanına. N.Vezirov. Əl qaldırmaq (qalxızmaq)
1) kimise vurmağa teşebbüs etmek. Heç kəs sənə əl qaldıra bilməz.
[Kendliler:] Qulamhüseyn bəyə də əl qalxızmaq olarmı? Hüseynqulu bəyi də həbsə almaq olarmı? B.Talıblı. Bu
. nə qiymətli adamdır ki, onun üstündə əziz qardaş mənə əl qaldırdı? S.Rehman; 2) ses-verme zamanı elini qaldırmaqla lehine ses vermek. O, yerli komitəyə seçiləndə mən ona əl qaldırmışam; // elini qaldırmaqla lehine, ya eleyhine ses vermek. Bəzi kəndlilərə də kimin lehinə, kimin əleyhinə, nəyə qarşı əl qaldırmağı başa salmaq çətin idi. Mir Celal. [Sefereli:] Kim tətil tərəfdarı isə, əlin qaldırsın. H.Nezerli; 3) teslim, tabe elameti olaraq elini ve ya ellerini yuxarı qaldırmaq; 4) dua etmek; 5) elini qaldırmaqla söz istemek.
.Solmaz əlini qaldırıb söz istədi. S.Rehimov. Əl qatmaq
1) qarışmaq, meşğul olmaq, işe qarışmaq. Yüzbaşının aya-ğına buxov vuran kimi, bizə də əl qatarlar.
Ə.Haqverdiyev. Bu adam fağır-məzlumun birisi olmasa, heç əl qatmaram. Mir Celal. Hər bir işə əl qatdı, mürüvvət götürüldü! Millətdə olan büsbütün adət götürüldü. M.Ə.Sabir; 2) yapışmaq. Nə bilim Zalxa dua yazdıracaq at nalına; Tazə arvad da bunun əl qatacaqdır yalına.. Ə.Nezmi. Əl qoymaq
1) razı olmaq, razılığını bildir-mek. [Hacı Mehdi:] Əgər bu işə əl qoyacaq-san qoy, qoymayacaqsan onu de.. Ə.Haqver-diyev; 2) mövhumata inanan şexslerin dua-zikr etmekle adamın (xüsusile berk qorx-muş adamın) başına el çekmek şeklinde icra etdikleri dini ayin. çox adam əhlü əya-lın aparıb qoydurub əl; Xalq hərçənd deyir özgə təhər böhtanı. S.Ə.Şirvani. Əl mənim ətək sənin
yalvarış ifadesi. Atım, tutum alma, yar; Evdə yalqız qalma, yar; Əl mə-nim, ətək sənin; Nəzərindən salma, yar. (Bayatı). Əl ovuşdurmaq
peşman olmaq, meyus olmaq, çaşmaq. Əl ovuşdurmaqdan nə çıxar, indi çalış, bundan sonrasını düşün. Əl oyunu
idmanın tennis, voleybol, bas-ketbol ve s. kimi elle oynanılan növlerinden her biri. Uç gündür ki, mərkəzi əl oyunları stadionunda əltopu üzrə Bakı məktəbliləri arasında birincilik yarışları keçirilir. (Qe-zetlerden). Əl saxlamaq
toxtamaq, da-yanmaq, icra etmek istediyi işi, hereketi dayandırmaq. Qoy musiqi dilə gəlsin, çağ-lasın; Uzun sözə qıfıl vurub bağlasın; Kim bacarmır çalmasın, əl saxlasın. R.Rza. Bu uğursuz niyyətinlə bir əl saxla, sən bir da-yan. N.Refibeyli. Qardaş oğlanları, yemək-dən əl saxlamayın. M.Rzaquluzade. Əl satışı xüs.
elden satış, malı elden satma; apteklerde reseptsiz satış. Əl sıxmaq
el vererek görüşmek, salamlaşmaq. Əl sıxmaq, qucaqlaşmaq və öpüşmək bitdikdən sonra
. yoldaşları ilə birlikdə
. şayiələri müzakirə üçün çağırılmış iclasa getdi.. M.S.Ordubadi. Əl suyu
Şerq adetince yemekden qabaq elleri yumaq üçün qonağa teklif edilen su. Yemək xonçaları aralığa gəlmədən əl suyu verdilər. M.S.Ordubadi. [Perzad xala] bişir-diyi xörəyin şirin yeyilməsindən bildi ki, o, hər şeydə naşı olsa da, əl suyu verməklə aş bişirməkdə ustadır. Mir Celal. Əl tapmaq
üstün olmaq, qalib gelmek. Əl ki tutmur ya¬zam, əl tapmaqda; Qələmə, ya davata, bil-məyirəm. Şehriyar. Əl tərpətmək
1) işi yubandırmamaq üçün telesmek, cidd-cehd göstermek, daha celd işlemeye başlamaq. Bircə əl tərpət, bu işlərə bir əncam ver.
Ancaq biz bu məsələ ilə əlaqədar olan yol-daşları inandırırıq ki, bir az əl tərpətsələr, bu iş nəinki əlli il, heç əlli saat da qalmaz. "Kirpi"; 2) vurmağa hazırlaşmaq, vurmaq istemek, el qaldırmaq. Əl toxundurmaq
qarışmaq, müdaxile etmek. Əl toxundur-mağa dəyməz. Əl tutmaq
1) ellerini bir-birine vermekle görüşmek. [Cavad] sonra da ev yiyəsi ilə əl tutaraq əlavə etdi:
Mənə göstərdiyiniz qonaqpərəstliyə dərindən təşək-kür edirəm. Ə.Veliyev; 2) razılığa gelmek, razılaşmaq elameti olaraq bir-birine el ver-mek; 3) yardım etmek, maddi kömek etmek, borc vermek. Əl tutanın əlindən tutarlar. (Ata. sözü). Bəzirgan Əhməd gəlib bunlara əl tutmaq üçün pul verdi. "Aşıq Qerib". Ancaq o, darda qalana
. əl tutar, sonra isə bir verdiyinə beş alardı. S.Rehimov. Varlı qohumlarımdan heç biri belə dar gündə mənə əl tutmadı. C.Cebrayılbeyli. Əl tutuş-maq
bax əl tutmaq
ci menada. Tahir onunla əl tutuşanda qocanın elə bil bar-maqlarında toplanmış qüvvətini çox yaxşı hiss elədi. M.Hüseyn. Əl uzatmaq
1) al-mağa, ele keçirmeye, elde etmeye teşebbüs etmek. Başqasının şeyinə əl uzatmaq; // götürmek üçün elini uzatmaq; // şüru etmek, başlamaq. Axşam azanı deyilən kimi, mömin müsəlman bilmir ki, nəyə əl uzatsın: çaymı içsin, firnimi yesin, halvadanmı dad-sın. C.Memmedquluzade. Uşaq xörəyə də əl uzatmadı. Mir Celal; 2) sataşmaq, namu-suna toxunmaq istemek, el atmaq. [Vezir:]
.Günün günortasında mənim kimi kişinin evinə giribdir ki, övrətimə əl uzatsın. M.F.Axundzade; 3) kömek istemek, kömek dilemek, kömek üçün birisine müraciet etmek. Başqasına kömək üçün əl uzatmaq;
4) kömek etmek, yardım etmek, kömek eli uzatmaq. Əlacın olanda el üçün ağla; Yox-sula əl uzat, nəzarət eylə! Aşıq Şemşir;
5) girişmek, başlamaq. [Mozalanbey:] Sən elə məsələlərə əl uzatma. Ə.Haqverdiyev. Əl üstündə əl var
her adamdan daha güclü adam var. Əl üstündə kimin əli

Azerbaycan xalq oyunlarından birinin adı. Əl üzmək
ümidini kesmek, daha gözle-memek. Əzizim gedər, qalmaz; Axar su ge-dər, qalmaz; Vəfalı əlin üzməz; Vəfasız gedər, qalmaz. (Bayatı). Vidadi ortaboylu, çalsaq-qal,
. çox dindar və dünyadan əl üzmüş bir adam idi. çemenzeminli. Uç aydır ki, or-manların arasında yataraq; Əl üzmüşdür vətənindən, millətindən Gəray bəy. S.Vurğun. Həmin vaxtdan əl üzmüşdü hamı buruqdan. Ə.Cemil. Əl verir
besdir, yeter, kifayet-dir. Əl verir, başqa söz danış. Əl vermək
1) el-ele tutmaqla görüşmek. Onlar bir-birlərinə əl verdilər.
Rast gəlir yenə də dostlar, tanışlar; Görüşür, əl verib öpüşü-rük biz. S.Vurğun; 2) işe yaramaq, xeyirli olmaq, elverişli olmaq. Bu iş ona əl vermir.
Bahəm söhbət edə-edə gedərik. Təklik mənə də əl verməz. Ə.Haqverdiyev; 3) üz vermek, baş vermek, olmaq. Peşmançılıq əl verdi. Yorğunluq əl verdi.
Koroğluya yal-qızlıq əl vermişdi. "Koroğlu". Qeyrət mənə əl verib, bir dəqiqə çəkməyib, Teymur ağanı çəkdim pişləngə. M.F.Axundzade. Əl vur-maq
1) toxunmaq, deymek. Hər şeyə əl vurur. Kitablara heç əl vurmamışam.
Bağında bax narınca; Əl vurma saralınca. (Bayatı); 2) qarışmaq, girişmek, toxunmaq, müdaxile etmek. Sən bu işə əl vursan, mən qarışmayacağam; 3) el çalmaq. Əl vurun, cərgə durun; Sonadır, yaylağa gəlir. Aşıq Necef. Döyüşçülər ayağa qalxaraq əl vu-rur:
Xalqımıza bizim təşəkkür və salamı-mızı yetirin!
deyə qışqırırlar. M.İbrahi-mov; 4) b a x əl basmaq. Gülzarına Quran deyə əl vurdum; Inanmadın niyə, gülmədin yəni. Ə.Cavad. Əl yaylığı
el, burun silmek üçün cibde gezdirilen kiçik yaylıq. Cibindən əl yaylığını çıxarıb tərini sildi. Əl yeri
müraciet etmek, sonradan meseleye qayıtmaq, yeniden danışıq aparmaq üçün vasite, behane. O, təklifi rədd üçün yenə bir əl yeri saxladı.
Bircə düyün, yapışmağa bir əl yeri; Bir anlığa səni, səni xilas üçün; Tapılmadı. M.Araz. Əl yetirmək
kömek etmek. Ay qadaşlar, mənə bir əl yetirin; Yü-küm ağırdı, çata bilməyirəm. Şehriyar. Əl yetmək
bax əl çatmaq. Göyərçin havada¬dır; Əl yetməz, yuvadadır. (Bayatı). Əl(lər)i duada din.
dua oxumaq meqsedi ile elle-rini qaldırmış halda. Şəhərin kənarı, camaat ayaq üstə, əlləri duada, dodaqları dua vird edir. C.Memmedquluzade. Əl(lər)ini dö-şünə qoymaq
ehtiram, yaxud razılıq ela-meti olaraq ellerini döşüne qoyub tezim etmek. Xəlilin anası üzünü örtüb küncə girdi və Xəlil də əlini döşünə qoyub, mollasına tə-zim edib ədəblə durdu. Ə.Haqverdiyev. Əl(lər)ini qaldır!
"tabe ol! teslim ol!" menasında düşmene emr. Əldə bəhanə et-mək
esaslanmaq, behane etmek.
.Şəriəti əldə bəhanə edib, biçarə avam camaatı öz qərəz və mərəzimizə alət edirik. C.Memmed-quluzade. Əldə bəsləmək
ev şeraitinde, elde saxlamaq, ele öyretmek, ehlileşdir-mek. Bu ayı meşə ayısı deyil, əldə bəslənmiş ayıdır. S.S.Axundov. Əldə böyümək
ev şeraitinde, ailede terbiye almaq, böyümek. Bəy, eyib olmasın soruşmaq, əldə böyümüsüz, yoxsa meşədən tutulmusunuz? N.Vezirov. Əldə etmək
bir şeye nail olmaq, ele ke-çirmek, tapmaq, qazanmaq. İmkan əldə etmək.
[Yaşlı kişi:] Münasib bir fürsət əldə edincə bu arzumu anama açacaqdım. S.Hüseyn. Zabit nə qədər axtarmışdısa, və-siqə adlı bir parça kağız əldə edə bilmə-mişdi. M.S.Ordubadi. Əldə gəzdirmək
heddinden artıq ezizlemek. Əldə qoymaq
üzde, el çatan yerde qoymaq, el altında, hazır veziyyetde saxlamaq. Gedəndə açarı əldə qoy. Əldə ölmək
1) öldürülmek. çillə gərək şəhid qəbri üstündə, yəni əldə ölmüş bir adamın qəbrinin üstündə kəsilsin. Ə.Haqverdiyev; 2) başqalarmm ehatesinde ölmek. Əldə saxlamaq
1) b a x əldə bəsləmək; 2) elden vermemek, özü üçün saxlamaq. [Tın-tın Musanın oğlu:] Bəlkə bir növlə dükanımızı əldə saxlayaq. Kim ki-mədir? Qantemir; 3) gelecekde lazım ola bilecek bir şexsi hörmetle, yaxud naz ve arzusu yerine yetirilmekle öz terefine çek-mek. Min dəfə sənə deyirəm, maymaq bö-yükləri əldə saxla, adamın olsun. Mir Celal. Əldən almaq
1) ele keçirmek, sahib olmaq, yiyelenmek, ixtiyarına almaq. Bütün hakimiyyəti ələ almaq; 2) öz iradesine tabe etmek, öz terefine çekmek. [Sona] bir az da yanaşır və onu ələ almaq istəyir. H.Nezerli. Əldən buraxmaq
1) fürseti qaçırmaq, ötürmek; 2) el çekmek, boşlamaq; 3) qaçır-maq, qaçmağına imkan vermek. Gözətçi həmsöhbətini əldən buraxdığına təəssüfləndi və papiros eşib balaca müştüyünə keçirdi. İ.Şıxlı. Əldən çıxarmaq
1) bax əldən qaçırmaq; 2) köhneltmek, üzmek, dağıt-maq. Kostyumlarını geyib əldən çıxarmaq; 3) bir işi görüb qurtarmaq, tamamlamaq. Tut ağacın darama; Əldən çıxar barama; Halal zəhmətlə gələr; Haram gedər harama. (Bayatı). Əldən çıxmaq
1) qeyb edilmek, itirilmek, yox olmaq. Var-dövlət əldən çıxdı.
Doğrudan, uşaqlıq bir gözəl nemət imiş ki, əldən çıxdı. C.Memmedquluzade; 2) köhnelmek, yıpranmaq, elden düşmek. Paltarı lap əldən çıxıb; 3) aradan çıxmaq, qaçmaq, ekilmek, ortadan yox olmaq. [Qasım kişi:] Bala, bir az qıvraq qaçın, əldən çıxın.. C.Memmedquluzade; 4) qay-rılmaq, hazırlanmaq, istehsal edilmek. Əldən çıxmış məhsul. Bu qab yaxşı əldən çıxıb. Əldən düşmək
1) zeiflemek, haldan düşmek, üzülmek, halsızlaşmaq. O qocalıb lap əldən düşübdür. Uşaq qaçmaq-dan əldən düşdü.
Anası bilər, bir də qızı, mən daha yorulub əldən düşmüşəm. S.Rehi-mov; 2) yoxsullaşmaq. Var-yoxu gedib, əldən düşüb; 3) dağılmaq, köhnelmek, yıp-ranmaq. Evin balkonu əldən düşüb. Ayaq-qabılarım lap əldən düşüb. Əldən getmək
1) son derece istemek, sevmek, arzu-lamaq. Onda nə görmüsən ki, əldən gedir-sən; // nazını çekmek, son derece eziz-lemek. Ana uşağı üçün əldən gedir; 2) mehv olmaq, puça çıxmaq, heç olmaq, xarab olmaq, elden çıxmaq. Taxıl əldən gedir, tez sulamaq lazımdır.
Yalnız, nə deyim, getdi mənim millət əlimdən; Torpaq başıma, çıxdı bütün izzət əlimdən. M.Ə.Sabir. [Birinci kendli:] Əlac elə, aşağı bağlar əldən getdi. H.Nezerli. Əldən qaçırmaq
bax əldən buraxmaq. Əldən qoymaq
elden burax-maq, elden qaçırmaq. Əldən qoymamaq
1) buraxmamaq, tergitmemek, daha yada salmamaq. Zarafatı əldən qoymur.
Dəvədən yıxılıb höt-hötünü əldən qoymur. Ə.Haqver-diyev; 2) el çekmek, narahat etmek. [Bala¬xan:] Xeyr ha, sən öləsən, əldən qoymaram. C.Cabbarlı. Ancaq nə edəsən ki, aylardan bəri başında yer eyləyən şirin niyyətlər Gəldiyevi əldən qoymurdu. Mir Celal. Əldən qurtarmaq
xilas olmaq, canını qurtarmaq. Əldən nə gələr
ne etmek olar, çare yoxdur. [Rehim:] İndi iş işdən keçəndən sonra əldən nə gələr? H.Nezerli. Əldən salmaq
çox yormaq, eziyyet ver-mek, üzmek. Qova-qova toyuğu əldən salıb tutdu. Heyvanı döyə-döyə əldən saldı. Səs-küy bizi əldən saldı.
[İbad:] Şəhəri əldən salmışsınız, indi də gəlib bizə əl uzadır-sınız? C.Cabbarlı. Əldən tutmaq
kömek, yardım etmek. [Mesme:] Mən səni böyüdüb bir tikə çörək gətirən, əldən tutan eləmək istəyirəm. Mir Celal. Əldən vermək
davam etdire bilmemek, saxlaya bilmemek. Təşəbbüsü əldən vermək. Bayrağı əldən vermək Əldən yapışmaq
bax əldən tutmaq. Əldən-dildən düşmək
bax əldən düşmək. Əldən-dildən salmaq
bax əldən salmaq. Əldən-ələ düşmək (keçmək)
1) qapıbaqapı düşmek, müey-yen bir yeri, meskeni olmamaq. Göyərçi-nəm, uçdum, gəl; Əldən-ələ düşdüm, gəl. (Bayatı); 2) birisinden başqasına keçmek, bir-birine ötürülmek. Əldən-ələ gəzmək
1) çox eziz olmaq, hamının isteklisi olmaq, çox qiymetli, deyerli olmaq. Uşaq əldən-ələ gəzir; 2) çox revac olmaq. Əldən-ələ gəzir malı Təbrizin. "Aşıq Qerib". [Qur-bani:] Xasiyyətdi, əldən-ələ gəzirsən; Yoxdu sana qorxu-qadağa, alma! "Qurbani"; // çox oxunmaq, hamı terefinden sevilib oxun-maq. [Nurcabbar Bağıra:] Bax, sənin xoşuna gəlib. Gör dünyada sənin təkin nə qədər adam var? Nağıllarımı ortalığa çıxartsam, əldən-ələ gəzər. İ.Melikzade. Ələ baxmaq
möhtac olmaq, maddi cehetden başqasın-dan asılı olmaq, ondan yardım gözlemek. İndi qocalmışdır, işləyə bilmir, ələ baxır. // Başqasmm öhdesinde olmaq. Cavankən tənbəllikdən ələ baxır. Ələ dolamaq
al-datmaq, oynatmaq.
.Camaatı ələ dolamaq zarafat deyil. ü.Hacıbeyov. Ələ düşmək
1) tapılmaq, ele keçmek, hasil olmaq. At ələ düşər, ot ələ düşməz. (Ata. sözü). Bidamaq olmaqdan nə düşər ələ; Sükr elə Allaha, gəz gülə-gülə! M.P.Vaqif. Axtarıram, uşaqlıq düşmür ələ. A.Sehhet; 2) tutulmaq, yaxa-lanmaq, ele keçmek, gire keçmek. Səni göydə axtarırdım, yerdə əlimə düşmüsən.
Bəyin adamları Cəfərqulunu bərk axtarırdı, harada ələ düşsəydi, o dəqiqə öldürəcək-lərdi. Qantemir. çıxdın aralıqdan, düşmə-din ələ. R.Rza. Allah eləməsin, əllərinə düşəsən. Ozünü gözlə, dost! S.Veliyev. Ələ gələn
hasil, hasil olan, elde edilen. Ələ gəlmək
elde edilmek, hasil olmaq. Ancaq iki il o mahalda quraqlıq keçdi, əkindən heç bir şey ələ keçmədi. B.Talıblı. Ələ gətir-mək
elde etmek, ele keçirmek, nail olmaq. Demək olar ki, behiştdə vədə olunan ləzzətlərin hamısını Tiflisdə qışda ələ gətirmək olar. C.Memmedquluzade. Ələ girmək
bax ələ düşmək. Elmpul ilə ələ girməz, ancaq çalışmaq ilə qazanılar. "Mekteb". Ələ xına qoymaq
1) ellerini xına ile boyamaq. Köhnə adətlərdən biri ələ xına qoymaq idi. H.Sarabski; 2) məc. şerikli işdeki xeyirden yoldaşın elini çıxarmaq. Ələ keçirmək
1) tapmaq, elde etmek. Hər şeydən əvvəl ələ silah keçirmək lazımdı. S.Veliyev; 2) tutmaq; 3) ixtiyarına keçir-mek, sahib olmaq, menimsemek. Ələ keç-mək
bax ələ düşmək. O vaxt ki, azad-lığın işartısı göründü; Qəlbimizi bir anda dəlib keçdi o bayraq; Qəlbimizdən boylanıb ələ keçdi o bayraq. B.Vahabzade. Ələ öy-rənmək
ehlileşmek. Ələ öyrətmək
ehlileşdirmek. Tülkü balasını ələ öyrətmək. Ələ salmaq
1) ele keçirmek, elde etmek, tapmaq. Gəlmişdim bu Dərbənddə qalmağa; Bir tülək tərlanı ələ salmağa. Aşıq Abbas; 2) məc. dolamaq, oynatmaq, masqara etmek, araya qoymaq. Cəfər Quluya göz vurdu və Ocaqverdini ələ salmağa başladı. çemen-zeminli. Əla salma daha bir bunca əvamı, mən ölüm; Nəql edib Rüstəmü Keykavusü Sami. mən ölüm. Ə.Nezmi. Ələ tapşırmaq
emanet vermek, saxlamaq üçün vermek, teslim etmek. [Atabey:] Mən öz qəlbimi haman ələ tapşırmaq istəyirəm. M.S.Ordu-badi. Ələ vermək
teslim etmek, xeber vermek, satmaq. Yoldaşı ələ vermək.
[Selma:] Sən bir qonaqsan, qatil olsan belə; Səlma həlak olur da, verməz ələ. H.Cavid.
Əl-əl gəzmək
baxmaq, ya oxumaq üçün bir-birine verilmek (çox beyenilen şey haqqında). çəkdiyi rəsmlər əl-ələ gəzirdi.
Ustanın neçə həftəyə başa gətirdiyi başmaq-lar məsciddə əl-əl gəzərdi. çemenzeminli. Əl-əl üstə dayanmaq
hazır, amade ve-ziyyetde olmaq, hazır dayanmaq. Qurbani
. baş əyib, xidmət məqamında əl-əl üstə dayandı. (Nağıl). Hər on-on beş addımda bir xidmətçi əl-əl üstə duraraq əmr gözləyir, gözlərini qonaqlardan çəkmirdi. M.İbrahi-mov. Əl-ələ vermək
1) bir-birinin elini tutmaq. Gəl verək əl-ələ, çıxaq bir bağa; Gül-gülə sarmaşır, budaq-budağa.. Aşıq Abbas. Yox, yox, bu bayram günü gəlin verib əl-ələ; Yallı gedək bu gün biz. B.Vahabzade; 2) birge, bir yerde çalışmaq, bir iş görmek. İkimiz əl-ələ verib istədiyimizə nail olaca-ğıq. (Qezetlerden). Əl-ətək eləmək köhn.
- yalvarmaq, iltimas etmek. Əmanətim budur: bir kənara çək; Yalvarıb, yapışıb elə əl-ətək... Q.Zakir. Əli (əlləri) sustalmaq
hevesden düşmek, ümidsizliye qapılmaq, ruhdan düşmek. Əli altında olmaq
yaxında hazır halda olmaq. Kitablar hamısı əlimin altındadır. Əli aşağı düşmək
yoxsullaşmaq, kasıblaşmaq. Əli aşağı ol-maq
yoxsul, kasıb olmaq; maddi ehtiyac çekmek. Əli aşağı olmasaydı, bu il üzümlüyü bir az böyüdərdi. Ə.Əbülhesen. [Meşedi Memmed:]
.Ay Səməddayı, bura-da mən də bir işə girərdim. Yoxsa əlim çox aşağıdır. B.Talıblı. Eyibdir, bala, müdiri-mizə bədbəxtlik üz verib, əli aşağıdır, gərək ona kömək edək. "Kirpi". Əli beldə
lovğa-lovğa, eke-eke. Əli bir yerə (işə) yetişmək
- müeyyen bir peşe, senet, ixtisas sahibi olmaq, bir işde işlemek.
.Qoy Fərhad qurta-rıb gəlsin, əli bir yerə yetişsin, yəqin ki, məni bu halda qoymayacaq, mühəndis bir adama məni saxlamaq ağır olmaz. C.Cabbarlı. Əli boşa çıxmaq
istediyine nail olmamaq, teşebbüsü boşa çıxmaq, neticesiz qalmaq, heç bir şey elde ede bilmemek. [Nebi] bir neçə adamdan borc pul istəyir, amma əli boşa çıxır. "Qaçaq Nebi". Əli çatmamaq
vaxtı, macalı olmamaq, vaxt tapmamaq. Əlim çatmır ki, bir sizə gəlim; // görmemek, görüşe bilmemek, görmeye, görüşmeye vaxtı olmamaq.
.Əhməd də çox zaman şəhərdə və qəzada olur, Cəmilə əli çatmırdı. Mir Celal. Əli çıxmaq
mehrum olmaq, elinde saxlaya bilmemek. Kölgəyə uyma hirsü qəflətdən; Ta əlin çıxmasın həqiqət-dən. A.Sehhet. Amma sözün doğrusu budur ki, dəxi mollaların məktəbindən əlim çıxan-dan sonra, əməlli-başlı müsəlman dərsi görmədim. C.Memmedquluzade. [Behram:] Maldan əlin çıxarsa, canın sağ olsun. C.Cabbarlı. Əli dinc oturmamaq
1) daim bir şeyle meşğul olmaq; 2) heç bir ehtiyac olmadan toxunmaq, el vurmaq, toxunaraq, qurdalayaraq xarab etmek. Əli əlinə dəymək
el verib görüşmek. Mən bir qur-ban kəsərəm; Əli əlimə dəyəndə. (Bayatı). Əli əsmək (bir şeyin üstündə) məc
xesislik etmek. Əli gəlmək
qıymaq, reva görmek. Əli gəlməmək
qıymamaq, reva görmemek. Titrəyir, gecikir, əli gəlməyir; Bilməyir nə oyun hazırlar təqdir. Şehriyar. Əli gətirmək
çox qazanmaq; // oyunda bexti getirmek, dalbadal çoxlu udmaq. Əli gətirmir ki, gətirmir.
[Selim bey:] Budur, bir neçə gündür əlim çox yaxşı gətirir. Ə.Haqverdiyev. Əli gicişmək
1) kimise vurmaq istemek, vurmağa behane axtar-maq. Əlim gicişir, durub döyəcəyəm ha! 2) zar. eline pul gelmek ehtimalı olmaq. Əli iş tutan
işleyen, işleye bilen. Əli iş tu-tanın hamısı buraya toplaşmışdı. Əli işdə olmaq
işlemek, bir işle meşğul olmaq. Sənət məktəbini bitirən gündən əlim işdədir. "Kirpi". Əli iti
elden çox celd. [Aslan bey:] [Aydemir] şeytan oğlu doğrudan igiddir, həm də əli itidir. C.Cabbarlı. Əli kəsilmək
mehrum olmaq. Əli qalxmaq (adeten inkar formasında işlenir)
b ax əli gəlmək. [Pirverdi Camal beye:] üç min deyil, on min də olsa, heç kimin əli qalxmaz sizin canınıza qəsd etsin. N.Vezirov. Əli qələm tutan
savadlı, yaza bilen. Məktə-bin əli qələm tutanı Hidayətin və qəzetin ba-şına toplandı. Mir Celal. Əli qələm tutmaq
yazmağı bacarmaq, savadlı olmaq. Əli qıymaq
eli getmek, reva görmek, esir-gemek, qıymaq. Əlim qıymır ki, bu ağacları kəsim. Əli qoynunda
meyus, meettel, çaresiz, naçar bir halda. Əli qoynunda durub baxır.
[Pristav:] Bu kasıb bədbəxtin öküzünü aparıbsan, binəvanı əli qoynunda qoyubsan. Ə.Haqverdiyev. [Qızxanım] gün-düz axşama qədər və gecə sabaha qədər əli qoynunda, boynu çiynində oğlunun yanını kəsdirib oturur idi. "Mekteb". Əli silah tutan
silah götüre bilen, silahdan istifade ede bilen, vuruşa bilen. Hər əli silah tutan aləmə ağalıq etmək istəyirdi. Mir Celal. Əli soyumaq
işden soyumaq, hevesden düş-mek, ruhdan düşmek. Əli təmiz olmaq
işinde düz olmaq, tapşırılan şeye xeyanet etmemek. [Hacı Murad:] İndi de görüm, əlin-zadın təmizdirmi? S.S.Axundov. Əli təmiz olmamaq
arabir kiçik oğurluğa meyil etmek. Əli titrəmək
bax əli əs-mək. Əli tutmaq
bax əli gətirmək. Əli üzülmək
ümidi kesilmek, çaresiz qalmaq, eli çıxmaq, mehrum olmaq. Dağlar tutum dumanı; Yoxdu bircə umanı; Eldən əli üzülüb; Kimə getsin gümanı? (Bayatı). Əli varmaq
bax əli gəlmək. Əlin necə vardı ki, bu işi sən gördün? Əli yetişmək (yet-mək)
çatmaq, nail olmaq. Onu görmək istəyirəm, əlim yetişmir.
Uzaq düşüb, əlim yetməz; Həsrət qoyma yara məni. Aşıq Abdulla. Əli yüngül
bax əliyüngül. [Vaqif:] Lələ, əlin yüngüldür, ağanın arxa-sınca su at, uzaq səfərə gedir. çemenze-minli. Əlim yaxanda olsun
o dünyada mene cavab veresen (dini tebir). Əlimin içindən (ortasından) gəlmək
yaxşı ele-mek, eceb etmek (bir herekete qarşı edilen etiraza qabacasına cavab). [Senem Güllüye:] Belə yaxşı eləyirəm, əlimin içindən gəlir, yazdırıram
. əlindən gələni beş qaba çək! Ə.Haqverdiyev. Əlində ölmək
bilavasite özüne baxan, xidmet eden adamın lap yanında, qabağında ölmek. Əlində saxlamaq
başqasına vermemek, elinden vermemek, öz ixtiyarında saxlamaq, sahib olmaq. Düş-mən kəndi əlində saxlamaq üçün bütün qüvvətini sərf etdi. M.S.Ordubadi. // özüne tabe veziyyetde saxlamaq, elde saxlamaq. Əlindən (əlinizdən) gələni beş qaba çək (çəkin)
her ne bacarırsan (bacarırsınız) ele(yin), heç şeyden qorxmuram. Əlindən almaq
1) birini bir şeyden mehrum etmek. Hakimiyyəti burjuaziyanın əlindən almaq. İxtiyarı əlindən almaq.
Sənin kimi bacıoğlunu Allah Rəşidin əlindən alsın. H.Nezerli. Aldı əldən əqlimi ahü nəvasi bül-bülün; Huşu tarac etdi ləhni-dilrübası bül-bülün. Ə.Nezmi; 2) zebt etmek, zorla almaq. Var-yoxunu əlindən almaq; 3) başqasımn şeyine, malına ve s.-ye zorla ve ya başqa yolla sahib olmaq, menimsemek. Aldadıban alar əlindən varın; Elə ki keyfincə saf gördü karın. Q.Zakir; 4) mehrum etmek. İndi [Hezi Aslanov] vəfat etmiş, ölüm əbədi ola-raq onu bizim əlimizdən almışdır. M.İbrahi-mov. Əlindən çıxmaq
1) hazırlamaq, qayırmaq, hasil etmek. Bu iş kimin əlindən çıxıb? // Birinin rehberliyi altında hazırlan-maq, yetişmek, öyrenmek. Usta əlindən çı-xıb; 2) itirmek, qeyb etmek, mehrum olmaq. Əlindən dad çəkmək
heddinden artıq narazılıq, şikayet bildirir. [Namaz:] Camaat Həsənin əlindən dad çəkir. Ə.Haqverdiyev. Əlindən düşməmək
hemişe elinde olmaq, yere qoymamaq, heç vaxt ayrılma-maq (bir şeyden). Atarsan, yıxarsan xeyli zamandı; Nə ox düşər, nə də kaman əlindən. Q.Zakir. [Geldiyevin] düz on yeddi gün qələm, xətkeş, pərgar, rezin əlindən düşmədi. Mir Celal. [Surxay Aydına:] Əvvəlləri [tar] əlindən düşməzdi. C.Cabbarlı.
..əlindən düşsün!
qarğış ifadesi kimi işlenir. Əlin-dən getmək
1) elinden çıxmaq, elde sax-laya bilmemek. Kamandan ox tükəndi; Əlimdən yay da getdi. (Bayatı); 2) itirmek, qeyb etmek, yox olmaq, ölmek. [Hesen:] İndicə bir nər kimi oğlu əlindən getdi. H.Nezerli. Əlindən gələni etmək (elə-mək)
1) mümkün olan her bir şeyi etmek, özünden asılı olan her tedbiri görmek.
.İşin mənafeyinə xidmət etmək üçün əlimizdən gələni edəcəyik; 2) ne bacarırsa, her ne pis-lik varsa etmek. [Hafize xanım:] çor xanım, zəhrimar xanım, itil çölə.. Bəyin sağlığında əlindən gələni eləyib, indi məni də arvad görüb istəyir mənim başıma corab hörsün. Ə.Haqverdiyev.
..əlindən gələr
..gözle-mek olar (menfi şekilde). Əlindən gəlmək
bacarmaq, imkanı, iqtidarı olmaq. Əlim-dən gəlsəydi, edərdim.
[Meşedi Hesen:] Yəni özgələrə quyu qazmaq əlindən gəlirmi? Ə.Haqverdiyev. [Qurbaneli:] İgidin əlindən hər şey gələr. H.Nezerli. Müavin təbiəti yumşaq adam idi, rədd eləmək əlindən gəlməzdi. Mir Celal. Əlindən iş gələn
bacarıqlı, işbilen, işbacaran, zirek. [Bedir-cahan beyim:] A kişi, adam gərək özünü aldatmasın.. Bu zəmanədə xan, bəy o adam-dır, başında ağlı ola, cibində pulu, əlindən iş gələn ola. N.Vezirov. Əlindən iş gəlmə-mək
bacarmamaq, heç bir şey ede bilme-mek, gücü çatmamaq, aciz olmaq. Ogey atamın anamla rəftarını görüb, əlimdən bir iş gəlmədiyinə görə, biixtiyar ağlardım. H.Sarabski. Əlindən iş gəlməyən
baca-rıqsız, aciz, iş bacarmayan adam. Əlindən iş gəlməyən çox danışan olar. (Ata. sözü). Əlindən qaçmaq
yaxasını qurtarmaq, camm qurtarmağa çalışmaq. Əlindən qur-tarmaq
1) felaketden, eziyyetden, ölüm-den qurtarmaq, nicat tapmaq. Rəşidin əlin-dən ov qurtarmazdı. H.Nezerli; 2) xilas et-mek, azad etmek, qurtarmaq. [Telli:] Yaxşı ki qonaq gəldi, məni ağamın əlindən qur-tardı.. ü.Hacıbeyov. Əlindən tutmaq
birine maddi kömek etmek, yardım elini uzatmaq. Əl tutanın əlindən tutarlar. (Ata. sözü). [Meşedi Settar:] Əlində maya düzəlt-mək üçün qədim dost və aşnalarına yönəldi, heç kəs əl tutmadı. Ə.Haqverdiyev. [Meşedi Qedim:] Ay arvad, sənə də, mənə də övlad lazımdır ki, qocalanda əlimizdən tutan olsun. T.Ş.Simurq. Əlindən yapışmaq
bax əlindən tutmaq. Əlindən zara gəlmək
tenge gelmek, cana gelmek. Əlində-ov-cunda qalsın
ölmesin, çox yaşasın. Əlinə almaq
bax ələ almaq. Məşhur mərhum xanəndə Hacı Hüsü də Məkkədən gələndən sonra əlinə qaval alıb xanəndəlik eyləyirdi. Ə.Haqverdiyev. Əlinə çöp vermək
alda-dıb yola salmaq, başından etmek. Bizim uşaqlar söhbət arasında deyirdilər ki, "fi-lankəsin əlinə çöp verdilər, getdi". "Kirpi". Əlinə düşmək
girine keçmek. [Meşedi Hesen:] Xudanəkərdə, Hacı Seyid Ağabala-nın əlinə düşərsən, evin yıxılar. Ə.Haqverdi-yev. [Nadir:] Sizi and verirəm Allaha, gedib vaxt var ikən bir tərəfdə gizlənəsiniz ki, məndən sonra zalımlar əlinə düşməyəsiniz. C.Cabbarlı. Əlinə salmaq
elde etmek, tapmaq, ele keçirmek, ele getirmek. [Hacı
Murad:] Qırx il külüng çalıb bir cüzi pul əlimə salmışam. S.S.Axundov. Əlini (əllə-rini) ölçmək
ellerini oynada-oynada, heyecanla danışmaq. Əlini ölçməyinə bax-ma, iş bacaran deyil.
..əlini öpür məc.
elinden gelir. Pis işlər həmişə onun əlini öpür. Əlini ağdan qaraya vurmamaq
heç bir iş görmemek, bikar durmaq.
.Neçə yüz adam əlini ağdan qaraya vurmayıb, müftə dolanır. N.Vezirov. [Şekinski:] Ba-xın, deyirəm sizə, bundan sonra hər yetən gəlib yenə bir ağa olacaqsa, mən əlimi ağ-dan qaraya vurmaram. C.Cabbarlı. Əlini başına çırpmaq (vurmaq)
teeccüblen-mek, teessüflenmek. Əlini bənd etmək
bir işden yapışmaq. Əlini dizinə vurmaq (çırpmaq)
teeccüblenmek, teessüflenmek. Əlini vurub dizinə, indi gəlib özünə. (Ata. sözü). Əlini əlinə vermək
vüsala çatdır-maq, görüşdürmek, birleşdirmek, qovuş-durmaq. [Qarı:] Qorxma, oğlan, verrəm əlin əlinə; Eşitdiyin şəhri-Tiflis buradır. "Aşıq Qerib". Əlini əlinin üstünə qoymaq
bi-kar, işsiz oturmaq, heç bir iş görmemek. Əlini gözünün üstünə qoymaq
bu here-ketle tapşırılan bir işi yerine yetireceyine söz verdiyini, hazır olduğunu bildirmek. Əlini kəsmək
ümidini üzmek, elini çekmek. Əlini qulağının dibinə qoymaq
oxumaq (hava ile). [Əhmed:]
.[Əntiqe] əlini ki qulağının dibinə qoydu, zalım qızı lap möcüz görsədir. Mir Celal. Əlinin dalını yerə qoymaq
1) tabe olmaq, teslim olmaq, meğlub olduğunu etiraf etmek; 2) tabe etmek, meğlub etmek. Əlinin içi gicişmək zar.
bax əli gicişmək
ci me-nada. Əlimin içi gicişir deyəsən, əlimə pul gələcək. Əlinin suyu
qüvveti, gücü, zülmü. Əlinin suyunu heç kəs görməsin! Əllər yuxarı!
bax əllərini qaldır! Əlləri da-lında
ellerini dal terefde bir-birine çatmış halda. Əlləri dalında gəzinir. Əlləri qızıldır
mahir usta, senetkar haqqında. Əlləri ya-nına sallanmaq
meyus olmaq, ruhdan düşmek, ümidsiz olmaq. Əllərini daraqla-maq
el barmaqlarını bir-birine keçirmek. Əllərini düyünləmək
ellerinin bar-maqlarını bir-birine keçirerek düyün halına getirmek.
.Alagöz tir-tir titrəyib əllərini düyünlədi. S.Rehimov. Əllərini görmək olmamaq
çox süretle işlemek. [Qızlar]
pambığı elə sürətlə yığırdılar ki, əllərini görmək olmurdu. (Qezetlerden). Əllərini işə salmaq
1) elleri ile işlemeye, bir iş görmeye başlamaq; 2) elleri ile vurmağa, dalaşmağa başlamaq, fiziki qüvveye el atmaq. Əllərini qaldırmaq
teslim olmaq. Əllərini ölçmək
damşarken el(ler)ini oy-natmaq, terpetmek. Əllərini ölçə-ölçə danış-maq. Əllərini öpür (adeten cem şeklinde)
hazırdır.
..əlini(zi) çək(in)!
başqasımn daxili işine qarışmamağı, başqasına toxun-mamağı teleb eden nida. Əllərini yana salmaq
ayaq üste sakit, hereketsiz durmaq; qımıldanmamaq. Bir əldə (olmaq)
bir adamın ixtiyarında, bir adamda, bir şexsde (olmaq). Bir əldə iki qarpız tutmaq
eyni vaxtda bir neçe işden yapışmaq, yaxud bir neçe meqsedi elde etmeye çalışmaq. Dörd əl mus.
iki adam terefinden piano çalma üsulu. Dörd əllə
bax dördəlli.

ƏL : Turuz Dictionary

-əl oxşasa könül dinər, dil oxşasa tinim dinər. (əl çəkmək könlü toxdadar, söz ruhu dindirər).¶-it bizdən əl çəkib biz ipdən yox.(yabancı dil. rus. ərəb).¶-özgədən yoxdu kömək, əl ver uzat yoldaşuva.¶-yanılmaz əl büdrəməz ayaq olmaz.¶-ötməz piçaq, əl yırtar. (kəsgin piçaq istənilən yeri kəsər, ütməz piçağı gücləsən, istənməz yerə keçər). (hər işin yaraqı var).¶-damdıran əl səndə olsun, damızlıq yer tapılar.¶-buynuzlu aldığ qoçu, əl attığ yoxdur qozu (qozu: daşşağı).¶-aslana əl uzatsan əlin, baş uzatsan başın gedər. (qarşıvı tanı danış).¶-əl boğunu: bilək.
əl boğunu tayıb (cayıb): biləyi çıxıb.¶-əl qolla, üz gözlə, imgə simgələrlə kef əhvallaşma.: salıq. (salut. salü). səlamlaşma

ƏL : Turuz Dictionary


ikinci əl olan, köhnə nərsə, mal: acar olmayan. nimdaş
göz görənə vergi yox, əl görəndən qaçan yox.
göz görəni əl görməz
əl bir olaq qol qola, arzuları çək yola
darlıqda, sıxlıqda umub əl atılan nərsə, gedilən yer: umluq. omca. umca. komca. tumca. pənahqah.
əl aracı:
yədək
əl dibək olmaq: mat qalmaq. (əl: dəsdə). (dibək: həvəng)
əl ayağ doşalmaq: əl ayağ itirmək. nə edib edmədiyin bilməmək. (doşalmaq: dolaşmaq. tovalaşmaq).
əl barmaqların birbirinə çalaraq səs çıxartmaq: fındıqca çalmaq. (fındıqca: çildik. çırdıq). çildik, çırdıq çalmaq.
yol uzanıb, əl üzülüb dəğşilməz. (dəğşilməz: irşilməz. ərşilməz. nayil olunmaz).
əl dəğilməz ola: sağqalı. amanda ola.
qurdun əli dəğişsə, qoymaz qoyun sağqalı. (dəğişsə: çatışsa)
dil görən işi əl görəməz.
dil olan yerdə əl işləməz.
əl ayağa düşmək: ətəyə düşmək. ətəklənmək. yalvarmaq. alçalmaq. iltimas, iltica' edmək.
əl budaq.
bəs bəlli. apaydın.
incələnib açıqlanmış olan nərsə.
elcarı. el içrə yayılmış, ağzına düşmüş giz, sirr.
əl çubuğu: dilmə > silmə. sırıq.
əl əli yuğar. {kişi kişə yoluğar. (kişə: kişiyə)}. (yoluğar: dərdinə dəgər)
əl oxu: çıpba. daş qoyub əldə atılan oxluq.
göz axdarsa görənməz, əl uzansa tutanmaz, dünya varı alanmaz, içdən uzaq tapılmaz. (tapmaca). (mutluluq)
əl gedirsə cibə, kitab gəlir göz açır, yumuq qalırsa ovuc, olar başa toxmağuc.
əl işləyər üz gülər.
göydən keçən yol səni, götürməmiş arzuların yerinə, əl çalışır ayaq yürür çatdırarmış armanların evinə. (göydən keçən yol: bulutlar salan yol)
əl verişlidir: sərfəlidi
əl işi: dalıc. incəliklə işlənən iş. sənət. peşə. təxəssüs.
yumuşaq dəmir üzə dalıc qolay işlənir.
əl tutma: qol tutma.
tutunmadan yol tutma, tanımazdan qol tutma. (tutunmadan: arxayınlıqsızın. müsəmməm olmadan)
tutuşmadan tutuzluqlar əl verməz. (tutuşmadan: çalışmadan. döğüşmədən). (tutuzluqlar: müvəffəqiyyətlər)

ƏL : Turuz Dictionary


əl dürtmək: əl sürtmək. əlləmək. əlində oynatmaq.
əl vermək: əlləşmək.
birbirinə əl edmək: əl edişmək: əlləşmək.
əl edişmək: əlləşmək. birbirinə əl edmə
hərnә istәsәn, çatırsa çağı, əl çatar ona.
bəxtin dalın kəndin ara.
itiyin yoxki onu sən tapasan, yetəcəkki əl uzaldıb qapını sən çalasan.
bul evrəndən əl üzən, olbirinə göz tikər.(bul: bu)
əl açıq.
qız gəzən oğlan ayağı uzun, əl açıq gərək, yar gəzən qız qapaçıq gərək (qapaçıq: qapısı açıq) (nərdə gəzdim yoxudun, çox qaldında qoxudun). (demək istirki. mıncıq (incik) deşik gərək, yolda gərək)
əl az olsa iş qalışar, baş çox olsa iş azışar
əl çox olsa iş qarışar, baş çox olsa iş azışar
quru yanar höl yanar, əl oğurlar üz yanar. (üz yanar: üz qızarar). (höl
yaş)
quru yanar höl yanar, əl oğurlar dil danar. (höl
yaş)
qutluluq axdarmasan tapılmaz, əl atmasan tutulmaz.
bərk durun bərkə dözün, cıdam gürəş aparar, əl çatmazı yaparar. (cıdam: muqavimət). (yaparar: uyqular. uzqurlar. işə keçirər).
başın üsdə yerin sal, yerdə qalandan əl tut. (əl tumaqdansa, od tut). (saxla yetimi siksin götüvü).
bir atlı qaçar, beşi qovar. (tapmaca).(iğnə. əl).
qonşuya əl uzatsan əlin qırılar, ayaq versən kökün, baş versən başın üzülər.
kəndivə güvən.
qorxusu var bıraxsın, tutursa əl əlindən, gileylidir qaynana güveyindən gəlindən. (güveyindən: kürəkəndən).
hər nəyə əl vurur altun olur, ayaq basdığı kana (kanğa, mə'dənə) dönür. (dəğsə əli altun olur tansuq nə, bassa ayağ kanğu olur tansuq yər). (tansuq: müqəddəs). (nə: nənğ. varlıq).
əl çatmazlığından: armanlığından. ərəməgindən.
darıxış, düğünlərin açılmazından, arzıların armanlığından doğur. (armanlığından: ərəməgindən. əl çatmazlığından).
çalışan əldir yaratır umut, çalışmasa əl yaşamı unut.
əl işə bas dişə. (gözləyən gözə ağ düşmüş , sərilən tora av). (ağ düşmüş: kor olmuş).
əl çalması göyərdər, dil yarası kök salar.
könül duysa, ürək sevsə, əl toxunsa, qulaq çınlar.
öylə bir taymaz gözəlsin kim sanın yoxdur tayın, səndən ey can əl üzülməz çıxmasa canım mənim. (taymaz: taysız).
baş daşa, ağıl başa, əl işə, ağız aşa.
bir qaydırın çox tanozlu aşından, əl uzatma aylanaver daşından (qaydırın: qaydarın. nakəsin. namərdin). (tanozlu: minnətli. minnətdar). (aylanaver: sayma. samamazlıqdan gəlmək. belə sayma). (daşından: dışından. qırağıından).
borc verən əl öz yiyəsin yandırar.
əl tutma, od tut. (od tutan odu atmış, əl tutan əli qopmuş).
istəklə sevincin ayı doğmaz, əl çalmaq ilə, torbava dolmaz.
keçər evrәn, sürər devrən, tüm tapdığın yaxılar, tüm yığdığın dağılar, keçən günlər dönər dərin batlağa, qol qırılar uzansa əl tutmağa.
kitoz doslar, yolara boşlar.
əl üz yuğuran, ayağ qaydıran sabın kimi doslar. (kitoz: iküzlü).
qoral işlər, əl öğünər, qılıc işlər, qol öğünər, kəllə işlər, el sevinər. (qoral: arac).
qorxan sevməkdən, gücsüz görünməkdən, əl götür əl götürməkdən, yazın böylə. (əl götür əl götürməkdən: tərk ed tərk edməyi, poxun ye, əl götür pox yedim deməkdən).
susdum unutmadım, yaşadım alışmadım, güvəndim aldınmadım, sevdimdə itirdim, sevməkdən əl götürmədim, yalnızlığı alqılamadım. (alqılamadım: qəbul edmədim).
yaxcıda əl sınınca, yamanda bel qırılsın.
yetənəyin, bacarığın bilmək, əl çatmaza ulanmaqdır. (yetənəyin: yetikliyin: səlahiyyətin). (bilmək: tapmaq. dərk edmək). (ulanmaqdır: yetişmək).
əl işdağı: əl sanatı. əl sənəti.
əl torbası, sakı, kifi: çarığ. yarığ

ƏL : Turuz Dictionary

pors.
bir əl yemək. bir pors yemək. alma aracı. alaqa.
burqa. set.
alvan.
alvan dola, qol yoxsul (əl dolar, qol yoxsul qalar) (qarın doyar, göz yoxsul)..¶-kiçik əl: kəpçə. kəfçə..¶-əl dəğirmanı: bulğur daşı..¶-əl altı: altuğ. (ziridəst)..¶-əl çatış: ulağu. dəstrəs.
ulağu deyil..¶-ələ keçmək: alqulanmaq..¶-bir əl əkər, iki əl biçər..¶-əl dəğirmanı: dartac..¶-əl üsdə tutmaq: çox dəğərləmək..¶-ələ almaq: yuvatmaq. yumşatmaq. oyalamaq..¶-ələ salmaq: alıqlamaq. alqılamaq. alaylamaq. nərsiyə gülmək. rişqand, məsxərə edmək. məsqərələmək.
alıqlama özgə başda qalağı: özgənin bəlasına gülmə..¶-əllə əlcək kimi: çox yaxın, tutsı ilişgidə olmaq..¶-(nərsə) kimsənin əlində olmaq: kimsənin başında, yükümündə, sorumluğunda olmaq..¶-bir əldən: bir yandan..¶-əl qoymaq: ələ keçirmək. yaxalamaq..¶-əl çantası: əlcik..¶-əl dəsmalı: ələti. qolatı.
yanıva ələti qoy..¶-əldən ağıza yaşam: qısqat keçiniş. qıt yaşayış..¶-əli qanlı: qatil. cani.
əli qanlı başı unlu.
əli qayalı gzü sayalı.
¶-əl dəğilməmiş: başaq. bikr. bikiz (< bük)..¶-əldə olan: endik..¶-əldən vermək: savqatmaq. savutmaq. itirmək..¶-əldən gedmək: savnamaq. itmək..¶-ələ salmaq: əldəmək..¶-qoyaç əl: qoyma, məsnovi əl..¶-əl çəkmək: bıraxmaq. salğaşmaq..¶-əl tutma: yarçalıq..¶-əl işləri: qılavuş. (sənayei dəsti)..¶-əl alqaş: manüel. əl ovzari. əl əsbabı..¶-sol əlli: solağ. çonaq. solağay..¶-sağ əlli: onağay. onağ..¶-əl üzün yumaq: yuğşunmaq..¶-əl daşırqası: daşqar. (< daşımaq). iki kişi kullandığı dört saplı ağac daşıt..¶-əl ayağı barmaqsız olan: kötəc..¶-əl açmaq: (döğmək üçun) qolaçmaq..¶-əl ələ vermək: əldəşmək. əlləşmək..¶-əlli ayaqlı: başarıqlı..¶-ələ, lova vermək: alsıtmaq. satmaq..¶-əldən çıxmaq. aldağınmaq..¶-əldən gedmək. aldağınmaq. tələf olmaq. batmaq. həram olmaq..¶-əldən çıxmış: əldən qaçırılmış. aldağul. tələf olmuş..¶-əldən vermək: aldınmaq.
ipucunu aldınma.
var yoxunu aldındı..¶-əl çatmaz: alınmaz..¶-ələ gətirmək: sağtanmaq. tə'min olunmaq..¶-əldən vermək: aldanmaq..¶-əl tutan: qol tutan. yardac. yardım açar. xeyrxah..¶-əlindən qaçırmamaq: alıqoymaq..¶-əl çəkmək: toxsunmaq..¶-əl çatmaq: ulatunmaq. müvəffəq olmaq..¶-əl ələ vermək: qol uşuşmaq.
qol uşlaşıb iş bitirdilər..¶-əl ələ vermək: qolduşmaq..¶-birbirinin əlin sıxmaq: qolduşmaq..¶-əl verişli qoltun. sərfəli..¶-əli ağır: qoltur..¶-əlin içi ilə döğmək, yapılatmaq, çap çap döğmək: çapatlamaq.
unu qalayıb, çapatladı..¶-onun əli çox yavatdır, bərəkətsizdir..¶-əl gəzdirmək: suvarlatmaq. virastarlıq edmək

ƏL : Turuz Dictionary

-əl bəğənər, göz dirənər. (dirənər: bəğənəkdən çəkinər).¶-əl işlər, ağız dişlər, qarın çevirər, dığır çevrənər. (dığır
dəgirman. fələk).¶-əl verənə, göz durmaz
(durmaz: razı olmaz)..¶-əl görsədər, göz görməz. (əl görsətir, göz dözməyir)..¶-əl tutanı, göz tutmaz..¶-əl verər, göz dartar..¶-yetməzə açılan əl dolar topraqıla. (yetməz: namərd)..¶-əl yozanı, göz pozar

ƏL : Turuz Dictionary

-əl çəkmək: daşınmaq.
özü özündən daşınmış: özü özündən əl çəkmiş..¶-əl zeyrək oli, göz ürkək. (zeyrək: zirək. çevik.) (ürkək: qorxaq.).¶-əl əldən ötgün: əl üstnünə əl var..¶-bir baş əlində qalmasın iki əl..¶-əl çəkmək: daşınmaq
özü özündən daşınmış: özü özündən əl çəkmiş..¶-əl salanı, göz talar (salmaq: yıxmaq)..¶-əl toxlar, göz yoxlar (güdər)..¶-əl bəğənər, göz dirənər. (dirənər: bəğənəkdən çəkinər)..¶-əl qısarsa, göz qırar (əl yumar, göz tikər). (əlin yumulduğu yerdə, göz sevincindən, yumuğu tikməyə başlar, ta açılmasın, gizli qalsın)..¶-əl verər, göz qorxar..¶-əl verməsə, göz dəğməz (əl görsətməsə, göz vurulmaz). {(əl: barmaq) barmaq göstərməsə, göz dəğməz)}.¶-əl yığanı, göz görər..¶-əl götürmə götürəllikdən, ağızlar dadıdır, kişiyə bircə qalan, yaxşılığın soy adıdır..¶-əl hən deyər, göz yox..¶-əl yumar, göz tikər. (əl qısarsa, göz qırar). (əlin yumulduğu yerdə, göz sevincindən, yumuğu tikməyə başlar, ta açılmasın, gizli qalsın)..¶-əl aşlı, göz yaşlı..¶-əl ayaqsız: əfəl. aciz

ƏL : Turuz Dictionary

-əl ürək: darqurcaq. dəğmə düşər..¶-ötməz pıçaq əl kəsir. (ötməz: küt). (sanmadığın iş olur). (sanmadığın: güman edmədiyin. ağla gəlməz).¶-əl dəğmə düşər: qırılqan. küsəgən..¶-əl üz arçalı: əl üz dəsmal.¶-əl uşlamaq: əl tutmaq. (tutub, yapışıb)köməklik edmək..¶-əl vurmaq: təşəbbüs edmək..¶-əl dəğmə düşərlik: qırılqanlıq. küsəgənlik.
qırılqanlıq edmə..¶-əl verəni, göz danar. (əl yiğit olur, göz çiğit). {(yiğit: əlaçıq. əlibol). (çiğit: çinis. əlaçıq, əlibol olmayan. bərk)}. (göz qorxaq olur, qol yılmaz!. (yılmaz: qorxmaz). (əl mərd olur, göz naməd). (ürək qısır, əl utanır). (ürək verməz, əl utanar)

ƏL : Turuz Dictionary

-əl verməz: yaxmaz-bu tutur mənə yaxmaz: bu qiymətmənə əl verməz..¶-könül üçünə güvən.-baş, əl, ayaq
.¶-yügürmək üçün əl ayağın yığmaq: qısırmaq. (quş). cummağa, yügürməyə toplanmaq (təyərlənmək. hazırlanmaq).
qartal qısırıb şığırdı..¶-əl olut, göz soyut
(olut: müsbət). (soyut: mənfi)..¶-əl alanı, göz danar..¶-əl ilə gözün yarışı:
biri alar, biri salar, biri qalar, biri dalar..¶-əl qıydı, göz qıymadı..¶-əl sınayar, göz qınayar..¶-əl tox olar, göz ac..¶-əl verəni, göz bilməsin

ƏL : Turuz Dictionary

-gənckən işlət bilək, yığna bilik, gənclik keşni tapılmaz başda huş, əl qolda güc. (keşni: keçni) (keçni: keçmiş. keçəndən sonra. sonrası. keçəndən gerin). (yığna: topla).¶-donduraçıda əl buz olsada, ürək sıcaq. ¶-əl avuşdurub, qol qavuşdurub. (qol qavuşdurub: qolların büküb). (yolsuz çarasız durmaq).¶-əl götürdüm bağlımazdan. (bağlımazdan: bəfasızdan).¶-əl özünün, cib qonşunun.¶-əkdim əl verməz əkdisizlik edənə, susmaq ən gözəl yanıt, əkdi əldən gedənə. (əki: əkdi: ədəb. tərbiyət).¶-çalışqan əl boş qalmaz, qanığan könül ac qalmaz. (qanığan: çox göydən gedməyən. alçaq könül. qane' olan).¶-demişlər.
oddan çıxarsan ilanı, əl qoluva dolaşar.¶-əl ortada, hər yana yaxın. (gündəlik yaşamda əlin önəmi).¶-söz biliyə yad deyil, əl biləyə

ƏL : Turuz Dictionary

-sağlığında əl barmasa berməyə, qıymazılar qalanlar qol gərməyə. (durmuşda dururkən əlin gəlmərsə verməyə, səndən sonrakılar necə qıyarlar əl uzatsınlar verməyə). ¶-əl verməz: yarmaz. ¶-əl ilən görülən çəpərlik, bacarıq: qolğat. sənət. sanat. ¶-əl vurmaz: alıymaz. götürməz.
artı olsa alıymaz, kəm olsa qoşar. (qoşar. artar. artırar). (artı: artıq. izafə. ziyadə)

ƏL : Turuz Dictionary

-əl ayaq göstərmək.
əl ayaq edmək.
əl ayaqdan düşmək.
əlin kəsib ayaq açmaq: qapıdan qoğub pəncərəden almaq¶-tən düşür tindən, tinin kəndi uçar yüksəklərə, çatmaz əl, yerdən ayaq üzmək gərək. ¶-əl çalmaq: çapış çalmaq: çapan çalmaq: çəpik çalmaq. ¶-əl verməz:yaraymaz. ¶əl verərmi: yaraymı

ƏL : Turuz Dictionary

(geyim, qab, nərsə). takım. qat. dəs. qapama. quşam. qapama. qapatma. qapıma. qapıtma. hər nəyin taxım, saya, dəs, set quran tikələrinin hammısı bir yerdəliyinə deyilir. nərsənin ayrıntılarıyla birlikdəsinə verilən ad.
bir qapama geyim paltar: üs baş

ƏL : Turuz Dictionary

dönəm. bir nəsənin bütünü, tamı, seti.
bir dönəm paltar.
bir dönəm boşqaq: bir əl, dəs, set boşqaq.
iki dönəm yemək: iki əl, pors yemək.
əl atında olma: yarar. yaraq. dəst rəsdə olma.
əl ayağ, qol qanat çalmaq: talbınmaq. talbışmaq. tovdanmaq. çalbanmaq. çönüb çevrilmək. çönüb coşmaq. çönbüşmək. cönvüşmək {> conbeş. conbidən (fars) }. təprəşmək. təkan yemək.
əl verişli: yarar. yaraq.
indiyə yarar nəyiz var.
əl sürcü. (sürcü: sürücü. səkə. xəta).
başqa, özgə əl: yanəl. yad əl.
əl qol salışmaq, sallamaq: yenğ salışmaq. ətək sallamaq.
bir işdən əl çəkmək.
birbirinə işarə edmək.
arac işlər, əl öyünər, qılıc işlər ər öyünər.
ölkə nədir.
əl çatılmaz arzuların, gözkəmdəki özləmlərin yatan yeri. (gözgəm: üfüq).
bir işdən əl çəkmək: yenğ salışmaq. ətək sallamaq. əl qol salışmaq, sallamaq.
əl qoymaq: tutmaq. musdirə edmək.
uzun közgü əl küyməz, varın çoxu, baş bıqmaz. (közgü: maşa). (baş bıqmaz: baş ağrıtmaz).
əl uzanar, ağız yeyər göz utanar.
əl üz yuma üçün dəlikli daş, kaşı qab: dəsşuyi. yalağ. çanağı. govun. kovun. kövün. oysar.
əl yazıma: əl uzatma, qarışma, iqdam edmə.
əl uzatma, qarışma, iqdam edmə: əl yazıma.
əl çək görək: yaxşı görək.
yaxşı görək sənki toxsun, nə bilirsin çəkdiyin yoxsun

ƏL : Turuz Dictionary

-çaxır, pəkməz, doşab düzəltməyə əl verişli üzüm çeşiti: geçəmcək. geçiəmcəyi. geçiməməsi. geçimöməsi.
əl çək məndən: ged başımdan.
əl itiliyi: geçiş.
işdə geçişi necədir.
əl ağacı, çubuğu: kət. kit. küt. dəğənək. dəğnək. dəğəng. dəgəng.
nərsəni qaşımaq, sürtmək üçün iti, ənli, əl boyunda yassı piçaq: kəsüc. kartək.
əl ilə, nərsə ilə çalacaq, vuracaqsı (vuracaq kimi) davranmaq: kəsgənmək. kəsmənmək.
kəsgənib durma, vuracaqsan vur.
qol bacağın, əl ayağın iriliyi: gərim.
görax kim gərimlidir.
sap əğirməyə əl: gərmənə. kirmən. cəhrə. yoğurcaq. əğircək. əğrəc. bükəc

ƏL : Turuz Dictionary

-əl oğuşturmaq: yağlamaq. yalınmaq. yaltaqlanmaq. yalanmaq. yardıqlanmaq. yardıclanmaq. yağçılanmaq. qığıllamaq. qığıldamaq. qollamaq. qoldamaq. qıllan yallan edmək. qığıl qığıl edmək.
genə nə yalanırsın.
bala yalanmadan nə çıxar, ged özüvə bir iş tap.
görnüşü yoğun çatı, əl ayaqsız çapı çalı. (tapmaca). (ilan)
əl dəğirmanı: qıldır. qırdır. gilgilə. girgirə. qırqıra

ƏL : Turuz Dictionary

-əl oxşasa könül dinər, dil oxşasa tinim dinər. (əl çəkmək könlü toxdadar, söz ruhu dindirər).¶-it bizdən əl çəkib biz ipdən yox.(yabancı dil. rus. ərəb).¶-özgədən yoxdu kömək, əl ver uzat yoldaşuva.¶-yanılmaz əl büdrəməz ayaq olmaz.¶-ötməz piçaq, əl yırtar. (kəsgin piçaq istənilən yeri kəsər, ütməz piçağı gücləsən, istənməz yerə keçər). (hər işin yaraqı var).¶-damdıran əl səndə olsun, damızlıq yer tapılar.¶-buynuzlu aldığ qoçu, əl attığ yoxdur qozu (qozu: daşşağı).¶-aslana əl uzatsan əlin, baş uzatsan başın gedər. (qarşıvı tanı danış).¶-əl boğunu: bilək.
əl boğunu tayıb (cayıb): biləyi çıxıb.¶-əl qolla, üz gözlə, imgə simgələrlə kef əhvallaşma.: salıq. (salut. salü). səlamlaşma

ƏL : Turuz Dictionary


ikinci əl olan, köhnə nərsə, mal: acar olmayan. nimdaş
göz görənə vergi yox, əl görəndən qaçan yox.
göz görəni əl görməz
əl bir olaq qol qola, arzuları çək yola
darlıqda, sıxlıqda umub əl atılan nərsə, gedilən yer: umluq. omca. umca. komca. tumca. pənahqah.
əl aracı:
yədək
əl dibək olmaq: mat qalmaq. (əl: dəsdə). (dibək: həvəng)
əl ayağ doşalmaq: əl ayağ itirmək. nə edib edmədiyin bilməmək. (doşalmaq: dolaşmaq. tovalaşmaq).
əl barmaqların birbirinə çalaraq səs çıxartmaq: fındıqca çalmaq. (fındıqca: çildik. çırdıq). çildik, çırdıq çalmaq.
yol uzanıb, əl üzülüb dəğşilməz. (dəğşilməz: irşilməz. ərşilməz. nayil olunmaz).
əl dəğilməz ola: sağqalı. amanda ola.
qurdun əli dəğişsə, qoymaz qoyun sağqalı. (dəğişsə: çatışsa)
dil görən işi əl görəməz.
dil olan yerdə əl işləməz.
əl ayağa düşmək: ətəyə düşmək. ətəklənmək. yalvarmaq. alçalmaq. iltimas, iltica' edmək.
əl budaq.
bəs bəlli. apaydın.
incələnib açıqlanmış olan nərsə.
elcarı. el içrə yayılmış, ağzına düşmüş giz, sirr.
əl çubuğu: dilmə > silmə. sırıq.
əl əli yuğar. {kişi kişə yoluğar. (kişə: kişiyə)}. (yoluğar: dərdinə dəgər)
əl oxu: çıpba. daş qoyub əldə atılan oxluq.
göz axdarsa görənməz, əl uzansa tutanmaz, dünya varı alanmaz, içdən uzaq tapılmaz. (tapmaca). (mutluluq)
əl gedirsə cibə, kitab gəlir göz açır, yumuq qalırsa ovuc, olar başa toxmağuc.
əl işləyər üz gülər.
göydən keçən yol səni, götürməmiş arzuların yerinə, əl çalışır ayaq yürür çatdırarmış armanların evinə. (göydən keçən yol: bulutlar salan yol)
əl verişlidir: sərfəlidi
əl işi: dalıc. incəliklə işlənən iş. sənət. peşə. təxəssüs.
yumuşaq dəmir üzə dalıc qolay işlənir.
əl tutma: qol tutma.
tutunmadan yol tutma, tanımazdan qol tutma. (tutunmadan: arxayınlıqsızın. müsəmməm olmadan)
tutuşmadan tutuzluqlar əl verməz. (tutuşmadan: çalışmadan. döğüşmədən). (tutuzluqlar: müvəffəqiyyətlər)

ƏL : Turuz Dictionary


əl dürtmək: əl sürtmək. əlləmək. əlində oynatmaq.
əl vermək: əlləşmək.
birbirinə əl edmək: əl edişmək: əlləşmək.
əl edişmək: əlləşmək. birbirinə əl edmə
hərnә istәsәn, çatırsa çağı, əl çatar ona.
bəxtin dalın kəndin ara.
itiyin yoxki onu sən tapasan, yetəcəkki əl uzaldıb qapını sən çalasan.
bul evrəndən əl üzən, olbirinə göz tikər.(bul: bu)
əl açıq.
qız gəzən oğlan ayağı uzun, əl açıq gərək, yar gəzən qız qapaçıq gərək (qapaçıq: qapısı açıq) (nərdə gəzdim yoxudun, çox qaldında qoxudun). (demək istirki. mıncıq (incik) deşik gərək, yolda gərək)
əl az olsa iş qalışar, baş çox olsa iş azışar
əl çox olsa iş qarışar, baş çox olsa iş azışar
quru yanar höl yanar, əl oğurlar üz yanar. (üz yanar: üz qızarar). (höl
yaş)
quru yanar höl yanar, əl oğurlar dil danar. (höl
yaş)
qutluluq axdarmasan tapılmaz, əl atmasan tutulmaz.
bərk durun bərkə dözün, cıdam gürəş aparar, əl çatmazı yaparar. (cıdam: muqavimət). (yaparar: uyqular. uzqurlar. işə keçirər).
başın üsdə yerin sal, yerdə qalandan əl tut. (əl tumaqdansa, od tut). (saxla yetimi siksin götüvü).
bir atlı qaçar, beşi qovar. (tapmaca).(iğnə. əl).
qonşuya əl uzatsan əlin qırılar, ayaq versən kökün, baş versən başın üzülər.
kəndivə güvən.
qorxusu var bıraxsın, tutursa əl əlindən, gileylidir qaynana güveyindən gəlindən. (güveyindən: kürəkəndən).
hər nəyə əl vurur altun olur, ayaq basdığı kana (kanğa, mə'dənə) dönür. (dəğsə əli altun olur tansuq nə, bassa ayağ kanğu olur tansuq yər). (tansuq: müqəddəs). (nə: nənğ. varlıq).
əl çatmazlığından: armanlığından. ərəməgindən.
darıxış, düğünlərin açılmazından, arzıların armanlığından doğur. (armanlığından: ərəməgindən. əl çatmazlığından).
çalışan əldir yaratır umut, çalışmasa əl yaşamı unut.
əl işə bas dişə. (gözləyən gözə ağ düşmüş , sərilən tora av). (ağ düşmüş: kor olmuş).
əl çalması göyərdər, dil yarası kök salar.
könül duysa, ürək sevsə, əl toxunsa, qulaq çınlar.
öylə bir taymaz gözəlsin kim sanın yoxdur tayın, səndən ey can əl üzülməz çıxmasa canım mənim. (taymaz: taysız).
baş daşa, ağıl başa, əl işə, ağız aşa.
bir qaydırın çox tanozlu aşından, əl uzatma aylanaver daşından (qaydırın: qaydarın. nakəsin. namərdin). (tanozlu: minnətli. minnətdar). (aylanaver: sayma. samamazlıqdan gəlmək. belə sayma). (daşından: dışından. qırağıından).
borc verən əl öz yiyəsin yandırar.
əl tutma, od tut. (od tutan odu atmış, əl tutan əli qopmuş).
istəklə sevincin ayı doğmaz, əl çalmaq ilə, torbava dolmaz.
keçər evrәn, sürər devrən, tüm tapdığın yaxılar, tüm yığdığın dağılar, keçən günlər dönər dərin batlağa, qol qırılar uzansa əl tutmağa.
kitoz doslar, yolara boşlar.
əl üz yuğuran, ayağ qaydıran sabın kimi doslar. (kitoz: iküzlü).
qoral işlər, əl öğünər, qılıc işlər, qol öğünər, kəllə işlər, el sevinər. (qoral: arac).
qorxan sevməkdən, gücsüz görünməkdən, əl götür əl götürməkdən, yazın böylə. (əl götür əl götürməkdən: tərk ed tərk edməyi, poxun ye, əl götür pox yedim deməkdən).
susdum unutmadım, yaşadım alışmadım, güvəndim aldınmadım, sevdimdə itirdim, sevməkdən əl götürmədim, yalnızlığı alqılamadım. (alqılamadım: qəbul edmədim).
yaxcıda əl sınınca, yamanda bel qırılsın.
yetənəyin, bacarığın bilmək, əl çatmaza ulanmaqdır. (yetənəyin: yetikliyin: səlahiyyətin). (bilmək: tapmaq. dərk edmək). (ulanmaqdır: yetişmək).
əl işdağı: əl sanatı. əl sənəti.
əl torbası, sakı, kifi: çarığ. yarığ

ƏL : Turuz Dictionary

pors.
bir əl yemək. bir pors yemək. alma aracı. alaqa.
burqa. set.
alvan.
alvan dola, qol yoxsul (əl dolar, qol yoxsul qalar) (qarın doyar, göz yoxsul)..¶-kiçik əl: kəpçə. kəfçə..¶-əl dəğirmanı: bulğur daşı..¶-əl altı: altuğ. (ziridəst)..¶-əl çatış: ulağu. dəstrəs.
ulağu deyil..¶-ələ keçmək: alqulanmaq..¶-bir əl əkər, iki əl biçər..¶-əl dəğirmanı: dartac..¶-əl üsdə tutmaq: çox dəğərləmək..¶-ələ almaq: yuvatmaq. yumşatmaq. oyalamaq..¶-ələ salmaq: alıqlamaq. alqılamaq. alaylamaq. nərsiyə gülmək. rişqand, məsxərə edmək. məsqərələmək.
alıqlama özgə başda qalağı: özgənin bəlasına gülmə..¶-əllə əlcək kimi: çox yaxın, tutsı ilişgidə olmaq..¶-(nərsə) kimsənin əlində olmaq: kimsənin başında, yükümündə, sorumluğunda olmaq..¶-bir əldən: bir yandan..¶-əl qoymaq: ələ keçirmək. yaxalamaq..¶-əl çantası: əlcik..¶-əl dəsmalı: ələti. qolatı.
yanıva ələti qoy..¶-əldən ağıza yaşam: qısqat keçiniş. qıt yaşayış..¶-əli qanlı: qatil. cani.
əli qanlı başı unlu.
əli qayalı gzü sayalı.
¶-əl dəğilməmiş: başaq. bikr. bikiz (< bük)..¶-əldə olan: endik..¶-əldən vermək: savqatmaq. savutmaq. itirmək..¶-əldən gedmək: savnamaq. itmək..¶-ələ salmaq: əldəmək..¶-qoyaç əl: qoyma, məsnovi əl..¶-əl çəkmək: bıraxmaq. salğaşmaq..¶-əl tutma: yarçalıq..¶-əl işləri: qılavuş. (sənayei dəsti)..¶-əl alqaş: manüel. əl ovzari. əl əsbabı..¶-sol əlli: solağ. çonaq. solağay..¶-sağ əlli: onağay. onağ..¶-əl üzün yumaq: yuğşunmaq..¶-əl daşırqası: daşqar. (< daşımaq). iki kişi kullandığı dört saplı ağac daşıt..¶-əl ayağı barmaqsız olan: kötəc..¶-əl açmaq: (döğmək üçun) qolaçmaq..¶-əl ələ vermək: əldəşmək. əlləşmək..¶-əlli ayaqlı: başarıqlı..¶-ələ, lova vermək: alsıtmaq. satmaq..¶-əldən çıxmaq. aldağınmaq..¶-əldən gedmək. aldağınmaq. tələf olmaq. batmaq. həram olmaq..¶-əldən çıxmış: əldən qaçırılmış. aldağul. tələf olmuş..¶-əldən vermək: aldınmaq.
ipucunu aldınma.
var yoxunu aldındı..¶-əl çatmaz: alınmaz..¶-ələ gətirmək: sağtanmaq. tə'min olunmaq..¶-əldən vermək: aldanmaq..¶-əl tutan: qol tutan. yardac. yardım açar. xeyrxah..¶-əlindən qaçırmamaq: alıqoymaq..¶-əl çəkmək: toxsunmaq..¶-əl çatmaq: ulatunmaq. müvəffəq olmaq..¶-əl ələ vermək: qol uşuşmaq.
qol uşlaşıb iş bitirdilər..¶-əl ələ vermək: qolduşmaq..¶-birbirinin əlin sıxmaq: qolduşmaq..¶-əl verişli qoltun. sərfəli..¶-əli ağır: qoltur..¶-əlin içi ilə döğmək, yapılatmaq, çap çap döğmək: çapatlamaq.
unu qalayıb, çapatladı..¶-onun əli çox yavatdır, bərəkətsizdir..¶-əl gəzdirmək: suvarlatmaq. virastarlıq edmək

ƏL : Turuz Dictionary

-əl bəğənər, göz dirənər. (dirənər: bəğənəkdən çəkinər).¶-əl işlər, ağız dişlər, qarın çevirər, dığır çevrənər. (dığır
dəgirman. fələk).¶-əl verənə, göz durmaz
(durmaz: razı olmaz)..¶-əl görsədər, göz görməz. (əl görsətir, göz dözməyir)..¶-əl tutanı, göz tutmaz..¶-əl verər, göz dartar..¶-yetməzə açılan əl dolar topraqıla. (yetməz: namərd)..¶-əl yozanı, göz pozar

ƏL : Turuz Dictionary

-əl çəkmək: daşınmaq.
özü özündən daşınmış: özü özündən əl çəkmiş..¶-əl zeyrək oli, göz ürkək. (zeyrək: zirək. çevik.) (ürkək: qorxaq.).¶-əl əldən ötgün: əl üstnünə əl var..¶-bir baş əlində qalmasın iki əl..¶-əl çəkmək: daşınmaq
özü özündən daşınmış: özü özündən əl çəkmiş..¶-əl salanı, göz talar (salmaq: yıxmaq)..¶-əl toxlar, göz yoxlar (güdər)..¶-əl bəğənər, göz dirənər. (dirənər: bəğənəkdən çəkinər)..¶-əl qısarsa, göz qırar (əl yumar, göz tikər). (əlin yumulduğu yerdə, göz sevincindən, yumuğu tikməyə başlar, ta açılmasın, gizli qalsın)..¶-əl verər, göz qorxar..¶-əl verməsə, göz dəğməz (əl görsətməsə, göz vurulmaz). {(əl: barmaq) barmaq göstərməsə, göz dəğməz)}.¶-əl yığanı, göz görər..¶-əl götürmə götürəllikdən, ağızlar dadıdır, kişiyə bircə qalan, yaxşılığın soy adıdır..¶-əl hən deyər, göz yox..¶-əl yumar, göz tikər. (əl qısarsa, göz qırar). (əlin yumulduğu yerdə, göz sevincindən, yumuğu tikməyə başlar, ta açılmasın, gizli qalsın)..¶-əl aşlı, göz yaşlı..¶-əl ayaqsız: əfəl. aciz

ƏL : Turuz Dictionary

-əl ürək: darqurcaq. dəğmə düşər..¶-ötməz pıçaq əl kəsir. (ötməz: küt). (sanmadığın iş olur). (sanmadığın: güman edmədiyin. ağla gəlməz).¶-əl dəğmə düşər: qırılqan. küsəgən..¶-əl üz arçalı: əl üz dəsmal.¶-əl uşlamaq: əl tutmaq. (tutub, yapışıb)köməklik edmək..¶-əl vurmaq: təşəbbüs edmək..¶-əl dəğmə düşərlik: qırılqanlıq. küsəgənlik.
qırılqanlıq edmə..¶-əl verəni, göz danar. (əl yiğit olur, göz çiğit). {(yiğit: əlaçıq. əlibol). (çiğit: çinis. əlaçıq, əlibol olmayan. bərk)}. (göz qorxaq olur, qol yılmaz!. (yılmaz: qorxmaz). (əl mərd olur, göz naməd). (ürək qısır, əl utanır). (ürək verməz, əl utanar)

ƏL : Turuz Dictionary

-əl verməz: yaxmaz-bu tutur mənə yaxmaz: bu qiymətmənə əl verməz..¶-könül üçünə güvən.-baş, əl, ayaq
.¶-yügürmək üçün əl ayağın yığmaq: qısırmaq. (quş). cummağa, yügürməyə toplanmaq (təyərlənmək. hazırlanmaq).
qartal qısırıb şığırdı..¶-əl olut, göz soyut
(olut: müsbət). (soyut: mənfi)..¶-əl alanı, göz danar..¶-əl ilə gözün yarışı:
biri alar, biri salar, biri qalar, biri dalar..¶-əl qıydı, göz qıymadı..¶-əl sınayar, göz qınayar..¶-əl tox olar, göz ac..¶-əl verəni, göz bilməsin

ƏL : Turuz Dictionary

-gənckən işlət bilək, yığna bilik, gənclik keşni tapılmaz başda huş, əl qolda güc. (keşni: keçni) (keçni: keçmiş. keçəndən sonra. sonrası. keçəndən gerin). (yığna: topla).¶-donduraçıda əl buz olsada, ürək sıcaq. ¶-əl avuşdurub, qol qavuşdurub. (qol qavuşdurub: qolların büküb). (yolsuz çarasız durmaq).¶-əl götürdüm bağlımazdan. (bağlımazdan: bəfasızdan).¶-əl özünün, cib qonşunun.¶-əkdim əl verməz əkdisizlik edənə, susmaq ən gözəl yanıt, əkdi əldən gedənə. (əki: əkdi: ədəb. tərbiyət).¶-çalışqan əl boş qalmaz, qanığan könül ac qalmaz. (qanığan: çox göydən gedməyən. alçaq könül. qane' olan).¶-demişlər.
oddan çıxarsan ilanı, əl qoluva dolaşar.¶-əl ortada, hər yana yaxın. (gündəlik yaşamda əlin önəmi).¶-söz biliyə yad deyil, əl biləyə

ƏL : Turuz Dictionary

-sağlığında əl barmasa berməyə, qıymazılar qalanlar qol gərməyə. (durmuşda dururkən əlin gəlmərsə verməyə, səndən sonrakılar necə qıyarlar əl uzatsınlar verməyə). ¶-əl verməz: yarmaz. ¶-əl ilən görülən çəpərlik, bacarıq: qolğat. sənət. sanat. ¶-əl vurmaz: alıymaz. götürməz.
artı olsa alıymaz, kəm olsa qoşar. (qoşar. artar. artırar). (artı: artıq. izafə. ziyadə)

ƏL : Turuz Dictionary

-əl ayaq göstərmək.
əl ayaq edmək.
əl ayaqdan düşmək.
əlin kəsib ayaq açmaq: qapıdan qoğub pəncərəden almaq¶-tən düşür tindən, tinin kəndi uçar yüksəklərə, çatmaz əl, yerdən ayaq üzmək gərək. ¶-əl çalmaq: çapış çalmaq: çapan çalmaq: çəpik çalmaq. ¶-əl verməz:yaraymaz. ¶əl verərmi: yaraymı

ƏL : Turuz Dictionary

(geyim, qab, nərsə). takım. qat. dəs. qapama. quşam. qapama. qapatma. qapıma. qapıtma. hər nəyin taxım, saya, dəs, set quran tikələrinin hammısı bir yerdəliyinə deyilir. nərsənin ayrıntılarıyla birlikdəsinə verilən ad.
bir qapama geyim paltar: üs baş

ƏL : Turuz Dictionary

dönəm. bir nəsənin bütünü, tamı, seti.
bir dönəm paltar.
bir dönəm boşqaq: bir əl, dəs, set boşqaq.
iki dönəm yemək: iki əl, pors yemək.
əl atında olma: yarar. yaraq. dəst rəsdə olma.
əl ayağ, qol qanat çalmaq: talbınmaq. talbışmaq. tovdanmaq. çalbanmaq. çönüb çevrilmək. çönüb coşmaq. çönbüşmək. cönvüşmək {> conbeş. conbidən (fars) }. təprəşmək. təkan yemək.
əl verişli: yarar. yaraq.
indiyə yarar nəyiz var.
əl sürcü. (sürcü: sürücü. səkə. xəta).
başqa, özgə əl: yanəl. yad əl.
əl qol salışmaq, sallamaq: yenğ salışmaq. ətək sallamaq.
bir işdən əl çəkmək.
birbirinə işarə edmək.
arac işlər, əl öyünər, qılıc işlər ər öyünər.
ölkə nədir.
əl çatılmaz arzuların, gözkəmdəki özləmlərin yatan yeri. (gözgəm: üfüq).
bir işdən əl çəkmək: yenğ salışmaq. ətək sallamaq. əl qol salışmaq, sallamaq.
əl qoymaq: tutmaq. musdirə edmək.
uzun közgü əl küyməz, varın çoxu, baş bıqmaz. (közgü: maşa). (baş bıqmaz: baş ağrıtmaz).
əl uzanar, ağız yeyər göz utanar.
əl üz yuma üçün dəlikli daş, kaşı qab: dəsşuyi. yalağ. çanağı. govun. kovun. kövün. oysar.
əl yazıma: əl uzatma, qarışma, iqdam edmə.
əl uzatma, qarışma, iqdam edmə: əl yazıma.
əl çək görək: yaxşı görək.
yaxşı görək sənki toxsun, nə bilirsin çəkdiyin yoxsun

ƏL : Turuz Dictionary

-çaxır, pəkməz, doşab düzəltməyə əl verişli üzüm çeşiti: geçəmcək. geçiəmcəyi. geçiməməsi. geçimöməsi.
əl çək məndən: ged başımdan.
əl itiliyi: geçiş.
işdə geçişi necədir.
əl ağacı, çubuğu: kət. kit. küt. dəğənək. dəğnək. dəğəng. dəgəng.
nərsəni qaşımaq, sürtmək üçün iti, ənli, əl boyunda yassı piçaq: kəsüc. kartək.
əl ilə, nərsə ilə çalacaq, vuracaqsı (vuracaq kimi) davranmaq: kəsgənmək. kəsmənmək.
kəsgənib durma, vuracaqsan vur.
qol bacağın, əl ayağın iriliyi: gərim.
görax kim gərimlidir.
sap əğirməyə əl: gərmənə. kirmən. cəhrə. yoğurcaq. əğircək. əğrəc. bükəc

ƏL : Turuz Dictionary

-əl oğuşturmaq: yağlamaq. yalınmaq. yaltaqlanmaq. yalanmaq. yardıqlanmaq. yardıclanmaq. yağçılanmaq. qığıllamaq. qığıldamaq. qollamaq. qoldamaq. qıllan yallan edmək. qığıl qığıl edmək.
genə nə yalanırsın.
bala yalanmadan nə çıxar, ged özüvə bir iş tap.
görnüşü yoğun çatı, əl ayaqsız çapı çalı. (tapmaca). (ilan)
əl dəğirmanı: qıldır. qırdır. gilgilə. girgirə. qırqıra

ƏL : Az Turkish Farsi

دست
پاهای پیشین جانوران
دفعه
بار
ردیف
سمت
جهت
طرف
شرکت
مشارکت
وسیله
توسط
نوبت
یک دور بازی(در قمار). وعده
پرس غذا
مهارت و استادی در کار یدی