Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QURAŞDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. xüs.
Quraşdırma mü-texessisi. Inşaatçılar divarlara beton salır, quraşdırıcılar karkasları qururdular.
[Yu-nus] salam verib, quraşdırıcılarla görüşdü.
Mir Celal.
sif. Quraşdıran, quraşdırma işi ile meş-ğul olan. Quraşdırıcı işçi komanda verir və ağır tava divarların üstünə qoyulur.

QURAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Quraşdırılmaq"dan f.is.

QURAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch.
Müxtelif par-
çalardan calanaraq düzeldilmek, qayrılmaq.
Yığılıb qurulmaq, birleşdirilmek, his-
seleri yerbeyer yerleşdirilmek. Maşınlar qu-
raşdırılmışdır.
məc. özünden uydurulmaq, düzeldilmek.

QURAŞDIRILMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif.
Quraşdırıl-
maqla düzeldilmiş, qayrılmış. Quraşdırılmış maşın.
Qapını bu evlərdə taxtadan, ya da dəmirdən quraşdırılmış eybəcər qapaqlar əvəz edirdi. Ə.Əbülhesen.
məc. Uydurulmuş.

QURAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Quraşdırmaq"dan f.is.
Inşaat və quraşdırma işlərini xeyli sürətlən-dirməyə imkan yarandı.
sif. Quraşdırılan, quraşdırılmış, bir-bi-rine quraşdırılan.
is. məc. Əsli olmayan söz, xeber ve s.; yalan, uydurma.

QURAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bir neçe müxtelif
parçanı bir-birine calamaq, bitişdirmek, uyuşdurmaq. // Qatmaq, birleşdirmek, cala-maq, yapışdırmaq. [Sefer bey Axunda:]
.Bulaq yanında olanların bir parça yeri var, onu gərək bulaqqarışıq şəriətin yolu ilə mənim yerimə quraşdırasan. B.Talıblı.
xüs. Maşının ve s.-nin hisselerini yığıb qurmaq, birleşdirmek, yerbeyer yerleşdir¬mek. Ozüllər qurulduqdan sonra vışka quraşdırılır. Quliyev.
məc. özünden düzeltmek, özünden to-xumaq, uydurmaq.
.Zeynalın özündən qu-raşdırıb oxuduğu şikəstə ortalığı daha da canlandırdı. Ə.Əbülhesen.

QURAŞIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir-birine quraşdırılmış.

QURAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Yaraşmaq, uyuşmaq, bir-birine münasib olmaq.

QURBAĞA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Sıçramaq üçün dal ayaq-ları uzun, suda ve quruda yaşayan quyruq-suz heyvan. □ Qara qurbağa
qurbağanın çölde (quruda) yaşayan növü. Ağac qur-bağası
qurbağanın ağacda yaşayan növü; yaşıl qurbağa. Quyruqlu qurbağa
qurba-ğa balası, çömçequyruq.
Qapının bir tayını berkidib saxlamaq üçün dil şeklinde cefte.
0 Qurbağa(nın) gölünə daş atdı(lar) (daş atıldı)
birden-bire sükut düşmek, hamı sus-maq, sesler kesilmek menasında. Qlavalar çıxdılar qapıya, xanım çıxdı balkona, tula-lar hücum çəkdilər adamların üstünə və bir qədər keçdi, guya qurbağanın gölünə daş atdılar, çünki bu gələn naçalnik deyilmiş, özgə mahalın pristavı imiş. C.Memmedqu-luzade. Elə bil qurbağanın gölünə daş atıldı, Tapdıq səsini kəsdi. Ə.Veliyev.

QURBAĞACIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kiçik qurbağa, qur-bağa balası.

QURBAĞAGÖZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. dan. Gözleri qabağa doğru çıxıq olan; dombalangöz.

QURBAĞALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qurbağalı göl, çen.

QURBAĞAOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Bataqlıq yerlerde biten, bezi növleri xalq tebabetinde işle-dilen çoxillik bitki. Poruq və ya qurbağaotu
. növü bataqlıqlarda bitir. Kökü unlu və ətirlidir, bişmiş halda çox ləzzətli olur.. M.Qasımov.

QURBAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Dini adetlere göre, Allah yolunda kesilen qoyun ve ya başqa bir heyvan. □ Qurban bayramı
hicri ilin sonuncu ayında müselmanların qurban kes-dikleri dini bayram. Qurban kəsmək
he-min merasimi icra etmek. Bugünkü qonaq-lıq
"qurban kəsmə" Həmzənin idi. Pir üs-tündə o bu gün bir neçə qoyun kəsmiş, böyük ziyafət vermişdi. Ə.Əbülhesen. Inqilabdan əvvəl quraqlıq olan illər camaat
. müsəl-laya çıxıb, çoxlu qurban kəsmiş. Ə.Veliyev.
Xalq arasında: her hansı bir elametdar hadise münasibeti ile qoyun kesme adeti. Kəndlərdən qəhrəman Fəxrəddinin atının dırnağında qurban kəsmək üçün gətirilən sürü-sürü qoyunlar kəsilib soyulur. M.S.Or-dubadi.
Ən eziz, en müqeddes bir şey yolunda canından keçmiş, özünü feda etmiş adam.
.Bizim Novruz bayramının ikinci günü Petro-qrad şəhərində azadlıq yolunda şəhid olan azadlıq qurbanları dəfn olublar. C.Memmed-quluzade. □ Qurban etmək (eləmək)
1) feda etmek. Müştaqiyəm, canı qurban elə-rəm; O xəttinə, o xalına, sevdiyim! M.V.Vi-dadi. Bir canım var, yara qurban eylərəm; El də desin aşıq qurban öldürür. Aşıq Əles-ger; 2) könüllü suretde başqasının xeyrine bir şeyinden keçmek, el çekmek; canından-malından keçmek. Qurban getmək
en eziz, en müqeddes bir şey uğrunda feda olmaq, helak olmaq, canını qoymaq. Qurban olmaq

- bax qurban getmək. // Nevaziş, mehri-banlıq, yaxud yalvarış menasında. Qurban, tez bunu apar.
Oxu, bülbülciyim, səsinə qur-ban! Ey ilham pərisi sevimli canan! M.Rahim. Qurban vermək
en eziz, en müqeddes bir şey yolunda öz canından, yaxud yaxın adamının canından ve ya malından keçmek, feda etmek. Vətən yolunda canını qurban vermək. // Qurbandır şeklinde
xoş teklif, iltifat menasında, yaxud xahiş edilen bir şeyi memnuniyyetle vermeye, güzeşt et-meye hazır olmağı bildirir.
Nə gözəl şeydir!
- Qurbandır!
[Memmedhesen emi:] Baş üstə, baş üstə, qurbandı sənə eşşək. Bu saat gedim, özüm çıxardım. C.Memmedquluzade. Ay qardaş, sən xoş gəlmisən. Malım, dövlə-tim, evim, hamısı sənə qurbandır! Qantemir.
Bir hadise neticesinde helak olmuş
adam. Yanğın qurbanları. Zəlzələ qurban-
ları. // Her hansı bir iş üzünden zerer çek-
miş, menevi iztirab ve haqsızlığa meruz
qalmış adam haqqında. O, intriqa qurbanı
oldu. Oz təcrübəsizliyinin qurbanı.
0 Qurban(ın) olum!
nevaziş, mehri-banlıq, yaxud yalvarış bildirir. çoxdandır ki, ibadətdən xaricəm; Səcdəgahım, bir sana qurban olum! Aşıq Peri. Anası [Nadirin] ayıldığını görcək, qorxa-qorxa yanına gəlib başını sığalladı və sordu:
Qurban olum, bədənin ağrıyırmı? B.Talıblı. O yazan əlinə mən qurban olum! Gəl, gəz bağçamızı gül dərə-dərə. S.Vurğun. [Gülsenem:] Sən özünə baxma, qurbanın olum! M.Hüseyn. Qurban kəsim!
bax qurban olum! Qurban ola-san..., qurban olsun...
biri haqqında icra edilmek istenilen bir işin (cezanın, tenbehin ve s.) kimin (neyin) sayesinde güzeşt edildi-yini bildirir. Qurban olsun gəncliyinə, yoxsa...

QURBANGAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. qurban ve fars.
..gah] Qurban kesilen yer. Yaz və yay gecə-lərində bu lampalar eyni ilə bir qurbangah kimi idilər. Ə.Memmedxanlı.

QURBANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Qurban kesilmek üçün saxlanmış, ayrılmış. Vaqif oğlunun qurban-lıq qoyunu kimi yerə uzandırıldığını gördükdə qışqırdı. çemenzeminli. Ay yazıq, bilmir-sənmi, qurbanlıq qoyuna qənd yedirərdilər, xına yaxar, gözünə sürmə çəkərdilər? Ə.Əbülhesen.
özünü, yaxud başqasını qurban verme, canından keçme. [Solmaz:] Bütün xalqın ni-catı üçün mənim qurbanlığım gərəksə, mən çəkinməyəcəyəm. C.Cabbarlı.

QURBAN-SADAĞA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dan. bax sadağa.
0 Qurban-sadağa getmək
heddinden artıq ezizlemek, oxşamaq, nazlamaq.

QURCALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qurcalanmaq"dan f.is.

QURCALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dan. Qurdalanmaq, yerindece terpenmek, o yan-bu yana çev-rilmek (çox vaxt "yerinde" sözü ile). Mür-səl kişi utancaq gözlərini Məryəmə zilləyib yerində qurcalandı. M.Hüseyn. Nəbi ailə-sinə sabah haradan çörək tapacağını dü-şünür, yerində qurcalanırdı. Ə.Abasov.

QURCANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qurcanmaq"dan f.is.

QURCANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qurcalanmaq. Ka-zım yerində qurcandı, diqqətlə oğlana baxdı, utancaq bir təbəssüm üzünə yayıldı. çemen-zeminli.

QURCUXMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qurcuxmaq"dan f.is. □ Qurcuxma düşmək
narahatlıq ve ma-raq elameti olaraq hamı yerindece hereket etmek, terpeşmek.

QURCUXMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dan. Bir yerde sakit oturmayıb tez-tez çevrilmek, qurdalanmaq. Səfər yerində qurcuxur, sonra yenə gözlərini ulduzlara dikərək, qəlbini dinləməyə başla¬yırdı. çemenzeminli. Yarım saat keçmədi ki, yenə topalın qurcuxduğunu sezdim. Mir Celal.

QURCUŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Qurcuşmaq"dan f.is. "Böyük düz" yiyələrinin arasında yenə qurcuşma düşdü. Ə.Əbülhesen.

QURCUŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qurcuxmaq.