Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

MƏRCANOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Əsasen meşelerde biten, terkibinde aşı maddesi olan ot-bitki. Dərmanbalotu, mərcanotu
. meşələrdə bitir. Tərkibində acı maddə və aşı maddəsi vardır. M.Qasımov.

MƏRCANVARİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Mercana benzer, mer-cana oxşar, mercan kimi.

MƏRCƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qulağın aşağı etli hissesi.

MƏRCİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
bot. Paxlalılar fesilesinden denli bitki.
Hemin bitkinin xörekde işledilen to-xumu. Şorbaya mərci tökmək.

MƏRCİÇİLOV : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Merci ile bişirilen çilov.

MƏRCİLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Terkibinde merci olan, merci tökülmüş, merci ile bişirilmiş. Mər-cili plov. Mərcili xörək.

MƏRCİMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax mərci. Mərci və ya mərcimək
. növünün toxumundan yeyinti məhsulu kimi istifadə edilir və ya yem olaraq heyvanlara verilir. M.Qasımov.

MƏRCİMƏKLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax mərcili. Mərciməkli şorba.

MƏRCİPLOV : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Merci ile bişirilen plov
növü. Mərciplov bişirmək.

MƏRCLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Mercleşmek"den f.is.

MƏRCLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Merc çekmek, merc
gelmek, merc tutmaq, çekişmek. Qızlar mərc-ləşdilər.

MƏRD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Kişi. çarpışmaq üçün lazım ikən mərdə cəsarət; Bilməm neçin ol-muş sana qalib əsəbiyyət. H.Cavid. Uç nəfər mərd sahibi-iyman; Uçü bir yerdə etdilər peyman. Ə.Qemküsar.
məc. Sözünde, ehdinde möhkem olan adam; vefalı, etibarlı; alicenab. Mərdlər ilən gəz ki, vəfadar olur; Nakəslərə yoldaş olan xar olur. M.V.Vidadi. Koroğlu əyilməz ya-ğıya, yada; Mərdin əskik olmaz başından qada. "Koroğlu". // Sif. menasında. [Uluq bey:] çeşmədən durusan, şəfəqdən oynaq; Belə mərd qızlarla gülər hər ocaq. A.Şaiq.
İgid, qehreman, cesur, qorxmaz adam. Bir badə zəhəri o mərd içərək; Dedi:
Azad-lıq çal!
bir kamandara. S.Vurğun. // Sif. menasında. Bu insan selinin qarşısında tək; Dayandı Qafqazın mərd oğulları. S.Vurğun. Yüksəlsin qoy səsi mərd insanların; Azadlıq hər yerdə qələbə çalsın! N.Refibeyli.

MƏRDANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf ve sif. [fars.]
İgidce-sine, qehremancasına, qorxmadan. Mərdanə vuruşmaq.
Merdcesine, açıqcasına. Mərdanə da-nışmaq.
Başımı top edib yenə meydanə gir-mişəm; Meydanə girməyə yenə mərdanə ər gərək. Nesimi.
Kişiye xas olan, kişiye mexsus, kişi üçün olan. Mərdanə paltar.
Bir gün, cümə günü bir cüt mərdanə corab bazardan alıb, oğlunu yanına salıb getdi Mirzə Nəsibin evinə. Ə.Haqverdiyev. Hətəmxanın çiynində göy mahud çuxa,
. ayağında iri nallı mərdanə başmaq var idi. S.Rehimov. // məc. Kişi kimi, kişi terzinde. Qızın sifətindəki mərdanə gö-zəllik,
. sərrastlığı, danışığındakı cazibə [Se-limin] gözündən qaçmamışdı. B.Bayramov.

MƏRDANƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Merdlik, kişilik, ali-
cenablıq; igidlik. Onların səxavət və mərda-nəliyi məni çoxdan bəri özlərinin məddahı etmişdir. M.S.Ordubadi.
Mərdanəliklə şeklinle zərf- merd-cesine, merd kimi, kişi kimi, qoçaqcasına. Mərdanəliklə vuruşmaq.
[Musa:] Kişi gə-rək hər müsibətə mərdanəliklə davam eləyə. Ə.Haqverdiyev.

MƏRDİMAZAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. [fars. merdü-mazar] Danışığı ve ya hereketi ile başqasına zerer vuran, ziyan yetiren, pislik, yamanlıq eden. Mərdimazar adam. // Söyüş meqa-mında. [Soltan bey:] Mərdimazar oğlu mər-dimazar hayandan gəldisə, bütün işi korladı, planımı dağıtdı. ü.Hacıbeyov. [Allahqulu:] Nə eləyəsən ki, yolu mərdimazar ləzgi qa-çaqları kəsdilər. çemenzeminli. [Cavanlar-dan biri:] Mərdimazarın ölüsü də, dirisi də mərdimazardır. B.Bayramov.

MƏRDİMAZARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başqasına ziyan vurma, zerer yetirme, pislik eleme; pislik, yamanlıq. Mərdimazarlıq yaman işdir; Belə qalmaqdan ölməyin xoşdur. S.Ə.Şirvani. Söz yox ki, qonşuluqda bir belə mərdimazarlıq əmioğluna yaraşan şey deyildir. C.Memmed-quluzade. □ Mərdimazarlıq etmək (elə-mək)
pislik etmek, ziyan yetirmek, zerer vurmaq. [Zeynal:] Dövlətlilərdən mərdima-zarlıq eləyəni-zadı olar birdən! Ə.Əbülhesen.

MƏRDİMGİRİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] Adama yovuş-mayan, adamdan qaçan, adam sevmeyen. Mərdimgiriz adam.
[Rüstem bey:] [Hesen] bir qədər mərdimgirizdir, çox oxuyub, deyən, bir qədər başı xarab olubdur. ü.Hacıbeyov. [Şeyx Senan:] Nə var mərdimgiriz olmaqda, bilməm; Nolur olsan bizə həmrah, həmdəm?
H.Cavid.

MƏRDİMGİRİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Adamdan qaçma, adama yovuşmamazlıq, adam sevmemezlik.

MƏRDLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Sözünde, işinde etibarlı, vefalı olma; sedaqet, vefa, etibarlılıq, kişi-lik, alicenablıq. [Firengiz Muxtara:]
.Mərd-lik, qeyrət və sədaqət sıldırımlardan da atılsa, ölməzdir, əbədidir! B.Bayramov.
İgidlik, qehremanlıq, şücaet. Döyüşçü-lərimizin mərdliyi.
Koroğlu mərdliyi qala dünyada; Igid gərək başda sevda qaynada. "Koroğlu". Yalnız adın igid deyil; Mərdlik, hünər özü səndə! N.Refibeyli.

MƏRD-MƏRDANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

MƏRDü MƏRDANƏ bax mərdanə 1 ve
ci menalarda. Mərd-mərdanə vuruşmaq. Mərd-mərdanə döyüş meydanına atılmaq.
Başlar kəsdi, qollar qırdı, mərd-mərdanə dava elədi. "Koroğlu". Kərəm çəkər cəfa mərdü mərdanə; Bivəfa əlindən gəlmişəm cana. "Əsli ve Kerem". // Açıqcasına, heç bir şeyden çekinmeyerek, kişi kimi. Mərd-mərdanə sözü üzünə açıq demək.

MƏRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mere-mere oyunu üçün qazı-lan çuxur, oyuq. Qozu mərəyə atmaq. Daş mərəyə düşdü. // ümumiyyetle, çuxur yer, dere. Birinci mərədən sağ-salamat çıxıb gə-lir. Ə.Əbülhesen.

MƏRƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Saman, alaf ve başqa hey-van yemlerini yığmaq üçün örtülü yer; anbar, samanlıq. Mərəkdən yonca götürmək.
.Itə-lənən saman çox asanlıqla mərəyin üst ba-calarından içəriyə tökülürdü. S.Rehimov. Atın arpası çuvallardadır, mərəyin açarı da un xaralının üstündə. Ə.Veliyev.
"Talvar, çardaq" menasında. çox isti havalarda heyvanlar otlaqlardakı düşərgə-lərdə yüngül mərəklərin altında, yaxud köl-gəli yerlərdə saxlanmalıdır. A.Ağabeyli.

MƏRƏKƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Ses-küy, qışqırıq-bağırıq, qalmaqal, hay-küy, qovğa, qiyamet. Mərəkə qopmaq.
Otağa böyük mərəkə düşür, qızlar başlayırlar ağlamağa. C.Memmed-quluzade. Vay o gündən ki, bir arvad iş gö-rəndə döşlük taxmaya, Gülsabah bunun üs-tündə yekə bir mərəkə düzəldir. Ə.Veliyev. // Dava-dalaş, qovğa, hengame. Mərəkədə başda duran; Meydanda igidlər yoran. "Kor-oğlu". Ona binaən Yusif şahın həvaxahları şikəst tapıb hər kəs bir növ ilə başın mərəkə-dən qıraq çəkdi, canın qurtardı. M.F.Axund-zade. Harada arvad davası görsəm, hər halda lap vacib işimi qoyub gərək bu mərəkə və qov-ğanın axırına çatam. Qantemir.
Meclis, yığıncaq. [Ruqiyye:]
.Mərəkə yığıldı, bu da Aşıq Qəribdən, Koroğludan, Kərəm ilə Əslidən danışıb türkü söylədi.
A.Divanbeyoğlu. Nə kəndliləri lağa qoyan baqqallar, nə dərviş mərəkəsi var. Mir Celal.

MƏRƏKÖÇDÜM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax mərə-mərə. [Gü-lüqız:] Gəl oturaq, sənə iki təzə oyun öyrədim. Birinin adı mərəköçdümdür. Ə.Veliyev.

MƏRƏ-MƏRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qoz, fındıq, daş ve s.-ni mereye salmaqdan ibaret uşaq oyunu. Mərə-mərə oynamaq.