Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
MƏŞRUT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Bir şertle bağlı, şert qoyulmuş, şertli, qabaqcadan şertleşdirilmiş, şerti. [Beyrek] zamanın yetişdiyini görüb yumruğunu masaya çırpdı və ayağa qalxıb məşrut hərəkət işarəsini verdi. M.Rzaqulu-zade. // Varlığı diger bir şeyin ve ya bir halın varlığından asılı olan, bağlı olan.

MƏŞRUTƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
tar. Mütleq haki-min, hökmdarın hüququnu mehdudlaşdıran konstitusiya (İranda ve Türkiyede). Qıl nəzər məşrutəyə, hürriyyətə; Aləmə, alimliyə, ün-siyyətə. Ə.Nezmi. Həmin o məşrutə istəyən budu? Məmmədəli şaha sataşan budu? Mir
Celal.
Konstitusiyalı dövlet quruluşu (İranda ve Türkiyede).

MƏŞRUTƏÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar. Meşruteli hökumet terefdarı, konstitusiya terefdarı; konstitusi-yaçı. [Rehim xan:] Görmürsənmi neçə gün-dür padşahın əmri ilə məşrutəçiləri qırırlar?
C.Cabbarlı.

MƏŞRUTƏÇİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar. Padşahın haki-
miyyeti meşrute (konstitusiya) ile mehdud-laşdırılmış olan dövlet quruluşu.

MƏŞRUTƏXAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. meşrut ve fars.
..xah] köhn. bax məşrutəçi. Sultanın hökmü ilə zindanlarda çürüyən minlərlə məşrutəxah-ların ahü naləsi Kəlküttəyə çata bilməyib. C.Memmedquluzade. [Atabey:] Əlahəzrəti-hümayun
. özünü bir məşrutəxah padşah kimi aparır. P.Makulu.

MƏŞRUTƏXAHLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax məşrutəçilik.

MƏŞRUTƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Konstitusiyalı, konsti-tusiyaya esaslanan. Məşrutəli padşahlıq.

MƏŞRUTİYYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax məşrutəçilik. Os-
manlıya gəldikdə, burada dəxi məşrutiyyət verilir ki, bu dəxi heç kəsin yuxusuna gəlməz bir vaqiə idi. F.Köçerli. [Şeyx Mehemmed:] Biz deyirik ki, ölkəmizdə həqiqi bir məşrutiy-yət hökmfərma olmalı, şəxsi nüfuz və imtiyaz-lar ləğv edilməlidir. M.İbrahimov.

MƏŞŞATƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax bəzəkçi
ci me-nada. Məşşatə gözünə sürmə çəkəndə; Sana-san, gözümə bıçağı çəkər. Q.Zakir. Məşşatə, Tellinin anası ilə nə isə danışdı, sonra çıxdı. çemenzeminli. Məşədi Islamın yaxın adamı Mələknisə bu toyda məşşatə idi. Mir Celal.

MƏŞŞATƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Meşşatenin işi, peşesi; bezekçilik. Bu arvadın sənəti məşşatəlik idi. çemenzeminli.

MƏŞUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Sevilen, istenilen, me-hebbet yetirilen; sevgili, istekli (kişi). Sitarə ilk dəfə dünyaya həqiqət nəzərilə baxdı: ca-van qızın qabağında xəyali məşuqu əvəzində doğruçu əri durmuşdu. çemenzeminli. [Der-viş:] Ruqiyyə gəlib, bir az ocağın qırağında oturub könlünü yəqin öz məşuqinə verdi. A.Divanbeyoğlu.

MƏŞUQƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sevilen, sevgili (qadın), meh-bube. Aşiq ilə məşuqə çox illər ayrı düşəndən sonra görüşüb öpüşürlər. C.Memmedqulu-zade.

MƏŞUQƏBAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. meşuqe vefiars.
..baz] köhn. bax aşnabaz. Sənə layiq deyil, Seyyid, dəxi məşuqəbaz olmaq. S.Ə.Şirvani.

MƏŞUQƏBAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax aşnabazlıq
ci ve
cü menalarda.

MƏŞUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Uğursuz, nehs, bedbext adamda qorxu, dehşet hissi oyadan. [Maral:]
.Iki sənə əvvəl böylə məşum qara günü kim xatırlardı? H.Cavid.Xanın bu məşum sükutu ən acı xəbərdən də ağır idi. M.Rzaquluzade. // Bedbext, talesiz. Bitərbiyəliklə tifli-məsum; Axırda olur səfilü məşum. M.Ə.Sabir.

MƏŞUMLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Uğursuzluq, nehslik. // Bedbextlik, talesizlik.

MƏŞVƏRƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bir meseleni hell etmek üçün yığışıb danışma, müzakire etme, meslehetleşme. [Paşa ve onun adamları] məclis açıb başladılar məşvərətə. "Koroğlu". [Cemaleddin:] Indi, yoldaşlar, məşvərət vaxtı keçmiş, qəti fikirlər və dəyərli işlər görmək lazımdır. C.Cabbarlı. □ Məşvərət etmək (eləmək)
birlikde müzakire etmek, mes-lehetleşmek. Cəm oluban eylədilər məşvərət. S.Ə.Şirvani. [Hadi lele:]
.Bu saat Əmiraslan ağa Nadir bəygildə bəylərlə birlikdə məşvə-rət edir. S.S.Axundov. // Meslehet, geneşme. [Reşid:] Bibi və ana məsləhət və məşvərətdən sonra Fərəcin
. böyük qızını almağa qərar verdilər. T.Ş.Simurq.

MƏŞVƏRƏTÇİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Meslehetçi, mes-lehet veren. [Serdar Zaman:] O, dostlarını hələlik məşvərətçi sifətilə öz yanında saxla-mış(dır).. A.Şaiq.
sif. Her hansı bir mesele haqqında fikir söyleye bilen, lakin qerar çıxarmaq hüququ olmayan. Məşvərətçi iclas. Məşvərətçi səs.

MƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qaynadılıb suyu çekilmiş qatı şire. Meyvə məti.
Doşab, mürebbe ve s. bişirilen zaman emele belen köpüye oxşar şire. Doşabın me-tini yığmaq.

MƏTA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Satılan mal, ticaret malı, alınıb-satılan şey; emtee, mal. Yusif bazarı-dır, hər kəsin mətaı varsa gətirsin. (Ata. sözü).
.Bazar-dükanda əlavə heç bir mətayoxdur.. C.Memmedquluzade. [Tacir:] Hanı mətaın? Malını göstər! Ə.Memmedxanlı.
Qiymetli şey, aztapılan şey. Mətaın məta olunca, bazarın bazar olsun. (Ata. sözü). // ümumiyyetle her hansı bir şey. [Azad, Meryem, Ziba] deyərdilər, gülərdilər, hərə-nin nə mətaı olsa idi, ortalığa qoyardı. çemenzeminli.

MƏTANƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Dözüm, davamlılıq, möhkemlilik, yenilmezlik, sarsılmazlıq, sebat, metinlik; irade. Firuz bütün mətanəti və sə-batına rəğmən dəniz sahilindəki qayalardan birinin arxasına düşdü. H.Nezerli. Xalq bö-yük bir mətanət və iradə ilə bu şərəfli müba-rizəni başa çatdırdı. M.İbrahimov.

MƏTANƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Metaneti olan, möh-kem iradeli; sarsılmaz, yenilmez, dözümlü, davamlı, metin. Mətanətli adam.
Bu gözəl, mətanətli, vüqarlı və qəhrəmanlara məxsus qəlbə malik qız Tütünçüoğlunun nəyini və nə kimi xüsusiyyətlərini sevir? M.S.Ordubadi. [Bahar Sonanı] mətanətli olmağa çağırırdı. B.Bayramov.

MƏTANƏTLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Metanetli olma; me-
tinlik, dözümlülük, sebatlılıq, yenilmezlik, sarsılmazlıq.

MƏTANƏTSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Metaneti olmayan, me-tin olmayan; davamsız, sebatsız. Onlar sizin kimi savadsız da deyillər, mətanətsiz və ira-dəsiz də deyillər.. M.S.Ordubadi.

MƏTANƏTSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Metaneti olmama;
iradesizlik, dözümsüzlük, sebatsızlıq.