Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
NƏŞƏLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Şadlanmaq, fereh-
lenmek, zövqlenmek, üreyi açılmaq. Gerçək, bu nə? Oynayıb-çalan yox; Bir nəşələnib də zövq alan yox. H.Cavid. [Sebri] çaldığı əsə-rinmi, yoxsa ürəyinə axan sevincinmi təsi-rindən nəşələnib bir xeyli yoldaşının üzünə baxdı. M.Hüseyn.
Keflenmek, yüngülce mest olmaq.

NƏŞƏLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Şen, şad, ferehli. Ceyran çox nəşəli görünürdü, danışır, gülür, əylə-nirdi. S.Hüseyn. Bu gün nəşəlidir söylədiyim qız; Bir qızartı çöküb yanaqlarına. S.Vurğun. Könüllər nəşəli, ürəklər sərin; Bülbül kimi ötür şirin dillərin. R.Rza.
ürek açan, lezzet veren, zövq veren; xoş, gözel. Nəşəli yer.
Gedirəm, yolum dağdı;
Gör nə nəşəli bağdı; çəkərəm yar qəhrini; Nə qədər canım sağdı. Sarı Aşıq. Ancaq bir-dən gözlənilməz bir hadisə bizim bu qızğın, nəşəli ovumuzu yarımçıq qoydu. M.Rzaqulu-zade.
Yüngülce kefli, mest. // Zərf mənasında. Neşe ile, lezzetle. [Yaşlı kişi] nəşəli bir qul-lab vurub tüstüsünü başından yuxarı sovu-raraq, hekayəsini davam etdirməyə başladı. S.Hüseyn.

NƏŞƏSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Bikef, pert, meyus, kefi pozulmuş. Nəşəsiz sima.
Əşrəf Əhmə-din otağından çox nəşəsiz çıxdı. A.Şaiq.

NƏŞƏSIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Meyusluq, bikeflik, tut-
qunluq.

NƏŞƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]: nəşət etmək
töremek, emele gelmek, hasil olmaq, vücuda gelmek, zahir olmaq, ireli gelmek. Qüvvətə bağlıdır aləmdə həyat; Qüvvətdən nəşət edir mövcu-dat. A.Sehhet. Gövhərtacın mərəzinin istək-lisinin fərağından nəşət etdiyini heç kəs bil-mirdi. Ə.Haqverdiyev. [Qadmm] qarabuğ-dayı üzündə bir dirilik, yanaqlarında vücu-dunun sağlamlığından nəşət edən bir qırmı-zılıq, gözlərində bir dərinlik mövcud idi. S.Hüseyn.

NƏŞIDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] şair. Şeir, mahnı, terane. Yadımdadır bu gün belə; Bir bəxtiyar sevinc ilə; Könlümün ilk bəstəsini; Ruhumun nəşi-dəsini; Oxuduğum əziz günlər. M.Müşfiq. Hanı ağ suların xoş nəşidəsi; Burda nə ildı-rım, nə şimşək çaxar. H.Arif. // köhn. Bir şerin zerbi-mesel halına düşmüş meşhur beyti, misrası.

NƏŞR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
çap edib yayma, çap edi-lib yayılma. "Əkinçi"nin nəşri öz dövrü üçün böyük tarixi hadisə idi. □ Nəşr etmək
çap edib yaymaq. Kitab nəşr etmək. Qəzet nəşr etmək.
Hər biri şərh edər öz əfkarın; Nəşr edər aləmara asarın. A.Sehhet.
Derc etme, elan etme. Qərarın nəşrin-dən 2 il keçib. □ Nəşr etmək
derc etmek, elan etmek. Fərman nəşr etmək.
Neşr edilmiş, çapdan çıxmış kitab, jur-nal, mecmue ve s. Azərbaycan Elmlər Aka-demiyasının nəşri. Kitabın ikinci nəşri.
Yayma, intişar etme, dağıtma. □ Nəşr etmək
yaymaq, intişar etmek, saçmaq. Pad-şahı da mümkün imiş lağa qoymaq və onu xoruz şəklinə salıb dünyaya nəşr etmək?! C.Memmedquluzade. Kiçik bir lampanın zi-yası evə xəstə və ölgün bir işıq nəşr edirdi. S.Hüseyn.

NƏŞRIYYAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Kitab, qezet, jurnal ve s. neşr etmekle meşğul olan müessise, idare. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. Yazıçı-lar İttifaqı Nəşriyyatı. Musiqi Nəşriyyatı.

NƏŞRIYYATÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Neşriyyat işçisi.
köhn. Neşriyyat sahibi.

NƏŞVÜNÜMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Böyüme, in-kişaf ve tereqqi etme, artma. Nəşvünüma etmək. Nəşvünüma tapmaq.
Əlli sənə mil-lətə xidmət eləmək, onun ürəyində gözəl və pakizə hissiyyatın doğub nəşvünüma tapma-sına səbəb olmaq
əlbəttə, böyük hünərdir. F.Köçerli. Anbaan bulduqca mən nəşvünüma; Ruhumu qaplardı bitməz bir səfa. H.Cavid.

NƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Mehemmed peyğemberin şenine deyilmiş medhiyye.

NƏTICƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir işden, hadiseden ve s.-den doğan, çıxan her hansı başqa bir hadise ve ya veziyyet, hal; son, aqibet. İşin nəticəsi. Təcrübənin nəticəsi.
.Əlbət ki, bunun bir nəticəsi olacaq, yoxsa bu işlər öz-başına deyil.. C.Memmedquluzade. Mirzə Mehrəli nəticəsindən qorxurdusa da, quber-natoru qarşıladıqda nitq söyləməyi qət et-mişdi. çemenzeminli. □ Nəticə bağlamaq
bax nəticə vermək. Bədbəxt cavanın yu-xusu tezliklə nəticə bağladı. İ.Musabeyov. Nəticə çıxarmaq
müeyyen bir fikre, qe-rara, neticeye gelmek, ibret dersi almaq. [Mirzağa] Cəmilənin hər bir hərəkətinə, sö-zünə ayrıca əhəmiyyət verir, öz faydasına ola-raq ondan bir nəticə çıxarırdı. S.Hüseyn. [Sevinc:]
.Mən elə bilirdim ki, sən bugünkü iclasdan özün üçün həmişəlik bir nəticə çıxa-racaqsan. Z.Xelil. Nəticə vermək (çıxmaq, hasil olmaq)
bu ve ya diger neticesi olmaq, bir şeyle bitmek, qurtarmaq. Deyirlər ki, ca-vanlıqda Mirzə Səfər özü şairlik fikrinə dü-şüb, şeir demək üçün çox çalışmışdı, lakin bir nəticə hasil olmamış idi. Ə.Haqverdiyev. Qonşumun bu iftirasından bir nəticə çıxma-yacağını bilib, bu barədə ona heç bir söz de-mədim. S.Rüstem. Nəticəyə gəlmək
mü-eyyen bir qerara, qenaete gelmek. Həkim
. müayinə edir, heç bir nəticəyə gələ bilmirdi.
B.Bayramov. // Nəticədə şeklinde, zərf mə-nasında: axırda, sonda, nehayetde. [Şeyda mürettiblere:]
.Mərhəmət xülyalarilə sürü-nəcək olsanız, nəticədə zillət və səfalətdən başqa bir şey bulmazsınız. H.Cavid.
Bir eserin, meqalenin ve s.-nin esas mezmununun, mahiyyetinin qısaca xülasesi, yekunu. Kitab bir müqəddimə, beş fəsil və bir nəticədən ibarətdir.

NƏTICƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Nevenin uşağı. Qoca kişi gözü dolusu:
Nəticə,
dedi,
nəvənin uşağı nəticə olmurmu? S.Rehimov. [Tahir:] Sən nəvə nədir, nəticəni də görəcəksən, hələ bir kötükcəni də. M.Hüseyn.

NƏTICƏLƏNDIRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Neticelendirmek"-
den f.is.

NƏTICƏLƏNDIRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir netice ile
qurtarmaq, sona çatdır-maq, başa vurmaq, netice elde etmek.

NƏTICƏLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Neticelenmek"den f.is. [Əhmed] işin bu cür nəticələnməsindən təəc-cüblənib dərin fikrə getdi. B.Talıblı.

NƏTICƏLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Neticesi olmaq,
bir netice ile qurtarmaq, bitmek, sona çatmaq. İş bədbəxtliklə nəticələndi.
Heyata keçmek, bitmek. İş nəticələndi.

NƏTICƏLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Neticesi olan, yaxşı netice veren, müveffeqiyyetle qurtaran. Nəticəli zəhmət.

NƏTICƏSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Neticesi olmayan, meq-sede çatmayan, heç bir. netice vermeyen, sonu müveffeqiyyetsiz, aqibetsiz. Nəticəsiz iş. // Zerf menasında. Danışıqlar nəticəsiz qurtardı. □ Nəticəsiz qalmaq
axırı boşa çıxmaq, sonu müveffeqiyyetsiz olmaq, heç bir netice vermemek. Neçə-neçə hərbi xəs-təxanada [Zeynalın] gözləri müalicə olun-muşdusa da, nəticəsiz qalmışdı. B.Bayramov.

NƏTICƏSIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Neticesi, axırı olma-
ma; müveffeqiyyetsizlik, aqibetsizlik, uğur-suzluq. Təşəbbüsün nəticəsizliyi. Danışıqların nəticəsizliyi.
.Şiraslanın müvəffəqiyyətsiz-liyindən, bu işin nəticəsizliyindən [Solmaz] nə qədər də ağır iztirablar keçirib, yanıqlı nəğmələr oxuyacaqdır. S.Rehimov.

NƏÜZÜNBILLAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

köhn. "Allah gösterme-
sin", "Allah elemesin", "üzdeniraq" mena-larında erebce terkib. Nəüzünbillah, mənim yadıma belə gəlir ki, keçən türk padşahları quldurbaşı kimi bir zad imişlər. C.Memmed-quluzade. Orasını demək istəyirikki, [Mirze Mustafanın] namaz qılmaqda qəsdi o idi ki, camaat onu dindar tanısın, deməsinlər ki, hərif dinsiz və nəüzünbillah, allahsızdır. E.Sultanov.

NƏVA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Avaz, aheng, musiqi sesi. Qoy nəva ney tək edim ta nəfəsim var mənim. S.Ə.Şirvani. Heyfa ki, çıxmadı tarın sədası; Ucalmadı kamançanın nəvası.
A.Sehhet.
İniltili ses. Olümlərin pəncəsində hıç-qıran; Məzlumların nəvasından yarandım. M.Müşfiq. [Xedicenin] səsində şikayət dolu bir nəva vardı. S.Rehman.
mus. Azerbaycan klassik muğamların-dan biri. 12 əsas muğam bunlar idi: üşşaq, nəva, busəlik, rast, əraq, isfahan, zirəfkənd, büzürk, zəngulə, rəhavi, hüseyni və hicaz. ü.Hacıbeyov.

NƏVAZƏNDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] köhn. çalan, çal-ğıçı.
.Yenə xanəndə və nəvazəndələr gözəl nəğmələr oxuyurmu? F.Köçerli. [Hacı Mehdi oğlu Əsger] Turşsu deyilən yerə qonaq çağı-rıb xanəndə və nəvazəndələr ilə onlara kef verərdi. Ə.Haqverdiyev.

NƏVAZIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Oxşama, ezizleme, mehribanlıq etme, riqqet gösterme; mehri-banlıq, riqqet. Qəhrəman həqiqətən anası Gülüşgəlindən də böyük nəvazişlər görmüş-dür. S.Rehimov. □ Nəvaziş etmək (göstər-mək)
oxşamaq, ezizlemek, riqqet göster-mek. Ərinin sözünə əhəmiyyət verməyən Şölə xanım ona yaxınlıq və nəvaziş göstərmək is-tədi. Ə.Abasov.
Nəvazişlə şeklinde zərf
oxşayaraq, mehebbetle, mehribanlıqla, riqqetle. Sonra nəvazişlə mənə söylədi:
De, səni göndərsin atan məktəbə. A.Sehhet. Sonra birdən ağ saç-larını xatırlayaraq [Ulduz] qüssə ilə gülüm-sündü və nəvazişlə yaralının üzərinə əyildi. Ə.Memmedxanlı.

NƏVAZIŞKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] bax nəvazişli
ci menada. Nəvazişkar ana.
Nizami gülümsə-yərək nəvazişkar bir surətdə vəliəhdə yana-şıb:
Ozünü şaşırma,
dedi. M.S.Ordubadi. Tahir Lətifənin nəvazişkar cavabından ürək-lənərək elə bil açıqdan-açığa ona təşəkkür etmək istədi.. M.Hüseyn.