Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

REYSFEDER : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[alm. Reizfeder] Tuş ve ya hell olunmuş rengle xett çekmek üçün resm-xet aleti.

REYTUZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [alm.] Dar şalvar; toxunma uzun darbalaq.

REZİDENT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. residens
oturan]
İm-perialist dövletlerin protektoratda (himaye-leri altında olan ölkede) eslinde oranın ha-kimi olan nümayendesi.
Sefirden bir rütbe aşağı olan diploma-tik nümayende.
Bir ölkenin daim başqa ölkede yaşayan vetendaşı.
Keşfiyyat idaresinin xarici dövletin mü-eyyen rayonunda gizli nümayendesi.

REZİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. resina
qatran]
Kauçukun vulkanize edilmesi neticesinde alınan su ve hava keçirmeyen elastik material.
B ax rezinka. [Geldiyevin] düz onyeddi gün qələm, xətkeş, pərgar, rezin əlindən düş-mədi. Mir Celal.
Hemin materialdan düzeldilmiş, hazır-lanmış. Altı rezin ayaqqabı. Rezin əlcək.
Bağban
. əlindəki rezin borunu bir az da yu-xarı qaldırıb, Səmədi diqqətlə gözdən keçirdi. M.Hüseyn. [Sultanovun] ayağında uzunbo-ğaz rezin çəkmə var idi. Ə.Sadıq.

REZİNKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] Yazını pozmaq üçün re-zin parçası; pozan, rezin.

RƏBB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ər. Allah, Tanrı. [Sona] sonra "ah rəbbim!"
deyə taxtın üstə yıxıldı. N.Nerimanov. □ Ya rəbb!
Allaha müra-ciet: ay Allah! Insandan insana körpümüz sınıb; Ya rəbbim, hamımız sənə sığınıb. B.Vahabzade.

RƏBİÜLAXİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hicri qemeri ereb teqviminin dördüncü ayı.

RƏBİÜLƏVVƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hicri qemeri ereb teqviminin üçüncü ayı.

RƏBT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bağlama, ilişdirme. □ Rəbt etmək
bağlamaq, ilişdirmek, ela-qelendirmek. Iki sözü bir-birinə rəbt edə bilmir.
Əlaqe, münasibet, aidiyyet. "Şərqi-rus" qəzetinin söhbətini mən burada ondan ötrü açdım ki, bu söhbətlərin "Molla Nəsrəd-din" tarixinə çox yavıq rəbti var. C.Memmed-quluzade.

RƏCƏB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hicri qemeri ereb teq-viminin yeddinci ayı. Getdi rəcəb, indi də şə-ban gəlir; Cisminə kor mollaların can gəlir. Ə.Nezmi.

RƏCƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas.
Əruz vezninde olan şeir formalarından birinin adı.
Döyüş ve güleşmeden evvel pehle-vanların üz-üze durub oxuduqları şeir. Uluq bəy əlindəki qılıncını göydə oynadaraq rəcəz oxuyur. A.Şaiq. Bəylər pəhləvan kimi meydana girib, bir-birinə rəcəz oxudular. Ə.Veliyev.

RƏD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Göy gurultusu.

RƏDD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qebul etmeme, yox ca-vabı verme, menfi cavab verme. [Cavanşir:] Sasani qoşunlarının sərkərdəsi Bəhrama rədd cavabı verilsin! M.Hüseyn. Kazım əli ilə rədd işarəsi verdi. Mir Celal. □ Rədd etmək
1) qebul etmemek, yox cavabı vermek, menfi cavab vermek, razı olmamaq. [Mirzağa] qor-xurdu ki, Cəmilə onun təklifini rədd edər. S.Hüseyn. Anam dayımın təklifini rədd etdi. S.S.Axundov; 2) özünden uzaqlaşdırmaq, başından elemek. Gülpəri də [Baharın] ona Nurəddin barədə gizlin gözətçi olmasını du-yub, Baharı bir yolla rədd etmək fikrində idi. S.S.Axundov; 3) qovmaq, qebul etmemek. [Balaş:] Sevil! Diz üstə çöküb bir çocuq kimi yalvarıram; məni öldür, rədd etmə! C.Cab-barlı. [Xalıqverdinin] aləmində qonağı rədd eləmək nanəciblik idi. Ə.Veliyev. Rədd ol!
birisini özünden uzaqlaşdırmaq, qovmaq me-qamında işledilir. [Meşedi İbad:] Əşi, rədd ol o yana, bir sən qalmışdın ki, məni soyasan. U.Hacıbeyov.

RƏDD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Lepir, ayaq yeri, iz. Sabah olan kimi hər üç pəhləvan yola düşüb, qanın rəddi ilə düz zülmət quyusunun başına gəl-dilər. (Nağıl). Bura bax, Nadir,
deyə [Ce¬fer] rəddi göstərdi:
Görürsənmi, aşağıdan gəlib, bu tərəfə burulub. İ.Əfendiyev.

RƏDDEDlLMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Redd edile bilme-yen; esaslı, sübutlu. Rəddedilməz dəlil.

RƏDlF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] ədəb. Her beytin axırında qafiyeden sonra tekrar edilen söz ve ya söz birieşmesi. M.V.Vidadinin "Gəl çəkmə cahan qeydini sən, can belə qalmaz" müsəddəsində "belə qalmaz" rədifdir.

RƏDlFLl : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ədəb. Redifi olan, redifle qurtaran. Sabirin "Oxutmuram, əl çəkin!" rə-difli şeri.

RƏF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qab-qacaq ve s. düzmek üçün evin divarına ve ya şkafa şaquli ve-ziyyetde vurulan taxta parçası, yaxud divar tikilende qoyulan şaquli çıxıntı. Suvaqsız divarda qədim tüfənglər və qılınclar asıl-mışdı, rəflərdə pas basmış mis qablar üst-üstə yığılmışdı. çemenzeminli. [Nuriyye:] Gözüm otağın yarımqaranlığına alışandan sonra adi taxtadan düzəlmiş rəflərdəki kitab-ları gözdən keçirdim. İ.Əfendiyev.

RƏF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qaldırma, aradan götürme, redd etme, leğv etme, yox etme. Ən əvvəl lazım olan budur ki, öz ehtiyacatımızı dü-rüst bilib, tədriclə bunların rəfinə çalışaq. F.Köçerli. □ Rəf etmək (köhne forması: rəf qılmaq)
aradan götürmek, aradan qal-dırmaq, yox etmek, leğv etmek, redd etmek. Rəf qıl dərdimi, tut bir neçə camilə əlim; Saqiya, ol gözü xummardən oldum məyus. S.Ə.Şirvani. Poçt yolu ilə gəlib-gedənlərin hər ehtiyaclarını Rəhim bəy kəmali-məmnuniyyətlə rəf edirdi. Ə.Haqverdiyev. Rəf olmaq
ara-dan qalxmaq, yox olmaq, yox olub getmek. Yetişən zaman başa sinnü sal; Didarını gör-cək, rəf oldu məlal. Q.Zakir. Rəf olunmaq
yox edilmek, yox olub getmek. ürəkdə hə-vəs cuş edəndə gözdən axan yaşla ürəkdəki ağırlıq rəf olunur. S.M.Qenizade.

RƏFAQƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Yoldaşlıq, dostluq. Yox ikən sənlə bir rəfaqətimiz; Nərədəndir bu rütbə hörmətimiz?! M.Ə.Sabir. Yoxdur insafü sədaqət bizdə; Nə də düz-doğru rə-faqət bizdə. A.Sehhet. □ Rəfaqət etmək
1) yoldaşlıq etmek. [Xediceye] rəfaqət edə-cəkdim. S.Hüseyn; 2) məc. hemişe bir yerde olmaq, beraber olmaq, müşayiet etmek.

RƏFEDlCl : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Ref eden, aradan qaldıra bilen, öhdesinden gele bilen. Məktəb elmli, bilikli, məişətin ehtiyacatını rəfedici
. adam-lar yetirə bilməyir. F.Köçerli.

RƏFƏTƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çöreyi tendire yapmaq üçün alet. üzü pörtmüş şatır oxlovçunun verdiyi xəmiri əlindəki rəfətənin üstünə yayıb təndirə yapırdı. P.Makulu.

RƏFlQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Yoldaş, dost, arqadaş. Yarım saatdan sonra neçə nəfər köhnə rə-fiqlərlə Şaban daxil oldu. Ə.Haqverdiyev. Bir də rəfiqlərindən biri deyirdi ki, Ağəli xan yazıb, məndən yaranal sırması və şaşka istə-mişdi. çemenzeminli. Güllər
. məktəb yol-daşını və onun rəfiqini gördü. İ.Əfendiyev.

RƏFIQANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf ve sif. [ər. refiq ve fars.
..ane] Yoldaşcasına, dostcasına. Rəfiqanə hərəkət.
[Müellif:] Bir azdan sonra biz rə-fiqanə söhbət edirdik. T.Ş.Simurq.

RƏFlQƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Qız ve ya qadının qız ve ya qadın yoldaşı. Vəfalı Hüsniyyə rəfiqə-sinin yanını kəsdirib, sübhə qədər gözlərini yummadı. S.S.Axundov. [Nuriyye:] Insti-tutda oxuduğum zaman rəfiqələrim gündə bir dəst paltar geydikləri halda mən bütün ili bir donla başa vurdum. İ.Əfendiyev.
Qadın, zövce, yoldaş (
cü menada). [Şair] tifilə baxmadan əvvəl əyilib rəfiqəsinin solğun alnından öpdü. Ə.Memmedxanlı.