Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

RUPİYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[sanskr.] Hindistanda, Pakistanda ve bir sıra başqa ölkelerde: pul vahidi, hem-çinin Hindistanda ve Pakistanda gümüş pul.

RUS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Rusiya Federasiyasında yaşayan ehalinin ekseriyyetini teşkil eden Şerqi slav-yan xalqı ve bu xalqa mensub adam.

RUSCA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Rus dilinde. Rusca da-nışmaq. Rusca-azərbaycanca lüğət.

RUSİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

köhn. Rus dili, rusca. Biri həm rusidir kim, bilməyi bizlərə lazımdır. S.Ə.Şirvani.

RUSİST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Rus filologiyası mütexessisi.

RUSİSTİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] Rus dili ve edebiyya-tını öyrenen elmlerin mecmusu; rus filolo-giyası.

RUSİYALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. Rus, Rusiya ehali-sinden olan. Rusiyalı dostum.

RUSİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dilç. Rus dilinden alınmış söz ve ya ifade.

RUSLAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Ruslaşdırılmaq"dan f.is.

RUSLAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. köhn. Rus dili
ve medeniyyeti qebul etdirilmek.

RUSLAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. çar Rusiyasında: rus olmayan xalqlara rus dili ve adetlerini zorla qebul etdirme siyaseti.

RUSLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. köhn. çar Rusiya-
sında: rus olmayan xalqları dil ve adetlere göre rus etmek.

RUSLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Ruslaşmaq"dan f.is.

RUSLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. köhn. Rus dili ve adetleri-ni qebul etmek; rus olmaq. Orda [Kremlde] sosialistlərin ruslaşan təməli var; Nerdə bir canavarlıq, bir cinayət çıxarsa; Orda bar-bar, kommunist Moskvanın əli var! A.İldırım.

RUSTÜMBAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] bax kəndirbaz.

RUTlL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] Qırmızımtıl rengde mi-neral.

RUZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] klas. Gün, gündüz. □ Ruzi-əzəl klas.
ibtida, lap başlanğıc. Ruzi-əzəldən klas.
ibtidadan, birinci günden, lal evvelden. Ruzi-məhşər (həşr) din.
qiya-met günü. Vaiza, təqrir qılma çox da ruzi-həşrdən; Aşiq üçün ruzi-məhşər yarın ay-rılmağıdır. S.Ə.Şirvani. Ruzü şəb
gece-gündüz. Kim ki, qeyrətə, zəhmətə alışar; Kəsbi-irfana ruzü şəb çalışar. M.Ə.Sabir.

RUZI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Azuqe, yeyecek. Qona-ğın ruzisi özündən qabaq gələr. (Ata. sözü). [Şahmar:] Əgər bu çinar yeməli meyvə gə-tirsə, özü də yaxşı tutsa, bütün bir kəndin ru-zisi olar. B.Bayramov. □ Ruzi etmək (elə-mək)
azuqe kimi işletmek, yeyecek kimi istifade etmek. [Ferec:] Bir şey yığıb verər-siniz, mən də aparıb özümə ruzi edərəm. Qan-temir. [Mirze] meşənin pencər və otundan ruzi etməyə başladı. S.Rehimov. Ruzi qa-zanmaq, ruzisini çıxarmaq
gündelik ye-mek-içmeyini elde etmek, çörekpulu qazan-maq. [Kazım:] Indi
. xanın sayəsində təzə-təzə uyuşub, balalarımın ruzisini çıxarıram. çemenzeminli. Ruzimi (ruzini, ruzisini) əldən buraxmaq (çıxarmaq)
eline düşen nemetden, azuqeden mehrum olmaq; uduz-maq. [Ovçu:] Nə üçün ruzimi əlimdən bura-xım, nə üçün halal malımı sənə bağışlayım? Ə.Memmedxanlı. Ruzisini kəsmək
yeye-cekden mehrum etmek, yeyeceyini elinden almaq, yeyeceksiz qoymaq; ac qoymaq. [Ne-cef] uşaqların ruzisini kəsəndə belə olar. İ.Əfendiyev.

RUZlGAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Külek, yel.
.Bakı axşamına məxsus sərin ruzigar əsməkdə idi. M.S.Ordubadi. çılğın kimi ruzigar vıyıldar; Qar parçaların göyə sovurar. A.Şaiq. Kən-din kənarındakı əkinlərin başaqları xəfifcə əsən bir ruzigarın təsiri ilə sakit bir dəniz kimi ləpələnir. S.Hüseyn. // məc. Teşbehlerde: iti, süretli menasında. Uçun ey vətənin ruz-gar qanadlı; Şahin təbiətli mərd oğulları!
Ə.Cemil.
Hava menasında. Ruzigar qaranlıqlaşdı. Ruzigar buludlaşdı.
Bəzən də ruzigar dəyi¬şir, hava elə quraq keçir ki, cücü əlindən yol-lardan ötmək olmur. Mir Celal.
məc. Dövran, zemane; tale, felek. Olur tədbirimə bir gün müvafiq ruzigar, əlbət. S.Ə.Şirvani. [Xedice:] Necə ağlamayım ki, illər ilə bəslədiyim məhəbbəti ruzigar puç et-mək istəyir. N.Nerimanov.
məc. ömür, yaşayış, heyat, gün. Neçə gündür didarını görmənəm; Ruzigarım qara günə bağlandı. M.P.Vaqif.
Güzeran, veziyyet, gün, hal. Yenə tazə-ləndi dövran; Nə gözəl ruzigar oldu. Q.Za-kir. [Tafta:] Qabaqlar [Sevili] gördüm, göz gərək ruzigarına ağlasın. C.Cabbarlı. Ana mehriban gözlərini Cəmilə dikib balasının ağır ruzigarına acıyırdı. S.Rehimov. □ Ru-zigarını keçirmək
gün(ünü) keçirmek, bir-teher yaşamaq, heyat sürmek. Yoldaşımın sənəti baqqaldı, yəni bir daxmaya üç-dörd pud duz, bir qutu kişmiş və dörd-beş paçka maxorka tütünü qoyub satır və o da bu cür ruzigarını keçirir. C.Memmedquluzade.
0 Ruzigarı bəd əsmək
bexti getirme-mek, bexti küsmek, taleyi üz döndermek. Biçarə Məhəmmədin ruzigarı bəd əsdi; Uzünə saldı, gəldi bu altıncı qız
"Bəsti". Ə.Cavad.

RUZİSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Ruzisi olmayan, ye-yeceksiz, yeyeceyi olmayan, azuqesiz. □ Ruzisiz qoymaq
azuqesini, ruzisini elin-den almaq, yeyeceksiz qoymaq, ac qoymaq, aclığa mehkum etmek. [Qurbaneli:] [Veli bey] uşaqlarımı ruzisiz qoydu. S.S.Axundov.

RUZNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] köhn. Qezet. Iki sənə bundan əqdəm
. "Irşad" ruznaməsinin nöm-rələrində öz daxili işlərimizdən və dolana-cağımızdan yazıb, bəzi mətləblərdən bəhs et-mişdik. F.Köçerli. [Mirze Əli Əkber Settar-xana:] Deyirdin ruznamə çıxardaq, bu da ruz-namə. P.Makulu.

RUZNAMƏÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

köhn. bax qəzetçi.

RUZNAMƏÇİLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

köhn. bax qəzetçilik.

RÜB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Dördde bir; ilin dördde bir hissesi; üçaylıq, kvartal. Uçüncü rübü ta-mamlayan bu ay sənaye müəssisəsində ilin axırına necə çıxacağını çox aydın göstərə bilər. Ə.Sadıq.
Bir saatın dördde bir hissesine (15 de-qiqeye) beraber vaxt ölçüsü (bezen "de¬qiqe", "vaxt" menasında işlenmişdir). Saat on iki tamamda biz mənzilimizdən çıxdıq. On ikidən bir rüb keçəndə qapını itələdik, açılmadı. M.İbrahimov.

RÜBAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bir çox Şerq xalqları arasında geniş yayılmış simli musiqi aleti. Rübabın incə tellərdir,
. min aləm var təra-nəndə. S.Vurğun. Sən də alıb ələ bir qızıl rübab; Incə tellərini səsləndir, ay qız. M.Müşfiq. // məc. şair. Şairin ilham, ya-radıcılıq menbeyi, simvolu kimi işlenir. O indi susursa, inan qırılar; Şeir rübabının ən şaqraq simi. Ə.Cemil. Xəyala hökm edən bu təntənədən; Şeir rübabımı dindirərəm mən.
H.Arif.