Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

SURƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bir şeyin sürdüyü, davam et-diyi müddet; davam.

SURƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Heyvan sürüsü, böyük sürü. Oküz alırsan sürəkdən al, qoyun alırsan mal-dardan. (Ata. sözü).
Bir ve ya bir neçe heyvanın ovçular te-refinden dövreye alınması, yaxud yuvasın-dan çıxarılması işi. Sürəkdən qurtarmış körpə maraltək; Saçları dağınıq, əlində ətək; Yel-lənə-yellənə gəlir, qaçaraq. H.K.Sanılı.

SURƏKÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ovç. Kollektiv heyvan ovun-da ovu ovçulara teref qovan adam.

SURƏKLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

çox süren, davamlı, uzun. Sü-rəkli xəstəlik.
Sürəkli alqışlarla Sona xala kürsüdən endi. S.S.Axundov. [Yağış] bir saat sürəkli yağarsa, aləmi tufana verir. A.Şaiq. Dəstənin sürəkli atəşi hamıya ürək verdi. M.Hüseyn.

SURƏKLILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sürekli olma, uzun sür-me, davamlılıq.

SURƏKSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çox sürmeyen, çox davam etmeyen, çox çekmeyen, davamsız, çox qısa.

SURƏKSIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Süreksiz olma, çox sür-meme, çox davam etmeme, qısalıq.

SURƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Her hansı bir hereketin itilik, tezlik derecesi; çapıqlıq. Qaçışın sürəti. Səsin sürəti. Uçuşun sürəti.
Ay saf göydə öz gediş sürətini artırmamış, ağ pambıq kimi seyrək buludlar onu gəlin aparan kimi əhatə etmişdilər. H.Nezerli. Maşın get-gedə sür-ətini artıraraq yağ kimi sürüşürdü. S.Rehman.
□ Sürət qatarı
böyük süretle işleyen, çox iti geden qatar. // Her hansı prosesin, işin gedişindeki tezlik derecesi. Əqrəbin sürəti. Hesablamanın sürəti. Atışın sürəti.
fiz. Cismin keçdiyi yolun müvafiq saata olan nisbeti. Sürət vahidi. Sürətin hesablan-ması.

SURƏTÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
çox süretli iş üsulları mü-texessisi, çox süretli üsullarla işleyen fehle. Sürətçilər briqadası.
Süretli qaçış ustası olan idmançı.

SURƏTLƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfTez, celd, iti. Sürətlə uzaq-laşmaq. Sürətlə addımlamaq.
Xudat stan-siyasından Qusara gələn avtobus sürətlə bo-şaldı. çemenzeminli. çayın dilə gəlmiş suyu sürətlə ətrafayayılır, o taydakı çəltik vəpam-bıq əkinlərini yalayıb udurdu. Ə.Veliyev.

SURƏTLƏNDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tex. Bir prosesi sür-etlendiren cihaz, qurğu, madde ve s. // Sif. menasında. Sürətləndirici cihaz.

SURƏTLƏNDIRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Süretlendirmek"den f.is.

SURƏTLƏNDIRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Süretini artır-
maq, tezleşdirmek. Addımlarını sürətləndir-mək. İşi sürətləndirmək.
Bəbirbala maşını sürətləndirdi. S.Rehimov.
Tezleşdirmek, zamanca yaxınlaşdırmaq. Səfəri sürətləndirmək. Müalicəni sürətlən-dirmək.

SURƏTLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Süretlenmek"den f.is.

SURƏTLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Daha da süretli ol-
maq, süreti artırmaq, tezleşmek. Hərəkət sür-ətləndi. Sel get-gedə sürətləndi.
Tezleşmek, qabağa düşmek, tez emele gelmek, tez baş vermek. Hadisələr sürətləndi.

SURƏTLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çox iti, çox yeyin, çox çapıq (hereket haqqında). Sürətli cərəyan. Sürətli qaçış.
Sürətli dalğalarla siz bizə yaxlaşınca; İçimizə həyatın cilvələri saçılır. M.Müşfiq. Tahirzadə sürətli addımlarla qabağa keçəndə hamı susdu. Mir Celal.

SURƏTÖLÇƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Avtomobilin, motosik-lin hereketinin süretini, habele onların keç-diyi mesafeni gösteren cihaz; spidometr. İndi sürətölçənin əqrəbi axıra dirənsə də, çiçək Umidi danlayırdı. B.Bayramov.

SURƏYYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Yeddiqardaş ulduzlar, ülker, pervin.

SÜRFƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] zool. Canlı orqanizmin (heşeratın, cücülerin ve s.-nin) ilk inkişaf merhelelerinden biri, pupun ilk inkişaf dövrü.

SÜRGƏC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kirşelerin ağac (ya metal) parçasından ibaret olan, qar üzerinde sürü-şen alt hisselerinden her biri.

SÜRGÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qapını, pencereni daldan bağ-lamaq üçün ağac ve ya demir parçası; kilid, qol. Qapının sürgüsünü vurmaq. // Cefte, reze.

SÜRGÜQOLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
tex. Maşında, mexa-nizmde pistonu (porşeni) müherrikin valı ile birleşdiren ve işleyende hereketi ötüren detal, hisse. Pistonun aşağıya hərəkəti sürgüqolu vasitəsilə dirsəkli vala keçərək onu fırlan-mağa məcbur edir. "Traktorçuya kömek".
xüs. Bezi odlu silahlarda ateş açmaq üçün müxtelif şekilde qurulmuş mexanizm.
.[Ke-yan] pulemyotun dalına atılıb, sürgüqolunu iki dəfə dala verdi. Ə.Əbülhesen.

SÜRGÜN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Mehkemenin hökmü ile ceza olaraq bir şexsi mecburi suretde başqa (adeten uzaq) bir yere köçürme, ceza çek-mek üçün yaşadığı yerden başqa bir yere gönderme. Sürgün cəzası. Omürlük sürgün. Sürgünə göndərmək.
Axırda [Seyranı] da, fəhlə yoldaşlarının bir neçəsini də Sibirə sür-gün elədilər. M.Hüseyn.
.Kütləvi həbslərza-manı Kərimxan Azadini də tutmuş və iki ay zindanda saxladıqdan sonra cənuba sürgün eləmişdilər. M.İbrahimov. // Sürgünde olan adam.
Sürgün yeri. Sürgündə qalmaq.
Dol-muş ağzınadək bütün qalalar; Zəncirlər səs-lənir uzaq sürgündə. S.Vurğun.
.Azadlıq üçün minlər və on minlərlə inqilabçılar sürgün-lərdə, həbsxanalarda canlarını çürüdüblər.
Ə.Sadıq.

SÜRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qadınların qaşlarına, göz-lerine çekdikleri qara boya, toz. Sürmə çox olanda gözə də çəkərlər, qaşa da. (Mesel). Sürmə çəksin gözlərinə, qaşına; Gündə yüz yol mən dolanım başına. Q.Zakir. [Hafize xanım Sayada:] O nə sürmədir gözünə çəkib-sən? İtil burdan. Ə.Haqverdiyev.
Kimyevi element, gümüşü kövrek metal. Ayrı-ayrı kimyəvi elementlərdən isə alümi-nium, vanadium, sürmə, volfram, nikel, ko-balt, qurğuşun və radioaktiv metalların yeni yataqlarının axtarışı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. M.Qaşqay.
Sünbülde denlerin qaralıb toz halına gel-mesinden ibaret taxıl xesteliyi.

SÜRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bax siyirmə
Stolun sürmə-sini açmaq.