Multilingual Turkish Dictionary Turuz Dictionary

SÖZU : Turuz Dictionary

-elin sözu evə sığmaz. (eşik, toplum soruları, sözü evdə çözülməz, konuşulmaz).¶-eşik sözü evə girsə ev yıxar. (demək ev yatağında eşik sözləri, siysət qulan danışlmaz) (qulan: filan).¶-evin sözü elə çıxsa ev yıxar.¶-atalar sözü iki olmaz. (atalarsözünün doğruluğunda quşqu yoxdur).¶-ağzı sözdən boşalmaz, sözü sözə oxşamaz.¶-özü başda, sözü daşqa.¶-sevmək könül işi nədən bilməz, başın sözü qıyın könlə girməz. (nədən: dəlil. istidlad). (qıyın: çətin. müşgül)

SÖZÜ : Turuz Dictionary

-öz işi, sözü ilə yaxalanmaq: kəndi ağzından tutulmaq.
sözü uzaldan: gərcik. söz yanııtan. sözə qarşılıq verən. qopuq. sayqısız.
heç sözü olmamaq: kəsilmək. çox bəğənmək, bəyənmək, xoşlanmaq. bayılmaq.
sizə bu axşam bir kəsilən içgi sunacam

SÖZÜ : Turuz Dictionary

değəni. demişi. demişkən.
atalar değəni.
sizin değəni.
qaynana değəni.
gəlin değəni: qadın diliylə.
sözü, gücü keçmək: dişi ötmək.
bir arpa dəğiş (qədər) boyu var, harda olsan sözü var. (qədər
dəğiş ).
kişi vardı sözü dadlı, kişi vardı özü dadlı, kişi vardı səsi dadlı görməyəsən üzünü, kişi vardı özü dadlı duymayasan səsini.
sözü uzadan: uzunçu. sorsür. sorsor. uzunquyruq.
sözü sözə oxşamaz, ağzı sözdən boşamaz.
sözü verib tutana, canlar yolağ qanana. (yolağ: qurban).
atalarsözü, için sözü.
bir arpa dəğiş (qədər) boyu var, harda olsan sözü var. (qədər
dəğiş ).
kişinin sözü, özlügün özü. (özlügünq şəxsiyyət).
bir sözü sıx sıx yeniləmək: sayılamaq. sayramaq. səğrəmək. saçılamaq. savralamaq. (deyinmək. mırıldamaq).
bir sözü on kərə səğirtmə

SÖZÜ : Turuz Dictionary

- yaşlılıların sözü sayılmasa olmaz (saymasan yaşamın güc keçər), söğüt dalından eşilən ip çətin çözülər.
yaşlı savı qoyulmaz, kağıl bağı yozulmaz. (kağıl: (< kav). bağ (ip) eşmədə işlənən yumşaq, əsnək söğüt qolu, dalı).
xarlama sözü: qaqış qoğuş. qaqı

SÖZÜ : Turuz Dictionary

aytışıyla.
aytışıyla eytişi tutmur: tutmur.
dili.
ağzı əğri, dili düz. ¶-kişi içi sözü ilə açılır, işi ilə kimgətilir. (kimliyi tanqatılır, təsbit olur). ¶-iki könül bir olsa, kimin ona sözü var. {könüldəşlər elçi aramaz). (aramaz: gəzməz)}. (könüldəşə elçi gərəkməz) (elçi: arxan. vasitə). ¶-kəsdənə qabığından çıxmışda, qabığın bəğənməmiş, yazıq kinlinin sözü çoxumuş, hıncından kimsəyə deyəmməmiş. (kəsdənə: şabalıt dənəsik (dənə biçimli) yemişi)

SÖZÜ : Turuz Dictionary

-atalarsözü, dosları, dosda eşir, düşmanın bağrın deşir..¶-dilin yurdsu, könül orun, dillə sözü, könüllə yorun. (yurdsu: yurdu. sevimli yurdu). (orun: yer. könül orun: könüldü yeri). (dillə: dil ilə.
dillə sözü: dil ilə sözü). (yorun: yozun. açıqla)..¶-günü ötdü, sözü bitmədi..¶-suyu səp sinər yergə, sözü qoy sığar elgə..¶-bir sözü!, deyənməsən, hər yanda, deməginən, heç yanda!..¶-kişi heç yanılmaz, bilir isə, deyən sözün, bulur isə, duyan sözü. (insan heç zaman yahalmaz, məğbun çıxmaz, danışdığı sözü başa düşürsə, (dediyi sözü, ağzından çıxan sözü başa düşürsə), eşitdiyi sözü anlayır isə.) (bulur isə: anlamın tapır isə)..¶-yaşam öz sözün boğaza soxur, utmaq bacarmıyanı, yerində boğur. (yaşamın özgül qaydaları, gərəkləri var, əroğlu, onları saymasa (işə tutmasa), o yasalar altda əzilir)..¶-sözün qısası, ipin uzunu..¶-kişi heç yanılmaz, bilir isə, deyən sözün, bulur isə, duyan sözü. (insan heç zaman yahalmaz, məğbun çıxmaz, danışdığı sözü başa düşürsə, (dediyi sözü, ağzından çıxan sözü başa düşürsə), eşitdiyi sözü anlayır isə.) (bulur isə: anlamın tapır isə)..¶-sözün doğrusu, doğru söz, bütün dillərdə, yazıleydi kaş!

SÖZÜ : Turuz Dictionary

-hər çağun, hər bir yerin işlək işi, uyqun sözü olsun gərək. (hərgələ ağız açma, adım atma).¶-söz sözü çəkər yol usanar, qanan yoxsa söz uzanar, verən yoxsa qol uzanar.¶-yeri işləyib tuxumla, sözü becərib yorumla.¶-duyasına duymadı sözü. (duyacağı kimi duymadı sözü)

SÖZÜ : Turuz Dictionary

-sözü dəğərinən, qılıcı kəsərinən..¶-bilgin işi ilə, hovar sözü ilə. (hovar
axmaq)..¶-xanın sözü, sözlərin xanı deyil. (şahın sözü, sözlərin şahı deyil)..¶-gücün çatdı yapış, qolun ağrımaz, sözü bildin danış, başın ağrımaz!..¶-kişinin sözü baldı bal. atar batar bir bənd oxuyun. tarım alqasın (atar batar: səhər axşam) (alqasın: qəbul edsin: təqəbbələllah)

SÖZÜ : Turuz Dictionary

-sözü qap, sözə qapılma!

SÖZÜ : Turuz Dictionary

-sözü sözə oxşamaz, ağzı sözdən boşalmaz..¶-suyu səp sinər yergə, sözü qoy sığar yergə

SÖZÜ : Turuz Dictionary

-türk sözü yaraşır türkün adına, tez düşər, kim minər özgə atına..¶-şahım əli durur gəlir, yəşil sancaq əlində, türküm türkə dayaq gəlir, dədəm sözü dilində..¶-uşaq atıya qaytarsa sözü, eşitməz əğrini, eşitməz düzü, qaranlıq gecəyə dönər gündüzü..¶-sözü işinə dən dərək: tam uyğun..¶-sözün tutmaq..¶-ama tarix seçim dəyir, hər devirdə bir kişi sözün deyir. (bizlərdə.
başa gələn çəkilir!)

SÖZÜ : Turuz Dictionary

-sözü aylamadan ayta qoyun. (aylamadan: çevirmədən)¶-qocanın ən acı ötü.
oturduq, boşa ötürdük.(qocanın ən acı sözü.
oturduq, boşa ötürdük).¶-qocanın ən acı sözü.
oturduq, boşa ötürdük.(qocanın ən acı ötü.
oturduq, boşa ötürdük)

SÖZÜ : Turuz Dictionary

(vurqulama sözü). key. qay.
qay gözəl.
key eyi.
sözə bax kişini tanı, kişiyə baxıb sözü yox.
dəlilər sözü,.
sevsəndə sevəcəm, sevməsəndə. (dəlilər: aşıqlar. vurqunlar)
geçit, gecə sözü: im. iki, neçə kişi arsında qoyulan rəmz.
im bilsə, ər ölməz.
hürən itin sözü var, iki əlin sesi var.
qanansa de düzünü, özü qoyar duzunu, qanamaza de sözünü, yozar sözü el içində xar edər.
keçmişdə kəsdik sözü, keçdi sözü, gəldi özü.
atalarsözü.
atalarsözü, başın gözü. (başın: ağlın)

SÖZÜ : Turuz Dictionary

qadın sözü keçərli olur: ətəkli, ötəkli.
ürək sözü: iç söz. sirr

SÖZÜ : Turuz Dictionary

sözü. mə'nanı.
könlə qul edmə gözü, ökdəvə yığqıl sözü. (ökdəvə: öktüvə. usuva. ağlıva).
dəğişmədən köprüyə, çıxmaz sözü ərənin: (iş çətinliyə, son dərcəyə, dar yerə yetişmədən, kişilər ara, dalaş çətin çıxar).
kiçik uşaqlara söylənən sevgi sözü: cıyan. sıyan.
hər bir sözü qoşqarın ox yalıdır yayında, qan yalıdır ürəkdə.(qoşqarın: qoşarın
şairin)
bir iş basar min sözü.
ağzı birin gücü artar, köpçül sözü dağı yartar. (köpçül. çoxluq).
gülü sev, tikənin qorun, sözü dinlə, uslusun savun.
elçi gəlsə gözü var, evin qızlı sözü var.
bilgin ölər sözü qalar sovğası, varlı ölər sovqa qalar qavqası. (qavqası: mal bölüşdümə dağvası)
kişilər ölür iş sözü qalır, varlısı ölür mal davar qalır, eşşəyin ölür palanı qalır.
sözün çini, çinin sözü. (çin: doğru).
dəğər vermiş kişiyə, sözü işi düşünü. (düşünü: düşüncəsi)
kəndivi tapa bilsən, sevdiyin ala bilsən, sevmədiyin ata bilsən, belə mutlu yaşa bilsən, kimin ona sözü var, böylə yaşam, çoxlarının gözü var.
kəndivi topla sözü daşla, işi başla. (kəndivi topla sözü ötür, işi tut). (qorxmaz bir kərə ölür, qoraxaq min kərə).
ürəklə dilək qovuşsa, sevirəm sözü yaranır, ürəkdən qopursa dilək , söğüş savış yağanır. (söğüş savış yağanır
kin, soyqluq yayılır, calanır, yerində oturur).
sözü sözləsən: sözə söz edsən. bəsə bəs edsən. aytışsan. deyişsən.
aytışsan söz çıxar, dürtüşsən göz.
atsan daşı quyuya, yoxsa dibi danqamaz, aytsan sözü kişiyə, yoxsa başı anlamaz. (danqamaz: çanqamaz: səs verməz).
kişi var söziylə böyür, kişi var sözü böyüdür, kişi var söz böyüdür. (kişi var danışdığı söz, anlam araclı (yararlı, ilə) dəğər bulur, söz yaraldıb, yaşatmaqla özündə yaşadır, kişi var sözün dəğərin açıqlır, sözü yaşadır, kişi var boş sözə önəm qazandırmaqla özün yaşadır).
sözə dil gərək, sözü dinləmək.
ərdəni dil bilgə sözü yaştuq yola yaxtuq səpər. (ərdəni: ərdənli: tutarlı. qiymətli). (yaştuq yola yaşam, həyat yoluna). (yaxtuq
ışıq).
sığır sütü ağızdan, kişi özü könüldən, kişi sözü başından.
deməli sözü ayt, deyilməzdən qayt. (ayt: de). (deməli sözü ayta qıl, deyilməzdən qayta qıl). (deyilməsi pis olan sözdən qayıt, demə).
''alçaq uca'' qaraçı sözü, ''yalan demə, düzündə demə''. (alçaquca: böyük əsgik kişi. böyüklük tasası olub, kötü diləkli olan). (qaraçı
ləkə yapan. araqarışdıran. ara vuran).
söz sözü çəkdi yol uzandı, verən olmadı, qol uzandı, ayaq getdi baş usandı, yalan dünya yalan dünya.
izi varsa özün gözlə, sözü varsa üzün.
(ölənə qarşı yoğuş sözü).
yatan yeri yaxti olsun.
evin sözü yoxdu eşikdə yeri, eşik sözü gəzə bilənməz evi.
darqanın sözü evdə keçməz. (hamı qarşındakın olduğu yerdən görər).
iküç il sonra yeni evliliklər.
ayrışıq yollar, dəğişik qollar, ağzı ayrı, sözü qayrı, könlü parçalı, təni ayralı, bu nasıl yaşam, mən buna çaşam.
köplənc, sözü keçən başa gələn olur. (köplənc: koplanç. çoxraq. əğləb). (qurd ağzasan quyruğu görünət). (adın çək qulağın bur).
ərarvadın gizli sözü, çatınca çağ, çalar üzü. (çalar üzü: açılar üzü).
hər köngülün yarası olan sözü var, barası olan yeri var, qarası olan oyu var, sarası olan biri var. (yarası: açılası. çara axdarılası). (barası: varası). (qarası: açıqlanaması). (sarası: sarılası).
ərin sözü bir, otur çəki üç. (otur: yəhər). (çəki: qayışı)
üzü dönmüşdə tanışsada səsi, dəğişər sözü

SÖZÜBOŞ : Turuz Dictionary

sözün tutmaz. əslək. əsnək (əslək < əsmək). salsüri. sərsəri. əstək. daldaban. qopuq

SÖZÜLƏ : Turuz Dictionary

sözbelə. məsələn.
sözbelə, mən getdim nə olacaq.
sözülə ilə iş olmaz, işi görmək gərək

SÖZÜM : Turuz Dictionary

-sözüm sözüvə, suyum suyuva: bir anlaşılmazlığı gidərmək üçün söylənən deyim, söz

SÖZÜM : Turuz Dictionary

-deməli sözüm yox. aydan sözüm yox

SÖZÜM : Turuz Dictionary

-ox sözüm: düz sözüm

SÖZÜM : Turuz Dictionary

gedirəm, ürəyim bomboş, deməyə yoxdur sözüm, keçmişə yoxdur gözüm

SÖZÜM : Turuz Dictionary

inac ilə özümü, utanc ilə üzümü, əkic ilə sözümü, sözüm ilə işimi uğurladım. (uğurladım: düz yola qoydum). (əkic: ədəb)
yaşamınta seçilən, seçdiyini yaşırsa, bul yaşama sözüm yok.
anlayana bir sözüm, anlamaza min dözüm

SÖZÜM YOX : Turuz Dictionary

duraman. qəbul.
'gülgü' dərman deyillər, buna daraman

SÖZÜM. : Turuz Dictionary

-düşman anlar gizim, dosda desəm sözüm

SÖZÜMÜ : Turuz Dictionary

-dosda aytdım sözümü, düşman bildi sirrimi, söz aytmadım dosduma, dərdlər yedi içimi. (aytdım: dedim)