Multilingual Turkish Dictionary Turuz Dictionary

BAŞIN : Turuz Dictionary

-başın ver işinə, düşmə çoğun eşinə. (çoğun eşinə: fələk kələyinə)..¶-başın arçı: başın fərqi, ikiyə ayrılan yeri, sınırı, xətti..¶-başın yerə qoyan, ya uyur, ya ölür

BAŞIN : Turuz Dictionary

-boş başın yükü, ayaqda..¶-sevməğənə söykənmə, untun gedər, min qızıllıq başın bir pul edər. (untun: unatın. bahan. qiymətin. (bir pul: bir qəpik)

BAŞIN : Turuz Dictionary

-canı ağrımazın yanında, başın ağrımasından demə

-ev barığın ötürmüş, başın qoymuş çöllərə. (ev barığın: ev eşiyin. barlığın. varlığın).¶-qaqran yola çıxmış, başın itirmiş. (qaqran: acığlı. hirsli. qəzəbli). {(acığla yola çıxan, başın colağa soxar. (colağa: gora. qadıya)}.¶-özləm nisgildir qoğzayır başın, desin, sevgiyə azca dolaşın.¶-başın, usun (huşun) itirmək: bayınlanmaq. bayqınlanmaq. bayışmaq.¶-ölüm əkilib ucunda başın. (hər yaşın sonu aşmaqdır). (yaşın: dirinin)

BAŞIN : Turuz Dictionary

-öz əlin öz daşın, ağrımaz başın..¶-başın geçməz yerə, burnuvu soxma..¶-quş dilini bilənim, səkir səkə yürənim, alda başın qıl çara..¶-soxma başın kolluğa, sanma görən yox səni. {kola soxmuş tülkü başın, gizləndiyin sanmış. (tülkü başını kola (tikanlıqa) soxanda, elə bilir onu heç kim görmür}

BAŞIN : Turuz Dictionary

-sənində olmuş bəlalı başın, demə yüngülmüş çırpınan daşın..¶-başın itirmiş: alada. al vurmuş. pərişan

BAŞIN : Turuz Dictionary

-yoxiydi qadası başın, olmasaydı ağızda dili..¶-erməni başın, bas poxa..¶-gücün çatdı yapış, qolun ağrımaz, sözü bildin danış, başın ağrımaz!..¶-başın itirən, göyə gurlayar. (çarasız düşən, öz özünə deyinər)..¶-yetməzə çatarsa əlin, başın qoyub salma ayağa daşı. (yetməz: namərd)..¶-yetməyən yerə ayağın, soxulmasın qadalı başın..¶-elə ver aşın sıylasın başın..¶-yamana versən aşın, daşqalar başın

BAŞIN : Turuz Dictionary

ağlın.
aşqın gəlişi, başın gedişi.
fikrin.
köpçülügə gəngəşib, kəndi başın unutma. (başın
fikrin)
kəklik demiş görüşməm, başın soxmuş qarnına.
yaxşı gələr aşın yər, yaman gələr başın yər.
ağzın sözün, başın börkün, ayağqabın bulmalı. (bulmalı: bilməli.tanımalı). (götüvün qabın, ağzıvın sözün tanı).
uslu başın dənin dartar, ussuz başdan qəmin artar. (uslu: huşlu. ağıllı). (qəmin
dərdin)
dişin varsa dişligini tapınqıl, başın varsa başlığıvı yapınqıl.
yazın başın pişməsə, qışın qazan qaynamaz.
ayaqdakən düşündüyün görgilən, ölüm gəlsə çağun qalmaz oymağa, töküb geri başın çəkib gedərsən.
könül duysun başın tutsun. (tutsun: yönəlsin. təsmimləşsin). (ürəkdən sev, başınla seç)
edmə qul könlü gözə, ökdə başın yığ sözə. (ökdə: öküt. us. ağıl).
birinə qarşı artıq yumşaqlıq, o kimsəni başın üsdə mindirir.
çəkdən aşa ərkinlik, çəkdən aşa sinsitir. (çəkdən aşa: həddən artıq). (ərkinlik: mehribanlıq).
qalsa tək başın, at yaman daşın. (yamanla dosluqdansa, yalnız qal)
asılacaq başın yox, kəsiləcək dilin, nədən qorxursan poxoğlu pox.
başın üsdə yerin sal, yerdə qalandan əl tut. (əl tumaqdansa, od tut). (saxla yetimi siksin götüvü).
qonşuya əl uzatsan əlin qırılar, ayaq versən kökün, baş versən başın üzülər.
kəndivə güvən.
ilandursa sorma adun, əzədur başın, yamandursa sorma dilin, atadur daşın. (əzədur
əzgilən). (atadur
atgilən).
danışan dilin olsun, yeyilən aşın, sağlanan başın.
şişik başın lovğa işi çox olur. (şişik başın: az bilib qurralanan). (lovğa
içi boş. qozalaq).
vəlim ağacı nə gözyaşı diriltməmiş öləni, döndürməmiş köçəni, ayaq dirib gücünə , başın götür iləri.
götün verər ərəbə, başın qoyar hürməyə. (tapmaca). (tat)
kəndi başın dil açar, iki başa dil haçar. (başın
ağlın)
bir edənin daşı min oxanın başın əzər. (oxanın
oxuyanın).
iyid başın qılıc kəsər, sözün güllə deşməz.
yağu yağunun yasın tutmaz, sevən sevənin başın utmaz.
yalançı, dos başın yeyər.
düşün bil, könül qutar, oxu bil başın.
iki yayın başın tutan alava qalır. (alava: avara).
(göt göstərmədən, çalışmadan, çabasız, qayrat göstərmədən baş olmaz, hər bir başın götü var).
''götsüz'' baş olmaz, ‘‘götsüz’’baş olmaz.
başlı başın saxlamış, hovan başın daşlamış. (hovan: axmaq). (daşlamış: itirmiş).
başın qoymaz söz dinləməz uşaqdan, işlək ərin tovaş yılığ yeğ gəlir. (ərin: ram. uysal. usal). (tovaş: güclü).
başın itirən oğru özündən çalar.
oğru olan başın yemiş doğrunun. (''doğru'' sözünün baş biçiyi olan (d) eni götürsək 'oğru'' sözü kəndin göstərir).
dişin varsa dişligini tapınqıl, başın varsa başlığıvı yapınqıl.
duman almış dağ başın, soraq alma kaç yaşın, könül sevincə dolsa, banqu yaşam göy yaşın. (soraq alma: soruşma). (sevincli könül əbədi yaşamın sırrıdır).
ağac quru əğməqin, sözün yokdur dinləqin, başın çıxmır soxməgin, qarnın toxdur yeyməqin, axmaq ilə oturdun, duyduğuva dinməqin. (məqin: olumsuz yapan ''mə. ma'' əki).
baş baş olsa dilin qorar, dil yiyəsi baş olsa, başın qorar. (baş baş olsa: kəllədə us, ağıl olsa). (baş olsa: uslu, ağıllı olsa). (qorar: saxlar).
başın qatmaq: oyalamaq. qandırmaq.
başın olsun mal qoyma, yaxcılıqdan yad qalma.
çomağın iki başın qör, ortasın uğra. (çomağın iki başın qoğan, ortasından olar). (dün ertəyə baxıb, günü tutmalı).
çomağın iki başın qoğan, ortasından olar. (çomağın iki başın qör, ortasın uğra). (dün ertəyə baxıb, günü tutmalı).
dan tez atmış bu gecə, gözləməyə yoğdu öğün, başın at yat günüzün, gündə batar, axşam olar. (öğün: çağ. zaman. növbət).
qoyma başın balışa, ver özünü yarışa.
sevilməyib yanızlığı yaşamaq, ilan kimi, yalnızların başın əzər bu evrən.
başın kəsərsən oturub ağlarsan. (tapmaca). (soğan).
içən başın çəkdiyini görməyən, içən əsrik olur deyərmiş. (əsrik: kefli. köklü. məzəli. hallı).
oxan gözdür salır ışığı, qaylı elin başın götürür. (oxan: oxuyan). (qaylı: bəlalı) (başın götürür: qutarır. nәcat verir).
biri xandur çox barı, biri yaluq yox varı, barın başın yeyib keçər bu evrən. (barın başın: hamının başın).
tək qalana yaramamış bu evrən. tülkü kimi qurmuş kələyin, yalan deyib yalan durar bu evrən, çevirənlə çevrənər, devrilənlə çevrinməz, yalançuqla kökləniri təməl kökü bu evrən. yalqızlığı danılmaz, yalqız qalsan alınmaz, kişiləri təkləyib, başın əzir bu evrən.
çağ ötmədən gör işin, igit ikən yaraqlan, var gücünlə, tam ərdəmlə işlə qıl, ağız əğrər, dişlər düşər, dil gedər, huşda çaşar, başın titrər diz əsər.
savalandır adın sənin, ucadır başın sənin, səhəd sənin qardaşın , bəllənməz yaşın sənin.
yarınlara güvənmə, yarın gələr?, bəllənməz. kimisi dan durar irdən, kim götürməz başın yerdən.
aşın çoxu azu qarın ağrıdar, azu başın aldırar. (azu: ya).
beyni küt qalsa başın göz nəyinə, olsa açıq

BAŞIN : Turuz Dictionary

ağlın.
atalarsözü, başın gözü.
heç bir acı kəndi başın saranmaz, yarıq könül oxşanmasa sağalmaz. (yarıq: yaralı)
dilin yoxsa baş qalmaz, başın yoxsa el qalmaz
iç sezinin qaynağı, başın çalar çalvasın. (qaynağı: qaynaması). (çalvasın: halvasın). (oyundan keçən başında açılar)
sənin başın qoyun baş. (o başdan qoyundada var)
sözlü başın dili bayraq irkədə, sözsüz başın düşmüş ayağa dili. (irkədə: taxda. qudrətdə)
bilim başın qıvancı, sağlıq yaşam güvənci. (bilim: elm). (qıvancı: fəxri). (güvənci: dayağı)
qoyun başın qurd görür, qorxmuş kişi, ürkmüş at.
yekə kişisin! bir düş başa!, dırnağın varsa, öz başın qaşa!
turmuşda başın dikə tut, alt olan başa döğən çox olar

BAŞIN : Turuz Dictionary

- (burqu, çivi) nərsənin başın düzlətmək, safaltmaq:. pəxmək. tıxmaq-başın qatıb avlamaq, tutmaq: ovşuqlamaq. oğşuqlatmaq.
daş atırsa bir dəli, başın gizlət kal əli.
başın alı: baş alna. başalna. başalın (< baş + aln. alın) > pişani (fars) başın alnı, ö

BAŞIN : Turuz Dictionary

-başın topla: kəndinə gəl. ağlın başıva al. özən. saysal. sayla. umursun. umursan. diqqət ed.
kəndin, başın toplamaq, toparlamaq: kəndi bulmaq, tanımaq. durumun düzəltmək. kimliyin, kişiliyin, kişiyliyin, tözün, şəxsiyyətin qazanmaq.
başın toplayamaq: kəndinə gəlmək. özünə gəlmək. ayılmaq.
at boynun burub yuxarı qaldırıb, başın aşaqı bükmək: gərdən qırmaq.
atın gərdən qırması atçılara çox bəğənilir.
kəndi başın dolandırmaq, dolandıra bilmək: kəndi başına buyruq olmaq.
birinin yanağın, başın əli ilə yasmaq, yaslamaq, yaslamaq, oxşamaq: kəstirmək. kəsitmək

BAŞIN : Turuz Dictionary

-çaxçax başın döğər, dəyirman bildiyin elər.
başın üzmək: təpələmə. öldürmək.
çaxçax başın döğər, dəyirman bildiyin elər.
ucun başın bilmək: (uc: göt). işin için bilmək.
başın təpəsinə dolağlanan başlıq: dövcə. duvça.
başın yerə qoymuş: yaypan. yatmış.
yaypan biçənək (əkin) biçilməz.
arvad başın yoldu: arvad yolundu: başın açmaq. arvad kəbinin bıraxıb boşandı, canın qurtardı

BAŞIN YARILMAZ : Turuz Dictionary

-sanlayıban söyləsən, ağrımaz başın yarılmaz. (sanlayıban söyləsən: düşünüb danışsan.danışdığın düşünsən)

BAŞINA : Turuz Dictionary

-dəgiri gücləmə, başına ötür, dünəni dündə bıraq, varını gör, yarına bak. (dəğir: qədər).¶-sevginin hər işi başına, başlar alar əzər daşına. (sevgi işi başa tapşırılmaz, baş bu işdən baş çıxartmaz).¶-umayı başına qonmuş. (bax quşu başına qonmuş)

BAŞINA : Turuz Dictionary

aşıboş. özbaşına. yələ (< yelə). cilovsuz.
yələ bıraxmaq: başına ötürmək.
yələ qalmış: başına qalmış.
yələ dursa, yelə gedər. (yaşamda, seçilən amaca çatamaq üçün, yol salmalıdır). ¶-başına dolanmaq: dışına aylanmaq. birinə qulluq üçün, çevrəsində, qatında, yanında durmaq. ¶-çıxa bilməz başına bir ağacın, tırmadırsan bir ömürsə balığı. (içində olmasa çıxar, pox quyudan, pox çıxar). ¶-pəsgiləri aşaraq, çatdı ərək başına. (pəsgiləri: mane'ləri)

BAŞINA : Turuz Dictionary

-başına yaylıq
. çalmalamaq. çəlmələmək. ¶-öz başına: tək başına. öz aldına. öz alnına. təkliginə.
bu toplum öz aldına bir doluq el qalıplaşdırır. (doluq: tam. bütün). (qalıplaşdırır: təşgil verir).
öz aldına bir dünya. (təkinə).
öz aldına aldı ələ işlərin. ¶-ulcağların daşı, alcağların başına, ulcağların qadası, dığaların başına. ¶-ulcağların daşı, alcağların başına, ulcağların qadası, dığaların başına

BAŞINA : Turuz Dictionary

aşna. müstəqill.
başına ölkə.¶-başına düşər, başarmaz, yol yeriməz yol azmaz.¶-başına görə papağın, götünə görə tumanın olsun.¶-kim istir daş, başı, başına sal, daşı.¶-qıltay manın olunca, dayaq enər başına. (manın: aybın).¶-yekəbaşına: təkbaşına. yalqızqına. yalqızına

BAŞINA : Turuz Dictionary

-çiti bağlamışdır ağacına, yetəyin yurd başına. (çiti: diləniş, dilək tutub ağaca bağlanan, düğünlənən parça tikəsi).(yetəyin: çatarıq) (yurd: mənzil)

BAŞINA : Turuz Dictionary

-əlin başına dayararaq yaslanmaq: qayqışmaq. dayqışmaq..¶-tək başına: ayrıq.
ayrıq qaldı başım, daşıyan yoxdu, yoxdu daşım

BAŞINA : Turuz Dictionary

< basına: zulma.
basına gələn, basmaqçı olar. (başına gələn, başmaqçı olar). (başmaqçı < basmaqçı. zalim. zumkar). (zulum görən zalim olur).
bir yerə üşüşüb (yığışıb), birbiri içinə girib, birbiri başına çıxıb qımıldaşmaq, saplanmaq: oyulqanmaq.
bi

BAŞINA : Turuz Dictionary

-işsiz baş, başına daş. (açıq başı qada diş qoymaz)

BAŞINA : Turuz Dictionary

-pulluların başına daş düşüb, yoxsulların cibinə, heç biri pitik alanmırlar..¶-tək başına: yalquzaq..¶-söz bilməyən elbaşı, el başına, yov çəkir. (yov çəkir: yamanlıq, bəla, düşman gətirir.).¶-başına yağan qarı əritmək. (.
işlərin çözməklə uğraşmaq.
başına gələnləri keçirmək.
qocalıqla keçinmək)

BAŞINA : Turuz Dictionary

sınrına.
ərənlərə man dəğir, dağ sınrına (başına) yel dəğir: hər bəlayla yıxılmamalı, necə ki yel əsib dağa toxunur, yel keçir, dağ yerində qalır..¶-başına buyuran: buyurqan. xudrə'y

BAŞINA : Turuz Dictionary

təbii halətdə.-iki it başına boğuşar, qurd görcək barışar. (başına:təbii halətdə).
bilənlərin qadası, danaların başına düşsün. (danaların: malların. heyvanların. qanmazların).¶-yar yoldaşdan bezişən, kəndi başına sevişən

BAŞINA : Turuz Dictionary

-elağzı ala olsa, öz başına bəla açır. (elin gücü ağız birliyindədir) (ala: ixtilaflı)