Multilingual Turkish Dictionary

Turuz Dictionary

Turuz Dictionary
BAŞINA : Turuz Dictionary


çağlar ötər heç bir acı öz başına sağalmaz.
dərtli olan düşünməsin boşuna, hər iş gəlir kül olanın başına
yaşlı olan başına görə, yaşına görə bilgili. (bilgili: xəbərli. başarcanlı)
düzənə sox düşüncəvi, başına uçur keçmiş evin. (günüvü bilməzə bıraqsan, keçmiş dusdağın sənin).
düzənə soxsan düşüncəvi, başına uçar keçmişin evi. (keçmişin yoxluğu tanınar).
baş baş olsa kişi başına iş gəlməz. (kişi başına iş gələr!!!, demişlər).
götü başına dəğməzlər: dəğərsizlər.
yol üzü dәrә dağ başına çatanmaz. (yol üzü dәrә
axarı dərəyə olan yol). (seçilən yol amac bəklətər).
sevməyini bacarmıyan, boş başına iş açar.
götündən kəsib başına qoymaq. (işi korlamaq).
hər nəyə gülmək kişi başına qalmasın açar.
kəl dərmanı öz başına.
tək gözilə tək qulağ ötüşür, tək başına güc gəlir.
kimsə verməz bildiyini özgüyə, gözəl görər verər inam güzgüyə, yağar külü qar yerinə başına, ölər yeri olmaz yeri daşına.
çalışki bir dar ağacın yıxasan, çalışmaki dar başına çıxasan. (xoş armanlar uğrunda).
dar ağacın yıxanlar, dar başına çıxmasın, başda gücün gəzənlər, el yazısın yazmasın.
götün tutur, salır saqqız başına, başsız elin başı dəğmiş daşına.
götü ağrır, başına saqqız salır.
başına gələn başdaqçı olar. (başına gələn: başdan keçirən) (başdaqçı: işbaşçı).
başına dönmə evrənin, başınla çevir olan evrәni.
hər kimin başına görə ağzı açılar.
kimisi evrəni başla döndürür, kimi evrənin başına dönür.
kişi gərək dar ağacın yıxmağa, qadam gəlsin dar başına çıxmağa.
yaşam öz başına qurulmaz, çalxanan su durulmaz, asda gedən yorulmaz, seçim seçiş olmasa, yazın belə yazılmaz. kəndivə güvən, yaşamla yürən. (yaşamla yürən: yaşamla çağdaşlaş).
başına gələn başmaqçı olar. (ağır yaşam kişini filosof edər).
bəyə versən aşını, sılar sənin başını, itə versən aşını, başa salar daşını. (sılar: sayqılar. ikram edәr).
el oxusun oylansın, öz başını qurtarsın.
səni sevməyənləri başına bırax, sevənlərlə könüllü tutaş.
tikən bitər başına, yaşarikən gül bitir

BAŞINA : Turuz Dictionary


iki başına dolça taxılıb, çiyində daşınan çubuq: omuzlama. çatı.
başına and içmiş: başandaqbaş andaq. fədayi
əkin başına gələn deyir.
tuxum minğləsin. (qarşıt verilir).
yağın inğləsin. (düşmanın zarısın)
kimsənin oy başına qapınmadan, kəndivə güvən bildiyin yapın.
yatlu olsunda tanuş, evrənin var düzəni hər başına. (yatlu: yadlı. biqanə. qərib). (düzəni: duzağı. kələyi)
kişi olub kəndi başına buyruq, yalan gerçək yoxdu yeri yaşamda.
birin, nərsəni öz başına bıraxmaq, sarıdan sıradan (səfdən süfdən) çıxartmaq, qoğmaq: hörgənin üstünə daşlab yubarmaq. ipin üstünə atıb göndərmək.
bacarıq yoxsa çözə bir sorunu, yemə qayğı bırak olsun başına, gücüvü istəyivi yığ başıva.
doyanmasan aşına, tabaq dəyər başına, eyi kötü gün keçər, dolub gələr yaşına.
öz başına: iygirməzin. yiyəsizin. yiyəsiz qalan. esgirməzin. isgirməzin

BAŞINA : Turuz Dictionary


yaşam tək başına alınır, tək başına sürülməz.
yalnızlıq başına buyruq, başyazısın bururuq, bir döngədə dururuq

BAŞINA : Turuz Dictionary

-kəndi başına buyruq olmaq: kəndi başın dolandırmaq, dolandıra bilmək.
kəndi başına:
1 başqalarının payı, yardımı, qatqısı olmaqsızın. kimsəyə sormadan.
cilovun atın başına keçirilən bölümü: kəlləlik
tarla sürürkən, tarlanın başına çatdığında, öküzləri geri çevirmək üçün söylənən söz: geroğlum.
öz, kəndi başına: kəndi kəndi. öz özünə.
yalnız başına: kəndi kəndinə. kəndiləyin.
xanların, xaqanların, şahların başına qoyulan tac: xanlıq tacı. kəpəz. ortağ. urtağ.
pişquşlu ilə burmaq üçün burquların, piçlərin başına qoyulan iki qanatlı yarıq: kələbək. kəbələk. kəpənək. kəpələk
ağzın açıb səsin başına almaq: kəvçirmək.
qap pəncərə başına qoyulan daş, ağac: gərməç.
gömütlərin, qəbirlərin başına tikilən ağac, incə yassı yayıq daş: qılavan

BAŞINA : Turuz Dictionary

-başına çıxmaq: yelkəsinə minib almaq. çiğnində oturmaq. birini üstələyib əlaltılamaq.
qabı çevirib, başına çəkmək, içmək: tikmək. dikmək.
tüfək başına vurulan dəlici, deşici qəmə: deşnə ( < deşmək). sərneyzə.
saymayıb başına bıraxmaq: yeləmək. yeləmgətmək. əsgərmək. əsgərtmək.
uşağı yelib əsgərib qoysan nəyə varar.
birinin oyun, düşüncəsin etgiliyərək aldatmaq, başına şirə yaxmaq: usmaqlamaq.
başına artırıldığı sözə güclülük, itilik anlamı artırır: yel.
nərsə başına, çevrəsinə yığışmaq: üşümək. üşmək. birikmək. toplanmaq. dərilmək. darılmaq. (# uçmaq: dağılmaq. çalınmaq. saçılmaq).
təkbaşına: yalxayı. tək. təkinə.
otlağda yalxayı gəzən bir inək gördüm.
gecə gözündə, yalxı yalxayı hara belə

BAŞINALIQ : Turuz Dictionary

aşnalıq. müstəqillilik. istiqlal

BAŞINCA : Turuz Dictionary


yoxsa yaşamda yasa, kəndi başınca yaşa

BAŞINI : Turuz Dictionary

-sağ yaşıyan, başını güdür, könüllə yürür. (kişiliyə dəğər (layiq) yaşam sürən, ağlın unutmur, könül sevənindən qalmır.).(baş (ağıl) olduğumuz, yaşadığımız ortamı, mihiti say sanalır (ölçür biçir), könüldə, neçün etdiyimizi, bizə sayalır, açıqlır)

BAŞINI : Turuz Dictionary


dilin tuta bilməyən, tez başını uçurmuş. (dil tutula bilməsə, baş dinəcə oturmaz). (dinəcə
huzurda. asayişdə).
ilandırsa əz başını, yavadırsa at daşını.
başa düşməz açamaz başını dərddən. ( başa düşməzin başı dərddən açılmaz!).
qorxmuş kişi qoç başını qoş görət.
ölçü ilə iş baş başlayıb dartan ip, yolun tutmuş itirməmiş başını

BAŞINI : Turuz Dictionary


sanma tapır yalnız sənin başını, evrən çalar yetməz yetər daşını

BAŞININ : Turuz Dictionary

ağlının.
başının çörəgin yeməkr(biri tovanlıq edib, itirirsə böylə deyilir). (tovanlıq: axmaqlıq)

BAŞININ : Turuz Dictionary

-uşağın başının əmziyi, yumşaq yeri: gənğiz. genğiz. geniz. gənzik. genzik.
uşağ yıxılıb gənziyindən yarıldı

BAŞINLA : Turuz Dictionary


ürəkdən sev, başınla seç. {könül duysun başın tutsun. (tutsun: yönəlsin. təsmimləşsin)}.
yaşamı könüllə duy, başınla sür, seçimlə yür.
başına dönmə evrənin, başınla çevir olan evrәni.
dolandırmadan başıvı evrən, sür evrəni başınla dolan.
hay boş deyən evrənin sonu, sonun buraq, başınla yaşa. ( evrəni başından yaşa, dibini bırax)

BAŞINLA : Turuz Dictionary


tüm başınla düşün, tüm könüllə inan, tüm gücünlə çalış

BAŞINTA : Turuz Dictionary

ir yerdə qurulan kürsü, sədr, təxt. özəlliklə törələrdə, yığıncaların yuxarı başında, xanlara, böyüklərə ayrılmış, quruqlu qoruqlu, başı örtülü, saçağlı yer: örəkə. ərklik. > ərikə. qaydırma.
boru başında iv açan arac: kavrama. ivələ. cıvata. boru haçar

BAŞINTA : Turuz Dictionary

-iş başında gülsəndə, bitişində gülməməyədə yer saxla.¶-yağun qonaq saxlama, aşında yər, başında. (yər: yer. yeyər). (yağun: yağuvu. düşmanuvu)

BAŞINTA : Turuz Dictionary

aşında.
acından qarnı gurlar, başında nələr oylar. (oylar: düşunər)

BAŞINTA : Turuz Dictionary

aşında. axırında. (baş: axır)

BAŞINTA : Turuz Dictionary

aşında.
aşında yedi, başında

BAŞINTA : Turuz Dictionary

-dosdu iş başında gör..¶-ipək olsa palanı, törrə başında yeri var. (törrə: törgə. ali, böyük məylis)..¶-qaya başında gəzən, günündə qayar. (günündə: bir gün)

BAŞINTA : Turuz Dictionary

-pozulanın nə izində , nə içində olma, düzülənin başında ol. (pozulanın: qarışılanın. qatıqlığın)

BAŞINTA : Turuz Dictionary

-yaman ilan aylanar, dəğirmanın başında. (yaman: xain)

BAŞINTA : Turuz Dictionary

-başında yoxdur huşu, dürtmə qursaq neyləsin. (koramal, mütəssib birinə istər soxala, istər qandır, istər utdur, yerləyi (zəminəsi) yoxsa qanmayıb qanmyacaq)

BAŞINTA : Turuz Dictionary


başında quram nələr görmək üçün, yaşamdan öğrəş necə durmaq üçün. (quram
xiyal)
ver yamana aşıvı, başında yığ daşıvı.
qazan başında yağu, çalış qazan dosdu sən.
vurmasını bilməsən, öz topuzun kəndi başında enər. (topuz
gürz. çomaq).
altın ayır dosd artır, düşman ocaq başında.
bilgi artır dos becər, düşman ocaq başında.
başında od tutub yanar, gurlayıb dibində qaynar. (tapmaca). (çilim. qəlyan).
bilik olsa başında, altın çıxar daşından, bilik yoxsa başında, tüstü çıxar başından.
bilik olsa başında, altın çıxar daşından, bilik yoxsa başında, tüstü çıxar başından.
doğru sözün dəğəri iş başında biçilər.
sən dosları sorağla, düşman ocaq başında.
qan gəzsə damarda huş başında gücü qolda tavan əldə, verməklə dәnәr əldə edinmiş dəğərin mal. (qan damarda gəzmək: qayratlı (qeyrətli) olmaq). (varın işlətməyi bilən sağ başlı olur)

BAŞINTA : Turuz Dictionary

başında. sonunda. ucunda.
oyundan keçən başında açılar. (iç sezinin qaynağı, başın çalar çalvasın). (qaynağı: qaynaması). (çalvasın: halvasın).
baş baş olsa, börk tapılıb baş qorar, başında baş yoxunsa, börklü olsun el savar. (savar: sovurar. dağıdar. bərbad edər)
yapın qılın hər nə varsa başında, yaşın keçib yaşlansan, sevda qalmaz başında. (sevda: istək. könül. həvəs)
düşman ocaq başında, dosdun qapı dalında. (düşman dosdan tez tapar, yaman yamanın yapar)
yaman ilan aylanar, dəğirmanın başında. (aylanar: çömələr. dolanar)
doxsana yaş aşanda, qalmaz sevda başında.
çaşsa para ışıq ilə bəlqürür, çaşsa kişi iş başında aldırır. (aldırır: özün açığa vurur). (çaşsa: saxdadırsa)
iş başında.
çörəkli olsun.
iş başında.
işin ilərik.
yanıt.
yaşın uzun