Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

QUZAPAYI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Pambıq yığıldıqdan sonra tarlada qalan pambıq bitkisi qalıqları. Qoza-lar yığıldıqdan sonra quzapayı çıxaran ma-şınlar tarlaya buraxılır.

QUZEY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Dağın, evin ve s.-nin gün düşmeyen, güneş görmeyen yeri; hemişe kölgeli yer (güney ziddi). İgidlər könlünə şikvə gətirmək; Necə dağdır quzeyində qar olmaz. Qurbani. Əriyir yaz günü quzeydəki qar; Gəzir dağ döşünü gəlinlər, qızlar. S.Vurğun. Yay, qış qoynu qarlı olan quzey dərələrin sərinliyini hiss edir. O.Sarıvelli.
Şimal menasında. [Əhmed:]
.Gərək o adamın dədəsinə od vurasan və elə vurasan ki, heç bilməsin ki, bəla güneydən gəldi, ya quzeydən.. N.Vezirov.

QUZĞUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
zool. Qarğa növünden iri ve berk şığıyan yırtıcı quş. Quzğun nəştər qaynaqlı, əyri dimdikli, leş didən bir quşdur. N.Vezirov. Mən quşların adlarını bilməzdim. çalağan ilə quzğuna fərq qoymazdım. Onları mənə öyrədən Tağı əmi oldu. S.S.Axundov. Ana
. bir dərənin üzərində qarğaların, quz-ğunların halay vurub hərləndiyini gördü. M.Rzaquluzade.
məc.
ci iller müharibesi vaxtı faşist teyyarelerine verilen ad.
. Quz-ğunların qanadını bir vuruşda yerə salın! S.Vurğun.

QUZU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qoyun balası. Quzu əti. Quzu dərisi.
Mal qapıya gələndə axşam-səhər; Qoyun mələr, quzu mələr, dağ mələr. A.Şaiq. çıxır dağ döşünə körpə quzular; Tarlanın səsini əks edir sular. S.Vurğun.
məc. çox yumşaq, sakit, helim adam haqqında. O, quzu kimi adamdır. □ Körpə quzu məc.
mesum, tecrübesiz, ana uşağı. [Uruz] arabir at minib ox süzdürsə də,
. ananın nəzərində hələ körpə bir quzu idi. M.Rzaquluzade. // "Quzum" şeklinde
eziz-leme, oxşama; nevazişle, mehribanlıqla mü-raciet. Yavrum, quzum, bahari-həyatın nə cür olar? A.Sehhet. Urəyi şad, könlü açıq; Körpə quzum, ağ günə çıx! S.Vurğun.

QUZUCUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Quzu"dan oxş. ve kiç.

QUZUÇU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. k.t. Quzulara baxan, quzu otaran balaca çoban. Gənc quzuçu daha ayıq gözlə indi
. [quzuların] dövrəsində gəzir və Mayagilə tərəf baxırdı. M.İbrahimov. Ata-lar məsəlidir: "Naxırçı ilə quzuçunun haq-qını kəsdin, gərək kənddən çıxasan". "Qa-çaq Nebi".

QUZUDİŞİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Uşaqlarda ilk çıxan ve yeddi yaşlarında deyişen diş.

QUZUQULAĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Dadı turş ve uzun-sov yarpaqları olan, yeyilen terevez bitkisi; turşeng. Yamacdan körpə yarpız, quzuqulağı yığıb döşlüklərinə toplayırdılar. Ə.Veliyev.

QUZULAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Quzulamaq1"dan f.is.

QUZULAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Quzu doğmaq, balala-maq (qoyun haqqında). Bu gecə ağılda iki qoyun quzulamışdı.
Quzuladı qoyun, tökül-dü döllər; Yaylaq həvəsini qıldı ellər. Xetayi.

QUZULAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. məh. Yumşalıb narın-laşmaq, ovulub tökülmek, boşalmaq, yaxud horra halına gelmek (torpaq haqqında). Bir tərəfi quzulayıb ot saçaqları sallanan bir tə-pədə iri qol-qanadı qurumuş bir ağac vardı. çemenzeminli. Tikanlı tel uzanır, hər yana əyri, qıyğac; Palçıq çıxır qurşağa, quzula-mış səngərdə. R.Rza.

QUZULU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Yanında quzusu olan, ba-lasını emizdiren. Quzulu qoyun.

QUZULUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Quzu saxlanan yer, quzu yatağı.
məc. Helimlik, yumşaqlıq, sakitlik.

QUZUOTARAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Quzuları otaran çoban.

QÜBAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qubar (şeirde çox vaxt ter-kiblerde mecazi menada işlenir). Mən gül-şəni-can içində xarəm; Ayineyi-əqlə bir qü-barəm. Füzuli. Sevindilər, azca keçmədi yenə; Qondu qəm qübarı sifətlərinə. M.Rahim.

QÜBBƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Yarımküre şeklinde dam; günbez. Eyvanın tavanı üç böyük qüb¬bədən ibarət idi ki, bunların hər birisi beş sütun üzərində qurulmuşdu. M.S.Ordubadi.
Qübbeye oxşar her hansı bir şey. Səba xanım kamançanı götürüb başındakı sədəf qübbəni çıxardı. M.S.Ordubadi.
0 Göy qübbəsi
gözle görünen göy; sema. Göy qübbəsindən asıldı qəndil; Uzündən alıb niqabü məndil. Xetayi. [Derviş:] Göyün qübbəsi tavanım, qara torpaq
arxam idi. A.Divanbeyoğlu.
.Bir azdan sonragöy qüb-bəsi tamamilə ulduzla doldu. Ə.Sadıq.

QÜBBƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Damı, seqfi yarımküre (qüb-be) şeklinde olan; qübbesi olan. Qübbəli bina.
.Turşsu çeşməsinin başında qırmızı qüb-bəli ağ çadır dayanmışdı. S.Rehimov.

QÜBBƏŞƏKİLLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Qübbeye oxşar,
yarımküre şeklinde olan.
üzerinde qübbe şekilli örtüsü ve s. olan.

QÜBBƏVARİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qübbəşəkilli.

QÜDDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax vəzi.

QÜDDƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. anat. Qüddesi olan, vezisi olan.

QÜDRƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Böyük qüvvet, güc. Vətənimizin hərbi və iqtisadi qüdrəti gün-dən-günə artır. // ümumiyyetle, güc, iqti-dar, qüvvet, bacarıq. Yorulmaq bilməmiş əq-lin qanadı; Gör insan əqlinin nə qüdrəti var. S.Vurğun. Can usta, axı mənim böyük bir niyyətim var; Mənim həyat qurmağa qəlbim var, qüdrətim var. M.Müşfiq. Bu ellər ən çə-tin dəqiqələrdə; Güvəndi, inandı öz qüdrə-tinə. O.Sarıvelli.
Tesir qüvvesi, böyük nüfuz qüvvesi. [Nizami:] Gəncənin ən böyük şeir ustadı Məhsəti xanım sənətin qüdrətini Munisə gös-tərir. M.Hüseyn. Təbindəki, dühasındakı nə-həng qüdrəti ilə zülmə, haqsızlığa üsyan edən şairin səsi boğulmuşdu. Mir Celal.
Taqet, iqtidar, güc. Qüdrətim olmadı ki, danışam.
Möhkemlik, irade, irade qüvvesi. [Sol-maz:] Ancaq unutma ki, mən ərlərdə qüvvət, qüdrət və cəsarəti sevirəm. C.Cabbarlı. O, in-sanın böyüklüyünü və ruhi qüdrətini kəşf et-diyi üçün, artıq ağır yaralılar qarşısında ça-rəsiz bir uşaq kimi ağlamaqla kifayətlənməzdi. Ə.Memmedxanlı. // Cesaret. Axır nə səbəbə söz deməyə qüdrətin olsun? M.Ə.Sabir.
Tebiet, fitret, yaradılış. Zülhəyat oldı ləbindən Xizrivü Isa layəmut; Gör bu qüdrət
möcüzi kim, ləli-sirabındədir. Nesimi. Söz yox ki, hüsnünə xilqət günündə; Qüdrət qə-ləm çalmış, susmuş mələklər. Ə.Cavad. // çıx. halında: qüdrətdən
tebietden, fitretden, yaradılışdan. Qaşın bir nundur çəkmiş qəza nəqqaşı qüdrətdən. M.V.Vidadi.

QÜDRƏTLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. çox güclenmek, çox qüvvetlenmek.

QÜDRƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif çox qüvvetli, çox güclü. Qüdrətli əllər. Qüdrətli ordu.

QÜDRƏTLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qüdret sahibi olma; çox qüvvetlilik, güclülük; iqtidar.