Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

MƏNALANDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Menasını aç-
maq, şerh etmek, izah etmek, mena vermek. Birinci dəfə idi ki, başına gələn işləri bir tarix, bir ictimai əhəmiyyətli hadisə kimi mənalan-dırırdı. Mir Celal.
Mena vermek, qiymetlendirmek, müey-yen etmek, müeyyenleşdirmek, derk etmek. Ətrafında baş verən hadisələri düzgün məna-landırmağa çalışırsan. H.Seyidbeyli. [Ana] oğlunun qaradinməz olduğunu özlüyündə mənalandırmışdı. B.Bayramov.

MƏNALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Menalanmaq"dan f.is.

MƏNALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Mena almaq, müey-yenleşmek, aydınlaşmaq. Qoşmada sözlər inci kimi seçilmiş, mənalanmış, musiqi par-çası kimi bəstələnmişdir. M.İbrahimov.
Mena qazanmaq, ehemiyyet qazanmaq, ehemiyyet kesb etmek. ömür mənalanır şi-rin keçəndə. M.Rahim.

MƏNALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Menası olan, müeyyen menaya malik. Həqiqi mənalı söz. Məcazi mənalı söz.
Böyük daxili mezmunu, menası olan; dolğun, ağıllı. Mənalı söz. Mənalı həyat.
Dedim:
Qızım, bu sualın; Nə dərindir, nə mənalı? N.Refibeyli.
məc. Gizli menası olan, bir şeye işare eden; üstüörtülü. Mənalı bir baxış. Mənalı sual.
mənalı-mənalı zərf Bir şey, bir meqsed ifade ederek. Qayınana susur, köksünü mə-nalı-mənalı ötürür, gözləri yaşarırdı. çemen-zeminli. Ovçu dostum bir söz demədisə də, amma mənalı-mənalı mənə baxdı. M.Rza-quluzade.
mənalı-mənasız zərf Boş-boşuna, yerli-yersiz. Mənalı-mənasız danışmaq.
[Eyvaz:] Qarşıma hər kəs çıxırdısa mənalı-mənasız söhbətə tuturdum. İ.Əfendiyev.

MƏNALILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müeyyen menaya malik olma, mena daşıma, menalı olma. Sözün mə-nalılığı.

MƏNASIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Menası olmayan, heç bir mena daşımayan. [Cavanlar] ancaq axırıncı bir-iki mənasız sözü dəyişmədən təkrar edir-dilər.. Ə.Əbülhesen. Odurki, mənasızdır, bil, verdiyin bu sual. Z.Xelil.
Mezmunca ehemiyyetsiz, mezmunsuz, menadan mehrum. Mənasız roman. Mənasız şeir.
məc. Əqle uyuşmayan, yersiz, boş, ya-raşmayan; ebes, bihude. Nə deyim böylə bu mənasız işə. Ə.Cavad. Insan olmasaydı hər çay, hər bulaq; Mənasız (z.) axardı, barsız, bəhərsiz. M.Dilbazi.
məc. Heç bir mena ifade etmeyen; küt. Mənasız nəzər.

MƏNASIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Menasız bir şeyin hal ve keyfiyyeti, bihudelik, daxili mena ve mez-mundan mehrumluq. Fikrin mənasızlığı.
Iskəndər "ölülər aləminin" saxtakarlığını, yalanını, puç və mənasızlığını faş edib lənət-ləyir. M.İbrahimov.

MƏNBƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Yeraltı suların çıxdığı yer; qaynaq, bulaq, çeşme.
məc. Əsasını, başlanğıcını teşkil eden şey. Xammal mənbələri. Gəlir mənbəyi.
Otağın işıq mənbəyi bircə qapı və bir də damdakı şüşələnmiş balaca pəncərəvari bir baca ol-duğundan, otaq lazımi qədər işıq deyildi. T.Ş.Simurq. Axır illər çayqıraqlı arvad-uşaq üçün burada bir qazanc mənbəyi də yaran-mışdı. Ə.Əbülhesen. // məc. Bir xeberin ve s. çıxdığı, zahir olduğu yer. Xəbərin mənbəyini bilmək. Inanılan mənbələrdən alınan məlu-mata görə.
Bax məxəz
ci menada. Rus mən-bələrinə gəldikdə bunlardan [bizim] tarixə aid bir çox mühüm şeyləri ixrac etmək olar. F.Ağazade.
coğr. çayın başlandığı yer (mənsəb2 eksi). Kür çayının mənbəyi. Arazın mənbəyi.

MƏNBƏŞUNAS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. menbe ve fars.
..şünas] Menbeşünaslıq mütexessisi; me-xezşünas.

MƏNBƏŞUNASLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tarixi menbelerin
tedqiqi ve onlardan istifade üsullarını işleyib hazırlayan kömekçi fenn, habele hemin men-belerin özü; mexezşünaslıq.

MƏNCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

Mene göre, menim fikrimce, menim düşündüyüme göre. Gözəl olur bu yer-lərin səhəri; Məncə vardır dünyalara dəyəri. A.Şaiq. [Nadir bey:] Məncə gözəllik zövqə aid bir şeydir. H.Cavid.

MƏNCİYƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Men"den oxş. [Gülçöhre:] Yox, mənciyəz görüb bəyənməyincə ərə get¬məyəcəyəm. ü.Hacıbeyov. [Xanımnaz:]
.Mən-ciyəz şəhərə gedirəm. C.Cabbarlı. [Hecer:] Mənciyəz anamdan yeyərdim töhmət. S.Rüs-tem.

MƏNDƏCƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Əkilmemiş yer, xam tor-paq. [Padşahın] imarətinin dalında bir mən-dəcər vardı, həmin məndəcərin günçıxan əlində bir dərin quyu qazıyıb, sandığı bas-dırıb quyuya.. (Nağıl).

MƏNDƏCƏRLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mendecer yer.

MƏNDİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Cib desmalı, yaylıq. Xətayini görcək xəta eylədim; Ləl, gövhər bir məndilə bükülmüş. Aşıq Valeh. Cibindən bir məndil çıxarıb göz yaşlarını silir. H.Cavid.
məh. Leçek.

MƏNDİL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tayanın çürümemesi üçün altına qoyulan köhne ot.

MƏNDULƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Keçmişde arxalıq, şalvar ve s. tikilen nazik ve möhkem parça növü. // Hemin parçadan tikilmiş. Məndulə çarşab. Məndulə şalvar.
.Qurşağı yerdən sürünür, məndulə arxalığının yaxası sallanırdı. Mir
Celal.

MƏNƏMLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tekebbür, lovğalıq, özünü dartma. [Meded:] Mənəmlik, təkəbbür, heç kəsi bəyənməmək, hamıya alçaq nəzərlə bax-maq
budur sənin ən böyük qüsurların. Ə.Veliyev. □ Mənəmlik etmək
lovğa-lanmaq, özünden başqa heç kesi saymamaq.

MƏNƏM-MƏNƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

mənəm-mənəm de-mək
lovğalanmaq, tekebbür göstermek, özünden başqa heç kesi saymamaq. Mənəm-mənəm deyənlərin inanma çox da qövlünə. M.Ə.Sabir. Vaqif gördü ki, Ibrahim xan onun sözlərinin məğzini dərk etmir, mənəm-mənəm deyir,
. dillənmədi. çemenzeminli.

MƏNƏM-MƏNƏMLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax mənəmlik. [Qoşatxan:] öldür səni içəridən gəmirən qurdu
bu mənəm-mənəmlik qurdunu. M.İbrahimov.

MƏNƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf [ər.] Menevi cehetden; ru-hen.
.Bizim şüəra cismən ölüb fövt olub-larsa da, ruhən və mənən həlak olmayıblar. F.Köçerli.

MƏNƏNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Bitkilerin şiresile qi-dalanan ziyanverici bir cücü növü.

MƏNƏVİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] İnsanın daxili, ruhi alemi ile bağlı olan, meneviyyatla elaqedar; batini, qeyri-cismani, qeyri-maddi. Insanın mənəvi aləmi. Mənəvi tələbat. Mənəvi məsu-liyyət. Mənəvi əzab.
Kimsə [Zeynalı] sev-məyir, müdafiə etməyir, mənəvi və maddi müavinətdə bulunmayırdı. S.Hüseyn. Mənəvi bir qüvvə sanki [Rubabenin] çiyinlərindən tutub, vücudunu ağac kimi bərk silkələdi. Mir Celal.

MƏNƏVİYYAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] İnsanın menevi keyfiyyetleri, normaları; yüksek exlaq. Xal-qın mənəviyyatı. Yüksək mənəviyyat.
O kəs-lər ki, müəllimlik kimi
. xidməti tərk edib, qeyri peşə dalısınca gediblər, mənəviyyat cə-hətincə öz əhdü-peymanlarını şikəst ediblər.. F.Köçerli.

MƏNFƏƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Gelirin xerci çıx-dıqdan sonra qalan artıq hissesi, pul geliri; qazanc. Tacirin mənfəəti.
dan. Fayda, xeyir. Qəzetin çoxdu xalqa mənfəəti. S.Ə.Şirvani. [Palıd:] Qış sobada xalq məni yandırar; Mənfəətim xalqa mənim çox dəyər. M.Ə.Sabir. Elin zərərindən mən-fəət uman; Boyansın, demişəm, al-qana, dağ-lar! S.Vurğun.