Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

MÜFLİSLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müflis olma, var-yoxu, pulu, malı elinden çıxma, iflasa uğrama.

MÜFRƏD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qrammatikada: "tek"in köhne adı (cəm qarşılığı).

MÜFSİD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] köhn. Araqarışdıran, fe-sad töreden, fitnekar. Bir növ ilə öz fikrinizi soxduz arayə; Ta çatdı xəbər bir para müf-sid üləmayə... M.Ə.Sabir.

MÜFTƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] Pulsuz, havayı, evezine heç bir şey verilmeyen; meccani. Müftə sirkə baldan şirindir. (Ata. sözü). [Heyder bey:] Məyər Təbrizdə müftə mal tökülübdür, gedib yığışdırıb gətirək gələk? M.F.Axundzade. // Zerf menasında. Bəzi yerlərdə təsadüf olu-nur aşa, ətə; Müftə görcək tuturam kəndimi bozbaşa, ətə. M.Ə.Sabir. [Meşedi İbad bey-lere:] Kişinin hamamında iki saatdır ki, müftə çimibsiniz, hələ bir durub cəncəl də salırsı-nız? ü.Hacıbeyov.
müftə-müftə zərf Boş-boş, havayı-havayı, nahaq yere. Müftə-müftə "Nicat", "Məktəb" demək ilə Fatıya tuman olmaz. C.Memmed-quluzade.

MÜFTƏCƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf ve sif.
Müfte olaraq,
havayı, pulsuz-parasız, meccani. Müftəcə iş-ləmək.
[Pristav qorodovoylara:] Müftəcə məvacib alıb, il uzunu bircə qəpikliksə də iş görmək istəmirsiniz. çemenzeminli.
məc. Boş yere, ebes yere, boş-boşuna. Boşla, xala, cəfəngini; Müftəcə yorma əngini. Ə.Nezmi.

MÜFTƏXOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] özü zehmet çek-meyib başqalarının hesabına yaşayan adam; tüfeyli, parazit. [Ferhad:] Ozgənin zəhməti ilə çörək yeyənlərə müftəxor deyirlər. Ə.Haq-verdiyev. // Sif. menasında. [Celaleddin:] Kənar edin hökumət başında oturan müftə-xor vəzirləri, çağırın millət nümayəndələrini.
C.Cabbarlı.

MÜFTƏXORLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. özü işlemeyib baş-
qalarının hesabına yaşama; tüfeylilik, para-zitlik. [Laçın bey:] Cəminin hərəkətləri olub yalan, büxl, şivə, müftəxorluq. N.Vezirov.

MÜFTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Sünnilerin dini işlerine rehberlik eden baş ruhani. Müftinin hörmə-tin tutub mənzur; Ora göndərdilər böyük bir zat. Ə.Qemküsar. [İkinci qulam:] Gəlmək is-tər hüzurə bir müfti. H.Cavid.
Hüquq meselelerinde hökm vermek ix-tiyarı olan yüksek rütbeli müselman ruhanisi.

MÜFTILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müfti vezifesi.
.Orenburq müftiliyinə senator
. təyin olunur və Oren-burq müftisi cənab Sultanov jandarm qullu-ğuna keçir. C.Memmedquluzade.

MÜGAYİR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Uyğun olmayan, düz gelmeyen, müvafiq olmayan; zidd, eks, mü-xalif. [Rza bey Meşedi İbada:] O cür şey məs-ləkimə müğayirdir. ü.Hacıbeyov.
.Uşaqları özləri ilə bir otaqda yatırmaq tərbiyəyə mü-ğayir bir hərəkət olardı. S.Hüseyn.

MÜGƏNNI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Oxuyan, xanende. Müğənni yeni mahnı oxudu. Müğənnini alqış-lamaq.
Bir nəğmə çalın ki, heyrətdə qal-sın; Bütün dövrlərin müğənniləri. M.Müşfiq. Əlindən iş gəlməyən; Söz ilə basıb-kəsən quru bəyə bənzərik; Oxuduğu sözlərin mənasını bilməyən; Müğənniyə bənzərik. B.Vahabzade. Get, a nazəndə müğənni, apar öz tarını da; Gedib artıq şüurum, şur ilə şahnazım yox. Şehriyar. // Sif. menasında. Müğənni qız.

MÜGƏNNILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müğenni seneti, xanen-
delik.

MÜHACIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Siyasi, iqtisadi ve ya dini sebeb üzünden vetenini terk edib başqa ölkeye köçen ve orada yaşayan adam. Siyasi mühacir.
Yeni yere, yeni torpaqlara köçen ve ya köçürülen adam. Vətənçin burnunun ucu göy-nəyən; Adamlar görmüşəm nə qədər desən; Bu vətən nisgilli mühacirlərin; Acı taleyinə acımışam mən.. B.Vahabzade.

MÜHACIRƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Siyasi, iqtisadi ve ya dini sebebden mecburi ve ya könüllü olaraq öz vetenini terk edib başqa ölkeye köçme. □ Mühacirət etmək
öz vetenini terk ederek başqa ölkeye köçmek. Doktor hələ çar zamanı Rusiyadan Təbrizə və ora-dan da Tehrana mühacirət etmiş azadfikirli bir həkim idi. M.İbrahimov.
Mühaciret neticesinde xaricde yaşama. Paralar isə elə boldur ki, onunla bütün müha¬cirətdə olan yoldaşları təmin edə bilərik.
M.S.Ordubadi.
top. Mühacirler.

MÜHACIRLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax mühacirət 1 ve
ci menalarda.

MÜHAFIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Mühafize eden, qoru-yan; mühafizeçi, keşikçi. [Əlemdar] bir küncə çəkilib özünü başqa rəislərin mühafizləri ara-sına saldı. S.Rehimov. [Yusif:] Məhsəti xa-nımı mühafizlər dövrəyə alıblar. M.Hüseyn.

MÜHAFIZƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hücumdan, tehlüke-den, zerbeden, qesdden ve s.-den qoruma, saxlama. [Qadın] sol əlini başının qarşısına tutmaqla özünü üzərinə enməkdə olan ağac-dan mühafizəyə çalışırdı. S.Hüseyn.
.Mərcan nənə nə fikirləşdisə də uşağı bombadan mü-hafizəyerinə apardı. Mir Celal. □ Mühaflzə etmək (eləmək)
hücumdan, zerbeden ve s. tehlükeden qorumaq, saxlamaq. Vətəni düş-mənlərdən mühafizə eləməyə bu tayfanın qa-biliyyəti yoxdur. C.Memmedquluzade. // Pis, zererli ve ya istenilmeyen bir şeyin tesirin-den qoruma (qorunma). Xəstəlikdən mühafizə tədbirləri. □ Mühafizə etmək
1) pis te-sirden qorumaq, zererli şeyden hifz etmek. Bir millət digər millətə üstünlük etmənin qa-bağını saxlamaq üçündür. Elə isə biz nə üçün öz millətimizi ataq, öz millətimizi mühafizə etmək uğrunda öhdəmizə düşən vəzifəni ifa etməkdə qüsurluq göstərək? A.Sehhet; 2) xa-rab olmaqdan, sınmaqdan, dağılmaqdan qo-rumaq, saxlamaq. Mexanik maşını mühafizə etmək fikrinə düşmüşdü. H.Nezerli.

MÜHAFIZƏÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qoruyan, mühafize
eden, qoruyucu.
Keşik çeken; keşikçi, qoruqçu.
.Hücrə-nin ətrafında yüz nəfərə qədər sivilpaltarında mühafizəçilər gəzirdi. M.S.Ordubadi.

MÜHAFIZƏEDICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Mühafize eden, qo-ruyan; qoruyucu. Mühafizəedici qurğu.

MÜHAFIZƏKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. mühafize ve fars.
..kar]
Vaxtı keçmiş, köhne qaydaları, adet ve eneneleri seven, onlara riayet eden adam, köhnelik terefdarı; köhneperest. [Yaşlı kişi:] [Tacir] dinçi və mühafizəkar idi, "sübhanal-lah" zikri dilindən düşməzdi. S.Hüseyn. Atası bir az mühafizəkar vəpulpərəstdir. Ə.Veliyev. // Sif. menasında. Mühafizəkar qoca.
Şərəfi-zadə mühafizəkar
. bir adamdır. S.Hüseyn.
Mühafizekar siyasi partiyanın üzvü. [Osmanlıda] hürriyyətpərəstlər ilə mühafizə-karlar arasında bəzi ictimai fəsadlar vüquə gəlməkdədir. F.Köçerli.

MÜHAFİZƏKARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Köhnelik teref-
darı olma; köhneperestlik. [Hidayet Senu-bere:] Bu qədər mühafizəkarlıq, etinasızlıq olmaz! B.Bayramov.

MÜHAFİZƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] köhn. bax mühafizə.
.Nə qədər ki millət, dil və vətən yolunda fəda olmağa biz qadirik,
. dilimizi və vətənimizi mühafizət edə biləcəyik. C.Memmedquluzade.

MÜHAKİMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir şey haqqında fikir, mülahize, nöqteyi-nezer. Camaat, şü-kür Allaha, öz fikriniz, mühakiməniz var. C.Memmedquluzade. □ Mühakimə yürüt-mək
müeyyen fikir yeritmek, fikir söyle-mek, mülahize yürütmek. [Surxay] öz dos-tuna qarşı ittihamkar mühakimələr yürüdürdü. İ.Əfendiyev.
hüq. Mehkemede işe baxma. Mühaki-mənin gedişi.
Eyni zamanda iki otaqda mü-hakimə gedirdi. Mir Celal. □ Mühakimə etmək (eləmək)
mehkemede işine bax-maq. [Muxtar Firengize:] Bağışlanmaz bir canini mühakimə edərkən belə təqsirnaməsini ondan gizlətmirlər. B.Bayramov. Mühakimə olunmaq
mehkemede işine baxılmaq. Cani mühakimə olundu.
Qanun üzrə mühakimə olundu; Fərman çıxdı, asılsın, hökm oxundu. A.Sehhet. Hümmətgilin bu gün kənddə mü-hakimə olunacağı xəbəri bircə saatın ərzində bütün el-obaya yayıldı. B.Bayramov.

MÜHARİBƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Dövletler arasında müteşekkil silahlı mübarize; herb, dava. Bi-rinci dünya müharibəsi. Müharibə vəziyyə-tində olmaq.
Atabəy məmləkətləri müharibə ərəfəsində idi. M.S.Ordubadi. Qanlı mühari-bələrin şahidi olan Içərişəhər hər yandan qa-lın barı və bürclərlə əhatə edilmişdi. A.Şaiq.
0 Vətəndaş müharibəsi
bax vətəndaş. Soyuq müharibə
bax soyuq.

MÜHASİB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] bax buxalter. Müha-sib əlindəki haqq-hesabı başa çatdırmağa çalışırdı. S.Rehimov. Mən on iki il baş mü-hasib olmuşam. İ.Əfendiyev.